Author Topic: Vài cảm nhận về nhạc vàng ngày xưa và nay . . (Read 95011 times)

alpha · « **Reply #75 on:** 20 Tháng Ba, 2015, 11:20:21 PM »

Trên đây đã nói nhiều về nhạc "dân ca đương đại" nhưng có một điều đã không nói rõ là từ lâu thuật ngữ "dân ca đương đại" hay "dân gian đương đại"
không chỉ ở người thưởng thức mà cả những người trong giới âm nhạc là ca sĩ lẫn nhạc sĩ vẫn tranh cãi "nảy lửa" về nó.

Không có nhạc dân gian đương đại

“Nhạc dân gian đương đại”, thuật ngữ này ngày càng được phổ biến. Có không nhạc dân gian đương đại? Câu hỏi này được NSND Trần Hiếu giải đáp

Nếu dịch ra tiếng Anh, dân gian đương đại là contempory folk, song có lẽ chả đâu trên thế giới có thể hiểu được đây là dòng nhạc gì. Bởi trên thế giới không hề có định nghĩa hay khái niệm này. Vì vậy, nếu chúng ta cứ khăng khăng rằng đây là ca khúc dân gian đương đại hay tôi hát ca khúc dân gian đương đại sẽ dễ gây hiểu lầm lắm. Tất nhiên, ở VN chúng ta có thể hiểu rằng hát dân gian đương đại tức là hát ca khúc dân ca hay ca khúc âm hưởng dân ca theo phong cách đương đại. Dẫu vậy, tôi khẳng định không hề có dòng nhạc dân gian đương đại mà chỉ có bài hát mang âm hưởng dân ca hoặc bài dân ca được hát theo phong cách đương đại mà thôi.

Thật ra, việc một ca khúc dân ca hay mang âm hưởng dân ca được hát theo phong cách đương đại đã có từ ngàn xưa. Điều này hoàn toàn dễ hiểu bởi khi thời đại thay đổi, những lớp người ở những thời điểm khác nhau cũng có quan điểm khác nhau. Tôi lấy ví dụ như bài hát Trống cơm. Khi xưa, ông bà ta hát bài Trống cơm thâm trầm, dàn trải và trữ tình lắm. Nhưng, trong cuộc kháng chiến, các anh bộ đội Điện Biên đã hát bài hát này một cách hoàn toàn khác. Mạnh mẽ, sôi sục và dứt khoát. Đây cũng chính là ca khúc Trống cơm mà chúng ta vẫn thường nghe ngày nay. Rõ ràng, đây là một ca khúc dân ca nhưng được hát theo phong cách đương đại đấy thôi. Điều đó để thấy rằng việc hát ca khúc dân gian theo phong cách đương đại hoàn toàn không có vấn đề gì, thậm chí nó còn thể hiện được sự hợp thời, có chung nhịp đập, hơi thở của thị hiếu âm nhạc thời đại.

Thế nhưng, chính những ưu điểm này khiến cho một số người đã quá lạm dụng, không còn để ý đến cốt cách của ca khúc. Kết hợp một cách vô tội vạ. Có những ca sĩ hát bài Trống cơm theo phong cách rock, tôi thấy khủng khiếp quá. Một ca khúc tình tứ như thế mà lại hát theo phong cách rock thì tôi không thể hiểu được. Tất nhiên, khi nói những điều này, tôi hoàn toàn không bài xích, cấm cản hay phê phán những người hát nhạc dân ca, ca khúc mang âm hưởng dân ca theo phong cách đương đại. Mà trái lại tôi luôn ủng hộ, khuyến khích và cả tán dương sự tìm tòi của họ. Thế nhưng, khi muốn thể hiện một ca khúc dân ca theo phong cách đương đại cũng phải nắm rõ nội dung ca khúc, nắm rõ cốt cách của dân ca từng miền. Như thế, sự phối hợp dân ca với phong cách đương đại mới không chệch hướng, lạc quẻ. Tôi thấy không ít bài dân ca như Lý ngựa ô, Con chim manh manh,... rất phù hợp với việc thể hiện theo phong cách đương đại. Nhưng, tôi không thấy ca sĩ nào làm mà chỉ chăm chăm hát Trống cơm theo phong cách rock. Điều này cho thấy, ca sĩ ít chịu tìm hiểu cặn kẽ. Chỉ thấy người ta hát thì mình cũng hát mà không cần biết nó có phù hợp hay không.

Đối với việc sáng tác, tôi cũng khẳng định không có ca khúc đương đại gì cả. Vì bài hát nào sáng tác trong thời nay mà chả là ca khúc đương đại. Đương đại có khác gì mới. Nếu dùng từ đương đại thì đao to búa lớn quá, chả khác nào trò bịp như quảng cáo. Đó đơn giản là những ca khúc mang âm hưởng dân ca theo phong cách mới (phong cách đương đại). Từ xưa, đã có không ít ca khúc viết dựa theo dân ca. Nhưng, theo cách thức ngày xưa, nhiều tác giả lấy nguyên bài dân ca sau đó phát triển thêm một số ý của mình. Hiện nay, nhiều nhạc sĩ cũng sáng tác theo phương thức này, viết ca khúc dựa theo khúc thức của dân ca. Tuy nhiên, điều khác biệt là dấu ấn của nhạc sĩ trong những ca khúc này rõ nét hơn ngày xưa (viết nhiều hơn). Tôi lấy ví dụ như bài hát Bà tôi của Nguyễn Vĩnh Tiến. Ca khúc này được viết dựa theo cách thức tụng kinh quen thuộc. Hay những sáng tác của Nguyễn Cường được viết theo phong cách rock hoàn toàn đấy nhưng trong đó có một chút âm hưởng dân ca, một chút đặc trưng của ca trù, chầu văn vào bài ca Tây Nguyên. Sự thêm thắt đó làm cho ca khúc thêm mới lạ, khác biệt. Tiếp bước thành công của Nguyễn Cường, Phó Đức Phương,... khá nhiều nhạc sĩ trẻ sáng tác ca khúc theo phong cách này như Lê Minh Sơn, Nguyễn Vĩnh Tiến. Hiệu ứng của những sáng tác này là điều không thể phủ nhận. Thế nhưng, không thể gọi đây là ca khúc đương đại. Mà phải gọi chính xác là bài ca mới mang âm hưởng dân ca.
@ Thùy Trang ghi
@http://maivang.nld.com.vn/van-hoa-van-nghe/khong-co-nhac-dan-gian-duong-dai-244730.htm
*************
Vẫn còn đó những ý kiến :
Dân gian đương đại chính là dân tộc hiện đại
Dòng nhạc dân gian đương đại đã có từ thời kỳ đầu của tân nhạc Việt Nam mà các nhạc sĩ tiền bối của chúng ta đã viết để làm mới những làn điệu dân ca, thể hiện sự nhạy bén của tác giả trong sáng tạo và họ đã có những thành công nhất định.

Từ khi bắt đầu có giải thưởng âm nhạc hàng năm của Hội nhạc sĩ Việt Nam thì âm hưởng dân gian trong các sáng tác đã là tiêu chí đầu tiên để trao giải chứ không phải đến chương trình Bài hát Việt gần đây mới có.

Theo thời gian và “cái tài” của người sáng tác thì mức độ đậm – nhạt của âm hưởng dân ca cũng như hơi thở của âm nhạc đương đại “đi” vào từng tác phẩm rất khác nhau.

Dòng nhạc dân gian đương đại có thể hiểu một cách đơn giản là những tác phẩm có nhịp điệu, tiết tấu đương đại được viết giai điệu dựa trên những làn điệu dân ca (hoặc âm hưởng dân gian) của một vùng nào đó. Nghĩa là toàn bài hát có âm hưởng dân ca mang không khí của âm nhạc hiện đại.

Trong sáng tác, người viết “chạm tới” được đặc điểm riêng biệt của từng vùng dân gian qua sự thăng hoa cảm xúc của chính mình thì tác phẩm sẽ có tuổi thọ rất lâu dài trong lòng công chúng. Như nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý đã có Một khúc tâm tình của người Hà Tĩnh, Người đi xây hồ kẻ gỗ ( âm hưởng Bắc Trung bộ), Dáng đứng Bến Tre ( âm hưởng Nam Bộ), nhạc sĩ Xuân Hồng có Tiếng chày trên sóc Bom Bo. Nhạc sĩ Phó Đức Phương có Trên Đỉnh Phù Vân, Chảy đi sông ơi. Nhạc sĩ Nguyễn Cường có Em muốn sống bên anh trọn đời, Ly café Ban Mê. Nhạc sĩ An Thuyên có Ca dao em và tôi, Huế thương..v..v..

Những tác phẩm đó đã vượt qua khoảng cách về địa lý, thời gian và “địa phương tính” đến được với đông đảo khán giả cả nước. Ai cũng có thể hát và hát ở mọi nơi. Đó là những tác phẩm rất dân gian mà cũng rất đương đại được nhiều tầng lớp khán giả yếu mến và thuộc nằm lòng. Người sáng tác cũng trở nên có tầm ảnh hưởng rộng rãi không chỉ với công chúng yêu nhạc mà cả với đồng nghiệp.

Trong xu hướng sáng tác hiện nay, những nhạc sĩ có thâm niên vẫn còn quan tâm nhiều đến việc dùng chất liệu dân gian của một vùng nào đó đưa vào tác phẩm nhất là những tác phẩm viết về chính những vùng đất đó. Nhưng họ không còn nhiều những cơ hội và nhiệt tình để giới thiệu tác phẩm của mình đến đông đảo công chúng.

Nhiều bạn trẻ thuộc thế hệ 8X thì lại ít hoặc không nghe nhạc Việt chứ chưa nói đến nghe các bản dân ca Việt Nam nên họ đã không còn thích và không hứng thú với việc sáng tác dựa trên âm hưởng một làn điệu dân ca của một vùng nào đó. Họ không thích làm mới mình bằng âm nhạc dân gian Việt mà họ tìm đến nhạc Mỹ, nhạc Hàn, nhạc Hoa để làm mới. Với họ nghe sao cho “tây tây” một chút là MỚI. Vì thế mà hàng ngàn ca khúc trên thị trường hiện nay nghe chung chung, thiếu cá tính trong cả ngôn ngữ và chất liệu âm nhạc.

Âm nhạc Việt Nam muốn hội nhập thì chắc chắn cần những tác phẩm có cái riêng mang bản sắc Việt. Mà cái riêng đó chỉ có trong âm nhạc dân gian các vùng miền. Còn để giải trí và thưởng thức thì cần nhiều những sáng tác phong phú về ngôn ngữ và phong cách âm nhạc. Bản sắc Việt trong từng sáng tác sẽ rất phong phú và đa dạng tùy khả năng thẩm thấu của từng tác giả với từng vùng âm nhạc dân gian.

Trong những năm qua, chương trình Bài hát Việt đã trình làng nhiều tác phẩm mang âm hưởng dân gian đương đại. Một số tác phẩm đã để lại được dấu ấn đáng kể như Giấc mơ trưa (Giáng Son); À í a, Giếng làng (Lê Minh Sơn), Con cò (Lưu Hà An), Quạt giấy (Lưu Thiên Hương)…là những thành công đáng khích lệ.Tuy nhiên, cái gọi là “bản sắc Việt” rất khó cụ thể mà nó chỉ cảm nhận được qua từng tác phẩm cụ thể. Có ca khúc không rõ âm hưởng dân ca vùng nào nhưng vẫn rất Việt bởi tác giả đã thẩm thấu và “hòa tan” được giai điệu dân ca cụ thể thành “cái của mình” đưa vào tác phẩm “rất ngọt” để khi nghe ai cũng có thể cảm nhận được “chất Việt” trong đó.

Người sáng tác cần có nhiều phong cách để làm nghề được lâu dài và đáp ứng nhiều đối tượng khán giả cũng như các đề tài cần viết. Sáng tác theo phong cách dân gian đương đại chỉ là một trong những khuynh hướng mà người sáng tác lựa chọn để gần gũi với đông đảo khán giả Việt. Một tác phẩm dân gian đương đại thành công sẽ tôn vinh và thể hiện đẳng cấp nghề nghiệp người sáng tác cũng như của người thể hiện.

Chúng ta đã từng chứng kiến Hồ Quỳnh Hương giành HCV tại một cuộc thi quốc tế với ca khúc Vào đời của nhạc sĩ Hà Dũng viết ... theo phong cách ca trù. Trong cuộc thi Sao mai 2007 vừa qua, thí sinh Thành Lê đã thành công khi cô biết “làm mới” Hà Tĩnh mình thương (An Thuyên) ở Dòng dân gian nhờ ca khúc có “đất” thể hiện đã giành vị trí quán quân của cuộc thi Sao mai 2007.

Giải thưởng bài hát của năm – Bài hát Việt 2007 đã trao cho tác phẩm Con cò của nhạc sĩ Lưu Hà An và cũng tôn vinh giọng ca “ma quái” của Tùng Dương. Tuy nhiên, cũng dành giải thưởng bài hát của năm - Bài hát Việt 2006 thì Chuông gió của Võ Thiện Thanh khó có thể mang đi để hội nhập hiệu quả.

Tác phẩm là người. Tác phẩm phản ánh văn hóa, thẩm mỹ và “tầm nhìn” của người sáng tác. Người sáng tác chưa nổi tiếng thì muốn được mọi người biết đến. Khi được mọi người biết đến thì muốn thể hiện đẳng cấp của mình. Muốn có đẳng cấp thì tác phẩm phải hội tụ được 3 yếu tố: Giải trí – thưởng thức - hội nhập. Điều này không dễ. Nhưng một tác phẩm dân gian đương đại “viết ra chất” có thể đáp ứng được cả 3 yếu tố đó.

Các định nghĩa, giải thích thế nào là âm nhạc dân gian đương đại là việc của những nhà nghiên cứu, lý luận, phê bình âm nhạc. Còn muốn bảo tồn và phát triển âm nhạc dân gian Việt thì rất cần những sáng tác mới có âm hưởng dân gian mang được hơi thở thời đại.Các vùng âm nhạc dân gian Việt Nam muốn bảo tồn và phát triển thì phải đến được với đông đảo công chúng trẻ. Bên cạnh việc bảo tồn thì những âm hưởng dân gian đó phải được khai thác, tìm tòi, sáng tạo với nhịp điệu và tiết tấu của âm nhạc đương đại và phải được trình diễn thỏa “cái nhìn” của người xem thì mới hy vọng được các bạn trẻ đón nhận (nhóm nhạc Mặt Trời Đỏ ngay lần xuất hiện đầu tiên đã chiếm trọn tình cảm của người xem với những tác phẩm mang âm hưởng dân gian được phối khí và dàn dựng rất hiệu quả. Tiếc là nhóm đã tách ra làm 2 và hiện thì chưa nhóm nào khẳng định được vị thế của mình trong lòng khán giả). Có người nghe thì âm nhạc mới tồn tại và mới có cơ hội để phát triển phục vụ nhu cầu giải trí và thưởng thức của đông đảo công chúng yêu nhạc và nếu tác phẩm tốt thì còn “mang chuông đi đánh xứ người”.

Mỗi vùng âm nhạc dân gian Việt Nam có những ưu thế riêng. Tùy sự cảm nhận và “cái tài” của người sáng tác. Buồn ảo não như dân ca Nam Bộ vẫn có thể làm mới mẻ và sôi động như chúng ta đã nghe Ra khơi được Anh Khoa hát trên một bản phối rock cũng rất hấp dẫn. (?)

Có thế nhận thấy, âm nhạc dân gian các vùng miền của Việt Nam mình sẽ là những mảnh đất rất màu mỡ để những người sáng tác có thể thả sức “tung hoành” mà không bao giờ thấy mình bị cũ. Bởi mỗi vùng âm nhạc dân gian đều rất phong phú và có những đặc điểm rất riêng biệt tạo cho người sáng tác những chất liệu mới, những cảm xúc mới để sáng tạo.

Những người sáng tác chuyên nghiệp được học hành bài bản luôn tìm đến những vùng âm nhạc dân gian để sáng tạo. Viết được âm hưởng dân ca vùng mình sinh ra và lớn lên thì không khó bởi đó là “máu thịt”. Còn muốn viết được âm hưởng dân gian nhiều vùng khác nhau thì không thuần túy là cảm xúc tự nhiên nữa mà còn là tri trức và trình độ của người viết. Không phải ai muốn viết cũng được. Thực tế, để viết một tác phẩm có âm hưởng dân gian lâu công hơn rất nhiều so với một bài nhạc trẻ thông thường.

Muốn thành công ở một vùng dân gian nào thì điều đầu tiên người sáng tác phải nắm bắt được âm hưởng đặc trưng của vùng dân gian đó để khi tác phẩm vang lên người nghe có thể nhận ra được “vùng âm nhạc” của tác phẩm (chưa cần nghe lời ca).

Vấn đề còn lại là người sáng tác có quan tâm đến việc khai thác âm nhạc dân gian để sáng tác và làm mới mình hay không!
@Quỳnh Hợp ANVN8 (03/2010)
@http://songnhac.vn/dien-dan/muc-luc/ly-luan-phe-binh/1868-dan-gian-duong-dai.html
************
Dòng nhạc dân gian đương đại
Mặc dù có những ý kiến trái chiều về sự tồn tại của dòng nhạc dân gian đương đại này, nhưng nhìn chung, công chúng vẫn đón nhận rất nhiệt tình sự xuất hiện của dòng nhạc này.

Cặp Ba Lá – Lê Minh Sơn
_http://www.keeng.vn/audio/Cap-Ba-La-Ngoc-Khue-320Kbps/KUUZOW09.html Cặp Ba Lá - Ngọc Khuê
Cùng với sự phân chia khá rõ nét các dòng nhạc Việt Nam thời gian gần đây, dòng nhạc dân gian đương đại được người nghe chú ý nhiều đặc biệt là qua một số sân chơi âm nhạc lớn như: Sao Mai Điểm Hẹn, Bài Hát Việt. Mặc dù có những ý kiến trái chiều về sự tồn tại của dòng nhạc dân gian đương đại này, nhưng nhìn chung, công chúng vẫn đón nhận rất nhiệt tình sự xuất hiện của dòng nhạc này.

Có thể hiểu một cách đơn giản, dòng nhạc dân gian đương đại là tên gọi chung cho những tác phẩm có sử dụng chất liệu dân gian bằng làn điệu dân ca hoặc âm hưởng dân gian, trong quá trình sáng tác, nhạc sĩ lồng vào đó những tiết tấu và nhịp điệu hiện đại, đương thời.

Để tạo nên một nhạc phẩm dân gian đương đại thì “ca từ” có lẽ là thành phần quan trọng hơn cả, chỉ thoáng nghe, người nghe nhạc đã cảm nhận được sức lôi cuốn của sự dân dã, mộc mạc trong cảnh làng quê Việt Nam, từ hình ảnh: chuồn chuồn ớt, con cò, giếng làng cho đến cặp ba lá, quạt giấy, người nghe được đắm mình vào một khung cảnh quê xưa mà khói bụi nơi đô thành đã khiến người nghe nhiều khi quên lãng.
Trong dòng nhạc dân gian đương đại, các nhạc sĩ Việt Nam đều có một mong muốn là phát triển âm nhạc truyền thống Việt Nam nhưng có một cái gì mới để nó gắn với xu thế hiện đại.
NS Nguyễn Gia Thiện

Con Cò – Lưu Hà An
cùng nghe lại ca khúc Con Cò của nhạc sĩ Lưu Hà An.
_https://www.youtube.com/watch?v=KNTXMegwTgE Con cò (Lưu Hà An) - Thanh Trúc
Quyết La Gia
1 giọng hát cao. Nhưng mình chả cảm nhận được cái hồn của bài hát gì cả

)
Dinh Toan
em chỉ được cái nhái tốt thôi chứ...không có cảm xúc.....vô hồn
HUNG CUONG LE
Sao trẻ con cứ đi hát những bài này làm gì.chẳng hợp tuổi gì cả. Trẻ con phải ngây thơ trong sáng như ngày xưa chứ. Như nhũng bài : thăm lăng bác hồ, e đi giữa biển vàng chứ ...
thien kiem
giong be hay qua!!
Thanh Thư
ngoài sự tự tin thì mình chẳng thấy gì.. Một chất giọng nhạt nhòa, một bài hát vô hồn.. Bé còn quá nhỏ, không hiểu hết nội dung nghệ thuật này! Đành rằng là một đứa bé! Nhưng đây là cuộc thi tài năng chứ không phải nịnh trẻ con!
_https://www.youtube.com/watch?v=1rd37u3tq5w Con cò (Lưu Hà Anh) - Tùng Dương tại HTV Awards lần 5 (bangtuoc.vn)
Linh Nguyễn
Tùng Dương và Nam Khánh là 2 giọng ca nam thể hiện bài Con Cò rất xuất sắc, quá đỉnh, ai hát cũng hay!

Trao đổi với chúng tôi về dòng nhạc dân gian đương đại, nhạc sĩ Nguyễn Gia Thiện, Hội viên Hội Nhạc Sĩ Việt Nam, Phó giám đốc Nhà hát Tuồng Đào Tấn cho biết:

Ngọc Anh trong một lần trình diễn với phần đệm của nhạc sĩ Lưu Hà An. Photo courtesy of khonggianamnhac.com
"Trước hết trong dòng nhạc dân gian đương đại, các nhạc sĩ Việt Nam đều có một mong muốn là phát triển âm nhạc truyền thống Việt Nam nhưng có một cái gì mới để nó gắn với xu thế hiện đại, cho nên các nhạc sĩ sáng tác như Lê Minh Sơn, Nguyễn Vĩnh Tiến, Lưu Hà An đều có những sáng tác mới và các ca sĩ thể hiện như Tùng Dương, Ngọc Khuê, Khánh Linh đều thể hiện các dòng dân gian đương đại rất tốt. Chương trình Bài Hát Việt luôn khuyến khích các nhạc sĩ trẻ không chỉ về chất liệu mà còn cả đề tài, thí dụ chuồn chuồn ớt hay giếng làng, những đề tài dân dã, đi sâu vào những đời thường. Có nhiều quan điểm cho rằng những thứ đó không cao sang, nhưng ngược lại có những người cho rằng những chi tiết nhỏ nhất ấy khiến người ta yêu Việt Nam hơn."

Trống Cơm
Trong giới phê bình âm nhạc, cũng có nhiều nhận định khác nhau về dòng nhạc dân gian đương đại, chẳng hạn như NSND Trần Hiếu cho rằng không hề có dòng nhạc dân gian đương đại mà chỉ có bài hát mang âm hưởng dân ca hoặc bài hát dân ca được hát theo phong cách đương đại mà thôi. Ông cho rằng một ca khúc dân ca hay mang âm hưởng dân ca được hát theo phong cách đương đại đã có từ ngàn xưa, ông minh chứng là bài hát Trống Cơm, khi xưa ông bà ta hát Trống Cơm thâm trầm, trữ tình, thế nhưng trong thời chiến, bài hát lại đầy mạnh mẽ, sôi sục và đó là một ca khúc dân ca nhưng hát theo phong cách đương đại. Đối với sáng tác, ông khẳng định không có ca khúc đương đại vì bài hát nào sáng tác trong thời nay cũng đều là đương đại. Tuy vậy, NS Trần Hiếu vẫn không phủ nhận hiệu ứng của những bài hát của Nguyễn Cường, Phó Đức Phương, Lê Minh Sơn hay Nguyễn Vĩnh Tiến.
_https://www.youtube.com/watch?v=treYGJdGhQI Bên bờ ao nhà mình _ Ngọc Khuê, Lê Minh Sơn
nghe bài Bên Bờ Ao Nhà Mình của Lê Minh Sơn qua tiếng hát Ngọc Khuê.
_http://nhacso.net/nghe-album/ben-bo-ao-nha-minh.X15RVg==.html Album Bên Bờ Ao Nhà Mình - Ngọc Khuê
Dù là dòng nhạc hay chỉ là những bài hát mang âm hưởng dân ca đương đại, những sáng tác theo phong cách này cũng là một khuynh hướng mới mẻ và là những chọn lựa để đưa âm nhạc đến gần gũi hơn với đông đảo khán thính giả Việt. Có thể nói, một tác phẩm dân gian đương đại có thành công hay không thì sự kết hợp và thể hiện đẳng cấp của cả người sáng tác lẫn người thể hiện sẽ không thể bỏ qua. Trước khi khép lại chương trình âm nhạc, mời quí vị cùng nghe
ca khúc À Í A bài hát của năm, năm 2005 của nhạc sĩ Lê Minh Sơn qua tiếng hát Trọng Tấn.
_http://nhacso.net/nghe-nhac/a-i-a.X1lQUEVaZw==.html À Í A Trình bày: Trọng Tấn | Sáng tác: Lê Minh Sơn | Album: Trọng Tấn - Thanh Lam
_http://www.keeng.vn/audio/A-Y-A-Demo-Hoang-Quyen-320Kbps/CW3RCNKY.html À Ý A [Độc quyền] - Hoàng Quyên
Chất giọng Trọng Tấn có vẻ hợp với "dân ca truyền thống" hơn loại nhạc này nên không gây áp phê mạnh bằng Tùng Dương. Bản nhạc dưới đây do chính tác giả Lê Minh Sơn thể hiện nghe ấn tượng dữ dội hơn nhiều (!?) Ấn tượng đến mức sẽ có người chắc lưỡi xuýt xoa tán dương một kiểu cách nhạc mới lạ nhưng cũng sẽ có lắm kẻ lắc đầu quầy quậy vì không chịu nổi ca từ của loại nhạc "dân gian đương đại" cách tân này (!?)
_http://www.nhaccuatui.com/bai-hat/a-i-a-le-minh-son.be6yO3gHvI.html À í a - Lê Minh Sơn****
_https://www.youtube.com/watch?v=s7HKL1Z58y0 À í a - Lê Minh Sơn****
Bên cạnh làng tôi đất bán hết rồi
Chỉ còn nho nhỏ nghĩa địa xa xa
Bên cạnh làng tôi yếm thắm lụa đào
Ngực cau (*) nhu nhú đã vội đi xa
Ngày xưa lũ chim về đây
Những bông cỏ may lay động bờ đê
Ngày xưa tiếng ru mẹ ru
Tiếng ru mỏng manh lay động nhà tranh
Rặng tre hót giữa trưa hè tiếng con sáo sậu gốc rễ về đâu
Đàn trâu lững thững qua cầu đất bán hết rồi đàn trâu về đâu...

À í a...
Về đi đàn chim trắng
Trắng giấc mơ tôi
Về đi nhà ngói mới
Ấm giấc mơ tôi
Về đi, vụ xuân hè, cơm nếp thơm thơm
Về đi trời giao mùa, mái tóc thơm thơm
Về đi, về đi, à í a...
(*) "chũm cau"
@Vũ Hoàng, phóng viên RFA
Thử nghe thêm một bài có giai điệu khá hấp dẫn, hình ảnh ấn tượng vì gợi nhớ nhiều kỷ niệm đẹp thời thơ ấu (!?)
_https://www.youtube.com/watch?v=vMrrFLi6u-w Ôi quê tôi - Xuân Bắc đớp Tùng Dương
Bách Hoàng Nguyễn
Ngày bé, ước mơ nhỏ bé là được lên tầng thượng của tất cả các nhà trong xóm, lớn hơn tý thì là đi hết mấy quả đồi hoang trong xã, lớn thêm tý nữa là đi hết các điểm du lịch trong và quanh thị xã, một chút nữa là đi hết các điểm du lịch trong tỉnh... xuống đại học thì mong phượt hết miền bắc... đến giờ khi đã đi làm, chỉ mong được về với mẹ

(
Quân Lưu Hoàng
@MrQuanNL

) Nhầm nhé, Tùng Dương mà ko quái lại ko phải Tùng Dương rồi.
Lê Quang
Tuổi thơ của các bạn thật tuyệt vời,nói chung là miền quê Bắc Bộ có một cái gì đó thật thanh bình với những năm tháng tuổi thơ êm đềm tràn đầy kỷ niệm đẹp. Nhà mình ở Thành phố nên ít được cảm nhận ,đón nhận như các bạn.
Còn đây chính hiệu là Tùng Dương
_https://www.youtube.com/watch?v=VeNTqVT6sBI Oi Que toi Tung Duong
_http://nhacso.net/nghe-nhac/oi-que-toi.XVpZU0Zb.html Ôi Quê Tôi Trình bày: Tùng Dương | Sáng tác: Lê Minh Sơn | Album: Sao Mai Điểm Hẹn - Chờ Một Tiếng Yêu
Thử nghe nhạc không lời "dân gian đương đại" xem có hấp dẫn hơn nhạc Trịnh không ?
_http://nhacso.net/nghe-album/a-i-a-guitar-le-minh-son.XFpTU0pa.html Album À Í A (Guitar Lê Minh Sơn)
********************

"Dân gian đương đại" hay "đứa con lai căng" của nhạc Việt ?

Nói không ngoa, kể từ thời của Lê Minh Sơn, khán giả mới biết đến một xu hướng hoàn toàn xa lạ lúc bấy giờ: dân gian đương đại. Thời điểm đó đến nay chỉ mới dăm năm, nhưng thuật ngữ đấy đã phổ biến đến mức, bất kỳ cuộc thi âm nhạc nào cũng phải nhắc tới. Có thể thấy, tất cả các cuộc thi âm nhạc trên truyền hình, từ Sao Mai, Sao Mai điểm hẹn, Vietnam Idol… và đặc biệt, Bài hát Việt, một chương trình nhằm bù đắp lỗ hổng thiếu bài hát hay, thì thuật ngữ (hay thể loại nhạc) dân gian đương đại đang được tôn vinh một cách thái quá.

Bài hát Việt 2007:
Hãy khoan chưa bàn đến khái niệm thế nào là dòng nhạc dân gian đương đại, mà chỉ cần nhìn bảng phân chia để xét giải thưởng, cũng có thể thấy dòng nhạc này được “thiên vị” như thế nào. Từ năm Bài hát Việt 2005 đến Bài hát Việt 2007, Hội đồng thẩm định đã “ưu ái” dành riêng cho dòng nhạc dân gian đương đại một vị thế, đối trọng với dòng nhạc pop rock đương đại, như một thể loại nhạc mang phong cách “có gu” và kén người nghe.

Chuyện này nói lên điều gì? Nếu xét về thể loại âm nhạc, thì dòng nhạc dân gian đương đại (nếu có), cũng chỉ là một trong rất nhiều dòng nhạc khác, đã, và đang chảy trong dòng nhạc đương đại, bao gồm nhạc hiện đại (của phương Tây) như pop, rock, jazz, dance, R&B, rap…Vậy mà biết bao cuộc thi đã trải qua, từ dân gian đương đại vẫn được xướng lên như một chuẩn mực nghệ thuật mới.

Rõ ràng trước đó, dù một số nhạc sĩ đã sử dụng chất liệu dân gian trong các bài hát của mình như Phó Đức Phương, Nguyễn Cường, Trần Tiến, Ngọc Đại và cả Dương Thụ, nhưng nó chưa thực sự tạo thành một xu thế riêng. Phải đến thời Lê Minh Sơn và Nguyễn Vĩnh Tiến, chất liệu trên mới thành một xu thế nở rộ và phổ biến (chẳng kém gì các bản nhạc pop trữ tình). Các bài hát dân gian đương đại như “À í a”, “Chuồn chuồn ớt”, “Ơi quê tôi” của Sơn và “Bà Tôi” của Tiến được nghe đi nghe lại từ trong những căn hộ cao cấp đến căn hộ bình dân, từ lớp già đến lớp trẻ. Và giới nghệ sĩ cũng như giới truyền thông đã không ngớt lời ca ngợi xu hướng trên, như “làm mới từ vốn cổ”, “đậm đà bản sắc dân tộc”…

Bên cạnh Lê Minh Sơn và Nguyễn Vĩnh Tiến, nhạc sĩ Quốc Trung cũng được coi là đại diện tiêu biểu của dòng nhạc trên, nhưng bằng cái tên “quốc tế” hơn: world music. Với dự án “Đường xa vạn dặm”, Quốc Trung ban đầu dường như chỉ được biết đến nhờ tên tuổi của vợ cũ (Diva Thanh Lam) đã trở thành “dòng chảy riêng đem âm nhạc dân tộc Việt Nam ra nước ngoài”. Dự án “độc đáo” gây xôn xao một thời gian, bởi sự thành công ở Nhật Bản (một thị trường rất nhạy và kén).

Chỉ có điều, như tác giả Trọng Nguyễn trên báo Tiền Phong cách đây vài năm đã từng chứng minh, toàn bộ bài trong CD “Đường xa vạn dặm” không phải do Quốc Trung sáng tác, mà anh ta bê y nguyên chèo dân tộc kết hợp với âm nhạc điện tử, chỉ thay đổi chút kết cấu. Có lẽ, tuyệt đại đa số người nước ngoài trong buổi biểu diễn duy nhất ở Tokyo đều đinh ninh chỉ có 1 hoặc 3 bài là dựa theo chất liệu truyền thống Việt Nam, còn lại đều do Quốc Trung sáng tác. Lật lại bìa đĩa “Đường xa vạn dặm” viết phần lớn bằng tiếng Anh khi ấy, có thể thấy rõ Quốc Trung đã khẳng định hai lần, như thế “All songs composed by Quoc Trung except # 1 & #3 adapted from Vietnamese traditional”.

Và sau bài báo đó, trong tất cả các chương trình trên truyền hình, Quốc Trung đã phải thay đổi “người sáng tác” thành “người phối lại nhạc dân tộc”.

Đó chỉ là một trường hợp hy hữu, trong rất nhiều nhạc sĩ đang cố bám vào chất liệu dân tộc để tồn tại đã được “phát hiện” là “ăn cắp”!!!

Chưa hết, thế nào là âm nhạc dân gian đương đại? Chúng ta hình như hát nhiều, nghe nhiều, ca tụng nhiều, nhưng vẫn còn mơ hồ về khái niệm này lắm! Như những gì mà báo chí và một số nhạc sĩ phát biểu một cách chung chung: âm nhạc dân gian đương đại là tên gọi chung cho các tác phẩm có khai thác chất liệu dân gian hoặc có “ảnh hưởng” những yếu tố dân gian trong bối cảnh đương đại. Trên thế giới, dòng nhạc này đã được hình thành từ lâu, đó là việc pha trộn giữa pop, rock, jazz... với những dòng nhạc bản địa.

Khái niệm như thế thì quá mơ hồ, nếu không nói là chẳng khác gì khái niệm của dòng world music đang rất thịnh hành trên thế giới hiện nay. Lại có những ý kiến cho rằng, âm nhạc dân gian đương đại phổ quát, dễ nghe và “thuần” hơn vì không sử dụng những dụng cụ điện tử và không dùng chất liệu âm nhạc cổ. Tuy nhiên, nếu nhìn vào trong cách sắp xếp của Bài hát Việt 2007 thì có thể thấy, hai khái niệm này gần như là tương đương nhau (ví dụ qua so sánh bài “Độc huyền cầm” của Bảo Lan mang hơi hướng world music và “Son” của Đức Nghĩa, nhưng đều được xếp vào dòng bài hát dân gian đương đại).

Có là “dễ dãi” quá không? Khi bất kỳ bài hát dân gian đương đại nào cũng lặp đi lặp lại những từ như…I à…Ối a…Ư…hự…Í…Há…Ối..a…Ha hà à ha…Ứ..và ca từ thì chẳng có gì phong phú hơn ngoài “guốc mộc”, “bờ giếng”, “bờ ao”, “người ơi”….

Xem ra, cái chất “dân gian” trở thành một thứ “mốt” trong âm nhạc. Nó tương tự như hiện tượng về thời trang Việt Nam giai đoạn cuối thập niên 90. Khi thời trang Việt Nam bắt đầu khởi sắc, thì những nhà tạo mẫu không tạo ra cái gì khác ngoài “bám” vào áo dài: áo dài kết hợp với những họa tiết dân tộc (Mông, Tày, Mường); áo dài kết hợp ren; áo dài thêu đặc kín long phượng… Tính dân tộc bị lạm dụng đến mức, nó trở thành “chìa khóa” cho bất kỳ nhà tạo mốt nào muốn nổi danh. Và kết quả là, những nhà tạo mẫu “đáng kính” của chúng ta đã biến áo dài thành vật thí nghiệm đáng thương. Giá mà ông Cát Tường, hay “Monsieur le Mur” theo cách người Pháp thường gọi – người tạo nên hình dáng áo dài giống như hiện nay vào năm 1930, có sống lại, chắc “chỉ muốn chui vào quan tài vĩnh viễn” khi nhìn thấy “đứa con” của mình đã bị “lai căng” quá lố!

Quay trở lại chuyện âm nhạc, những giá trị dân gian thực thụ đang có nguy cơ bên bờ vực thẳm như ca trù, chèo cổ, hát xẩm, quan họ lại chỉ nhận được những ánh mắt ơ hờ, hoặc cùng lắm là một sự giúp đỡ mang tính chất xót thương nhiều hơn là trân trọng.

Vậy tại sao âm nhạc dân gian thực thụ lại không được ưu ái bằng thứ âm nhạc dân gian đương đại? Câu trả lời xin dành cho những nhạc sĩ, những nhà quản lý văn hóa, giới truyền thông và cả “cái tai” của người yêu nhạc. Ngay cả trong trường hợp vì quá yêu cái tính “dân tộc” (mà chưa biết có phải thật hay không), thì cũng nên để đúng vị trí đáng có của nó, như một dòng âm nhạc bình đẳng như những dòng âm nhạc khác đang chảy trong thời kỳ đương đại. Đừng vì một “đứa con lai căng” mà quên đi “đứa con thuần Việt” của mình.

Còn nhớ, năm 2006, những tưởng xu hướng lạm dụng “hơi hướng dân tộc” đã được giảm bớt khi Bài hát Việt 2006 lên ngôi dòng nhạc Dance với bài hát “Chuông gió” của nhạc sĩ Võ Thiện Thanh, nhưng nó đã quay trở lại, khi không thể có ứng cử viên nào khả dĩ hơn.

Năm nay, cho dù “Cánh buồm phiêu du” của Sơn Thạch ở thể loại các bài hát Pop Rock đã phá kỷ lục 3 năm của Bài hát Việt, nhưng sự thực, sức hút của nó đến từ phía ca sĩ thể hiện Hồ Quỳnh Hương là phần đa. Nó không đủ sức nặng và sức mới bằng bài “Chuông gió” của Võ Thiện Thanh. Chưa kể, đối thủ nặng ký nhất của “Cánh buồm phiêu du” là “Quạt giấy” của Lưu Thiên Hương, lại mang “mùi lưỡng tính”, cho vào pop rock đương đại cũng được, mà dân gian đương đại cũng không sai.

Trong khi, dòng nhạc dân gian đương đại lại có tới ba ứng cử viên sáng giá, cụ thể là bài Con cò của Lưu Hà An, Độc huyền cầm của Bảo Lan và “Son” của Đức Nghĩa. Cho dù Lê Minh Sơn năm nay lại “đột ngột” (Sơn là “chuyên gia” trong những việc như thế này) quay ngoắt sang thể loại thính phòng với bài Mưa phùn và Nguyễn Vĩnh Tiến “gác kiếm”, thì Bài hát Việt 2007 vẫn vô cùng “dân gian” với những nhạc sĩ chưa từng đụng tới chất liệu này bao giờ.

Bởi thế, nếu nhà cá cược lớn nhất nước Anh William Hill được phép hoạt động và có chi nhánh ở Việt Nam, thì chắc chắn họ sẽ đặt vào dòng nhạc dân gian đương đại trong Bài hát Việt lần này. Dễ hiểu thôi, vì nó đang là “mốt” mà!

Thay lời cuối

Tôi hồi hộp đợi những dự đoán của mình về Bài hát của năm 2007, vì trong tưởng tượng, tôi cũng đã giao kèo với nhà cá cược William Hill. Kết quả thật “mỹ mãn”, tôi đã thắng hàng triệu đô la trong mơ, bởi Bài hát của năm 2007 đã thuộc về bài hát “Con cò” của Lưu Hà An, do Tùng Dương thể hiện.

Ngoài giải Bài hát của năm, Lưu Hà An còn “ẵm” Giải bài hát được yêu thích nhất và ca sĩ thể hiện, Tùng Dương được chọn là ca sĩ được yêu thích nhất. Nó đã lặp lại đúng chu kỳ, đúng hơn là vượt qua (về mặt số lượng giải) của Bài hát Việt đầu tiên năm 2005, bài “À í a” của Lê Minh Sơn.

Kết quả này quả đúng như “tinh thần” được thể hiện màn mở đầu của đêm trao giải Bài hát Việt 2007 tối ngày 29/1/2008: đàn nhị (nhạc cụ dân tộc) kéo “lỏng chỏng” cùng đàn violon (nhạc cụ thế giới).

Và, Giải thưởng quan trọng nhất - Bài hát của năm 2007 liệu có đúng là “sống nhiều, sống lâu, sống sâu” như nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân phát biểu trong ngày hôm qua? Hãy để 365 ngày tới trả lời…
@Xuân Anh (Vietimes)
@http://tranquanghai.info/p1433-xuan-anh-%3A-%22dan-gian-duong-dai%22-hay-%22dua-con-lai-cang%22-cua-nhac-viet-%3F.html
PHẢN HỒI CỦA ĐỘC GIẢ VỀ BÀI VIẾT
Nguyễn Chu Hạnh - Yên Hòa Cầu Giấy Hà Nội - quyenlan75@yahoo.com
"dân gian đương đại" hay "đứa con lai căng của nhạc Việt" là một bài viết chí lý. HÌnh ảnh khởi đầu của buổi lễ trao giải tối 29-1-2008 với nhị và violon lổn nhổn và bài diễn văn quá dài gây ra nhiều phản cảm. Nhưng phải chăng người Việt với tầm tư duy mang nặng tính cơ hội lại thích thú với những kiểu kết hợp như vậy. Không chỉ trong âm nhạc đâu. Nhiều lĩnh vực có thể nhận thấy cách kết hợp "Đông Tây" như vậy. Trong y học là kết hợp đông tây y nhiều khi rất phản khoa học mà vẫn được nhiều ngưòi tán thưởng. Trong kiến trúc, hội họa, điện ảnh, văn học...người trong ngành cũng có thể tìm ra những ví dụ tương tự.
Phong lan - - hanoi12hanoi@yahoo.com
có lẽ do trình độ cảm thụ âm nhạc của tôi quá thấp chăng? tôi không thể nghe nổi dòng nhạc dân gian đương đại này. Nay đọc bài viết của tác giả tôi mừng vì đã tìm thấy người đồng cảm với mình. còn đâu những bài hát trong sáng gợi lên tình yêu quê hương, tình yêu đôi lứa và niềm tin yêu vào cuộc sống như Trời Hà Nội xanh, Bài ca người xây dựng...Cảm thấy mình lạc lõng giữa dòng nhạc "đương đại'
_http://vietimes.vietnamnet.vn/vn/nhietkevanhoa/4433/index.viet
*************

"ÂM NHẠC ĐƯƠNG ĐẠI" Ở VIỆT NAM
1. Nên hiểu cụm từ "âm nhạc đương đại" như thế nào?

Thời gian gần đây, nhiều phóng viên báo chí, một số nhạc sĩ đã và đang dùng tràn lan cụm từ "âm nhạc đương đại" mà có lẽ họ chưa hiểu rõ ý nghĩa của cụm từ này. Trong một vài lần trả lời phỏng vấn và bài viết của tôi, tôi đã cố gắng giải thích về cụm từ này theo cách hiểu của giới chuyên môn âm nhạc.

Ở ta, "âm nhạc" thường được coi như đồng nghĩa với "ca nhạc". Nhưng "âm nhạc" là một khái niệm rộng hơn "ca nhạc" rất nhiều. Có nhiều loại âm nhạc, có thể gọi tắt là "nhạc", thường được báo chí chia thành những "dòng" chính như: nhạc giao hưởng thính phòng (còn gọi là nhạc không lời), nhạc truyền thống (còn gọi là nhạc dân tộc), và nhạc trẻ (hay nhạc nhẹ).

Trong "dòng" giao hưởng thính phòng có nhiều loại: nhạc giao hưởng - được soạn cho những dàn nhạc lớn với cả trăm nhạc công vẫn thường thấy biểu diễn ở Nhà hát Lớn hoặc đôi khi trên truyền hình; nhạc thính phòng - soạn cho những nhóm nhạc cỡ 10 nhạc công trở lại; và các bản độc tấu nhạc cụ như piano, violon, guitare...Trong "dòng" nhạc truyền thống có: nhạc truyền thống cải biên, là những dàn nhạc hoặc nhóm nhạc "dân tộc" thường thấy biểu diễn tại các sân khấu ngoài trời, các tiết mục dân ca có nhạc đệm trên Đài Phát thanh và Đài Truyền hình; và nhạc dân tộc cổ truyền như Ca trù, hát Chầu văn, hát Chèo, nhạc Cung đình Huế...Cuối cùng là nhạc trẻ với những "chương trình trực tiếp" (live shows) như Sao Mai điểm hẹn, MTV - Bài hát tôi yêu, Con đường Âm nhạc... và đó chính là "ca nhạc", một phần nhỏ bé trong thế giới âm nhạc rộng lớn đa dạng.

Quay trở lại chuyện "âm nhạc đương đại", nhiều người nghĩ rằng "đương đại" nghĩa là những gì đương diễn ra trong thời đại hiện nay, vậy âm nhạc đương đại là tất cả những loại nhạc đang có và đang diễn ra hiện nay. Vì vậy, có người coi ca khúc nhạc trẻ, phần nhạc đệm (hòa âm) cho ca khúc, hòa tấu kèn saxophone, DJ, hoặc nhạc nhảy trong quán bar (dance music)... là nhạc đương đại! Thật ra thì không phải vậy.

Trong giới chuyên môn âm nhạc, cụm từ "âm nhạc đương đại" được dùng để chỉ dòng nhạc bác học được phát triển lên từ âm nhạc cổ điển, nguyên chữ tiếng Anh là classical - contemporary music (nhạc cổ diển - đương đại), sau viết tắt thành contemporary music (nhạc đương đại). Âm nhạc đương đại hiểu theo nghĩa này gồm các dòng nhạc soạn cho dàn nhạc giao hưởng, cho hòa tấu hoặc độc tấu nhạc cụ, cho dàn hợp xướng. Sự phát triển từ âm nhạc cổ điển có nguồn gốc châu Âu như sau: nhạc cổ điển thế kỷ XVII-XVIII, nhạc lãng mạn thế kỷ XIX, nhạc cận đại đầu thế kỷ XX, nhạc hiện đại và hậu hiện đại từ nửa sau thế kỷ XX, và hiện nay là nhạc đương đại. Vậy cụm từ "âm nhạc đương đại" không bao gồm nhạc pop, rock, hip-hop, DJ, hòa tấu kèn saxophone, nhạc đệm (thường gọi là "hòa âm") cho ca khúc... đang phổ biến hiện nay.

Âm nhạc đương đại hiện nay đã được mở rộng thêm bao gồm âm nhạc ngẫu hứng (improvisation music), nhạc thể nghiệm (experimental music), nhạc điện tử - máy tính (electronic - computer music, còn gọi là digital music) và một vài biến thể khác như việc sử dụng tiếng động (sounds) và tiếng ồn ngoài đường phố (street noise)...

Cần phải nói rõ rằng, việc sử dụng kỹ thuật và phần mềm máy tính để soạn hòa âm (làm phần đệm - music arrangement) cho ca khúc, việc ứng dụng các kỹ thuật và hiệu quả âm thanh (sound effect) trong quá trình thu âm và xử lý hậu kỳ, thường được làm trên hệ thống máy tính, cho ca khúc hoặc hòa tấu nhạc trẻ (thực chất là chuyển soạn các bài ca khúc hoặc làn điệu dân ca cho saxophone, piano, guitare... chơi trên phần đệm hòa âm đã được làm sẵn, hoặc chơi với nhóm trẻ (electric guitare, bass, bộ trống jazz...) những việc đó không gọi là làm "âm nhạc đương đại".

2. Việt Nam có âm nhạc đương đại không?

Đầu năm 2003, một nhóm nghệ sĩ ở Hà Nội đã thành lập nhóm Dân ca miền không biết thể nghiệm một lối hát và đàn mới dựa trên nền truyền thống, đó là lối hát thơ và lối đàn ngẫu hứng lòng bản vốn là đặc trưng của người Việt. CD đầu tay của nhóm đã cho thấy sự kết hợp hợp lý giữa lối đàn ca truyền thống với phong cách và tinh thần mới. Không hề sử dụng một làn điệu hoặc nét dân ca có sẵn nào, mà tất cả là tạo mới, một giọng ca theo kiểu "hát thơ" (hát lên những lời thơ), một bộ gõ Chèo, một đàn phím điện tử (electronic keyboard), và một guitare điện, chơi theo lối ngẫu hứng có "lòng bản" (có sơ đồ hoặc sự giao ước về cấu trúc của bài ca/đàn), tuy vậy, âm hưởng rất mới, rất mạnh, và như chính những thành viên trong nhóm đã nói về Dân ca miền không biếtt là sự tiếp nối của dân ca Việt trong cuộc sống hiện tại, vừa truyền thống, vừa đương đại.

Vũ Nhật Tân trong một chương trình biểu diễn nhạc đương đại

Cuối tháng 11/2004, Nguyễn Xuân Sơn và Trần Kim Ngọc đã thực hiện đêm hòa nhạc ngẫu hứng tại Goethe Institute số 56 Nguyễn Thái Học, Hà Nội, một sự kết hợ giữa bộ gõ chèo, máy tính (laptop computer) và giọng hát. Trên tinh thần trầm, chậm và chìm của phần nhạc người ta thấy nổi lên âm thanh lanh lảnh của giọng hát (hát không lời, chỉ sử dụng giọng - voice) - một đêm hòa nhạc rất khó nghe (theo nhận xét của nhiều khán giả) vì nó không có giai điệu, không có hòa âm đẹp, không tìm thấy những nét nhạc dịu dàng du dương như nhiều khán giả đã mong đợi, bởi vì những gì mà khán giả chờ đợi (theo cách nghĩ cổ điển) đã hoàn toàn bị phá bỏ, thay thế và làm mới bằng một quan niệm khác về âm nhạc: "Tại sao âm nhạc cứ phải có giai điệu đẹp, hòa âm ngọt ngào, tiết tấu nhịp nhàng dễ nghe?". Nếu không có những điều đó, nếu quan niệm đó được thay thế, nếu đẩy "âm nhạc" đến với những khái niệm rộng hơn, đa dạng hơn, thử thách hơn... thì sao?

Đêm 10/4/2005, tôi và một người bạn họa sĩ đã thực hiện chương trình âm thanh. sắp đặt và video mang tên Vạc và Xổm, tại Hội đồng Anh số 40 Cát Linh, Hà Nội. Chương trình dài 90 phút trong đó phần âm nhạc/âm thanh hết 40 phút và phần Hỏi/Đáp (Q&A) 30 phút dành cho khán giả và báo chí. Tôi đã sử dụng máy tính xách tay và những phần mềm làm nhạc chuyên dụng kết hợp hệ thống tăng âm và loa, tạo ra không gian âm nhạc/âm thanh rộng và mạnh. Cuối chương trình, trong phần Q&A, một số khán giả đã chất vấn tôi: "Anh đã làm cái mà theo chúng tôi vừa được nghe, thì đó không phải là âm nhạc, mà là âm thanh, tiếng động, và âm thanh điện tử trộn lẫn vào nhau. Vậy theo anh, nên gọi phần trình diễn của anh là gì?". Tôi đã trả lời rằng có thể gọi phần trình diễn của tôi là âm nhạc, cũng có thể gọi là âm thanh, hoặc gắn cả hai vào thành âm nhạc/âm thanh cũng được.

Quả thật, trong phần trình diễn, tôi đã sử dụng tổng số 6 kênh tiếng (6 channels), trong đó có 3 kênh âm nhạc, 2 kênh âm thanh điện tử, 1 kênh tiếng động mà tôi đã thu âm từ tiếng ồn ào đến tiếng rao hàng ngoài phố. Trong phần trình diễn, tôi đã đẩy âm nhạc sang hướng âm thanh, đưa âm thanh lại gần âm nhạc và trộn lẫn chúng với nhau.

Tôi tốt nghiệp chuyên ngành sáng tác âm nhạc tại Nhạc viện Hà Nội, nghề chính của tôi là soạn nhạc cho dàn nhạc giao hưởng, cho hòa tấu và độc tấu nạhc cụ - kể cả nhạc cụ của dàn nhạc giao hưởng lẫn nhạc cụ truyền thống Việt Nam. Trong lĩnh vực soạn nhạc, tôi luôn cố gắng đưa ngôn ngữ mới, phong cách mới vào cả nhạc cụ cổ điển (nhạc cụ của dàn nhạc giao hưởng) lẫn nhạc cụ cổ truyền (nhạc cụ truyền thống). Khi soạn nhạc, tôi luôn muốn thoát khỏi và thoát thật xa khỏi quan niệm rằng âm nhạc (nhạc không lời) phải có giai điệu đẹp, hòa âm êm tai, tiết tấu nhịp nhàng! Tại sao cứ nghĩ rằng âm nhạc phải như vậy mới là âm nhạc? Tại sao không mở rộng ra, không thay đổi cái quan niệm đã quá cũ ấy mà trên thế giới người ta đã thay đổi rất nhiều, đã mở rộng rất nhiều...

Cùng tốt nghiệp Nhạc viện Hà Nội và làm nghề soạn nhạc như tôi, có một cô gái trẻ, Trần Kim Ngọc, đã tu nghiệp ở Mỹ. Một vài tác phẩm của Ngọc gần đây soạn cho nhóm nhạc cũng đã đẩy âm nhạc lại gần âm thanh hơn và kéo âm thanh sát với âm nhạc hơn. Trong những lần "buôn chuyện" về âm nhạc, chúng tôi đã không nhận thấy sự khác biệt nhiều giữa âm nhạc và âm thanh, hay nói cách khác, có thể gọi một tác phẩm (của tôi hoặc của Ngọc) là âm nhạc hay là âm thanh, đều được, tùy vào cảm nhận của người nghe. Bản thân chúng tôi cũng không chú ý phân biệt điều đó. Khi soạn nhạc và sau khi soạn nhạc, những cái khó mà chúng tôi gặp phải có nhiều thứ:

- Phần đông những người trong giới nhạc không hiểu, hoặc cố tình không hiểu, không thông cảm.

- Phần lớn khán giả vốn đã không được làm quen, không được tiếp xúc với âm nhạc cổ điển, thậm chí đến âm nhạc cổ truyền Việt Nam họ cũng ít (hoặc không) biết và ít (hoặc không) yêu thích, thì nghe nhạc hiện đại/nhạc thử nghiệm, họ đã quay lưng lại.

- Người trong giới nhạc không (chưa) ủng hộ vì không (chưa) hiểu biết về âm nhạc hiện đại/thử nghiệm, người nghe không (chưa) thích vì không (chưa) được tiếp xúc, vì vậy mà âm nhạc/âm thanh của chúng tôi hầu như không thể bán ra thị trường. Đã vậy, hệ thống các nhà/các quỹ tài trợ cho nghệ thuật nói chung và cho âm nhạc nói riêng, đặc biệt là cho âm nhạc hiện đại/thử nghiệm ở nước ta, là hầu như không có.

Tuy vậy, chúng tôi vẫn soạn nhạc, vẫn làm âm thanh, vẫn theo đuổi con đường mình thích, giống như những kẻ "hâm hâm" vậy!

3. Viết thêm

Nói về chuyện âm nhạc, còn một từ nữa tôi muốn bàn thêm ở đây, là từ "nhạc sĩ". Khi gọi một người là "nhạc sĩ" thì người đó làm thể loại âm nhạc nào? Thật ra thì "nhạc sĩ" là một từ rất chung chung, bởi vì cũng có thể gọi một lão nghệ nhân hát dân ca hay một cô bé đang tập viết bài hát trong chương trình văn nghệ quần chúng là "nhạc sĩ" .

Chúng ta có thể còn chưa quen với việc gọi một người tốt nghiệp chuyên ngành soạn nhạc tại Đại học Âm nhạc (ở ta gọi là Nhạc viện) chuyên về soạn nhạc giao hưởng - thính phòng, là "nhà soạn nhạc" (composer), một người tốt nghiệp chuyên ngành nghiên cứu lý luận âm nhạc và hoạt động trong lĩnh vực này là nhà nhạc học (musicologist) hoặc nhà phê bình âm nhạc (music criticizer), một người cũng tốt nghiệp Đại học Âm nhạc (Nhạc viện) chuyên về biểu diễn âm nhạc là "nhạc công, hay người chơi nhạc, hoặc người biểu diễn âm nhạc" (player), một người viết ca khúc là "người viết bài hát" (songwriter), một người làm hòa âm và chuyên soạn ca khúc là "người chuyển soạn" (music arranger)... và còn nhiều danh từ chuyên sâu hơn nữa.

Cá nhân tôi hy vọng và mong muốn là sẽ có thêm nhiều diễn đàn nữa, nhiều tranh luận nữa, về các vấn đề âm nhạc nói chung, về âm nhạc đương đại (và về âm nhạc cổ truyền) nói riêng, thúc đẩy âm nhạc Việt ngày một mạnh hơn, giàu có hơn, đa dạng hơn.
@ Vũ Nhật Tân
@Viện Âm nhạc

Ý kiến bạn đọc
thai son
em muon nghe nhac duong dai khong co loi thi vao trang wep nao.xin cho em biet boi em tim va mau dai tren thi truong khong thay.xin cam on
THIÊN TOÀN
Chưa tâm phục - khẩu phục ! Đọc giả có thế là những nhà chuyên môn âm nhạc hoặc cũng có thể là người đam mê tìm hiểu âm nhạc - khoa học. Đọc qua bài viết này; rất dài nhưng vẫn không luận chứng - dẫn chứng thế nào là âm nhạc đương đại ? Xin dưa ra một ví dụ cụ thể. tốt nhất là file audio. Thế bạn có tin là có cuốn sách mang tựa đề là : "Jazz Contemporary" không ?
H.Thu
Tán đồng ý kiến với bác Thiên Toàn
*****************

Nói về cụm từ "dân ca đương đại", từ điển Tiếng Việt có sao? Ngay cả Nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo còn ko biết nó là gì. Còn NSND Trần Hiếu thì cho rằng không hề có dòng nhạc dân gian đương đại mà chỉ có bài hát mang âm hưởng dân ca hoặc bài hát dân ca được hát theo phong cách đương đại mà thôi. Ông cho rằng một ca khúc dân ca hay mang âm hưởng dân ca được hát theo phong cách đương đại đã có từ ngàn xưa, ông minh chứng là bài hát Trống Cơm, khi xưa ông bà ta hát Trống Cơm thâm trầm, trữ tình, thế nhưng trong thời chiến, bài hát lại đầy mạnh mẽ, sôi sục và đó là một ca khúc dân ca nhưng hát theo phong cách đương đại.
Đối với sáng tác, ông khẳng định không có ca khúc đương đại vì bài hát nào sáng tác trong thời nay cũng đều là đương đại.

*************
Cái đầu hay trái tim?

Nhạc sĩ Cung Tiến, tác giả của hai nhạc phẩm bất hủ “Hoài cảm” và “Hương xưa”, kể: Tôi thích ca khúc dùng lời một bài thơ mà mình yêu thích để viết nên phần giai điệu, xong rồi phải có phần hòa âm để làm bối cảnh cho ca khúc đó. Ca khúc cũng như một bức tranh, đằng trước là hình ảnh, là tiền cảnh, còn đằng sau là bối cảnh, như mây, nước, hoặc cảnh nọ, cảnh kia; cái đó chính là hòa âm hay là phối khí trong âm nhạc.

“Những bài thơ mà tôi phổ nhạc là những bài thơ tôi đọc và tôi thích. Tự nhiên, mình mường tượng ra phong cảnh âm thanh (soundscape). Một thí dụ rõ ràng nhất trong tập nhạc là bản “Khói hồ bay” (trong Tuyển tập ca khúc “Hoàng Hạc Lâu”), thơ của ông Nguyễn Tường Giang, người bạn tôi rất thân. Bài thơ đó có tựa ban đầu là “Thu ở Vermont”. Tôi đọc bài thơ, tôi khoái ngay. Vừa mường tượng ra cái cảnh mùa thu ở Vermont, đi trên đường gập ghềnh, nhìn thấy lá rơi, rồi tất cả, cả một chân trời màu vàng. Thế rồi, sực nhớ đến một người tình hồi xưa... Trong đầu tôi tưởng tượng ra tất cả những cảnh đó. Tôi dùng bài thơ ấy để lồng vào một giai điệu. Thế nhưng, cái đó chỉ là một phần nhỏ. Phần lớn là phần piano dùng làm bối cảnh, để tả lại hình ảnh chập chùng đồi núi, mà nhà thơ đã đi lên Vermont, trong mùa thu, để ngắm lá thu, nhớ đến tình nhân”.

Trong bài “Khói hồ bay”, Cung Tiến đưa từ nhịp 3/4 qua 2/4, rồi có 6/8 nữa, xong lại trở về 3/4 hoặc là 9/8. “Vâng, nhịp tiết còn tùy khung cảnh, tùy lời thơ. Còn nếu từ đầu đến cuối chỉ một nhịp như vậy, như bài “Thu vàng” của tôi ngày xưa, chẳng hạn, thì nó dễ nghe, nhưng không có nghệ thuật mấy. Nhịp tiết trong bài “Khói hồ bay” thay đổi tùy theo tình cảm của người làm thơ, cũng như cảnh vật bên ngoài. Nếu đọc lời thơ đó và nhìn phần piano, thì sẽ thấy nó trùng hợp như thế nào. Thí dụ như đoạn cuối cùng, khi nhắc đến khói hồ bay, cần đến kỹ thuật viết nhạc như thế nào để làm cho người nghe có cảm tưởng là khói hồ đang bay thật. Đó là một kỹ thuật thôi, nhưng mà cũng phải phù hợp với lời thơ”. Nhạc sĩ Cung Tiến diễn giải.

Đẹp và… kỹ thuật

Một bài thơ có câu có cú, có vần có điệu thì một bài hát, dưới những hình thức tuy có khác đi đôi chút, nhưng cũng có câu có cú đâu vào đấy để giải quyết một yêu cầu đặc biệt chủ chốt đối với nó, là làm thế nào cho người ta có thể dễ nhớ, dễ thuộc để mà hát hoặc để sau khi nghe rồi thì nó mới có thể đọng lại được trong tâm trí mình.

Viết lách đã có phép chấm câu của nó thì viết một bài hát lại càng phải tôn trọng đến phép chấm câu theo kiểu của ca khúc. Vì khác với viết lách có thể chấm câu không đúng chỗ hoặc quên chấm câu, viết một bài hát mà không sắp xếp cách chấm câu được thể hiện ở những quãng nghỉ để lấy hơi cho chặt chẽ thì người hát không thể hát được. Những ca sĩ có được học hát cho đến nơi đến chốn thì đều biết là một trong những bài căn bản đầu tiên là luyện nhịp thở, luyện cách thở. Cũng vì thế mà một người không có cái tạm gọi là “chất thơ” ở trong người, nhưng có học những phép căn bản về làm thơ thì hóa ra lại khó viết một bài thơ – cho dù là xoàng xĩnh – so với một người không có chất “nhạc” ở trong người, nhưng biết sử dụng qua loa một nhạc cụ nào đấy và có học đôi chút về “solfege” để ghi ký âm, xem ra lại dễ sáng tác ra một bài hát hơn!

Dễ hơn là bởi cứ theo hứng mà âm ư giai điệu mình ghép cho câu nhạc ra sao thì đàng nào theo phản xạ tự nhiên của lá phổi thì nó cũng tự biết đường để nghỉ lấy hơi, tức đã có biện pháp rất tự nhiên để phân câu, ngắt câu. Nếu cạnh đó lại có thiên khiếu về “nhạc cảm” nữa thì ta có thể tạo ra những tác phẩm đủ sức sống dài lâu qua nhiều thế hệ người nghe.

Đối với một bài hát thì cái hay cái đẹp của nó bao giờ cũng nằm nơi giai điệu. Bài “Về mái nhà xưa” của nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông thuở xa lắc, song đến nay vẫn được nhiều người nghêu ngao là bởi cấu trúc bài hát tuy đơn giản, nhưng giai điệu lại mượt mà đạt độ rung cảm của nhiều cung bậc tình cảm người nghe.

Một bài thơ và một bài hát có những nét rất gần gũi với nhau. Biết bao bài hát được người đời nhớ đến từ xưa đến giờ là những bài thơ có giá trị được các nhạc sĩ tài hoa lồng vào đấy những nét nhạc, khiến những bài thơ ấy đang nằm yên giữa những trang sách lại như được chắp cánh bay bổng ra khắp các đường phố ngõ ngách. Cũng lại có những bài hát mà tác giả của chúng viết lên được những lời ca óng chuốt chẳng khác gì những vần thơ. Đặt bên cạnh đó là tài năng của giai điệu mà người nhạc sĩ mang lại cho ca khúc. Chính điều ấy sẽ giúp không còn quá bận tâm chuyện “không lành mạnh” trong ca từ như hiện nay…

“Nhạc ngũ âm, chẳng hạn. Nhạc ngũ cung, chẳng hạn. Ngũ cung mà nhiều loại lắm, không riêng gì ngũ cung Việt Nam, như ngũ cung Trung Quốc, Thái Lan, Indonesia, Nhật... Tất cả những cái đó là màu sắc âm thanh của Đông Á. Mình dùng những cái đó như chất liệu để viết nhạc của mình. Cũng là một phương pháp để khai thác những gì mình có sẵn của dân tộc mình. Tôi đã viết một số nhạc sử dụng chất liệu dân tộc Việt Nam, như điệu sa mạc, quan họ, chèo cổ... Mới đây tôi viết “Lơ thơ tơ liễu buông mành”, lấy từ chèo cổ. Tôi viết cho giọng ca, đàn harp cùng với lại giàn dây, dùng nhạc cụ Tây phương…”
@(Nhạc sĩ Cung Tiến).
@Nguyễn Gia Định SN31 (08/2010)
*****************

ĐÀN TRANH CẦN THƠ
NHẠC DÂN TỘC TRONG TÔI : ĐÀN CA TÀI TỬ
"Ầu ơ ví dầu cầu ván đóng đinh, cầu tre lắt lẻo (lắc lẻo?) gập ghềnh khó đi" đó là câu ru của mẹ tôi mà từ thuở nhỏ tôi vẫn thường được mẹ hát,, rồi thời gian trôi qua tôi lớn dần theo nó rồi cũng được cắp sách đền trường, được học những dòng chữ hay từ thầy cô, được hát những bài dân ca quê hương như lý kéo chài, lý dĩa bánh bò, lý cây đa...
Thuở đó tuy còn bé nhưng lúc nào tôi cũng hát những bài ca cổ những dòng mật ngọt của quê hương HẬU GIANG "ghe chiếu CÀ MAU đã cắm sào trên bờ kinh ngã BẢY , sao cô gái năm xưa chẳng thấy ra...chào " đó là lời hát rất mộc mạc những ca từ trong bài TÌNH ANH BÁN CHIẾU nói lên một chuyện tình cảm động của chàng thanh niên bán chiếu ở CÀ MAU với cô gái mỹ miều miền SÔNG HẬU ngã BẢY. Đó là môt bài ca cổ được soạn giả Viễn Châu viết bằng cả tấm lòng của mình thành một tác phẩm để đời, nhưng để có được bài vọng cổ 6 câu hay 4 câu như bây giờ thì chúng ta phải nhắc bài bản tổ của nhạc tài tử Nam Bộ là bài DẠ CỔ HOÀI LANG của cố nhạc sỉ CAO VĂN LẦU ( SÁU LẦU ) một bài hát thể hiện tâm tư tình cảm của một người vợ phải xa chồng "từ là từ phú tướng bảo kiếm sắc phong lên đàng , vào ra luống trong tin chàng" lời hát ngọt ngào sâu lắng sau mỗi lần nghe, hay "vào ra luống trông tin chàng năm canh mơ màng" thể hiện lòng thủy chung son sắc vẹn gìn theo năm tháng biết rằng là vô vọng nhưng nàng vẫn chờ. Đó chỉ là nhũng giai điệu đơn thuần mà từ thuở bé tôi được hạnh phúc nghe nó đã đọng lại trong tôi một niềm đam mê tràn đầy không thể nào có thể xóa được. Hằng ngày mỗi khi làm việc gì tôi cũng ngân nga mấy câu hát tài tử cho vui hay hát các thể điệu như nam ai, nam xuân, ngựa ô nam hay phụng hoàng những giai điệu này có thể nhiều bạn trẻ bây giờ không biết nhưng dù có biết đi nữa cũng chưa chắc là biết hát. Nhưng riêng tôi nó được xem như là máu huyết của mình lúc nào tôi cũng đem nó bên lòng mình. Ngày nay theo nhịp sống phồn hoa đô hội chúng ta không còn thấy cảnh chiều chiều ba bốn người ngồi tụm lại ông đàn người hát rồi nhâm nhi vài cốc rượu đế ăn miếng khô rồi cất tiếng hát lên nghe có gì là dân dã, những buổi làm đồng cực nhọc họ vẫn lạc quang cất cao tiếng hát của mình. Chúng tôi cũng vậy sẽ cố gắng gìn giữ bản sắc dân tộc này, tuy rằng số lượng tham gia không nhiều nhưng câu lạc bộ cũng được thành lập với khoảng chục ngoải thành viên trong đó có khoảng 3 thầy đàn, câu lạc bộ thành lập chủ yếu tập hợp những sinh viên đam mê đàn ca tài với nhau lại cùng giao lưu sau nhưng buổi học vất vả. Vì vậy câu lạc bộ có tên là câu lạc bô đàn ca tài tử sinh viên ĐẠI HỌC CẦN THƠ. Hay để chia sẽ các giai điệu quê hương này tôi cũng cùng với các bạn sinh viên trong ĐẠI HỌC CẦN THƠ cũng thành lập thêm clb HỒN QUÊ để khuyến khích các bạn học hỏi các loại nhạc cụ dân tộc. Tuy việc hoạt động của clb còn nhìêu mặt hạn chế nhưng chúng tôi cố gắng hết sức để gìn giữ tiếng gọi của quê hương mình.
Dù đi đâu chân trời hay góc biển khi nghe tiếng sáo tiếng đàn bầu hay tranh thì mình nhận ra rằng nơi đó có người VIỆT NAM, nhưng việc làm tôi khâm phục hơn cả là tại sao người nước ngoài vào Việt Nam lại muốn học nhạc cụ của mình, lại muốn hát nhạc tài tử MIỀN NAM. Mà mình là người VIỆT NAM sao không cố gắng gìn giữ âm nhạc của mình gìn giữ cái nôi của mình đó là cội nguồn VIỆT của dân tộc từ khi CHÚA NGUYỄN di cư vào nam mang theo dòng người đi khai hoang lập ấp đã mang theo tiến trình vào NAM dần dần được chuyển thể theo phong cách của MIỀN NAM.
Những nhạc sĩ ngày nay cũng đang cố gắng biên soạn chuyển dịch từ những giai điệu xưa như hò xự xang xê cống sang nốt tây phương để các bạn ngày nay dể tiếp thu hơn và dù ko biết tác phẩm đó như thế nào mình cũng vẫn đàn ra dược tác phẩm đó, theo trường độ được kí âm theo nốt tây. Đó chỉ là một số việc ích lợi của việc soạn nhạc theo nốt tây phương để dể dàng truyền nghề cho thế hệ sau và thuận tiện cho việc giao lưu giữa các nhạc công.
Tối (11/2), tại Hội trường Thống Nhất TP.HCM, Bộ VH-TT-DL và UBND TP.HCM đã tổ chức trọng thể lễ đón bằng của UNESCO vinh danh nghệ thuật đờn ca tài tử Nam Bộ là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.
Tấm bằng chứng nhận của UNESCO cũng là một niềm tự hào lớn của người dân Nam Bộ khi đã giúp nước nhà có được Di sản văn hóa phi vật thể thứ 8 bên cạnh những giá trị khác như Nhã nhạc cung đình Huế, Không gian văn hóa Cồng chiêng Tây Nguyên, Dân ca quan họ Bắc Giang - Bắc Ninh, Ca trù, Hội Gióng, Hát xoan, Tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương. Và Di sản văn hóa thứ 8 này cũng là di sản văn hóa phi vật thể đầu tiên của khu vực phía Nam được công nhận.
GS-TS Trần Văn Khê không giấu được cảm xúc của mình: "Tôi cho rằng tất nhiên đờn ca tài tử phải đạt được danh hiệu cao quý này. Bởi, tôi đã nghiên cứu thể loại này từ khi lúc trẻ, niềm đam mê được hun đúc từ thời các cậu, các cô của tôi trong gia tộc. Chính niềm tự hào của nhiều thế hệ mà tôi hiểu rằng đờn ca tài tử Nam Bộ là một loại nhạc vừa bình dân, nhưng vừa mang tính bác học. Đây còn là nghệ thuật đỉnh cao trong các loại nhạc cụ thuộc họ đàn dây của người Việt...”.
Hy vọng với sự công nhận của quốc tế đối với một loại hình văn nghệ dân tộc, dân dã, đờn ca tài tử sẽ tiếp tục được quan tâm, bảo tồn và nhân rộng không chỉ ở trong nước mà còn lan tỏa ra ở những cộng đồng người Việt ở khắp nơi trên thế giới. Hy vọng đối với tất cả người Việt khắp năm châu, đây sẽ không chỉ là một niềm tự hào mà còn là một phần trách nhiệm.
@Tài Linh Trương
Cùng thử thưởng thức những làn điệu "dân ca truyền thống" miền Nam để xem sự khác biệt
_http://ott.thuynga.com/vi/content/detail/paris-by-night-99-toi-la-nguoi-viet-nam-150.html từ 38:48 Mời Anh về thăn quê em (Sáng tác : Thùy Linh) - Hà Phương ; từ 43:03 Sóc sờ bai Sóc Trăng (Sáng tác : Thanh Sơn) - Hương Thủy
_http://ott.thuynga.com/vi/content/detail/paris-by-night-divas-151.html từ 2:04:30 Dạ Cổ Hoài Lang (Sáng tác : Cao Văn Lầu) - Hương Lan
***************
Cuối cùng thì cũng có thể khẳng định : Những giai điệu dân ca mà Bác Hồ muốn nghe trong "Lời Bác Dặn Trước Lúc Đi Xa" (Trần Hoàn) chắc chắn không phải là kiểu "dân gian đương đại" bị quá lạm dụng ngày nay ! Cũng chắc chắn luôn là NSND Thu Hiền, ca sĩ Hương Lan không thể nào hợp với thể loại này và nếu có dịp trình bày thì cả hai cũng khó mà thể hiện được "cái hồn bản nhạc" như những "ca khúc dân ca" kiểu chân phương mà họ đã từng thể hiên ngày nào. (!?)
Đó cũng không phải là các giai điệu "nhạc dân tộc truyền thống" Việt Nam mà UNESCO từng công nhận là Di Sản Văn Hóa Phi Vật Thể Đại Diện Của Nhân Loại (!?)
Một số nhạc phẩm dù theo kiểu "dân gian đương đại" nhưng vẫn giữ được "cái hồn nhạc dân tộc truyền thống" bên trong như bản nhạc "Nắng Có Còn Xuân" hoặc "Dạ Cổ Hoài Lang" được hòa âm phối khí lại của nhạc sĩ Đức Trí... vẫn có thể sống lâu trong lòng người nghe hơn là những nhạc phẩm "dân gian đương đại" "lai căng" pop rock dance jazz... quá nhiều không còn "cái hồn nhạc dân tộc truyền thống" trong đó! (!?)

alpha · « **Reply #76 on:** 29 Tháng Ba, 2015, 07:06:25 AM »

Ở trên đã nhiều lần nói đến bản nhạc "Dạ Cổ Hoài Lang" (nhạc sĩ Cao Văn Lầu) nhưng vẫn không tái hiện được hết tầm vóc & vị trí cũng như sự ảnh hưởng mãnh liệt của nhạc phẩm này với người dân miền Nam. Vì sao nó được coi là bài bản tổ của Vọng Cổ Cải Lương, bên cạnh những bài bản tiêu biểu của "đờn ca tài tử" Nam bộ, nhạc dân tộc truyền thống Việt Nam được UNESCO vinh danh là Văn Hóa Phi Vật Thể Đại Diện Của Nhân Loại
TOÀN CẢNH DẠ CỔ HOÀI LANG TRONG ĐỜN CA TÀI TỬ

TRẦN VĂN KHÊ : TỪ “DẠ CỔ HOÀI LANG” ĐẾN “VỌNG CỔ NHỊP 32”

Vào những năm 10 của thế kỷ XX, trong giới Cải lương Tài tử các nghệ nhân bắt đầu nghĩ đến việc sáng tác những bài bản mới để làm phong phú hơn di sản những bài xưa để lại.

Từ năm 1917, tại Vĩnh Long, Kinh lịch Trần Quang Quờn (thường được gọi là thầy Ký Quờn) có sáng tác vài chục bài bản mới theo các hơi dùng trong đờn Tài tử và Cải lương như “Hiệp điệp xuyên hoa” nghĩa là một bầy bướm hút nhụy hoa, “Cứ hổ báo nhập trọng địa” (hơi Bắc) nghĩa là con hổ và con beo vào trong vùng nguy hiểm, “Dạ bán chung thinh” (hơi Ai Oán) nghĩa là nửa đêm nghe tiếng chuông chùa. Và mãi tới năm 1920, tại Bạc Liêu bài “Dạ Cổ Hoài Lang” được ra đời và mọi người đều công nhận bản này của cụ Cao Văn Lầu (thường được gọi là ông Sáu Lầu) sáng tác lời và nhạc.

Nhiều nhà nghiên cứu đã viết về xuất xứ bài Dạ Cổ Hoài Lang, lý do tác giả đặt bản nhạc và bài ca đó và bài được ra đời đúng năm nào. Tôi chưa có đủ điều kiện để xác nhận hai điểm đó. Tôi chỉ trích ra một số ý kiến và thử xem ý nào có thể gần sự thật nhất theo suy nghĩ của tôi nhưng tôi thấy rõ vì sao mà bài “Dạ Cổ Hoài Lang” được nhiều người ưa thích, phổ biến rộng rãi và được phát triển không ngừng đến ngày nay.

Trong bài tham luận này, tôi sẽ chia ra hai phần:

– Phần thứ nhứt: Xuất xứ và phát triển bài “Dạ Cổ Hoài Lang”

– Phần thứ nhì: Tại sao bài “Dạ Cổ Hoài Lang” được phổ biến rộng rãi

XUẤT XỨ VÀ PHÁT TRIỂN BÀI “DẠ CỔ HOÀI LANG”
Xuất xứ bài “Dạ Cổ Hoài Lang”:

Đến nay, rất nhiều người đều cho rằng ông Sáu Cao Văn Lầu là tác giả bài “Dạ Cổ Hoài Lang”. Về năm sinh của tác giả và năm ra đời của bài “Dạ Cổ Hoài Lang” cũng có nhiều điều khác biệt. Cho nên xuất xứ của bài này vẫn còn nằm trong nhiều giả thuyết. Nhưng theo chúng tôi thì ông Sáu Lầu sanh tại xã Thuận Lễ (nay là Thuận Mỹ), tỉnh Tân An, năm 1890. Lên năm tuổi, ông theo cha về Bạc Liêu. Năm 21 tuổi ông cưới vợ. Tám năm sau vì vợ không sanh con, nối dòng, mẹ của ông buộc ông phải ly dị. Năm 29 tuổi, xa vợ buồn, ông đặt bài “Hoài Lang” (Nhớ bạn). Ông Bảy Kiên đề nghị thêm hai chữ Dạ Cổ (Nghe tiếng trống ban đêm) – Theo bài của Thanh Cao phỏng vấn Ông Sáu Lầu đăng trong báo Dân Mới.

Phát triển của bài “Dạ Cổ Hoài Lang”:

Lời ca của Bài “Dạ Cổ Hoài Lang”, nhịp đôi có nhiều “dị bản”. Thông thường nghệ sĩ Cải lương ca bài sau đây và coi đó là lời ca chánh thức:

Từ là từ phu tướng
Báu kiếm sắc phán lên đàng
Vào ra luống trông tin nhạn
Năm canh mơ màng
Em luống trông tin chàng
Ôi ! gan vàng thêm đau
Đường dầu xa ong bướm
Xin đó đừng phụ nghĩa tào khang
Còn đêm luống trông tin bạn
Ngày mỏi mòn như đá Vọng Phu
Vọng phu vọng (?) luống trông tin chàng
Lòng xin chớ phụ phàng
Chàng là chàng có hay
Đêm thiếp nằm luống những sầu tây
Biết bao thuở đó đây sum vầy
Duyên sắc cầm đừng lợt phai.
Là nguyện – cho chàng
Hai chữ an – bình an
Trở lại – gia đàng
Cho én nhạn hiệp đôi.

Khi Phạm Duy chép lời bài “Dạ Cổ Hoài Lang” có một vài chỗ thay đổi như:

Câu 5: Luống trông tin chàng

Và trong một dị bản khác thì chép:

Câu 5: Trông luống trông tin chàng

Tôi không vội khẳng định là lời ca nào đúng nhứt. Nhưng đứng về mặt ngôn ngữ thì có nhiều điều làm tôi phải suy nghĩ. Tôi xin tuần tự đưa ra những nhận xét của tôi:

Từ là từ phu tướng (không có gì đổi)
Báu kiếm sắc phán lên đàng: theo tôi chữ “báu” là tiếng Nôm thường không ghép chung chữ “kiếm”. Nếu có ghép thì nói là “kiếm báu” vì thế mà hai chữ “bảo kiếm” (hay là “bửu kiếm”) theo tôi là đúng hơn. Chữ “sắc” là chiếu chỉ của nhà vua. “Phán” là quyết định của nhà vua nhưng thường trong các truyện Tàu dịch ra tiếng Việt thường là những câu “sau khi nghe triều thần tâu Vua thì Vua phán rằng…”. Thường dùng chữ “phán” là có mặt ông Vua mới dùng. Còn chữ “phong” là phong tước, phong lộc, ban ơn cho triều thần. Trong từ điển Hán Việt của Đào Duy Anh có cụm từ “sắc phong” mà không có “sắc phán”. Huống chi câu nhạc là “líu, công, líu, công, xê, xàng” nếu chữ đàn “liu” để ca chữ “sắc” thì chữ “cống” phải thấp hơn chữ “liu” một chút mới dễ ca. Bởi vậy “sắc phong” dễ ca hơn “sắc phán”.

Nhưng xét ra ngôn ngữ thì tôi có một nhận xét khác: chữ “lên đường” đúng giọng người miền Nam hơn “lên đàng” là ngôn ngữ thường dùng ở miền Trung hay miền Bắc. Như cố nhạc sĩ Lưu Hữu Phước đặt ra bài “Lên Đàng” là lúc ông đang ở tại Hà Nội. Trong ngôn ngữ, ông có dùng một số từ miền Bắc trong một số bài ca. Một số nhạc sĩ miền Nam trong đó có Tôn Thất Lập, trong những bài “Hát cho đồng bào tôi” có bài “Xuống đường”. Nhưng nếu dùng chữ “đường” thì không cùng một vần với những câu sau:

Luống trông tin chàng

Năm canh mơ màng…

Và dài theo phía dưới:

Phụ nghĩa tào khang

Chớ phụ phàng v.v…

Vào ra luống trông tin nhạn: Về thanh giọng và câu ca thì “tin nhạn” không ổn vì theo bản đờn, chữ chót là chữ Hò, nếu để chữ nhạn, khi ca cho đúng thì nghe ra chữ Xự. Nếu muốn dùng chữ nhạn thì nên đọc là nhàn. Theo dị bản “vào ra luống trông tin chàng” cũng có nghĩa và cũng dễ ca.

Hai chữ “vào ra” cũng không thực đúng giọng miền Nam. Trong những bài ghi cho quần chúng thường có câu “vô ra thong thả”. Khi đặt tên con cũng dùng chữ “vô ra” bằng chứng là tên hai nhạc sĩ đồ đệ của ông Nhạc Khị là “Bảy Vô”, “Tám Ra” nhưng chữ “vào ra” lại dễ ca hơn “vô ra” vì câu đờn là hò, xê, hạp với “vào ra” hơn “vô ra”.

Năm canh mơ màng:có dị bản ghi “đêm năm canh mơ màng”. Hai câu đều được cả.
Em luống trông tin chàng: có dị bản “trông luống trông tin chàng” thì theo tôi câu sau đúng phong cách người Việt hơn vì vào những năm 1919 và 1920 ít có người vợ nào xưng “em” với chồng mà thường nói “tôi” với “mình”.
Ôi gan vàng thêm đau: có dị bản “ôi tim vàng thêm đau”. Theo tôi, khi đau khổ, người Việt thường nói “bầm gan tím ruột” nên tôi thấy dị bản “ôi gan vàng quặn đau” thì chữ “quặn đau” dễ ca hơn “thêm đau” vì câu đờn là “liu, liu, xàng, xệ, liu”. Vậy chữ “quặn đau” gần với chữ đờn hơn.
Đường dầu xa ong bướm: có dị bản để “Đường dù xa ong bướm”. Chữ “dù” là không phải tiếng “dầu” của miền Nam và “ong bướm” thường chỉ mối tình không chính thức như “ong bướm hút nhụy hoa”. Vợ chồng xa nhau không ai nói “ong bướm xa nhau” mà có thể dùng “loan phụng”. Vì vậy mà câu trong dị bản “chàng dầu say ong bướm” tức là trong khi đi xa nếu chàng có vài mối tình vụn vặt thì cũng xin “đó đừng phụ nghĩa tào khang”. Theo tôi phù hợp hoàn cảnh của người vợ trong bài ca.
Xin đó đừng phụ nghĩa tào khang:Không thay đổi
Còn đêm luống trông tin bạn: Chữ “còn” là tiếng đệm. Các dị bản khác chép lại: “Đêm luống trông tin nhạn” hay “Đêm luống trông tin bạn” đều đúng cả. Theo tôi, chữ “tin nhạn” phù hợp hơn chữ “bạn” vì trong xã hội Việt Nam cổ người vợ không dám xem chồng như bạn. Thường dùng chữ “phu quân”. Và chữ “nhạn” còn có nghĩa mong tin người ở xa nhắn tin về.
Ngày mỏi mòn như đá vọng phu
Vọng phu vọng luống trông tin chàng: hai câu này không đổi
Lòng xin chớ phụ phàng: có dị bản ghi “Xin chàng chớ phụ phàng” thì câu sau rõ nghĩa hơn.
Chàng là chàng có hay: có dị bản “chàng ôi chàng có hay”. Hai câu đều được.
Đêm thiếp nằm luống những sầu tây:Tất cả các bản đều giống nhau.
Biết bao thuở đó đây sum vầy?
Duyên sắc cầm đừng lợt phai: Chữ sắc nên viết lại thành sắt, vì đây là đờn cầm, đờn sắt chứ không phải sắc diện, sắc đẹp. Đa số đều giống nhau chỉ có trong dị bản của Phạm Duy hai chữ chót là “tình thương” không cùng vần với “sầu tây”, “sum vầy”. Vì thế tôi nghĩ rằng “Duyên sắt cầm đừng lợt phai” đúng hơn.
Là nguyện cho chàng:có dị bản chép “Thiếp nguyện cho chàng”. Hai câu đều được. Nhưng câu “Là nguyện cho chàng” gần câu đờn hơn.
Hai chữ bình an:Có dị bản “Đặng chữ bình an” theo tôi câu sau có chữ “đặng” không phải cách nói người miền Nam “được chữ bình an”. Vì vậy mà câu “hai chữ bình an” dễ ca hơn.
Trở lại gia đàng
Cho én nhạn hiệp đôi.

Sau những nhận xét trên tôi đề nghị các bạn xem lại dị bản sau đây rồi nên có một Ủy ban để quyết định dị bản nào là phù hợp với tinh thần của bản “Dạ Cổ Hoài Lang” và đúng với ngôn ngữ người Việt thời đó:

Từ là từ phu tướng
Bửu kiếm sắc phong lên đàng
Vào ra luống trông tin nhàn
Năm canh mơ màng
Trông luống trông tin chàng
Ôi gan vàng quặn đau !
Chàng dầu say ong bướm
Xin đó đừng phụ nghĩa tào khang
Đêm luống trông tin nhạn
Ngày mỏi mòn như đá Vọng Phu
Vọng phu vọng luống trông tin chàng
Xin chàng chớ phụ phàng
Chàng ơi ! Chàng có hay ?
Đêm thiếp nằm luống những sầu tây
Biết bao thuở đó đây sum vầy ?
Duyên sắt cầm đừng lợt phai.
Là nguyện cho chàng
Hai chữ an bình an
Trở lại gia đàng
Cho én nhạn hiệp đôi.

Năm 1922, ông Phạm Công Bình đặt vở tuồng “Tối độc phụ nhân tâm” trong đó bài “Dạ Cổ Hoài Lang” theo nhịp hai.

Năm 1925, theo ông Trương Bỉnh Tòng (“Nhạc tài tử, nhạc sân khấu cải lương”), ông Huỳnh Thủ Trung, tự Tư Chơi sáng tác lời ca cho bài “Vọng cổ” nhịp tư mang tên ”tiếng nhạn kêu sương”:

“Nhạn đành kêu sương nơi biển Bắc

Én cam khóc hận dưới trời Nam”

Ông Bùi Trung Tín, dẫn theo lời của ông Giáo Thinh, thì năm 1927, môt thầy đồng nghiệp với ông Giáo tại Vĩnh Long sáng tác năm 1927 bài “Con nhạn kêu sương” tên khác mà lời giống như lời trong bài “Tiếng nhạn kêu sương” Vọng cổ nhịp tư.

Năm 1935, Năm Nghĩa ca bài “Văng vẳng tiếng chuông chùa” Vọng cổ nhịp 8. Ngoài ra có bài “Gió bấc lạnh lùng”.

Năm 1938, Nhạc sĩ Vĩnh Bảo đờn cho cô Năm Cần Thơ ca Vọng cổ nhịp 16. Dĩa Beka thâu Vọng cổ nhịp 8, nhịp 16. Sáu Hải (Lê Kim Hải) chuyên đặt lời cho Vọng cổ nhịp 16 như bài “Bầu tâm sự”, “Tình cao thượng” do cô Ba Bến Tre ca. Các bài khác như “Gió bấc lạnh lùng”, “Tôi khóc đã mấy năm rồi” cũng rất nổi tiếng.

Năm 1946 cô Tư Sạng ca bài “Mẹ dạy con” Vọng cổ 16.

Năm 1948 Út Trà Ôn ca bài “Tôn Tẫn giả điên” Vọng cổ nhịp 16. Ngoài Út Trà Ôn ra các nghệ sĩ Tám Thưa, Bảy Bé cũng là những người ca Vọng cổ hay.

Năm 1955 Vọng cổ 32 được phổ biến rộng rãi tới ngày nay.

TẠI SAO BÀI VỌNG CỔ ĐƯỢC PHỔ BIẾN RẤT RỘNG RÃI?
Nét nhạc của bài “Dạ cổ hoài lang” có mấy chỗ giống như nét nhạc của bài “Hành Vân” đang được thịnh hành. Không quá đơn giản và quen thuộc như “Hành Vân”, mà cũng không dài như “Tứ Đại” và những bài oán trong đờn tài tử. Bài “Dạ Cổ Hoài Lang” lại mang hơi của cách ru em miền Nam nên dễ đi vào lòng người.
Lời ca bài “Dạ Cổ Hoài Lang” được những người có chồng đi đánh giặc bên Pháp rất thích vì trong bài ca có cảnh chồng ra biên ải và vợ thì ở lại nhà.
Bài “Dạ Cổ Hoài Lang” vừa đặt ra đã có nhiều gánh Cải lương giới thiệu nó, có nhiều nghệ sĩ danh tiếng ca Vọng cổ cô Hai Đá, cô Ba Bến Tre, cô Bảy Phùng Há, Năm Châu và Tư Út.
Bắt đầu có dĩa hát như hãng Pathé-Phono; Beka; Columbia in thành dĩa, công chúng có thể mua về nghe Vọng cổ.
Các Đài phát thanh được thành lập và đã phát trên sóng những bài Vọng cổ.
Bản thân nhạc Miền Nam đã có tính cách động, có thể biến hoá dễ dàng theo phong cách “chân phương hoa lá”. Bài “Dạ Cổ Hoài Lang” nhờ đó mà phát triển rất mau.

Kết luận:

Nhờ nét nhạc phù hợp với cách ru em và đờn ca miền Nam, nhờ lời ca hợp với hoàn cảnh của nhiều người chinh phụ có chồng đi lính sang Pháp, và nhứt là nhờ ngoại cảnh thuận tiện như: việc thành lập Cải lương; kỹ nghệ dĩa hát và Đài phát thanh phổ biến, nên bài “Dạ Cổ Hoài Lang” như diều gặp gió, đã được phổ biến và phát triển rất mau. Khi bài “Dạ Cổ Hoài Lang” trở thành “Vọng cổ nhịp tám” đến sau, thì đã trở nên một sáng tác “tập thể”, chớ không còn là sáng tác riêng của cụ Cao Văn Lầu.

Dầu sao, uống nước vẫn nhớ nguồn, chúng ta vẫn nhớ ơn người sanh ra bài “Dạ Cổ Hoài Lang” lần đầu. Ngoài cụ Cao Văn Lầu, có lẽ cũng nên nhắc lại tên vài người đã hợp sức với cụ Sáu Lầu đổi tên “Dạ Cổ Hoài Lang” và đặt lời ca.

Kính chúc Hội thảo thành công.

Bình Thạnh, ngày 22-07-2009
GSTS Trần Văn Khê
Note of Alpha : Rõ ràng "Đường/ Chàng dầu say ong bướm" chính xác hơn là "Đường/ Chàng dầu xa ong bướm" cũng như "xin chớ phụ phàng" chính xác hơn "sao nỡ phụ phàng". "dầu say" là có thể sẽ say đắm còn "dầu xa" chẳng lẽ ám chỉ là chồng lâu ngày không gần vợ (?). Riêng "xin chớ phụ phàng" thì chỉ mong chàng đừng quên người cũ còn "sao nỡ phụ phàng" là trách chồng đã phụ bạc người xưa (!) Thật tiếc cho nhiều người hát bị sai lời (!?)
****************
TRẦN PHƯỚC THUẬN : BÀN VỀ XUẤT XỨ VÀ Ý NGHĨA CỦA TỪ “VỌNG CỔ”

NGUỒN GỐC VỌNG CỔ
—o0o —
1
Bàn về xuất xứ và ý nghĩa của từ “Vọng cổ”

Vọng cổ là một tên gọi rất quen thuộc với người Việt Nam, nhất là ở Bạc Liêu, ai cũng biết nó là một bản nhạc phổ thông nhất và tiêu biểu nhất trong cổ nhạc Nam Bộ. Vọng cổ hiện nay còn là đề tài hấp dẫn đối với các nhà nghiên cứu âm nhạc và thực tế đã có nhiều sách vở, nhiều cuộc hội thảo khoa học đề cập đến. Tuy nhiên tên gọi Vọng cổ từ đâu mà có và ý nghĩa đích thực của nó là gì thì đến nay vẫn chưa có lời đáp thỏa đáng. Lý giải vấn đề này có 2 ý kiến tiêu biểu. Một là, ông Cao Kiến Thiết [1] cho rằng: Theo ba tôi kể thì năm 1919 thầy Thống tức ông Trần Xuân Thơ [2] người miền Bắc, giỏi chữ Nho, ngụ tại An Trạch Đông, huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu đã đề nghị ba tôi thay chữ Dạ cổ (tiếng trống đêm) thành Vọng cổ (tiếng trống vọng lại). Lý do là ba tôi lấy điển tích “Tô Huệ chức cẩm hồi văn” làm nội dung của bài ca và bản nhạc. Bởi lòng Tô Huệ khi chức Cẩm hồi văn thì nghe tiếng trống đánh từ xa vọng lại, chứ không phải là tiếng trống đêm, cho nên chữ Dạ cổ thì tối nghĩa còn chữ Vọng cổ thì càng làm rõ điển tích này đã chọn. Và trong cuộc họp đó ba tôi đã đồng ý đổi chữ Dạ cổ hoài lang thành Vọng cổ hoài lang, nghĩa là theo tiếng trống vọng lại mà nhớ chồng. Nhưng lúc đó bản Dạ cổ hoài lang đã được phổ biến rộng rãi ở nhiều nơi, nên phải mất thời gian khá lâu mới thống nhất được tên gọi “Vọng cổ”. Đây là lời phát biểu của ông Cao Kiến Thiết trong cuộc hội thảo khoa học về Cao Văn Lầu tổ chức tại Bạc Liêu năm 1989 [3].

Hai là, nhạc sĩ Trần Tấn Hưng [4] nói rằng: “Chính soạn giả Trịnh Thiên Tư [5] trong buổi lễ giỗ tổ cổ nhạc ở Bạc Liêu năm 1935 đã đề nghị với ông Sáu Lầu và mọi người như sau: Bản nhạc gốc 20 câu của ông Sáu vẫn nên gọi là Dạ cổ hoài lang vì đó chính là cái tên gốc, cái tên lịch sử không nên sửa đổi. Hơn nữa nhớ chồng lúc ban đêm là điều thích hợp với người chinh phụ, lại hợp với nội dung bản nhạc của ông Sáu. Chúng ta không thể lấy ý nghĩa và hoàn cảnh của nàng Tô Huệ như thầy Thống đã nói lúc trước để sửa đổi cái tên Dạ cổ hoài lang, vì đây là hai tác phẩm khác nhau, cũng như không thể lấy Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân để sửa Truyện Kiều của Nguyễn Du được. Nhưng trong hoàn cảnh hiện nay bản Dạ cổ hoài lang đã được biến thể sang nhịp 8, vậy cũng nên dùng 2 chữ Vọng cổ để đặt tên cho các bản đã được canh tân này. Nhưng Vọng cổ do tôi đề nghị hôm nay cũng không theo nghĩa “tiếng trống vọng lại” mà lại mang ý nghĩa “trông về truyền thống xưa”, vì các bản nhịp 8 tuy chữ đàn đã khác xa bản gốc, nhưng vẫn từ Dạ cổ hoài lang mà ra, vì vậy “truyền thống xưa” ở đây chính là bản Dạ cổ hoài lang. Ý kiến của ông Trịnh Thiên Tư được ông Sáu cùng mọi người chấp thuận và hoan nghênh nhiệt liệt. Và cũng từ đó đến nay mọi người đều gọi bản nhạc gốc là Dạ cổ hoài lang và gọi chung các bản được canh tân là Vọng cổ”.

Như vậy, từ Vọng cổ được xuất hiện do lời đề nghị của hai ông Trần Xuân Thơ và Trịnh Thiên Tư, nhưng từ Vọng cổ được sử dụng là của ông Tư hay ông Thơ ? Muốn giải quyết vấn đề này ắt hẳn phải xác định cái nghĩa đang được sử dụng của nó, nói cách khác bản Vọng cổ ngày nay – cái tên của nó mang ý nghĩa gì ?

Như trên đã nói từ Vọng cổ (望鼓) của ông Trần Xuân Thơ, thì có nghĩa là “tiếng trống vọng lại” ? còn từ Vọng cổ (望古) của ông Trịnh Thiên Tư có nghĩa là “trông về xưa”. Như vậy về phần nghĩa của hai từ này không dính dáng với nhau nhưng phần âm lại đồng âm nên thường hay nhầm lẫn. Muốn xác định từ Vọng cổ mang ý nghĩa nào, tốt nhất là dùng tên gốc của nhạc bằng chữ Hán để chứng minh và dùng phương pháp so sánh để giải quyết vấn đề này?

Hiện nay có một bản rất phổ thông gọi là Tân cổ giao duyên (新古交緣), bản được thành lập do phương pháp gối đầu Vọng cổ của soạn giả Mộng Vân và sau đó được nhiều soạn giả khác thực hiện bằng cách kết hợp giữa tân nhạc và bản Vọng cổ. Chúng tôi tạm mượn cái tên Tân cổ giao duyên này để làm cơ sở để truy tìm ra cái nghĩa đang được sử dụng của từ Vọng cổ. Tạm nêu ra hai trường hợp như sau:

1. Nếu từ cổ ở đây có nghĩa là cái trống thì Tân cổ giao duyên (新鼓交緣) sẽ được hiểu là “cái trống mới giao duyên”. Nghĩa là không phù hợp với kết cấu và nội dung của bản Tân cổ giao duyên. Nếu cố hiểu là “mới” và “cái trống” giao duyên với nhau lại càng không có ý nghĩa gì cả.

2. Nếu từ cổ ở đây có nghĩa là xưa thì Tân cổ giao duyên (新古交緣) theo nghĩa đen là “mới” và “cũ” giao duyên, nghĩa bóng muốn nói tân nhạc và cổ nhạc cùng hòa hợp, thật đúng với kết cấu và nội dung bản Tân cổ giao duyên.

Rõ ràng là trường hợp thứ nhất không hợp lý. Và như vậy, cổ ở đây được xác định là xưa thì Vọng cổ phải mang nghĩa “trông về xưa” hay “chiêm ngưỡng truyền thống xưa”, ý nghĩa này là do ông Trịnh Thiên Tư đề xuất.

Tóm lại, Từ Vọng cổ có xuất xứ tại Bạc Liêu và được sử dụng từ tháng 08 năm ất Hợi (1935) do lời đề nghị của soạn giả Trịnh Thiên Tư.

Căn cứ vào lời phát biểu của ông Tư và xét theo thực tế thì Dạ cổ hoài lang và Vọng cổ là hai bản khác nhau, nhưng Vọng cổ do Dạ cổ hoài lang mà có, vì vậy Vọng cổ phải mang ý nghĩa “trông về truyền thống xưa”.

Chú thích :
(1) Con trai lớn của ông Cao Văn Lầu.
(2) Thầy tuồng đoàn hát bộ của ông Ba Xú, một trong những đoàn hát đầu tiên ở Bạc Liêu.
(3) Từ Dạ cổ hoài lang, Nxb. Mũi Cà Mau, 1992, tr.84-85.
(4) Nhạc sĩ Năm Nhỏ (1921-1982), học trò nhỏ nhất của Nhạc Khị, cũng là người thừa kế thờ Tổ Cổ nhạc Bạc Liêu sau khi thầy qua đời.
(5) Tác giả sách Ca nhạc cổ điển – 1962, nhà ở xã Vĩnh Mỹ, huyện Vĩnh Lợi tỉnh Bạc Liêu, ông cũng là bạn đồng môn với nhạc sĩ Cao Văn Lầu.

2
DẠ CỔ HOÀI LANG

Sáng tác: Cao Văn Lầu

Bài Dạ cổ hoài lang ra đời trong cái nền của dòng nhạc tài tử Nam Bộ càng làm cho dòng nhạc tài tử Nam Bộ phong phú hơn, gắn bó thuyết phục hơn với mọi người, mặc dù bài ”Dạ cổ hoài lang ” sanh sau đẻ muộn nhưng lại sớm chiếm được ưu thế, cảm tình trong giới và khán thính giả mộ điệu. Tính độc đáo ở đây là sự biến đổi phát triển không ngừng của bài Dạ cổ hoài lang, từ nhịp 4 chuyển sang nhịp 8, nhịp 16, nhịp 32 và 64 chính là bài vọng cổ bây giờ.

Ký âm cổ nhạc: (theo loại đàn dây Bắc)

1
   Từ là từ phu tướng,    Hò lìu xang xê cống

2
   Báu kiếm sắc phán lên đàng.    Líu cống líu cống xê xang

3
   Vào ra luống trông tin chàng.    Xừ xang xê hò líu cống xê xang hò

4
   Năm canh mơ màng.    Liu xế xang xự xề xang lìu hò

5
   Em luống trông tin chàng,    Xừ liu xáng ũ liu cống xề

6
   Ôi gan vàng quặng đau. (í a)    Liu xáng xàng xề liu xề xáng ú liu


7
   Đường dù say ong bướm,    Hò lìu xang xang xế cống

8
   Xin đó đừng phụ nghĩa tào khang.    Xê xê líu xừ, líu lĩu xừ xang

9
   Đêm luống trông tin bạn,    Xừ xang xế, líu xê xang xư’’

10
   Ngày mỏi mòn như đá Vọng phu.    Xê líu xừ, líu lĩu xừ xang

11
   Vọng phu vọng luống trông tin chàng.    Xừ, xê líu xừ, líu cống xê, líu hò

12
   Sao nỡ phũ phàng …    Liu xề xang xự cống xê xang lìu hò


13
   Chàng là chàng có hay?    Xừ xang xừ cống xế

14
   Đêm thiếp nằm luống những sầu tây.    Xê líu xừ, líu lĩu xừ xang

15
   Bao thuở đó đây sum vầy,    Xừ xang xề hò líu cống xế xang hò

16
   Duyên sắc cầm lợ phai. (í a)    Lưu xáng xàng, xề liu xề xáng ú liu


17
   Là nguyện cho chàng    Hò xự cống xê xang hò

18
   Hai chữ an bình an.    Xê líu xừ, líu lĩu xừ xang

19
   Trở lại gia đàng,    Xừ xang xế, hò líu cống xê xang hò

20
   Cho én nhạn hiệp đôi. (í a)    Liu xáng xàng xề liu xề xáng ú liu

Ký âm:Vũ Đức Sao Biển.

Bản Dạ cổ hoài lang sử dụng thang âm lên tới 7 cung, thuộc hệ thang âm Ai, Oán.

Nhạc Pháp

Bài “Dạ cổ hoài lang” có 20 câu, hai nhóm đầu mỗi nhóm 6 câu, hai nhóm sau mỗi nhóm 4 câu. Mỗi câu trong bài có 2 nhịp, gọi là nhịp đôi.

Ngay từ thời chỉ mới có nhịp đôi, bản “Dạ cổ hoài lang” đã được đặt lời khác. Việc đặt (ngôn ngữ nhạc Việt gọi là “soạn”) lời ở các bản cổ nhạc không giống như đặt lời tân nhạc. Một bài tân nhạc khi đặt lời thì theo sát câu nhạc của lời trước, tức là theo đúng hay rất sát nốt nhạc trong mỗi stanza. Đặt lời một bản cổ nhạc giống như làm bài thơ họa: Theo đúng nốt nhạc (ngôn ngữ nhạc Việt gọi là chữ nhạc) ở cuối câu (chỗ dứtnhạc) và theo giọng bình – trắc ở những chữ đó.

Câu 2 nhịp, tuy nhiên, không thỏa mãn được nhu cầu của các nhà soạn nhạc. Bản nhạc (bản vọng cổ luôn gọi là “bản”, không gọi là “bài”) được tăng lên 4 nhịp, tức nhịp tư, trong khoảng thời gian 1927-1935. Sau đó tăng lên nhịp tám năm 1936-1945, và cũng khoảng thời gian này được mang tên bản “Vọng cổ“. Từ nhịp tám lên nhịp 16, 32, 64, 128,… Bản thông dụng nhất hiện nay là bản nhịp 32.

Bản vọng cổ nhịp đôi, nhịp tư chỉ theo sát chữ nhạc ở chỗ dứt câu. Nhưng khi bản nhạc có nhiều nhịp, phải theo đúng chữ nhạc ở một số nhịp nhất định.

Thí dụ, câu 1 của bản nhịp đôi chỉ cần dứt ở chữ cống, theo chuẩn của bản Dạ cổ hoài lang.

Nhưng câu 1 của bản nhịp 32 phải có chữ hò ở nhịp 16, hò ở 20, xê ở 24, xang ở 28, cống ở 32. Ở bản 32 nhịp, tất cả các câu đều có xề (gọi là “xuống” xề) ở nhịp 4. (Trên thực tế, bản 32 nhịp thường câu 1 và 4 ngắn, chỉ có 16 nhịp sau, còn 16 nhịp đầu nói thơ hoặc nói lối hoặc xen tân nhạc.

Khi câu nhạc còn ngắn, bản nhạc chỉ gieo vần ở cuối câu. Lên tới nhịp 32, 64, các soạn giả bắt đầu gieo vần liên kết bên trong mỗi câu.

Nguồn: WIKIPEDIA.COM

***
Dạ cổ hoài lang
Dạ cổ hoài lang[1] là một bản nhạc cổ do nhạc sĩ Cao Văn Lầu sáng tác, nói về tâm sự người vợ nhớ chồng lúc về đêm. Từ bản Dạ cổ hoài lang mỗi câu 2 nhịp, các nghệ sĩ sau này chuyển lên 4 nhịp rồi 8 nhịp, mà thành bài vọng cổ đầu tiên.
Nguyên nhân ra đời

Tượng Cao Văn Lầu trong Khu lưu niệm nghệ thuật Đờn ca tài tử và nhạc sĩ Cao Văn Lầu ở thành phố Bạc Liêu.

Theo báo Thanh Niên[2], thì Cao Văn Lầu (Sáu Lầu) đã thổ lộ với bạn thân rằng:

Tôi đặt bài này bởi tôi rất thương vợ. Năm viết bản Dạ cổ hoài lang, tôi đã ăn ở với vợ tôi được 3 năm mà không có con…Tiếng ra, tiếng vào của gia đình buộc tôi phải thôi vợ, nhưng tôi không đành. Tôi âm thầm chống lại nghiêm lệnh của gia đình, không đem vợ trả về cho cha mẹ mà đem gởi đến một gia đình có tấm lòng nhân hậu…

Tác giả bài báo kể tiếp: Trong thời gian dài, phu thê phải cam chịu cảnh “đêm đông gối chiếc cô phòng”, Sáu Lầu thường mượn tiếng đàn để vơi cơn phiền muộn. Và bản Dạ cổ hoài lang đã ra đời trong bối cảnh như thế…

Tác giả Trung Tín trong một bài viết, cho biết thêm hai lời kể nữa:

Lời kể của nhạc sĩ Hai Ngưu[3]:

Trong một đêm ông Sáu Lầu trực gác tại Nhà đèn Bạc Liêu vào năm 1920, do đau khổ trong hoàn cảnh nợ duyên ngang trái, ông xúc cảm viết thành bản nhạc lòng Dạ cổ hoài lang (Đêm khuya nghe tiếng trống nhớ chồng). Sau khi bản Dạ cổ hoài lang ra đời…ít lâu sau (nhờ vợ ông có thai) hai vợ chồng ông được tái hợp, để rồi sau đó hai ông bà đã có với nhau 6 người con.

Lời kể của nhà giáo Trịnh Thiên Tư với ông Chín Tâm (nguyên giảng viên Trường Quốc gia âm nhạc và kịch nghệ Sài Gòn):

Năm ông Sáu Lầu 28 tuổi, ông được lệnh mẹ phải thôi vợ vì lý do “tam niên vô tự bất thành thê”. Ông Sáu Lầu đau khổ nhưng không dám cãi lời mẹ dạy. Chiều chiều ông ôm cây đàn kìm ra sau vườn làm bạn tâm tình…
Bài này lúc đầu có 22 câu và ông đặt tên là Hoài lang. Danh ca Bảy Kiên nhận thấy có vài câu trùng ý, đề nghị rút lại còn 20 câu. Đồng thời ông Kiên còn thêm vào hai chữ “dạ cổ”, thành ra “Dạ cổ hoài lang”. Về lời ca, nhạc sĩ Sáu Lầu phóng tác theo bài thơ “Chinh phụ thán” của nhạc sư Nguyệt Chiếu – trụ trì chùa Phật Hòa Bình ở Bạc Liêu. Bài thơ mang âm hưởng tích “Tô Huệ Chức Cẩm Hồi Văn” đời nhà Tần bên Tàu.[4]

Nhưng theo Trần Tấn Hưng (Năm Nhỏ) và những người đồng môn với ông Cao Văn Lầu, thì ông Lầu đã soạn được phần nhạc trước khi xa vợ. Ông Hưng kể:

Ông Cao Văn Lầu cùng các bạn học đồng thời đã được thầy là nhạc sư Lê Tài Khí (Nhạc Khị) hướng dẫn sáng tác theo một chủ đề là “Chinh phụ vọng chinh phu”, được rút ra từ bản Nam ai Tô Huệ chức cẩm hồi văn. Lúc đó có nhiều người sáng tác, riêng ông Cao Văn Lầu trong năm Đinh Tỵ (1917) đã sáng tác một bản nhạc 22 câu, nhưng gặp phải hoàn cảnh vợ chồng ly tán…Vì quá đau buồn nên ông không thể tiếp tục đặt lời ca, mãi đến năm sau vợ chồng hàn gắn[5] lại ông mới có đủ tinh thần chỉnh lý bản nhạc. Ông đã theo lời khuyên của bạn đồng môn là Ba Chột (tác giả bản Liêu Giang, tác phẩm được sáng tác cùng thời và cùng một chủ đề vừa nêu trên) bỏ bớt 2 câu trùng lắp còn lại 20 câu và tiếp tục đặt lời ca…

Và cũng theo ông Hưng, cái tên Dạ cổ hoài lang là của một nhà sư đặt cho bản nhạc:

Bản nhạc và lời ca đã sáng tác xong nhưng chưa có tên. Lại vừa đến rằm Trung thu (Mậu Ngọ, 1918) ông Lầu cùng các bạn đến thăm thầy luôn tiện đem bản nhạc ra trình. Ông Lầu đã dùng chiếc đàn tranh vừa độc tấu một lần và vừa đàn vừa ca thêm một lần nữa. Lúc đó, ngoài các thầy trò còn có mặt nhà sư Nguyệt Chiếu (một người rất tinh thâm Hán học và nhạc cổ truyền), chính thầy Nhạc Khị đã nhờ nhà sư đặt tên cho bản nhạc vừa tấu và nhà sư đã đặt tên là Dạ cổ hoài lang. Vậy, bản Dạ cổ hoài lang 20 câu nhịp đôi đã chính thức ra đời kể từ đêm đó..[6]

Trần Phước Thuận ở Hội Khoa học lịch sử Bạc Liêu, trong một bài viết đã kết luận:

Bản Dạ cổ hoài lang về nguyên nhân sáng tác tuy có dính líu một phần nào với hoàn cảnh chia ly của vợ chồng Cao Văn Lầu, nhưng nguyên nhân chính vẫn là nhờ sự hướng dẫn sáng tác của thầy Nhạc Khị với một tiêu đề định sẵn…[7]

Thời điểm ra đời

Thời điểm Dạ cổ hoài lang ra đời, ngoài những chi tiết khá khác nhau qua lời kể ở phần trên, còn có nhiều ý kiến chưa tương đồng nữa, kể cả ông Cao Kiến Thiết và Cao Văn Bỉnh, là hai người con của cố nhạc sĩ Cao Văn Lầu cũng chưa xác định được thời điểm, vì có lúc hai ông nói năm 1919 là năm ra đời bản Dạ cổ, có lúc hai ông lại nói năm 1919 là năm đổi tên Dạ cổ thành Vọng cổ [8].

Và theo các nhà nghiên cứu khác, thì:

Ông Thành Châu (báo Văn học nghệ thuật, tháng 8 năm 1977), nhà thơ kiêm soạn giả cải lương Kiên Giang (Báo Long An, ngày 18 tháng 7 năm 1986), đồng cho rằng bài Dạ cổ hoài lang ra đời năm 1917.

Nhạc sĩ Trọng Nguyễn (Kỷ yếu Từ Dạ cổ hoài lang, tr.40), Nghệ sĩ nhân dân Ba Vân tức Lê Long Vân (Kể chuyện cải lương, 1988, tr. 67), nhà nghiên cứu Đắc Nhẫn (Tìm hiểu âm nhạc cải lương, Nxb TP. HCM, 1987, tr. 41), hai nhà sử học Nguyễn Q. Thắng và Nguyễn Bá Thế (Từ điển nhân vật lịch sử Việt Nam, Nxb KHXH, 1992) không cho biết năm khởi thảo, nhưng đều nói bài Dạ cổ hoài lang ra đời năm 1918.

Nhạc sĩ Trương Bỉnh Tòng (Kỷ yếu Từ Dạ cổ hoài lang, Nxb Mũi Cà Mau, 1992, tr. 50), Lâm Tường Vân (Đặc san Quí Dậu 1993, Hội Ái hữu Bạc Liêu Nam Cali, tr. 28), Nguyễn Tư Quang (Tạp chí Bách Khoa số 63, Sài Gòn, 1959) thì năm sinh của bài Dạ cổ hoài lang là năm 1919.

GS. Trần Quang Hải (con trai của GS. Trần Văn Khê)[9] cho là ca khúc ra đời vào năm 1920 và nhà nghiên cứu Toan Ánh nói “vào khoảng năm 1920” (Tìm hiểu nghệ thuật cầm ca, Nxb Đồng Tháp, 1998, tr. 207-208)

Ông Anh Đệ (Nghệ thuật sân khấu, Viện sân khấu, 1987, tr. 59) cho rằng năm sinh của bài Dạ cổ hoài lang là 1915.

Tuy nhiên, ý kiến cho rằng bài Dạ cổ hoài lang ra đời ngày 15 tháng 8 (âm lịch) năm Mậu Ngọ (nhằm ngày 19 tháng 9 năm 1918) được đa số nghệ sĩ Bạc Liêu[10] và nhiều người đồng thuận hơn.
Nghi vấn

Ông Nguyễn Tư Quang, tác giả bài báo Thử tìm xuất xứ bài Vọng cổ cho biết:

…Thoát thai của bản nhạc vốn là bài thơ có dạng như là một bài phú 20 câu lấy nhan đề là Dạ cổ hoài lang. Bài này do một nhà sư có pháp danh Nguyệt Chiếu, không rõ họ tên thật, tu trong một ngôi chùa ở làng Hòa Bình, tỉnh Bạc Liêu. Bài Dạ cổ ra đời năm 1919…

Ý kiến này được nhà nghiên cứu Toan Ánh đồng thuận, ông viết:

Ở chùa Hòa Bình tỉnh Bạc Liêu, có một nhà sư pháp danh là Nguyệt Chiếu. Thấy nhà sư nho học uyên thâm với tư tưởng ẩn dật, người ta đoán chừng là một văn nhân chống Pháp trong thời Cần Vương, nay thất thời nên tạm lánh mình vào cửa Phật…Tuy đã đi tu nhưng vẫn mang nặng tình non nước…nên nhà sư mới đem tâm sự mình ký gủi vào bài từ, đề là Dạ cổ hoài lang. Và bài thơ này được ông Sáu Lầu phổ ra nhạc…[11]

Năm 1989, tại cuộc hội thảo ở Bạc Liêu, nhạc sĩ Trương Bỉnh Tòng cũng đã phát biểu:

Vào những năm 1950-1952, nhóm sưu tầm nghiên cứu dân ca và cổ nhạc Nam Bộ gồm nhạc sĩ Quách Vũ, Ngọc Cung và ông. Rất tiếc là lúc ấy ông Cao Văn Lầu đang bệnh không ra được vùng giải phóng. Nhưng cũng may là nhóm tài tử ở Long Điền có người biết rành cho hay ông Sáu đã dựa vào bài thơ của nhà sư Nguyệt Chiếu mà phổ nhạc. Nhạc của nó là sự kết hợp giữa hai bài Hành Vân và Xuân nữ [12].

Nhưng qua tìm hiểu của ông Trần Phước Thuận ở Hội khoa học lịch sử Bạc Liêu, thì:

Ở Bạc Liêu chỉ có một nhà sư pháp danh là Đạt Bảo tự Nguyệt Chiếu (1882-1947), trước ở chùa Vĩnh Phước An sau dời về chùa Vĩnh Đức, hiện mồ mả của nhà sư nằm ở sau chùa Vĩnh Đức. Không có chùa nào mang tên Hòa Bình như các tài liệu trên đã ghi. Ông vốn là tiền bối về nhạc lễ cổ truyền nhưng ông chưa bao giờ làm thơ. Các đệ tử của ông hiện còn sống đều xác nhận như vậy và chẳng ai nghe thầy nói gì về bài thơ trên. Như vậy, cái thuyết cho rằng “ông sáu Lầu đã dựa vào bài thơ của nhà sư Nguyệt Chiếu để sáng tác ra bản Dạ cổ hoài lang năm 1919” là hoàn toàn không có căn cứ.[6]

Lời bài ca

Bản Dạ cổ hoài lang được trưng bày trong khu lưu niệm trên
Bản Dạ cổ hoài lang chuẩn:

1. Từ là từ phu tướng
2. Báu kiếm sắc phán lên đàng
3. Vào ra luống trông tin nhạn
4. Năm canh mơ màng
5. Em luống trông tin chàng
6. Ôi gan vàng quặn đau
7. Đường dầu xa, ong bướm
8. Xin đó đừng phụ nghĩa tào khang
9. Đêm luống trông tin nhạn
10. Ngày mỏi mòn như đá Vọng phu
11. Vọng phu vọng luống trông tin chàng
12. Lòng xin chớ phụ phàng
13. Chàng là chàng có hay
14. Đêm thiếp nằm luống những sầu tây
15. Bao thuở đó đây sum vầy
16. Duyên sắc cầm đừng lợt phai.
17. Là nguyện cho chàng
18. Hai chữ an – bình an
19. Trở lại gia đàng
20. Cho én nhạn hiệp đôi.

Ký âm cổ nhạc:

(theo loại đàn dây Bắc)

Hò lìu xang xê cống
Líu cống líu cống xê xang
Xừ xang xê hò líu cống xê xang hò
Liu xế xang xự xề xang lìu hò
Xừ liu xáng ũ liu cống xề
Liu xáng xàng xề liu xề xáng ú liu
Hò lìu xang xang xế cống
Xê xê líu xừ, líu lĩu xừ xang
Xừ xang xế, líu xê xang xư’’
Xê líu xừ, líu lĩu xừ xang
Xừ, xê líu xừ, líu cống xê, líu hò
Liu xề xang xự cống xê xang lìu hò
Xừ xang xừ cống xế
Xê líu xừ, líu lĩu xừ xang
Xừ xang xề hò líu cống xế xang hò
Lưu xáng xàng, xề liu xề xáng ú liu
Hò xự cống xê xang hò
Xê líu xừ, líu lĩu xừ xang
Xừ xang xế, hò líu cống xê xang hò
Liu xáng xàng xề liu xề xáng ú liu

Bản Dạ cổ hoài lang sử dụng thang âm lên tới 7 cung, thuộc hệ thang âm Ai, Oán.

Giá trị

Ông Trần Phước Thuận nhận xét:

Bản Dạ cổ hoài lang không dừng lại ở nguyên dạng như các bản nhạc cổ khác mà dần dần biến đổi hình thức, phát triển thành bản Vọng cổ làm thay đổi một phần lớn bộ mặt Cải lương. Đây cũng là điều tối ưu của nó, có lẽ là do tiếng nhạc du dương và lời ca bình dị rất hợp với người Nam Bộ; hình ảnh người chinh phụ ở đây đã hòa nhập thực sự vào cuộc đời thường, phản ảnh đúng tâm trạng yếu đuối của người phụ nữ khi xa chồng, nhất là trong những hoàn cảnh bắt buộc phải chia duyên rẽ thúy. Có lẽ chính cái “tính thường” này đã làm rung cảm người nghe…[7]

Thông tin thêm

Bài này được đưa lên sân khấu lần đầu bởi gánh hát Năm Tú ở Mỹ Tho, rồi sau đó được sử dụng rộng rãi, nhất là trong tuồng cải lương. Và cũng vì thế, bản Dạ cổ hoài lang được chuyển dần thành nhiều nhịp. Năm 1924, tăng lên nhịp bốn. Từ khoảng 1934 đến 1944, tăng lên nhịp tám. Từ khoảng 1944 đến 1954, Vọng cổ tăng lên nhịp 16. Từ 1955 đến 1964, tăng lên nhịp 32 rồi nhịp 64 từ năm 1965 đến nay.

Nhạc sĩ Cao Văn Lầu là cha đẻ Dạ cổ hoài lang khởi điểm từ nhịp hai. Bản Vọng cổ từ nhịp bốn trở đi, trên những chặng đường phát triển, thuộc công trình chung của tài tử bốn phương. Và ông tổ cải lương không phải là Cao Văn Lầu, vì bản Dạ cổ hoài lang chào đời năm 1918, trong khi sân khấu cải lương ra đời khoảng năm 1916[2].

Chú thích

^ Hoài là nhớ, lang là người trai (ở đây là người chồng), hoài lang là nhớ chàng, dạ là đêm, cổ là trống, dạ cổ là nghe tiếng trống về đêm (鼓 cổ, nghĩa là trống hoặc đánh trống).
^ a ă Cao Văn Lầu có phải ông tổ ngành cải lương?, Báo Thanh Niên. Truy cập 19 tháng 10 năm 2008.
^ Năm 1978, ông Sáu Lầu có lên Sài Gòn, trú tại nhà ông Hai Ngưu
^ Bản Dạ cổ hoài lang (nhịp 2) đã ra đời như thế nào?
^ Theo ông Trần Đức Thuận (sách đã dẫn bên dưới): vì quá nhớ thương, vợ chồng ông thi thoảng vẫn lén lút gặp nhau, chứ hai người chưa chính thức xum họp. Xem thêm Cao Văn Lầu.
^ a ă Trần Phước Thuận, Bàn về thời điểm ra đời và nguồn gốc của bản Dạ cổ hoài lang,in trong Nam Bộ – Đất và Người (Tập 2), Nxb trẻ, 2004, tr 266-271.
^ a ă Trần Đức Thuận, Cuộc đời Cao Văn Lầu và nguyên nhân ra đời bản Dạ cổ hoài lang, in trong Nam Bộ – Đất và Người (Tập 2), NXB Trẻ, 2004, tr.259-265.
^ Năm 1919 là năm đổi tên Dạ cổ thành Vọng cổ. Ý kiến này được nhà thơ kiêm soạn giả cải lương Kiên Giang đồng thuận (Báo Long An, ngày 18 tháng 7 năm 1986). Tuy nhiên, theo bài viết trên báo Thanh Niên (dẫn bên trên), thì: Trên những chặng đường phát triển, khi “Vọng cổ hoài lang” được nâng lên nhịp 8 (từ khoảng năm 1934 đến 1944) thì nó có tên mới là Vọng cổ, không còn đuôi “hoài lang”.
^ GS. Hải còn cho biết thêm: Vào năm 1920 ông Sáu Lầu mới dùng cây đờn cò để sáng tác bài “Hoài Lang” (nhớ tới người yêu của mình). Sau đó ông Sáu Lầu mới đờn bài này cho ông Tần Xuân Thơ (gọi là Thống, thầy tuồng của gánh Tân Minh Kế ở Bạc Liêu) nghe. Chính ông Tần Xuân Thơ viết lời cho bài “Hoài lang” được sửa lại là “Dạ Cổ hoài lang”, nhịp hai. Khi hát cải lương thành hình trong thập niên 20, bài “Dạ Cổ hoài lang” được các ông thầy tuồng đưa vào các vở cải lương và dần dần thay thế bản Tứ đại oán. Xem thêm phần Thảo luận.
^ Ở Bạc Liêu từ nhiều năm nay, đang lưu hành trong giới đàn ca tài tử một bài Văn Thiên Trường (đủ ba lớp) nhan đề là “Cuộc đời Cao Văn Lầu”, trong đó câu 7 và câu 8 như sau: Bản Dạ cổ hoài lang thương nhớ mơ màng, gan vàng khắc sâu. Chẳng bao lâu trong tim người nhụy nở hoa khai, bực sắc tài nào dễ mấy ai, năm một ngàn chín trăm mười tám chính thức ra đời…
^ Toan Ánh, Tìm hiểu nghệ thuật cầm ca, NXB Đồng Tháp, 1998, tr. 207-208.
^ Từ Dạ cổ hoài lang, Nxb Mũi Cà Mau, 1992, tr.52-53.

Nghe Dạ cổ hoài lang (Hương Lan)
_https://www.youtube.com/watch?v=oC_dAbMWBeg
@http://vi.wikipedia.org/wiki/D%E1%BA%A1_c%E1%BB%95_ho%C3%A0i_lang
***
Dạ Cổ Hoài Lang và ông Sáu Lầu

Thuở nhỏ tôi vẫn thường nghe hai cái danh từ khá lạ tai, nghe riết rồi trở thành quen đi trong trí nhớ. Tôi muốn nói đến hai cụm từ ngữ “Dạ Cổ Hoài Lang” và “ông Sáu Lầu”. Vậy thì hai cụm từ này mang ý nghĩa như thế nào trong nền văn hóa Việt Nam? Tôi muốn gom ý muốn tìm hiểu của tôi để làm tựa đề cho bài viết này. Bài viết sẽ được bàn về chủ đề này cũng như những điểm về Cổ nhạc Nam phần như sau:
Ông Sáu Lầu là ai ?
Tham khảo sách “Nghệ Thuật Sân Khấu” của tác giả Trần Văn Khải và bài viết “Dạ Cổ Hoài Lang – Một Xuất Xứ Buồn” của giáo sư Trần Văn Khê, viết tại Paris thì ông có tên họ là Cao văn Lầu, sanh năm 1890 tại xã Thuận Lễ, tỉnh Tân An. Năm lên 6 tuổi, theo cha về Bạc Liêu. Ông Sáu Lầu sáng tác nhiều tác phẩm, nhưng tác phẩm “Dạ Cổ Hoài Lang” đã thật sự rung động tâm tư khán thính giả nhiều nhất khi nghe.
Ý Nghĩa của “Dạ Cổ Hoài Lang”:
Bản vọng cổ, trước hết có tên là Dạ Cổ, do ông Sáu Lầu sáng chế vào khoảng các năm 1919 hay 1920, tức ba năm sau khi cải lương ra đời. Khi đó tác giả được 30 tuổi khi ông chế bản vọng cổ. Vào thời điểm mà ông lập gia đình, nhưng chẳng may lại không có mụn con nào nối dõi tông đường nên bà mẹ buộc ông phải cưới vợ khác vì sợ tuyệt tự. Ông buồn rầu không còn thiết tha trong cuộc sống, chính tâm sự ưu sầu đó khiến ông cho ra tác phẩm bất hủ này. Ban ngày ra ngoài đồng ruộng tìm sự thanh thản, ông nghiền ngẫm những lời vợ ông nói với ông trước khi chia tay, ông vốn biết đờn cổ nhạc nên trong tâm trạng của người chồng đau khổ trước hoàn cảnh cuộc hôn nhân vợ chồng sẽ phải chia ly, ông hứng khởi tạo ra bản nhạc 20 câu gọi là “Dạ Cổ Hoài Lang”, nghĩa là đêm khuya nghe tiếng trống thúc mà nhớ chồng, để ám chỉ đến kỷ niệm bi thương của tâm sự lòng hay những lời tình tự của vợ ông trao cho ông.
Có lẽ vì Cao Xanh không phụ người có thiện tâm, nên sau khi ông sáng tác bản vọng cổ này rồi, ít lâu sau vợ ông thụ thai và ông bà có được sáu người con.
Năm 1953 trong bài viết của tờ báo Dân Mới trả lời cuộc phỏng vấn của ký giả Thanh Cao, khi Thanh Cao hỏi ông Sáu Lầu ngày chào đời bản Vọng cổ, xin cho biết năm nào đã sáng tác. Ông Sáu Lầu trả lời: “Tôi không nhớ rõ đã được bao nhiêu lâu, nhưng chỉ nhớ năm ấy tôi được 29 tuổi và bây giờ tôi đã lên 63″. Báo đăng bài phỏng vấn năm 1953, khi ông 63 tuổi tức là ông chào đời năm 1890. Và năm ông sáng tác bài Dạ Cổ Hoài Lang chính xác là năm 1919, vào lúc ông mang tâm trạng khủng hoảng tâm lý, trong hoàn cảnh bi thương bị mẹ bắt buộc phải ly dị với vợ ông sau 8 năm chung sống, vì lý do bà vợ không sanh được con như đã bàn phần trên. Về sau này bản “Dạ Cổ Hoài Lang” được đổi tên là “Vọng Cổ Hoài Lang”, tức trông mối tình xưa mà nhớ đến chồng. Sau đây là bài Vọng Cổ Hoài Lang nguyên thủy của ông Sáu sáng tác năm 1920:
Dạ Cổ Hoài Lang
(nhịp đôi)
“Từ là từ phu tướng
Bửu kiếm sắc phong lên đàng
Vào ra luống trông tin chàng
Ðêm năm canh mơ màng
Em luống trông tin nhạn
Ôi, gan vàng quặn đau
Ðường dầu xa ong bướm
Xin đó đừng phụ nghĩa tào khang
Còn đêm luống trông tin bạn
Ngày mỏi mòn như đá vọng phu
Vọng phu vọng, luống trông tin chàng
Lòng xin chớ phụ phàng
Chàng hỡi chàng có hay
Ðêm thiếp nằm luống những sầu tây
Biết bao thuở đó đây sum vầy
Duyên sắt cầm đừng lợt phai
Thiếp cũng nguyện cho chàng
Nguyện cho chàng hai chữ bình an
Mau trở lại gia đàng
Cho én nhạn hiệp đôi”
Trích dẫn nguyên bản lời bài “Ðêm nghe tiếng trống nhớ chồng” của ông Cao văn Lầu (1892-1976) tức soạn giả Sáu Lầu, bài hát tiền thân của bản Vọng Cổ ngày nay.
(Trích sách “Nghệ Thuật Sân Khấu” của Trần Văn Khải)
Bài vọng cổ trên đây chỉ có 2 nhịp, sau này các nhạc sĩ sáng tác đã tăng lên thành 4, 8 rồi 16 nhịp. Ca sĩ cải lương cần phải có làn hơi dài thì mới có thể chạy theo những bài hát đa nhịp này, vì thế họ cần luyện tập cho mình một làn hơi càng dài thì giọng ca càng “mùi” và càng được khán thính giả thích thú hơn.
Ðôi dòng về Cổ nhạc Nam phần:
Tôi có người bạn gốc Mỹ Tho, anh Dương Bé, sanh trưởng và lớn lên ở miệt lục tỉnh, nhưng anh sang Âu châu du học. Sau khi mất miền nam, anh sang Mỹ định cư. Dù sống ở xứ ngoài khá lâu, nhưng cổ nhạc đã thấm vào dòng huyết quản của anh. Một hôm anh rủ tôi đi ăn trưa, anh thuyết giảng cho tôi nghe thật nhiều về cải lương, lịch sử cổ nhạc mà anh đã nghiên cứu qua bao năm, tôi phục anh vô cùng. Dù mang sở học Âu Mỹ, nhưng tâm hồn anh vẫn là người Việt Nam thuần túy như thuở của miệt lục tỉnh ngày xưa.
Sau đây là những điều được ghi nhận trong hàng loạt bài viết của anh Dương Bé:
“Cải lương tuy đã có trước khi bài Vọng Cổ ra đời nhưng nhờ bài hát nầy mà nó đã biến thể, thu hút giới thưởng ngoạn nhanh chóng và đông đảo hơn. Một tuồng cải lương, về kỷ thuật, là một tổng hợp của nhiều bài bản cổ nhạc dựa theo nội dung cốt truyện. Tuy nhiên, dù vở tuồng thuộc bất cứ thể loại nào: bi thảm, hài hước, xã hội, dã sử hay hương xa, nó đều phải có ít nhất một bài Vọng Cổ ở mỗi màn. Bắt buộc không thể thiếu. Nếu do đào kép nổi tiếng thủ diễn thì họ phải hát Vọng Cổ vài lần (thường là lúc chia tay và khi tái ngộ). Thật cũng không ngoa nếu nói cải lương nhờ Vọng Cổ mà đi sâu vào dân chúng, từ giai cấp trí thức đến tầng lớp bình dân, và Vọng Cổ cũng nhờ cải lương mà có một địa vị bất tử trong lòng người dân từ Bắc vô Nam.
Cổ nhạc Nam phần có rất nhiều bài bản: Xàng Xê, Nam Ai, Văn Thiên Tường, Nam Xuân, Sương Chiều, Tú Anh, v.v. nhưng nổi tiếng nhất vẫn là bài Vọng Cổ. Về sau chữ Vọng Cổ gần như đồng hóa và thay thế cho chữ Cổ nhạc Nam phần. “Nghe Vọng Cổ,” “ca Vọng Cổ,” “Làm vài câu Vọng Cổ nghe chơi!” trở thành ngôn ngữ thông dụng cho cách thưởng thức một bộ môn nghệ thuật đại chúng của dân miền Nam. Tuy nói là “nghe chơi” nhưng phải nhìn khán giả miền Nam khi họ nghe ca Vọng Cổ, dù ở các đám tiệc, buổi đờn tài tử hay trong rạp hát, mới thấy sự trân trọng của họ đối với bài hát và người trình diễn. Không ai bảo ai, tất cả đều im lặng khi câu rao bắt đầu. Họ chờ đợi nhưng cổ võ người nghệ sĩ trong im lặng, háo hức. Người hát cũng đáp lễ bằng để hết tâm hồn vào câu ca vì một câu ca vô hồn sẽ hiện rõ không thể dấu diếm, và đó là điều khinh thường người thưởng ngoạn. Câu xề vừa xuống là tiếng vỗ tay vang rền, từ em bé được cha mẹ dẫn đi xem hát lần đầu đến cụ bà hom hem ngồi bên đứa cháu, từ ông bà sang trọng ngồi ở hàng ghế thượng hạng gần sân khấu cho đến người đàn bà nhà quê ngồi cuối rạp ở hạng cá kèo. Tất cả đều vỗ tay. Tất cả đều bình đẳng. Không kẻ lớn người nhỏ, không kẻ giàu người nghèo. Chỉ có người thưởng thức một bài hát hay.
Sau hơn 80 năm bài Vọng Cổ vẫn là vị hoàng đế không ngai của âm nhạc miền Nam. Trong một buổi trình diễn cổ nhạc Nam phần, dù là nguyên trọn hay trích đoạn vỡ hát cải lương hoặc đờn ca tài tử, bài Vọng Cổ luôn luôn có mặt và luôn luôn là bài hát chánh. Bài Vọng Cổ là một bài hát đặt biệt của miền Nam, không thể lầm lẫn. Nó là biểu tượng đặc biệt của dân miền Nam. Không to lớn dữ dội như sông Hồng, không thơ mộng, văn vẽ như sông Hương nhưng như giòng Cửu Long với nhánh sông Tiền, sông Hậu chảy thấm vào đất đai, bồi bổ đồng ruộng, chảy thấm vào lòng người lúc nào không biết. Bản Vọng Cổ thấm vào tâm hồn hiền hòa, chất phác của người dân vùng đồng bằng sông Cửu Long nói riêng và của cả miền Nam nói chung. Nhập vào từ lúc còn ngậm bầu vú mẹ, nhập vào từ lúc chập chửng bước đi cho mãi đến khi đặt chân vào cuộc đời đầy tranh đua, phiền toái.
Có phải ông Sáu Lầu là người đã đặt ra bài Dạ cổ hoài lang? Theo truyền thuyết, ông Sáu Lầu cưới vợ đã lâu, gia đình đầm ấm nhưng không có được một mụn con. Cha mẹ ông buộc ông phải cưới vợ khác để ông bà có cháu nối dõi tông đường. Ông Sáu buồn rầu, không biết xử sao cho vẹn cả đôi bên hiếu và tình. Sống xa người vợ thương yêu nhưng nào đâu quên bỏ được. Tuy xa mặt nhưng lòng không cách, tình yêu càng làm nỗi nhớ thương tăng thêm dào dạt. Lòng tâm sự của người chồng gởi cả vào bản nhạc mới được đặt ra, đó chính là bài Dạ cổ hoài lang bất hủ. Tuy bị cấm cản, ông vẫn lén lút lui tới với vợ. Sau đó bà có mang, vợ chồng lại xum họp.
Sở dĩ tôi chỉ gọi là bản nhạc mà không gọi là bài ca hay bài hát vì hiện nay có một số nghi vấn về lời của bài Dạ cổ hoài lang. Có những người cho rằng lời bài hát do ông Trần Xuân Thơ đặt ra, hay do một nhóm tài tử Sài Gòn đặt ra. Có người lại xác định là ông Sáu Lầu đã sáng tác cả nhạc lẫn lời. Dù sao đi nữa mọi người đều đồng ý là ông Sáu Lầu là cha đẻ của bài nhạc vô địch đó. Bài Dạ cổ hoài lang sau chuyển thành Vọng Cổ hoài lang (Trông tình xưa nhớ đến chồng) và cuối cùng là Vọng Cổ như ta biết ngày nay.
Theo cá nhân tôi, nếu truyền thuyết về hoàn cảnh sáng tác của ông Sáu Lầu là đúng thì có lẽ ông chỉ đặt ra bài nhạc, còn lời ca là của một nguồn gốc khác chưa được xác định chắc chắn. Tại sao? Ðọc lời ca của bài Dạ cổ hoài lang ta thấy rõ ràng đó là lời than thở nhớ thương của một người vợ có chồng đi chinh chiến nơi phương xa. Nàng mong chồng bình an trong chiến trận, nhớ lời ước hẹn, tình nghĩa phu thê mà sớm quay về gia trung. Ðây không phải là lời thương yêu ai oán của một người chồng, vì hoàn cảnh, đang phải sống xa lìa người vợ thủy chung. Dù có ngụy trang thế nào đi nữa, ông Sáu Lầu cũng không thể đặt ra lời cho một người đàn bà nhớ chồng để gởi gắm tâm sự nhớ vợ của ông. Rất phản tự nhiên. Văn chương của lời ca cũng tương hợp với các loại truyện thơ như Thoại Khanh Châu Tuấn, Lâm Sanh Xuân Nương của đất Nam Bộ thời ấy hoặc các truyện Tàu như Tam quốc chí, Nhạc Phi, Thuyết Ðường do ông Nguyễn Chánh Sắc dịch. Ngoài ra, tất cả các bản nhạc xưa đều được sáng tác nguyên thủy cho nhạc khí, không lời hát và có lẽ nhờ đó mà chúng đuợc phổ biến rộng rải và lưu truyền cho đến ngày nay. Chúng không bị bó buộc tình cảm để chỉ được trình diễn hay thưởng thức trong một hoàn cảnh nhất định như các bài hát có lời.
Bài Vọng Cổ có một nét đặc biệt mà gần như không một bài hát nào khác được thừa hưởng. Ðó là tính đa dạng, biến thái của bài hát theo lời ca. Cũng cùng điệu nhạc, điệu đàn nhưng bài Vọng Cổ thay đổi hẳn bản chất tùy theo lời đặt ra. Buồn thương sầu thảm như Lan và Ðiệp, Lương Sơn Bá, Chúc Anh Ðài. Não nề ai oán như Sầu vương ý nhạc, Hạng Võ biệt Ngu Cơ. Khuyên dạy êm đềm như Tu là cội phúc, Nỗi mừng ngày cưới. Kể truyện tích xưa như Ðội gạo đường xa, Lưu Bình Dương Lễ. Vui đùa, dí dỏm như Tư Ếch đi Sài Gòn, Tựa tuồng sân khấu. Không một soạn giả nào có thể dùng bài Lý con sáo để nói những lời hý lộng mà chỉ có thể than thở như cô Lan trong Tình Lan và Ðiệp của soạn giả Viễn Châu (đừng lầm với bài Lan và Ðiệp cũng của ông Viễn Châu):
“Hoa bay theo gió cuốn rụng đầy sân rêu,
Nhìn hoa tàn rụng rơi, Lan bâng khuâng tê tái tâm hồn
Bởi bao cay đắng dập dồn,
Tình đầu vừa tan theo khói sương,
Lan khóc than trong tháng năm sầu thương.
Mùi thiền đành quen câu muối dưa,
Mong lãng quên khổ đau ngày xưa.”
Bản Vọng Cổ ca đủ 6 câu phải mất khoảng 6 phút, gần gấp đôi một bản tân nhạc, có thể kể đầy đủ một câu truyện, một sự tích. Vì vậy Vọng Cổ là một phương tiện rất tốt để truyền bá kiến thức văn hóa cho đại chúng nhất là với tầng lớp dân quê ít học. Ðất rộng, người thưa. Vất vả, cô đơn là những nỗi khó khăn mà lớp người tiền phong xuôi Nam khai phá đất đai, mở mang xứ sở phải chịu đựng:
“Má ơi, đừng gả con xa
Chim kêu, vượn hú biết nhà má đâu“
Nhờ Vọng Cổ mà người bình dân miền Nam biết được các tích truyện đầy luân lý như Lâm Sanh Xuân Nương, Phạm Công Cúc Hoa, Thạch Sanh Lý Thông, Tử Lộ v.v. hay những điển tích truyện Tàu như Triệu Tử Long triệt giang, Ðơn Hùng Tín, Ðắc Kỷ Trụ Vương, Lữ Bố hí Ðiêu Thuyền, Chung Vô Diệm. Không có lối giáo dục nào hay hơn. Trước là truyện thơ, sau là Vọng Cổ đã tạo cho người miền Nam một nếp sống và nhân sinh quan khác hơn dân các miền khác. Tinh thần phóng khoáng của những bậc tiền bối đi trước đã được các tích Cậu Hai Miêng, Ðào Viên kết nghĩa, Ðơn Hùng Tín, v.v. vung bồi, như phù sa làm phì nhiêu thêm đất vườn vùng đồng bằng sông Cửu, và truyền dạy đến lớp hậu sinh ngày nay. Nó tạo ra những phong cách “tứ hải giai huynh đệ”, “anh hùng tử, khí hùng bất tử” mà đến nay người miền Nam vẫn còn tự hào.
Rảo bước vào các làng quê miền Nam, người khách lạ luôn luôn nghe tiếng ca Vọng Cổ văng vẳng vọng ra từ một ngôi nhà nào đó trong xóm. Có thể là giọng ca của Minh Cảnh, Lệ Thủy, hay Hữu Phước, Ngọc Giàu. Có thể là bài Vọng Cổ xưa như Người mẹ mùa ly loạn, Gánh nước đêm trăng, có thể là một tân cổ giao duyên như Chàng là ai, có thể là giọng ca hài hước của Văn Hường trong Vợ tôi tôi sợ. Nhưng âm vang của bài Vọng Cổ luôn luôn ôm ấp, quấn quít tâm hồn người dân hiền lành, mộc mạc từ mấy mươi năm trước cho đến bây giờ. Và sẽ còn mãi về sau, thương hoài câu Vọng Cổ.”, Dương Bé, tháng 6, năm 2004.
Lời kết của bài viết này là khi nghệ sĩ Việt Hùng còn sanh tiền, ông ưu tư về sự mai một của ngành cổ nhạc tại hải ngoại, tôi có dịp gặp ông, ông ca với làn hơi dài chất chứa cả một quê hương mang theo. Ông đã từng tâm sự lòng: “Một giọng hát, một câu hò như “Chiều chiều trước bến Văn Lâu…”, một câu quan họ, hay một câu vọng cổ cất lên làm ta thấy cả “hồn dân tộc trong ấy”. Thật vậy, với lớp người sanh trưởng từ bên kia bờ Thái Bình Dương có những ấp ủ, những quyến luyến với bản sắc văn hóa của người Việt mà chúng ta có đầy đủ lý do để tự hào, để hoài niệm, thì theo ý tôi những suy tư của Việt Hùng hay Dương Bé là nên gìn giữ ngành cổ nhạc tại hải ngoại, vì nó là bộ môn văn hóa độc đáo và cao quí của chúng ta. Nếu đi gần hơn với bài viết “Dạ Cổ Hoài Lang và ông Sáu Lầu” này, soạn giả Cao văn Lầu với những đóng góp của ông trong ngành cổ nhạc, mà trong đó có bài bi thương “Dạ Cổ Hoài Lang”, đã để lại cho đời những tiếng lòng thổn thức trong tâm khảm đầy văn hóa và đầy hương vị của quê hương Việt Nam, và rất “Việt Nam”. Tôi suy nghĩ như vậy.

@Vương Thư Sinh
_http://www.quocgiahanhchanh.com/dacohoailang.htm
***
Một số links liên quan:

Chuyện có hậu của vợ chồng nghệ sĩ tài danh 3:20 AM 21/07/2011 _http://www.dacohoailang.com/forum/showthread.php?4267
Tôi phục hiện “Dạ cổ hoài lang” 10:37 PM 09/10/2011 _http://www.dacohoailang.com/forum/showthread.php?5306
Nhạc sĩ Cao Văn Lầu và bài Dạ cổ hoài lang -… 7:52 AM 09/07/2011 _http://www.dacohoailang.com/forum/showthread.php?4077
Bạc Liêu còn có… Lư Hòa Nghĩa 6:01 PM 22/11/2014 _http://www.dacohoailang.com/forum/showthread.php?19120
Nhạc sĩ Cao Văn Lầu và bài Dạ cổ hoài lang -… 7:49 AM 09/07/2011 _http://www.dacohoailang.com/forum/showthread.php?4076
Phóng sự tài liệu: “Thương bài Dạ cổ hoài… 8:51 PM 13/02/2011 _http://www.dacohoailang.com/forum/showthread.php?1548
Dạ cổ hoài lang 9:15 AM 11/05/2011 _http://www.dacohoailang.com/forum/showthread.php?6294
_https://www.youtube.com/watch?v=bJ_VbbanJMY Da co hoai lang-songtau dan tranh.avi
“Ông hoàng” cải lương 12:28 AM 04/02/2011 _http://www.dacohoailang.com/forum/showthread.php?1434
Những khúc bi tình của ông vua vọng cổ 7:31 AM 06/01/2014 _http://www.dacohoailang.com/forum/showthread.php?15489
_http://www.dacohoailang.com/forum/showthread.php?4077
Từ Dạ cổ hoài lang đến dòng dân ca cải lương… 12:36 AM 16/08/2014 _http://www.dacohoailang.com/forum/showthread.php?18282

alpha · « **Reply #77 on:** 29 Tháng Ba, 2015, 07:16:10 AM »

TOÀN CẢNH DẠ CỔ HOÀI LANG TRONG ĐỜN CA TÀI TỬ (tiếp theo)
Thử tìm hiểu nguồn gốc bản Dạ cổ hoài lang và sự diễn biến của bản này cho tới ngày nay qua cuộc phỏng vấn nhạc sư VĨNH BẢO

Nhạc sư Vĩnh Bảo

Nhân dịp đại hội liên hoan đờn ca tài tử lần thứ nhứt được tổ chức tại Bạc Liêu từ 24 tới 29 tháng 4, 2014, cùng với sự tôn vinh bộ môn đờn ca tài tử được UNESCO nhìn nhận trong danh sảch di sản văn hóa phi vật của nhân loại vào ngày 5 tháng 12, 2013, và đặc biệt là bài « dạ cổ hoài lang » do nhạc sĩ Cao Văn Lầu tự Sáu Lầu đã sáng tác bài này vào năm 1919 tại Bạc Liêu. Một số người cho ông Sáu Lầu là « Vua vọng cổ ». Tôi muốn biết rõ cội nguồn của sự sáng tác bài « Dạ cổ hoài lang » được sinh ra trong trường hợp nào , và muốn làm sáng tỏ một số nghi vấn trong đầu tôi là một người nghiên cứu nhạc dân tộc.

Tôi được may mắn là được nhạc sư Vĩnh Bảo truyền dạy lý thuyết cổ nhạc miền Nam qua nhiều cuộc đàm thoại viễn liên và qua hệ thống mạng SKYPE từ nhiều năm qua , tôi đã lĩnh hội một số kiến thức về sự phong phú của cổ nhạc miền Nam , được gọi là « đờn ca tài tử » và thấm nhuần sự tinh vi của 20 bài tổ qua 4 điệu Bắc, Lễ, Nam, Oán do nhạc sư Vĩnh Bảo minh họa với tiếng đờn tranh và đờn kìm .

Để hiểu rõ tường tận hơn , tôi mới gọi điện thoại cho nhạc sư Vĩnh Bảo để minh giải những điều thắc mắc trong đầu tôi về bài « dạ cổ hoài lang » . Rất may cho tôi là nhạc sư Vĩnh Bảo không bị bận và sẵn sáng tiếp tôi và bằng lòng cho tôi phỏng vấn .

Sau đây là nội dung của cuộc phỏng vấn .

Trần Quang Hải (TQH) : Kính chào Bác . Con rất may mắn có được cơ hội hầu chuyện cùng Bác để hiểu rõ thêm về bài « dạ cổ hoài lang » ra đời 95 năm nay . Trước khi con đặt câu hỏi về bài « dạ cổ hoài lang », con muốn được biết qua một chút ít về Bác và gia đình của Bác để tìm hiểu nguyên do nào đưa Bác vào con đường âm nhạc dân tộc.

Nhạc sư Vĩnh Bảo (VB) : Chào con Hải . Con muốn biết vì sao Bác hấp thụ nhạc cổ truyền thì Bác sẽ kể tóm tắt như sau . Bác sanh ngày 19 tháng 9, năm 1918 tại làng Mỹ Trà, quận Cao Lãnh, tỉnh Sa Đéc. Ba của Bác là ông Nguyễn Hàm Ninh sanh năm 1877, và má của Bác tên Nguyễn thị Cận, sanh năm 1885. Ba Bác là địa chủ, rất đam mê nhạc và thơ phú . Ông thường mời mấy ông thầy đờn về ở luôn trong nhà để học đờn . Nhờ có khiếu trời ban, ông rất điêu luyện và nắm vững cơ bản của cổ nhạc và nhạc lễ miền Nam qua tiếng đờn của đờn kìm, đờn tranh và đờn cò . Gia đình Bác gồm có 7 anh em (4 trai và 3 gái), ai cũng mang trong người dòng máu đam mê âm nhạc của cha . Anh Hai Bác chơi đờn kìm và đờn tranh những bản cổ nhạc . Nhưng ngón đờn khô khan . Anh Ba Bác đờn kìm , đờn xến và đờn mandoline . Ngón đòn vừa tươi mướt, vừa mùi mẩn, đua cho nhiều nhạc sư thời bấy giờ trong ấy có nhạc sư Huỳnh văn Sâm (Sáu Tửng ), tay đờn kìm rất tên tuổi nể phục. Anh Bảy Bác đờn kìm, đờn tranh và đờn cỏ. Ngón đờn rất tươi và mùi mẩn, nhưng do lười biếng, bản đờn nào cũng thuộc man mán, và khi đờn là dựa người cùng đờn với mình . Hai chị và cô em gái Bác cũng chơi đờn theo kiểu qua loa . Các anh chị Bác và Bác đều tây học . Chơi đờn là môn giải trí. Riêng Bác thì âm nhạc gắn liền với cuộc sống sâu kín của Bác, nên Bác ôm chầm lấy nó từ khi lên năm cho tới bây giờ là 97 tuôỉ và vẫn chưa chịu ngừng . (nhạc sư Vĩnh Bảo cười )

TQH : Úi cha ! Như vậy là Bác đã có hơn 90 tuổi nghề với cổ nhạc miền Nam ! Quả thật hiếm có . Bác đúng là « cây đại thu » của cổ nhạc miền Nam ! Bác biết đờn bản « dạ cổ hoài lang » lúc nào vậy thưa Bác ?

VB : Bác biết đờn từ năm lên 5. Tới 7 tuổi (năm 1925) Bác được thầy Sáu Ký , ở làng Mỹ Trà, quận Cao Lãnh dạy Bác đờn kìm hai bản « dạ cổ hoài lang » và « hành vân » qua lối truyền ngón truyền khẩu. Thầy dạy sao Bác đờn vậy. Ở tuổi con nít , Bác không tò mò tọc mạch hỏi và cũng không nghe ông nói ông học hai bản này của ai, học với ai hay theo bài viết ra . Trong quyển « cầm ca tân điệu » do ông Lê văn Tiếng tự Cư Thiện ở Tân An xuất bản năm 1926 (nhà in Joseph Nguyễn văn Viết) trong ấy có bản « dạ cổ hoài lang » lẫn bản « hành vân » nhưng cũng không thấy ghi ai là người sáng tác .

TQH : Con lấy làm lạ là ngày chào đời của bản « dạ cổ hoài lang » của ông Sáu Lầu không thống nhứt . Có người viết là bài đó chào đời năm 1918. Rồi có người cho là bài « dạ cổ hoài lang » được sáng tác vào năm 1919 (theo lời hai người con của ông Sáu Lầu là Cao Kiến Thiết và Cao Văn Hoài) . Mà cũng có người cho rằng bài này viết xong năm 1920 . Bác nghĩ sao về bản « dạ cổ hoài lang » ? Tác giả có phải là ông Sáu Lầu hay không ? và những giả thuyết ly kỳ hóa để thêu dệt sự chào đời của bản này ?

VB : Bác thấy chỉ có năm sáng tác bản này mà còn không thống nhứt thì làm sao có thể tin vào những chuyện bao quanh sự hình thành bản « dạ cổ hoài lang ». Không có tư liệu bằng văn bản, bút tích hay tiếng đàn nào của ông Cao Văn Lầu (sáng tác được ghi với ký âm theo quốc ngữ Hò , xự, xang, xê, cống hay theo kiểu ký âm Trung hoa) được lưu lai để chứng minh một cách thuyết phục rằng ông Sáu Lầu là người sáng tác ra bản « dạ cổ hoài lang ». Tuy nhiên phần đông nhạc sĩ đã nhìn nhận và không thấy có phản biện . Riêng Bác, Bác cũng biểu đồng tình, xem ông là người có công sanh ra nó, nhưng có sanh mà không có dưỡng . Việc nuôi dưỡng nó thành nhơn chi mỹ, nghĩa là phát triển nó ra « vọng cổ nhịp tư, nhịp tám , nhịp mười sáu ,và 6 câu nhịp 32 là do sự tận dụng tài năng , với tim óc của nhiều nhạc sĩ , nhạc sư ẩn danh từ nhiều năm qua, đưa cho nhiều người, dù khó tính cũng tìm nghe và học. Để tỏ lòng tri ân ông Cao Văn Lầu, một số người tôn vinh ông là « Vua Vọng Cổ ». Ông Cao Văn Lầu vốn người chất phác hiền hòa, có thễ sẽ không vui gì trước cái tôn vinh tâng bốc quá đáng này và vô tình tạo ra sự hiểu lầm đáng tiếc .

TQH : Con có đọc là bài « dạ cổ hoài lang » chịu ảnh hưởng của hai bài « hành vân » và « xuân nữ » . Bác nghĩ sao về khía cạnh này ?

VB : « dạ cổ hoài lang » thường đờn cập với bản « hành vân » mà không với bản khác , chẳng hạn như Lưu thủy, Bình bán hay Kim Tiền .Bác cho con thấy sự giống nhau giữa hai bản này . Cả hai bài đều có 20 câu . Qua 20 câu của bài « dạ cổ hoài lang » , những câu 2,3,4, 9, 10, 14, 16, 19 và 20 của bài « hành vân » đều được thấy trong bài « dạ cổ hoài lang » (tổng cộng 16 câu bài « hành vân » dùng cho 20 câu bài « dạ cổ hoài lang »). Lúc đầu bài « dạ cổ hoài lang » lên dây Bắc , đờn có âm hưởng Huế như bài « hành vân » . Mãi tới năm 1924, mới sữa lại đờn với chữ Xang rung nhẹ (chữ xang già , và cống non) tạo thành đờn hơi ai thay vì dây Bắc là sol la do re mi , trở thành sol si do re mi man mác hơi ai .

DẠ CỔ HOÀI LANG những câu giống HÀNH VÂN

1 Hò là xg hò xg xê CỐNG xê câu 4

2 Liêu xề liêu cổng cống xê xg

liêu

3 Hò xê liêu cống xê xg hò 9

4 Xề xg xê là hò __

5 Xề là liêu xáng ú liêu cống xệ

6 Liêu xáng xàng xề liêu liểu liêu 14

ú
7 Hò là xg hò xg xê cống 4

8 Xê cống xừ xg xê xự xg 3

9 Hò xê cống xê xg xự 10

10 Xừ . xg xừ xg xê xừ xg 19

11 Xừ . xg xừ cống xê xang hò 2

12 Xề xg xê là hò __

13 Cống xê xang tồn là xg xê cống xê 20

14 Xê cống xừ xg xê xừ xg xang 3

15 Liêu xề liêu cộng cống xê xg 16

liêu

16 Liêu xáng xàng xề liêu liểu liêu 14

ú
17 Là xự xang . cống xê xang hò 2

18 Xê xg xự xang hò xự xang 3

19 Liêu xê liêu cống cống xê xg 16

liêu

20 Liêu xáng xàng xề liêu liểu liêu. 14

ú

Để cho dễ nhận diện sự giống nhau giữa hai bài “dạ cổ hoài lang” và “hành vân”, Bác ghi tóm tắt như sau :
Dạ cổ hoài lang giông giống Hành vân

Câu 1 câu 4

Câu 2

Câu 3 câu 9

Câu 4

Câu 5

Câu 6 câu 14

Câu 7 câu 4

Câu 8 câu 3

Câu 9 câu 10

Câu 10 câu 19

Câu 11 câu 2

Câu 12

Câu 13 câu 20

Câu 14 câu 3

Câu 15 câu 16

Câu 16 câu 14

Câu 17 câu 2

Câu 18 câu 3

Câu 19 câu 16

Câu 20 câu 14

Năm 1924, « dạ cổ hoài lang » mở ra nhịp tư, gọi là « vọng cổ hoài lang » với 20 câu, mỗi câu 4 nhịp. Song lang gõ ngay nhịp 2 và 3, còn nhịp tư là câu chầu. Tới năm 1934, từ bản nhịp tư mở ra nhịp tám gọi là « vọng cổ » (bỏ hai chữ «hoài lang » ; vẫn giữ 20 câu mỗi câu 8 nhịp. Song lang gõ nhịp 4 và 6. Còn nhịp 7 và 8 là câu chầu. Tới năm 1937, bản nhịp 8 mở ra nhịp 16, gọi là « vọng cổ » cũng giữ 20 câu mỗi câu 16 nhịp . Song lang gõ ngay nhịp 8 và 12. Bốn nhịp 13,14,15, và 16 là câu chầu . Khoảng năm 1955, bản nhịp 16 mở ra nhịp 32, thu lại còn 6 câu, mỗi câu 32 nhịp . Theo nguyên tắc,song lang gõ ngay nhịp 16 và 24 (còn 8 nhịp : nhịp 25 tới 32 là câu chầu). Nhưng các nhạc sĩ nhứt trí sửa lại. Song lang gõ ngay nhịp 24 và 32 (còn 8 nhịp của câu chầu đua qua làm đầu câu 2). Không có vọng cổ nhịp 64 như người ta thường tưởng hay nói .

TQH : Không biết Bác có thường đờn bản “dạ cổ hoài lang” không ? Con có nghe Bác minh hoạ bài này khi đờn có âm hưởng huế và một kiểu khác man mác điệu ai .

VB : Riêng Bác thì Bác thường xuyên đờn bài “dạ cổ hoài lang”, tìm cách đánh bóng , trang trí theo cách riêng của Bác như con đã nghe . Bác cảm thấy thích bản này . Bài “dạ cổ hoài lang” nếu có viết ra bản thì chỉ thấy có tên nốt đờn, còn trang trí như rung, mổ, nhấn, luyến láy thì không có, rất là mộc mạc. Thời điểm năm 1925 là lúc Bác học bản này, Bác thấy ít nhạc sĩ đờn , và nếu có thì mỗi người mỗi trang trí khác nhau.

TQH : Thưa Bác, Bác cho con biết vai trò trang trí (ornementation) trong nhạc truyền thống Việt Nam và đặc biệt trong bản Dạ cổ hoài lang ?

VB : À, khía cạnh này vô cùng quan trọng. Đối với nhạc truyền thống, cái tinh thần của bản nằm trong cái trang trì nốt như RUNG, MỔ, NHẤN, LUYẾN LÁY . Nếu không cái trang trí đó thì bản đờn chỉ có cái XÁC mà không có HỒN. Cách chép bản Dạ Cổ Hoài Lang là theo Hò, Xự, Xang, Xê, Cống tạm dịch là Sol La Do Ré Mi. Những nốt này không nói lên cái buồn của tác giả bị cha mẹ buộc lấy vợ lẻ nối dõi tông đường . Chỉ lời ca mới nói lên được điều này . Điểm thú vị nữa là lúc bản Dạ Cổ Hoài Lang ra đời, đờn kìm sử dụng dây Bắc với thang âm HÒ Xự Xang Xê Cống (sol la do re mi) và trang trí nốt đờn theo điệu Bắc (Mode Bắc) nghĩa là những nốt HÒ, XANG, XÊ (Sol Do Ré) Mổ. Còn XỰ, CỐNG (La Mi) thì RUNG và đờn cặp với bản Hành Vân Huế chỉ nói lên cái vui . Vài năm sau đó Dạ Cổ Hoài Lang được chuyển qua hơi BUỒN. Đờn tranh lên dây theo thang âm Hò Xư Xang Xê Cống (Sol Si Do Ré Mi), còn đờn kìm thì vẫn sử dụng dây Bắc, nhưng nốt Xự (La) phải nâng lên môt cung thành Xư (Si) và các nốt Liều, Xang (Sol Do) RUNG còn Xự Xê Cống (La Ré Mi ) MỔ

TQH : Nhạc đờn tài tử có phải là loại nhạc điệu (musique modale) hay không , thưa Bác ?

VB: Như con biết, nhạc đờn tài tử thuộc nhạc điệu (musique modale). ĐIỆU gồm cấu trúc (structure) của câu đờn, thang âm của dây đờn (échelle musicale) bản nào dây nấy, tốc độ (tempo). Về HƠI (có người gọi là GIỌNG) (air, nuance)y hệt như những giọng lên xuống (tons) của tiếng Việt – ma, má , mà, mạ, mả , mã . HƠI nằm trong trang trí nốt đờn như Rung, mổ, nhấn, luyến láy (ornements). Tương tơ như hội họa (peinture), nó mang lại màu sắc, cái đẹp, cái màu sắc cho bản đờn. Bản đờn không có màu sắc thì bản đờn đó nghe khô khan . Vấn đề trang trí nốt đờn cho mỗi bản đờn đều được hệ thống hóa (système répertorié) mà con đã thấy ớ các bản ký âm của Bác do Bác sáng chế ra . Phương pháp này giúp cho người học bài bản nắm vững màu sắc của bài bản tùy theo dây Bắc, Lễ, Nam, Oán.

TQH : Ai là người hát vọng cổ nhịp 8 nổi tiếng và vọng cổ nhịp 16 ?

VB : Vào thời điểm Vọng cổ nhịp 8, có nhiều tay ca như anh Ba Tuất (Sa Đéc), Tám Thưa, Năm Bé (Nha Mân), Sáu Hướng, Tám Kỉnh (Cao Lãnh) giọng ấm, ca rất ngọt và mùi, nhưng toàn là ca những vọng cổ với lời ca trữ tình hay nặng về sữ . Còn Vọng cổ nhịp 8 mà anh Lư Hòa Nghĩa ca (anh Hòa đệm đờn Ghita-mando lõm phím 4 dây), bài ca do anh Lê Kim Hải (Sáu Hải ở Bạc Liêu) soạn, đặt tên là ” Vì tiền lỗi đạo”, lời ca mở đầu là “văng vẳng tiếng chuông chùa” do hãng dĩa nhựa ASIA thu vào năm 1936. Dĩa này bán rất chạy, một phần do anh Lư Hòa Nghĩa ca mùi, phần khác là do lời ca đượm màu tu hành , lại thêm dĩa hát xuất hiện vào thời điểm người ta hay đi chùa lễ Phật. Chuyện này y hệt trường hợp gánh hát cải lương Tân Thinh, đêm nào cũng chật rạp là nhờ biết tâm lý khán giả, hát toàn tuồng nói về Phật : như Phật Thích Ca ra đời, Phật Thích Ca đắc đạo …. Các gánh hát khác vắng người xem bởi hát tuồng sử, tuồng tây.

TQH : Ông Trần Phước Thuận ở Bạc Liêu có viết câu « nên dùng hai chữ Vọng cổ để đặt tên cho các bài đã được canh tân này ». Bác nghĩ sao về việc dùng chữ « canh tân » ?

VB : Vọng cổ là bản phát triển từ Dạ cổ hoài lang . Gọi « canh tân » là sai . Từ « canh tân » là giữ nguyên xi « dạ cổ hoài lang » rồi tô điểm hoa lá khác với « dạ cổ hoài lang » nguyên thủy . Ví dụ trường hợp 1. Dạ cổ hoài lang đờn theo Bắc, hao hao hơi Huế (đờn kìm sử dụng dây Bắc , thang âm hò, xự, xang, xê, cống hay sol la do ré mi. 2. Đàn chuyển sang man mác hơi ai , vẫn thang âm hò , xự, xang, xê, cống (sol la do ré mi) nhưng rung nhẹ nốt xang . 3. Đàn hơi ai, thang âm hò, xư, xang, xê, cống (sol si do re mi) xang già rung.

TQH : Con mới xem qua hai chương trình truyền hình về “viên ngọc quý của đờn ca tài tử” . Bài “dạ cổ hoài lang” được cho là “tuyệt tác” . Bác nghĩ sao về điểm này ?

VB : Thời điểm “dạ cổ hoài lang” ra đời , các nhạc sĩ đờn cổ nhạc xem nó như những bài hành vân, lưu thủy, bình bán vắn, kim tiền , và cũng ít ai đờn bản “dạ cổ hoài lang” trong các buổi sinh hoạt đờn ca tài tử. Nó chỉ tạo sự chú ý đôi chút cho người nghe lẫn người đờn. Tập thể nhạc sĩ ẩn danh, với tài năng , tim óc, làm việc riêng rẻ, phát triển nó ra thành “vọng cổ hoài lang” nhịp tư, rồi “vọng cổ” nhịp tám. Nhưng được ưa chuộng nhứt là từ khi nó trở thành “vọng cổ” nhịp 16 và 6 câu vọng cổ nhịp 32.

TQH : Con cám ơn Bác đã bỏ nhiều thì giờ trả lời những câu hỏi của con . « Dạ cổ hoài lang » ra đời cách nay gần 100 năm , trở thành một hiện tượng âm nhạc hiếm có ở Việt Nam . Từ một sáng tác cá nhân đã trở thành sáng tác của tập thể, khai sinh ra cả một loại hình mới : sáu câu vọng cổ .

VB : Con nói đúng . Theo Bác , việc tôn vinh là phải tôn vinh tập thể cho tất cả những nhạc sĩ nhạc sư đã đóng góp một cách âm thầm để nâng cao giá trị của bài « vọng cổ » thoát thai từ bài « dạ cổ hoài lang ». Ngày nay ở bất cứ buổi sinh hoạt nào cũng đều có bản « vọng cổ » (6 câu chỉ còn hát có hai , ba hoặc bốn câu) . Bài « dạ cổ hoài lang » ít ai hát vì chỉ hát với một lời ca cố định . Còn bài « vọng cổ », đúng hơn là một bài theo điệu vọng cổ bao trùm nhiều đề tài rộng lớn , và nhạc sĩ có dịp đờn phóng khoáng hoa lá theo trình độ tài năng . Bài « Vọng cổ » là viên ngọc quý trong đờn ca tài tử . Cái tôn vinh quá mức này gián tiếp khuyến khích những nhạc sĩ nhẹ dạ chểnh mảng trong việc rèn luyện trau dồi 20 bản tổ. Rồi một ngày nào đó, mục đờn ca tài tử sẽ bị thu hẹp lại còn có môt bản tổ là « vọng cổ ». Đây nè, Bác thử so sánh cho con thấy giữa bản Vọng cổ và những bản điệu Nam, Oán trong 20 bản tổ . Vọng cổ ví như trà Huế, musique moderne, vỏ dừa . Các bản điệu Nam , Oán như trà tàu , musique classique, trầm hương . Trà Huế , dùng tô uống, uống vô tháy đã khát liền . Trà tàu, uống bằng chung nhỏ, uống vô đã khát ngầm, cái hậu nhân nhận còn đọng lại trong cổ . Musique moderne phát lên, nghe cảm thấy hấp dẫn liền, nghe nhiều lần đâm ra chán, hạp với thính giả bình thường (auditeurs profanes). Musique classique, cao siêu, càng nghe càng thấm thía, rất kén người nghe. 100 người nghe nhạc classique, có bao nhiêu ngưởi hiểu ? Vỏ dừa đốt lên khói bay ngập nhà, làm cay mắt . Trầm hương, một miếng bằng lóng tay, đốt lên nghe thơm cả nhà.

TQH : Con thương chúc Bác luôn vui khỏe, tiếp tục truyền dạy cho tất cả những ai muốn tìm hiểu chân giá trị của nghệ thuật đờn ca tài tử . Thương chúc Bác ngủ ngon .

Trần Quang Hải và nhạc sư Vĩnh Bảo
***
VŨ ĐỨC SAO BIỂN : Dạ cổ hoài lang niềm cảm hứng của tôi

Tôi sinh ra tại Quảng Nam, là con của một gia đình nghèo. Mười tám tuổi, tôi xách một chiếc va-ly nhỏ đựng vài bộ quần áo, một tấm bằng tú tài, một cây đàn violon đi về phương Nam.

Tôi không đi tìm công danh qua con đường đại học. Tôi đi là bởi tôi lỡ say mê hồn tính lãng mạn phương Nam trong “Tình anh bán chiếu” của soạn giả Viễn Châu. Bởi tôi học Hán văn và thuộc khá nhiều thi ca Đường Tống nên trong tâm thức của tôi, ông Viễn Châu viết “Tình anh bán chiếu”cũng có cái lãng mạn say đắm như Thôi Hộ đời Đường viết bài thơ “Đề tích sở kiến xứ” (Viết tại nơi đã trông thấy ngày xưa).

Tốt nghiệp sau bốn năm học, tôi được bổ về Bạc Liêu dạy học. Ngày ấy tôi mới 22 tuổi. Ba mươi chín năm qua, tôi nghĩ lại mới thấy mình thật may mắn khi được đến vùng đất Bạc Liêu. Bởi Bạc Liêu là cái nôi của Dạ cổ Hoài lang – bài ca tóm thâu gần như trọn vẹn chất oán trong hồn tính lãng mạn tươi đẹp của âm nhạc phương Nam. Bởi Bạc Liêu là quê hương mà người nhạc sĩ tài hoa Cao Văn Lầu viết “Dạ cổ Hoài lang” tràn đầy những suy tưởng triết lý về tình yêu và sự xa biệt. Và bởi Dạ cổ Hoài lang là bản gốc, được phát triển qua thời gian thành bài ca vọng cổ.

Tôi lỡ say mê “Tình anh bán chiếu” của Viễn Châu nhưng về đến xứ Bạc Liêu, tôi mới hiểu được “Dạ cổ Hoài lang” là nguồn gốc phát tích này của bài ca vọng cổ.

Năm 18 tuổi, tôi xa NTH – người bạn gái đầu đời; 20 tuổi, tôi mất người bạn ấy, mãi mãi. Chút tình đầu trong sáng, ngây thơ dằn vặt , ray rứt mãi trong tâm hồn tôi. Năm 1968, tôi viết “Thu, hát cho người”, “Chiều mơ”, “Người xưa” (Huyền xưa) và may mắn thành danh nhạc sĩ thực thụ. “Thu, hát cho người” được công nhận là bài tình ca kinh điển trong âm nhạc Việt Nam. Nguồn nhạc mà tôi được học là nhạc Tây phương với những quy luật chặt chẽ, những nhạc cụ định âm.

Về đến xứ Bạc Liêu, tôi may mắn tiếp cận với một nguồn nhạc mới của Hò, Xự, Xang, Xê, Cống, Líu, U; với những loại nhạc cụ dân tộc bán định âm. Người nghệ sĩ phương Nam thật lãng mạn với những nốt nhất chơi trên phím đàn, với tiếng ca đổ hột ngân dài lãng đãng sương khói cho âm thanh phát ra lơ lửng ¼, 1/8 và thậm chí là 1/16 của toàn âm (ton) so với thanh nhạc Tây phương. Đây là điều mà tôi chưa được học trong giáo trình âm nhạc.

Tôi đến với những ban đàn tài tử, những đêm biểu diễn bỏ túi, nghe các anh chị đàn ca. và không hiểu tự bao giờ, giai điệu “Dạ cổ Hoài lang” của cố nhạc sĩ Cao Văn Lầu thấm thấu vào tâm hồn tôi. Tôi hình dung ra giai điệu ấy, những quãng âm nhạc đặc trưng ấy trên khuôn nhạc của thanh nhạc Tây phương. Giai điệu (mélodie) và các quãng âm (intervaux) của “Dạ cổ Hoài lang” đẹp đến não nùng. Nếu ký âm lại bài ca với thanh nhạc Tây phương theo cung Mi mineur đúng cao độ quốc tế (tương đương với giọng đào ca bài vọng cổ), thì ta mới thấy được cái tài hoa của nhạc sĩ Cao Văn Lầu. Những chữ cuối câu của bài ca được tác giả thay đổi cao độ liên tục:

1. Từ là từ phu tướng (Tướng: Do#, quãng 6).

2. Bảo kiếm sắc phong lên đàng (Đàng: La, quãng 4).

3. Vào ra luống trông tin nhạn (Nhạn: trở lại chủ âm Mi).

4. Năm canh mơ màng (Màng: trở lại âm Mi).

5. Em luống trông tin chàng (Chàng: Si, quãng 5)…

Nói theo nhạc pháp Tây phương, bài ca chuyển âm giai phong phú: hạ lục trình át âm, hạ tứ trình át âm, chủ âm, hạ ngũ trình át âm. Nhạc sĩ Cao Văn Lầu quả thật tài hoa khi ông thay đổi âm giai cho bài ca, khử hẳn tính đơn điệu vốn rất dễ gặp trong dân ca nhạc cổ. Tôi thẩm thấu giai điệu này của ông và tôi nghĩ đúng là một bài ca kinh điển.

Năm 1994, tôi viết “Điệu buồn phương Nam” vì nhớ thương hình bóng TNY – một cô gái đất Bạc Liêu. “Chiêu thức” của ca khúc là phát triển điệu “Xuân nữ” nhưng “nội công” của bài hát là chất oán đẹp tươi của “Dạ cổ Hoài lang”. Bài hát được các nhạc sĩ hòa âm khen tặng là bài phát triển dân ca hay nhất của thế kỷ 20.

Năm 1999, tôi trở lại Bạc Liêu, được nghe ông Vưu Long Vỹ và các nghệ nhân Bạc Liêu ca lại bài “Dạ cổ Hoài lang”. Tôi ký âm lại bài “Dạ cổ Hoài lang” trên nền tảng được nghe các nghệ nhân hát. Mỗi người hát một cách khác nhau, giữa họ có sự khác biệt về cao độ một số nốt nhạc và một số chữ dùng trong câu. Tôi đối chiếu, lựa chọn và cuối cùng, tôi chọn ca từ trong tiếng hát của ông Vưu Long Vỹ.

Tôi đưa bài “Dạ cổ Hoài lang” (ký âm lại) cho Hương Lan và Hạnh Nguyên đi hát ở Hà Nội như một số ca khúc độc lập (không liên hệ với sân khấu cải lương). Hương Lan vốn quen với sân khấu cải lương nên hát có sửa đổi vài chi tiết về thanh nhạc nhưng Hạnh Nguyên thì hát đúng bài.

“Dạ cổ Hoài lang” là một giá trị văn hóa phi vật thể quý giá của đất Bạc Liêu, xứng đáng để lại cho ngàn sau. Làm thế nào để giữ lại lâu bền trước sự xâm thực của nguồn văn hóa mới? Tôi đưa bài hát cho Công ty MASECO làm karaoke rồi sau đó, các kênh truyền hình thông post lên mạng. Tôi chỉ mong cho lớp đàn em, thanh niên biết say mê, trân trọng tác phẩm “Dạ cổ Hoài lang” của nhạc sĩ Cao Văn Lầu. May mắn thay, điều đó đã trở thành hiện thực.

Trên nền giai điệu “Dạ cổ Hoài lang”, tôi viết hai ca khúc mới kính tặng nhân dân Bạc Liêu. Đó là “Trở lại Bạc Liêu” và “Đêm Gành Hào nghe điệu Hoài lang”. cả hai điều có trích dẫn thanh nhạc và ca từ trong “Dạ cổ Hoài lang” của nhạc sĩ Cao Văn Lầu. “Đêm Gành Hào nghe điệu Hoài lang”được công nhận là bài tình ca độc đáo, giai điệu và ca từ cực đẹp. Mọi người Việt trên toàn thế giới đều có thể vào mạng Google nghe ca khúc này để hiểu tâm hồn Bạc Liêu, tình yêu Bạc Liêu.

Tôi có được gần 200 ca khúc, công bố 64 ca khúc, trong đó 25 ca khúc phát triển từ dân ca, nhạc cổ phương Nam. Giai điệu “Dạ cổ Hoài lang” của cố nhạc sĩ Cao Văn Lầu là niềm cảm hứng của tôi khi tôi cầm bút viết những bài tình ca về phương Nam. Phía sau từng lời ca vẫn lấp lánh hình tượng tươi đẹp, trong sáng của cô gái Bạc Liêu mà én nhạn không bao giời có thể hiệp đôi!

Lên sân khấu, mỗi nghệ sĩ cải lương ca “Dạ cổ Hoài lang” theo cách riêng của họ, khác nhau về ca từ, khác nhau về thanh nhạc. Nhưng âm nhạc là một nghệ thuật quy ước, không thể chấp nhận tình trạng ấy. Muốn con cháu chúng ta cùng giữ gìn, trân trọng “Dạ cổ Hoài lang” thì không có cách nào hơn là Bạc Liêu phải có một bản “Dạ cổ Hoài lang” chuẩn, được ký âm với thanh nhạc Tây phương, được in ra và được post lên mạng. Ca từ phải được dịch ra tiếng Anh, tiếng Pháp thật chuẩn để phục vụ cho những người nghiên cứu văn hóa. Những nhạc sĩ, nghệ sĩ Bạc Liêu dưới sự chủ trì của ngành Văn hóa – Du lịch có thể làm việc ấy. Chúng ta phải làm cho bốn chữ “Dạ cổ Hoài lang” trở thành thương hiệu của đất Bạc Liêu – một thương hiệu hết sức văn hóa mà chỉ có Bạc Liêu mới có được./.

@Vũ Đức Sao Biển
_http://svhttdl.baclieu.gov.vn/dat_nguoi_BL/Lists/Posts/Post.aspx?List=0fcefd2c-865c-4148-92f1-8ffc7a314a21&ID=16
***
DẠ CỔ HOÀI LANG VÀ BÀI HỌC SÁNG TẠO NGHỆ THUẬT
TÓM TẮT
Nhạc sĩ Cao Văn Lầu để lại đời nhiều tác phẩm có giá trị, song nổi bật nhất
vẫn là danh tác “Dạ cổ hoài lang”. Nghiên cứu giá trị tự thân cũng như quá trình
sống của tác phẩm sân khấu kinh điển này sẽ giúp chúng ta rút ra được nhiều bài
học có giá trị về sáng tạo nghệ thuật. Với sự tích hợp nghệ thuật kỳ diệu, với một
cấu trúc nghệ thuật mở, danh tác này là kết quả của một quá trình học hỏi và sáng
tạo liên tục học hỏi. Ở đó, cảm hứng nghệ thuật của người nghệ sĩ đã hòa chung với
cảm thức của thời đại nên tác phẩm đã trở thành tiếng lòng của nhân dân. Song,
bài học lớn nhất của người nghệ sĩ Cao Văn Lầu khi sáng tác nhạc phẩm này là ông
đã đạt tới một trạng thái “vô nhiễm” trước danh, quyền và lợi khi thực hiện sứ
mệnh sáng tạo nghệ thuật của mình.
ABSTRACT
“NIGHT SONG OF THE MISSING HUSBAND” FOLK AND THE
LESSON OF CREATIVE ART
Cao Van Lau – a musician composed many excellent masterpiece . But the
most excellent is “ Night Song of the Missing Husband ‘’ masterpiece. The research
on value in this folk as well as of classic folk will help us to create art. Integrated
magic art with an open architecture results from innovative learning process. Thus,
inspiration of the artist mixed a sense of time has become the heart of people. The
biggest lesson of this masterpiece reached a state of ‘’ immaculate’’ before fame
and wealth in his creative mission.
Nhạc sĩ Cao Văn Lầu (1892 – 1976) để lại đời sau nhiều tác phẩm có giá trị
như Thu phong, Minh loan thưởng nguyệt, Chiết hoa, Oanh vàng, Bái đường, Long
châu, Ái cầm, Chim chiều, Giọt mưa đêm, Mai xuân, Tơ vàng, Hậu đình lê,… Song
nổi bật nhất trong danh sách nhạc và làm nên sự nghiệp của Ông vẫn là “Dạ cổ hoài2
lang”. Đến nay, danh tác này đã trên chín mươi năm tuổi. Hơn chín mươi năm đã
qua, nhưng ngày nay, trên các sàn diễn đờn ca tài tử, cải lương, vọng cổ,… tại khu
vực Nam bộ, danh tác “Dạ cổ hoài lang” vẫn còn được sử dụng thường xuyên như
một tác phẩm chủ chốt, một “bài ca vua” trong các buổi ca nhạc truyền thống ở loại
hình này. Vinh dự này đã khẳng định “Dạ cổ hoài lang” là một tác phẩm sân khấu
kinh điển, có giá trị vĩnh cửu. Điều này khiến những người làm công tác sân khấu
nói riêng và những người làm nghệ thuật nói chung tự hỏi: điều gì đã làm nên sự bất
tử ấy? Có lẽ giải thích tường tận lý do này chắc chắn chúng ta sẽ rút ra rất nhiều bài
học về sáng tạo nghệ thuật.
Bài học 1: Tác phẩm là một sự tích hợp nghệ thuật kỳ diệu với một cấu
trúc nghệ thuật mở
“Dạ cổ hoài lang” có nét nhạc dễ nghe, có cấu trúc thanh âm, điệu thức gần
với những điệu dân ca Nam bộ như ru em, hò cấy lúa, lý con sáo, lại có cả cách
tụng hơi “Ai” của sư sãi miền Nam và nói thơ Lục Vân Tiên… Theo nhiều nhà
nghiên cứu âm nhạc, danh tác này đã mang trong mình cả ba điệu thức đặc trưng
của ba miền: giai điệu Hành vân, Xuân nữ trên nền điệu thức oán Phương Nam.
Giai điệu phong phú nhờ có sự kết hợp hài hòa giữa dân ca và cổ nhạc, giữa ca và
nói. Nhưng nó không hời hợt dễ dãi mà theo nguyên tắc lấy yếu tố dân tộc làm gốc
rễ cho yếu tố hiện đại phát triển.
Ở “Dạ cổ hoài lang”, người ta dễ nhận thấy sự kết hợp hài hòa giữa chất tự
sự và trữ tình. Hai mươi câu trong ca từ ngắn gọn nhưng đã kể lại câu chuyện tình
“chia ly, lên đàng – nhớ thương và hi vọng”. Ở đó mỗi sự tình là mỗi phiến đoạn của
tâm tư hợp thành một chuỗi trữ tình dài với những phức hợp của một thế giới nội
tâm đa dạng.
GS-TS Trần Văn Khê từng nhận xét: “…Nhờ tánh chất động, chữ xang dằn
và già hơn một chút, chữ cống lại non và thấp hơn một chút làm cho cái buồn thêm
rũ rượi, cho hơi thêm bay bướm, cho câu ca thêm mượt mà”*
. Bởi vậy, chính từ
trong ca từ, Dạ cổ hoài lang đã có một sự đa dạng về nhịp, bản chất “động”, với một
cấu trúc mở, đã khiến từ nhịp 2, dần dần tiến tới nhịp 4, nhịp 8, nhịp 16, rồi nhịp 32,
nhịp 64… Có lẽ, trong lịch sử sáng tạo nghệ thuật, ít tác phẩm nghệ thuật nào như
“Dạ cổ hoài lang” đã không chỉ sống dài lâu cùng thời gian mà lại còn có khả năng
biến hóa, tạo sinh thêm nhiều tác phẩm cháu con khác nhau trong một mô thức
chung nhưng lại được “hiện đại hóa” liên tục.
*
Theo Vọng mãi bản Dạ cổ hoài lang, Sở VHTTDL Bạc Liêu, 2008, trang 9.3
Bài học 2: Quá trình sáng tạo là một sự tích luỹ kinh nghiệm, liên tục
học hỏi và sáng tạo
Trên con đường trở thành một nhạc sĩ chuyên nghiệp, Cao Văn Lầu đã trải
qua nhiều đoạn đời cam khổ. Và chính những thăng trầm ấy, Ông đã tích lũy được
khá nhiều kinh nghiệm cũng như học hỏi các cung bậc, âm giai để sau này cộng
hưởng trong sáng tác. Cha Ông là một nghệ nhân thổi kèn, đánh trống nhạc lễ, có
lúc làm thầy tuồng cho gánh hát bội, vì thế người con Sáu Lầu ngày nào cũng đã
thấm chất ca từ trang trọng của nhạc tuồng. Những lời ca từ như: phu tướng, kiếm
sắc, tin nhạn, nghĩa tào khang, én nhạn hiệp đôi… mang hơi hướng bác học đã hòa
với những lời dân dã: lên đàng, đừng lợt phai, trở lại gia đàng… tạo cho tác phẩm
tinh thần “kinh điển” mà vẫn đậm chất đời sống dân dã. Vì thế, tác phẩm không chỉ
được nhiều tầng lớp công chúng khác nhau đón nhận, giới học sĩ cũng yêu mến mà
dân chúng cũng cảm thấy gần gũi… Nói theo ngôn ngữ ngày nay, tác phẩm đã có
“thị trường” rất sâu rộng.
Chín tuổi vì đói nghèo, cha Ông, cụ Cao Văn Giỏi đã cho Ông vào chùa học
kinh kệ, chữ nho và làm công quả. Sau thêm 4 năm nữa, chú tiểu của chùa Vĩnh
Phước lại được học xong lớp nhì và được thầy cô cho là giỏi Việt văn và Pháp văn.
16 tuổi tiếp theo, Ông được thụ giáo nghệ thuật từ thầy Hai Khị, người được xem là
Hậu tổ cổ nhạc. Ông học chuyên cần, chịu khó tập dượt rèn luyện, và nhờ tài danh,
lại khiêm tốn nên Ông đã thu hút được những danh tài khác đến để lập thành một
ban nhạc tài tử lớn của Bạc Liêu. Từ đó, tính chuyên nghiệp ngày càng rõ rệt hơn…
Nhìn lại bước đường thành danh nhạc sĩ của Ông, chúng ta hiểu vì sao trong “Dạ cổ
hoài lang” tích hợp được điệu dân ca Nam bộ, cách tụng hơi Ai của sư sãi và nói
thơ Lục Vân Tiên… Từ nhạc tế lễ đến nhạc tài tử giải trí, từ ca ra bộ, sự đổi mới
liên tục khiến ban nhạc tài tử của Ông nổi tiếng khắp lục tỉnh. Rõ ràng, vừa học tập
nhiều nơi, nhiều người, tích lũy kinh nghiệm, vừa năng động cải biên, hướng đến
người nghe, vì thế ban nhạc và những tác phẩm của Ông đã thu hút đông đảo công
chúng quan tâm. “Dạ cổ hoài lang” là tác phẩm kết tinh nhất những phẩm chất nghệ
thuật mà nhạc sĩ Cao Văn Lầu có được trên con đường sáng tạo của mình. Nếu
không tích lũy kinh nghiệm, không học hỏi liên tục và thiếu tư duy sáng tạo, chắc
chắn khó có thể sáng tác được danh tác “Dạ cổ hoài lang” như vậy và bản thân Ông
cũng khó trở thành một nghệ sĩ tài danh.
Bài học 3: Cảm hứng nghệ thuật của người nghệ sĩ hòa chung với cảm
thức của thời đại4
Ở “Dạ cổ hoài lang”, tiếng lòng của niềm riêng cá nhân đã hòa vào nỗi buồn
chung của thời đại vong quốc… Buồn nhưng không hề bi lụy, nét nhạc lạc quan trỗi
lên cuối bài đã khiến bài ca vừa thấm tháp nỗi lòng của điệu buồn ai oán Phương
Nam, nhưng cũng gợi mở một niềm tin về phận nước. Ở đấy, từng người nghe “Dạ
cổ hoài lang” vừa cảm nhận được nỗi lòng của mình, vừa thấy được mơ ước, khao
khát chính mình. “Dạ cổ hoài lang” nếu chỉ dừng lại cái riêng cô độc lạc lõng của cá
thể Sáu Lầu nhớ vợ thì chắc chắn giỏi lắm chỉ được vài trăm người đồng cảm, và
chỉ lay lắt sống sau vài năm sinh thành. Nhưng khi nghe lời nhạc mở đầu: “Từ là từ
phu tướng – Báu kiếm sắc phán lên đàng” thì bài ca ấy đã âm vọng tiếng gọi lên
đàng của thời đại, tiếng lòng chinh phu. Âm hưởng ai oán nhưng vẫn tràn chất bi
tráng. Từ đấy, nỗi buồn xa cách và nhớ chồng riêng tư đã ký thác, gửi gắm tiếng
lòng nhớ nước của bao nhiêu người giữa mờ mịt những năm đầu thế kỷ XX. Cùng
thời đại của bài thơ “Gánh nước đêm” với hình ảnh người phụ nữ thăm thẳm giữa
đêm đen vẫn ấp ủ tấm lòng vì nước của Á Nam Trần Tuấn Khải, “Dạ cổ hoài lang”
đã tự mang trong mình tiếng nói của bao người muốn vạch một lối nhìn và hi vọng
về một điều gì mới mẻ. “Dạ cổ hoài lang” là bài ca vừa mang niềm riêng của tác
giả, vừa chất chứa tiếng lòng của thời đại. Vì thế, bao nhiêu thế hệ, bao tầng lớp
khắp vùng Nam bộ, cả kẻ sĩ cùng dân quê đã gõ nhịp hát “Dạ cổ hoài lang” để tự
nghe thấy tiếng nói thầm thĩ buồn vui và hi vọng của chính mình.
Bài học 4: Tấm lòng hết mình vì nghệ thuật
Song, bài học lớn nhất của người nghệ sĩ khi sáng tác danh tác này là đạt tới
trạng thái “vô nhiễm” trước danh, quyền lợi khi thực hiện sứ mệnh sáng tạo nghệ
thuật của mình. Sinh thời, khi sáng tác “Dạ cổ hoài lang”, nhạc sĩ Cao Văn Lầu đã
trải qua những nỗi niềm riêng – chung chất ngất để thăng hoa và sáng tác ra danh tác
này. Ở đấy, trong người nghệ sĩ Sáu Lầu chỉ có duy nhất làm sao tiếng nói nội tâm
thăng hoa, hiện xuất và đạt tới một ngôn ngữ biểu đạt tốt nhất, thể hiện đầy dủ và
súc tích nhất tình cảm, ước mong trầm tích bên trong nội tâm của mình. Đấy là bài
học vỡ lòng và yếu lược nhất của người nghệ sĩ khi sáng tạo nghệ thuật. Thế nhưng,
ngày nay cũng ít người có thể có được.
Vì thế, chúng tôi nhận thấy, “Dạ cổ hoài lang” của Cao Văn Lầu không chỉ là
một tác phẩm nghệ thuật sử dụng để biểu diễn mà còn là một mẫu tác phẩm điển
hình để nghiên cứu và rút ra những bài học hữu ích cơ bản cho sáng tạo nghệ thuật
hôm nay.5
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Từ Dạ cổ hoài lang, Nxb Mũi Cà Mau, 1992.
2. Toan Ánh, Tìm hiểu nghệ thuật cầm ca, Nxb Đồng Tháp, 1998.
3. Trần Phước Thuận, Bàn về thời điểm ra đời và nguồn gốc của bản Dạ cổ
hoài lang, in trong Nam bộ – Đất và Người (Tập 2), Nxb Trẻ, 2004.
4. Huỳnh Văn Khải, Giá trị nghệ thuật của bản Dạ cổ hoài lang, Hội thảo
khoa học về chủ đề Văn hoá phi vật thể người Việt miền Tây Nam bộ do
Trường Đại học KHXH&NV TP.HCM tổ chức, 2010.
@http://www.saigonact.edu.vn/doc/tapchi/tapchiso6/D%E1%BA%A1%20c%E1%BB%95%20ho%C3%A0i%20lang%20v%C3%A0%20b%C3%A0i%20h%E1%BB%8Dc%20s%C3%A1ng%20t%E1%BA%A1o%20ngh%E1%BB%87%20thu%E1%BA%ADt.pdf
@ThS.LÊ QUANG ĐỨC*
* Cơ quan đại diện Bộ VHTTDL tại TP.HCM

***
Dạ cổ hoài lang: sức sống 90 năm
Kỳ 1: Bản nhạc lòng của tình yêu thời loạn
Mới đó mà đã 90 năm kể từ khi nhạc sĩ Cao Văn Lầu viết Dạ cổ hoài lang. Đó cũng là chừng ấy năm bản vọng cổ cùng làm bạn tâm tình của bao thế hệ người dân Nam bộ. 90 năm qua, Dạ cổ hoài lang đã đi xa hơn khuôn khổ của một bản vọng cổ. Giờ đây, bài ca đang được đề xuất trở thành di sản phi vật thể quốc gia.

Nhạc sĩ Cao Văn Lầu năm 1960 - Ảnh tư liệu

Phần mộ của vợ chồng nhạc sĩ Cao Văn Lầu bây giờ ở trong khu lưu niệm cố nhạc sĩ Cao Văn Lầu - di tích lịch sử văn hóa - Ảnh: T.T.D.

Trong hành trình tìm lại những ngày đầu ra đời của Dạ cổ hoài lang, chúng tôi tìm về khu mộ của nhạc sĩ Cao Văn Lầu và vợ là bà Trần Thị Tấn nằm trang trọng trong khu di tích rộng lớn sắp được khánh thành tại thị xã Bạc Liêu. Cách đó không xa là nhà của ông Cao Văn Hoai – con trai thứ tư của ông Cao Văn Lầu. Chiều chiều, ông Tư Hoai vẫn thường ra mộ ba má để thắp nhang, hồi tưởng về những tháng ngày xưa cũ.

Chiếc áo rách vai
***
Trong những cuốn sổ tay hiệu Rafale, Igo vàng ố hiện được lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Bạc Liêu, bút tích của nhạc sĩ Cao Văn Lầu vẫn còn nguyên với thời gian.

Trong sổ, ông vừa ghi lại những bài bản được ký âm ngũ cung, vừa vẽ hình bàn tay trái bấm đờn của mình, vừa ghi tiền bán cua, bán me, vừa… ghi nợ: “Bà Rớt thiếu nửa can nước mắm chưa trả tiền… Dâu cô Năm thiếu hai trái dừa…”.

Cuốn sổ cũng là nơi ông dặn dò con cháu: “Thằng Hai chớ nên đánh vợ” hay thảo sẵn di chúc: “Khi ba mất, nhớ để ba nằm gần má tụi con ở phía mặt trời mọc. Nhớ tụng kinh nhiều nhiều cho ba má nghen”.
***
Ông Tư Hoai năm nay đã hơn 80 tuổi, những bức tường trong căn nhà nhỏ của ông treo chi chít hình ảnh, bằng khen, báo chí liên quan đến cha ông và bản nhạc Dạ cổ hoài lang bất hủ.

Ông tự hào nói: “Hồi đó ba tui thương tui nhứt đó. Tui cũng là người ở gần ba nhiều nhứt. Nhưng tội nghiệp ba tui lắm, ổng hiền lành, tình cảm mà cứ khổ hoài!”.

Cái sự “khổ hoài” mà ông Tư Hoai miêu tả chính là cái nghèo tiền bạc và trắc trở về tình cảm trong cuộc đời của cha ông. Nhạc sĩ Cao Văn Lầu đã lớn lên trong cảnh nghèo túng.

Nhưng được cái là: “Hồi đó ba tui đẹp trai lắm, trắng tươi à, lại hay mặc bộ bà ba trắng – ông Tư Hoai hào hứng kể – nên năm 20 tuổi ông đã chiếm được cảm tình của cô Hai Sang, con gái thầy đàn Nhạc Khị nổi tiếng trong vùng”.

Cũng theo lời ông Hoai, chuyện “tình trong như đã, mặt ngoài còn e” của họ kéo dài đến hai năm mà không ai dám bước tới. Hai người không đến được với nhau vì kỵ tuổi khiến ông Sáu Lầu đau khổ vô cùng. Cô Hai Sang sau đó cũng khép lòng lại, gần hai năm sau mới đi lấy chồng vì sự ép buộc của gia đình.

Ngày cưới của cô Hai Sang, ban nhạc tài tử của Cao Văn Lầu cũng được mời đến. Ông lòng đau như cắt. Mãi cho đến khi một bạn đồng môn trong lớp học nhạc đem xe tới ép rước đi thì ông mới miễn cưỡng đi mà không kịp thay áo. Ra đến đám tiệc, vì chiếc áo của mình bị rách bên vai nên ông cởi ra máng lên ghế rồi lo đờn ca, hát xướng phục vụ quan khách.

Lúc này cô Hai Sang ngồi trong phòng, nhìn thấy chiếc áo bà ba rách vai ấy mà khóc nức nở. Cô lặng lẽ lấy xuống vá lại nguyên vẹn. Rồi cô Hai Sang theo chồng. Chiếc áo vá vai trở thành vật kỷ niệm duy nhất còn lại, được ông trân trọng.

Hai người con còn sống của ông Cao Văn Lầu là ông Cao Văn Hoai và Cao Văn Bỉnh đều cho rằng chính kỷ niệm buồn của mối tình đầu đã là niềm cảm hứng cho ông sáng tác bài ca Chiếc áo rách vai.

Theo tài liệu của nhà văn Phan Trung Nghĩa, sau này khi ban nhạc tài tử của ông Sáu Lầu trở nên nổi tiếng, ông đứng ra tổ chức một đoàn nghệ sĩ cổ nhạc ca ra bộ được đông đảo khán giả mộ điệu ủng hộ.

Trong đoàn có cô Ba Phấn nổi tiếng xinh đẹp, dịu hiền lại có giọng ca ngọt ngào, truyền cảm. Giới địa chủ, công tử nhà giàu say mê cô Ba Phấn. Tuy nhiên, cô Ba Phấn chỉ dành tình cảm đằm thắm của mình cho ông Sáu Lầu. Chính điều này đã làm bọn công tử ghen ghét, tức giận. Một ngày nọ cô Ba Phấn bị bắt cóc, bị bóp cổ rồi bị vứt thi thể dưới chân cầu quay Bạc Liêu.

Tình yêu son sắt

Chúng tôi tìm đến ngôi chùa Vĩnh Phước An, cũng không xa khu mộ và mảnh đất ngày xưa gia đình ông Sáu Lầu đã sống. Theo thầy trụ trì, hầu hết các tài liệu đều khẳng định chính tiếng trống đêm từ ngôi chùa này đã tác động sâu sắc vào tâm hồn nhạy cảm của Cao Văn Lầu, từ lúc còn bé cho đến khi trưởng thành và đóng vai trò là chất xúc tác để ông sáng tác bản Dạ cổ hoài lang.

Nghệ sĩ lão thành Lâm Tương Vân – người từng có nhiều dịp gặp gỡ nhạc sĩ Cao Văn Lầu – kể rằng qua hai cuộc tình dang dở, khổ đau và bất hạnh, ông Sáu Lầu đã nghe lời cha mẹ lấy cô thôn nữ Trần Thị Tấn với lý do “nhà họ cũng nghèo như nhà mình”.

Ngặt nỗi ăn ở với nhau suốt ba năm mà vợ ông Sáu Lầu vẫn không có thai khiến mẹ chồng phật ý, khuyên hai người nên ly dị để ông kiếm vợ khác, sinh con trai nối dõi. Không dám cãi lời má nhưng cũng không đành bỏ vợ, ông Sáu Lầu lại một lần nữa đối diện với nỗi đau xa cách người thương. Ngày chia tay, bà ôm trong người một gói quần áo cũ, đầu đội chiếc khăn rằn của ông rồi bước cao bước thấp đi về nơi vô định.

Ở lại, ông Sáu Lầu ngày ngày xách đờn ra phía bìa ruộng, nơi vợ chồng biệt ly lần đầu để đàn những bản mà vợ ông rất thích. Một đêm trung thu năm 1919, ông trằn trọc không ngủ được với bao nỗi ngổn ngang. Tiếng trống sang canh vọng lại từ ngôi chùa Vĩnh Phước An ở đầu xóm càng khiến ông thấy đau lòng. Bởi sang canh rồi lại sang canh, lại hết một đêm dài không ngủ. Mình thì chưa ra trận mà vợ đã thành người vọng phu.

Và thế là: Từ là từ phu tướng. Bảo kiếm sắc phán lên đàng. Vào ra luống trông tin nhạn. Năm canh mơ màng… Ông lẩm nhẩm những đoạn lời đầu tiên rồi tìm chữ nhạc ghép vào. Trải qua bao nhiêu đêm viết đi viết lại, Dạ cổ hoài lang ra đời. Mượn tiếng trống đêm (dạ cổ) để làm nhịp cầu chở những nhớ thương, mong đợi của người thiếu phụ vọng phu (hoài lang).

Bản nhạc được viết ra tự đáy lòng đã góp phần trùng phùng đôi vợ chồng son sắt. Những buổi nói dối mẹ đi hát đám nhạc lễ, ông Sáu Lầu đã lén gặp lại người vợ hiền. Rồi vợ ông có thai nên được mẹ chồng rước lại về làm dâu. Người con trai đầu lòng ấy chính là ông Cao Kiến Thiết – sau này là cán bộ cao cấp của Đại sứ quán Việt Nam tại Mông Cổ.

Ông Cao Kiến Thiết kể lại có lần nghe cha mình tâm sự với bạn bè rằng: “Lúc ấy tôi nghĩ giờ này vợ mình đang ở đâu? Chắc chắn là vợ mình thương mình nhiều hơn mình thương vợ mình. Số phận vợ mình như nàng Tô Huệ, vì quá thương chồng mà dệt bức cẩm hồi dâng lên vua. Hay như nàng Tô Thị chờ chồng đến hóa đá! Và tôi viết bản Hoài lang”.

@HOÀNG OANH
_http://tuoitre.vn/Chinh-tri-Xa-hoi/Phong-su-Ky-su/339294/da-co-hoai-lang-suc-song-90-nam.html#ad-image-0
>> 90 năm, Dạ cổ hoài lang vẫn chưa già _http://www.tuoitre.com.vn/Tianyon/Index.aspx?ArticleID=329065&ChannelID=62
>> Hội thảo 90 năm bản Dạ cổ hoài lang _http://tuoitre.vn/tin/van-hoa-giai-tri/san-khau/20090729/hoi-thao-90-nam-ban-da-co-hoai-lang/328881.html
>> “Bài ca vua” nhắc nhớ cội nguồn _http://tranquanghai1944.com/tag/da-co-hoai-lang/page/4/

——

Dạ cổ hoài lang ra đời, trở thành một hiện tượng âm nhạc có một không hai khi từ một sáng tác cá nhân đã trở thành sáng tác của tập thể, khai sinh ra cả một loại hình mới: sáu câu vọng cổ.

***
Dạ cổ hoài lang: sức sống 90 năm
Kỳ 2: Nghe tiếng đàn ai rao sáu câu

Những năm đầu thế kỷ 20 là lúc phong trào âm nhạc tài tử bắt đầu phát triển mạnh ở Nam bộ. Các hình thức sơ khai của cải lương cũng bắt đầu hình thành. Người dân Việt Nam ai cũng có nhiều tâm sự trong thời buổi đất nước bị đô hộ. Họ đang trông chờ một bài ca, bản nhạc có thể chở những tâm tư, nguyện vọng của mình. Cho đến khi Dạ cổ hoài lang ra đời.

Đường Cao Văn Lầu dẫn từ trung tâm Bạc Liêu ra đến biển -Ảnh: T.T.D.

Lớp học nhạc của thầy giáo mù

Trong phòng làm việc của hiệu phó Trường cao đẳng Phật học, với vẻ nhanh nhẹn và hồ hởi, nhà nghiên cứu Trần Phước Thuận như gặp cơ hội bày tỏ khi chúng tôi hỏi về Dạ cổ hoài lang. Ông là một trong những người am hiểu khá rộng về cổ nhạc Bạc Liêu, đồng thời cũng là con rể của nhạc sĩ Trần Tấn Hưng - người đã có công phát triển Dạ cổ hoài lang thành bản vọng cổ 32 nhịp mà ngày nay đã trở thành bài ca vua không thể thay thế.

Theo lời kể của ông Thuận, sinh thời cha vợ ông từng là sư đệ của nhạc sĩ Cao Văn Lầu trong một lớp học nhạc đặc biệt. Những người tham gia lớp học này vì tình đồng môn bằng hữu hiếm có mà về sau đều có những đóng góp lớn cho sự phát triển của bản Dạ cổ hoài lang.

Lớp học ấy nằm ở xóm Rạch Ông Bổn (nay thuộc phường 5, thị xã Bạc Liêu) do thầy đàn nổi tiếng tên Lê Tài Khí, mọi người thường gọi là Hai Khị hoặc Nhạc Khị, mở. Thuở nhỏ ông Nhạc Khị bị bệnh nặng nên mù cả hai mắt và bị tật ở chân, đi lại rất khó khăn. Nhưng ẩn trong cơ thể tàn tật ấy là một tài năng trời phú. Ông quyết chí học đàn và trở thành một danh cầm cổ nhạc bậc nhất của xứ Bạc Liêu, có thể sử dụng nhiều loại nhạc khí cùng lúc: đẩu, bạc, kèn, phách rất điêu luyện. Ông là người có công đầu trong việc tập hợp, hiệu đính, chỉnh lý và phổ biến rộng rãi hệ thống 20 bản tổ của nhạc tài tử Nam bộ.

"Nghe đờn ca tài tử phải đợi lúc khuya mới mùi, phải có tình yêu đằm thắm với nó mới thấy hay. Bản vọng cổ cũng giống như cục nhân bánh miền Nam. Nếu móc cái nhân ăn trước thì bánh không còn ngon nữa"

Từ lò luyện của thầy Nhạc Khị, những sáng tác "nghệ thuật vị nhân sinh" của những học trò thầy Nhạc Khị liên tiếp ra đời: Liêu giang, Tam quan nguyệt của ông Ba Chột, lờica Ðưa chồng ra mặt trận, Chinh phụ than, Sầu chinh phụ của Trịnh Thiên Tư... Lớp học này cũng có công đào tạo những nhạc sĩ xuất chúng về sau: soạn giả Mộng Vân, nhạc sĩ Trần Tấn Hưng, nhạc sĩ Lý Khị... Chính từ đây cũng hình thành nên cả một phong trào sáng tác cổ nhạc lan rộng khắp miền Nam.

Và sau này khi bản Dạ cổ hoài lang ra đời rồi trở nên nổi tiếng khắp vùng đồng bằng, người ta thường nhắc tới tài năng xuất thần của nhạc sĩ Cao Văn Lầu trong giây phút chia ly mà quên rằng trước đó có một người thầy mù lòa, tật nguyền đã cần mẫn gieo vào lòng học trò của mình lối nghĩ nhân văn, tràn đầy khát vọng yên bình và tình thương yêu con người trong đặt lời ca, cũng như tư duy nghiêm cẩn trong ghép chữ nhạc. Ông Nhạc Khị mất vào cuối năm Mậu Tý 1948 và sau này được giới cải lương xa gần tôn là nghệ nhân - hậu tổ cổ nhạc.

Sáu câu vọng cổ

Dạ cổ hoài lang khi mới ra đời là bản nhịp đôi. Sau này theo thời gian được các nghệ nhân, nhạc sĩ phát triển thành bản vọng cổ thịnh hành như bây giờ. Ðiều đặc biệt là những người giúp mở nhịp Dạ cổ hoài lang đều là đồng hương Bạc Liêu hoặc là đồng môn với ông Sáu Lầu trong lớp học của thầy Nhạc Khị. Họ đã xem Dạ cổ hoài lang - đứa con tinh thần riêng tư của Sáu Lầu - như đứa con chung của mình rồi hết lòng nuôi dưỡng, chăm sóc nó. Ông Trịnh Thiên Tư phát triển thành nhịp tư, nghệ sĩ Lư Hoài Nghĩa (cha nghệ sĩ ưu tú Bảo Quốc) mở nhịp 8, rồi nhịp 16 và đỉnh điểm là nhịp 32 do nhạc sĩ Trần Tấn Hưng sáng tạo. Từ 20 câu, bản nhạc cũng được giảm còn sáu câu của bản vọng cổ phổ biến mà ngày nay nói theo kiểu của người đồng bằng là "phải rành sáu câu".

Tuy nhiên, trong quá trình phát triển của Dạ cổ hoài lang và vọng cổ, theo lời kể của ông Cao Văn Bỉnh - con trai thứ sáu của cố nhạc sĩ Cao Văn Lầu, ngày trước cha ông đã phải hai lần đến Sở Mật thám tỉnh Bạc Liêu để chịu thẩm vấn về sự ra đời của bản Dạ cổ hoài lang. Chúng kết tội Dạ cổ hoài lang là bài ca quốc sự nhắm kích động quần chúng chống bắt lính, chống chính quyền với câu "Từ là từ phu tướng/ Bảo kiếm sắc phán lên đàng".

Sau này khi bản vọng cổ ra đời cũng đã có lúc bị nhà nước cấm hát, bị xem là bài ca vong quốc vì nghe quá não nề, ủy mị. Ông Bỉnh trầm ngâm: "Khi bản vọng cổ bị cấm, ba tôi cũng bắt đầu ít chơi đờn. Từ đó ba tôi ít ngủ hơn trước. Thỉnh thoảng những đêm khuya thanh vắng không người qua lại, ba tôi mới lấy cây đờn cò rao lên nho nhỏ những âm điệu của bản vọng cổ".

Qua hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ, bản vọng cổ đã khẳng định được cái thế của một bài ca yêu nước. Lịch sử ghi lại trong vùng chính quyền Sài Gòn kiểm soát trước đây, dòng nhạc chiến tranh tâm lý đã không lợi dụng được bản vọng cổ để tố cộng, chống cộng. Chiến sĩ quân đoàn 4 đêm nào cũng vặn đài nghe ca vọng cổ trong những ngày áp sát giải phóng Sài Gòn để thêm yêu dải đất đồng bằng miền Nam, thêm động lực vào trận chiến.

Theo tìm hiểu của nhạc sĩ Lưu Hữu Ðức, Dạ cổ hoài lang vốn có rất nhiều dị bản về lời ca vẫn còn đang tranh luận, nhưng có một dị bản mà khi xuất hiện một cách "cố tình" đã góp phần động viên tinh thần người nghe. Ðó là dị bản do ban nhạc tài tử quận lỵ đặt lời mới trong phong trào Mặt trận bình dân Ðông Dương năm 1938. Rằng: "Từ là từ đêm tối. Phủ kín bóng đen lên xóm làng. Nhà xiêu, xóm thôn hoang tàn. Ðau xé gan vàng...".

Có thể nói sau buổi khởi đầu với Từ là từ phu tướng..., bản Dạ cổ hoài lang đã vượt khỏi tầm tay ông Sáu Lầu, trở thành bản vọng cổ trữ tình, chiếm lĩnh độc quyền trong văn nghệ quần chúng, thu hút từ anh kéo xe, thợ hớt tóc, lơ xe đò đến thương gia, kỹ sư, bác sĩ, hay cả chàng công tử Bạc Liêu ngồi trên chiếc xe hơi bóng loáng. Ðể rồi từ xứ sở Bạc Liêu, câu vọng cổ đã đi khắp muôn nơi, trở thành một phần không thể thiếu trong tâm hồn người dân phương Nam, như lời hát: "Nghe tiếng đàn ai rao sáu câu như nhắc lại hồn Cao Văn Lầu" (Thanh Sơn).

_________

Dạ cổ hoài lang đã đi ra khỏi khuôn khổ của một bản vọng cổ, lan tỏa vào tân nhạc, kịch nói, hội họa. Ở lĩnh vực nào cũng gây xúc động mãnh liệt bao thế hệ khán giả.

@ HOÀNG OANH
_http://tuoitre.vn/tin/chinh-tri-xa-hoi/phong-su-ky-su/20090929/da-co-hoai-lang-suc-song-90-nam-ky-2-nghe-tieng-dan-ai-rao-sau-cau/339491.html
***
Dạ cổ hoài lang: sức sống 90 năm
Kỳ 3 : Câu hoài lang vang vọng
30/09/2009
Trong một quán ăn tại thị xã Bạc Liêu, không khí xô bồ cười nói bỗng nhiên lặng xuống khi ai đó bất chợt hát lên những giai điệu trong bài hát Đêm Gành Hào nhớ điệu hoài lang: “Gành Hào ơi, nửa đêm ai hát lên câu hoài lang? Dòng sông trôi mát trên vạt rừng tràm...xề u xế u liu phạn...dây tơ đàn kìm buồn thiết tha...”.

Đã mười mấy năm sáng đèn và đã diễn vài trăm đêm từ năm 1993, Thành Lộc và Việt Anh trong vai hai ông già xa xứ, hoài cố hương trong vở kịch Dạ cổ hoài lang mỗi lần vào vai vẫn diễn với tình yêu nguyên khôi như ngày nào - Ảnh: Nguyễn Huy Cương

Điệu buồn phương Nam

Nhạc sĩ Vũ Ðức Sao Biển mở chiếc máy tính xách tay của mình cho chúng tôi nghe lại những sáng tác mà ông tâm đắc. Ngoài trời đang mưa rất to. Những giai điệu mượt mà, trữ tình như hòa lẫn vào tiếng mưa. Thỉnh thoảng ông dừng lại và chỉ cho chúng tôi cách hát thế nào cho đúng tình cảm của người miền Nam, dù ông là một người miền Trung chính gốc.

Hơn 40 năm trước, từ quê nhà Quảng Nam, nhạc sĩ Vũ Ðức Sao Biển một mình xách va li đựng ít quần áo và một cây đàn violin vào miền Nam. Lý do chuyến ra đi này mới nghe tưởng giỡn chơi: chỉ vì “lỡ” mê cái chất lãng mạn phương Nam trong bản vọng cổ Tình anh bán chiếu của soạn giả Viễn Châu! Và không phụ lòng người xa xứ, mảnh đất miền Nam bao la đã hồn nhiên cưu mang người con miền Trung liều lĩnh ấy.

Lần đầu tiên sau 15 năm, vở kịch Dạ cổ hoài lang sẽ được trình diễn ngay trên quê hương Bạc Liêu trong khuôn khổ lễ kỷ niệm 90 năm bản Dạ cổ hoài lang. Suất diễn duy nhất sẽ diễn ra vào 20g ngày 1-10-2009 tại rạp Cao Văn Lầu, với sự tham gia của các nghệ sĩ: Việt Anh, Thanh Hoàng, Công Ninh...

Cũng tại đây, trong một buổi đờn ca tài tử bên sông Bạc Liêu (chỗ cầu Kim Sơn bây giờ), chàng trai Vũ Ðức Sao Biển 23 tuổi đã lần đầu tiên “phát hiện” Dạ cổ hoài lang. Một bài ca chỉ vỏn vẹn 20 câu nhạc mà giai điệu sao ngọt ngào, tha thiết như thâu tóm trọn vẹn cái chất oán, chất thương của hồn tính lãng mạn phương Nam. Thì ra đây cũng chính là nguồn gốc của bản vọng cổ, của Tình anh bán chiếu mà ông say mê.

Phát hiện này như bước ngoặt lớn mở ra một lối rẽ mới trong sự nghiệp sáng tác của Vũ Ðức Sao Biển: sáng tác nhạc trữ tình dựa trên những âm hưởng cổ nhạc miền Nam, của Dạ cổ hoài lang.

Ðối với nhạc sĩ Vũ Ðức Sao Biển, những hò, xự, xang, xê, cống của cổ nhạc tạo nên những nốt nhấn chơi vơi trên phím đàn, phát ra những âm thanh lơ lửng rất lạ. Ðiều này khác hẳn với khuôn nhạc định âm của đồ, rê, mi, pha, son trong chuẩn nhạc phương Tây mà ông từng học. Thẩm thấu Dạ cổ hoài lang, ông nhận ra nhạc sĩ Cao Văn Lầu quả đúng là bậc cao nhân. Giai điệu ấy đẹp đến não nùng, cao độ được thay đổi liên tục, khử hẳn tính đơn điệu thường thấy của nhạc cổ.

Tuy nhiên những giai điệu này cứ đi chơi vơi theo kiểu truyền miệng từ người này đến người khác, từ năm này đến năm khác với nhiều dị bản về lời ca và nét nhạc, mỗi người, mỗi vùng lại hát một kiểu tùy theo cảm hứng. Vì thế trong một lần trở lại Bạc Liêu năm 1999, ông đã nhận lời lãnh đạo tỉnh ký âm lại Dạ cổ hoài lang theo cung mi thứ (tương đương giọng đào trong cổ nhạc). Sau đó bản nhạc này được ca sĩ Hương Lan và Hạnh Nguyên hát tại Hà Nội như một ca khúc trữ tình độc lập và được phổ biến rộng rãi đến ngày nay.

Nhạc sĩ Vũ Ðức Sao Biển năm nay đã ngoài 60 tuổi, vừa trải qua một cơn bệnh nặng. Tuy nhiên, khi ai đó nhắc đến miền Nam, đến Dạ cổ hoài lang, ông lại say sưa và mê đắm. Trong số 64 ca khúc mà ông công bố có đến hơn một nửa là những bài hát phát triển từ dân ca, cổ nhạc, lấy cảm hứng từ Dạ cổ hoài lang: Ðiệu buồn phương Nam, Trở lại Bạc Liêu, Ðêm Gành Hào nghe điệu hoài lang, Gửi về nơi cuối đất, Tiếng chim rừng châu thổ, Mẹ Cửu Long, Tình ca phương Nam...

15 năm khóc cùng ông Tư, ông Năm

Ông Tư và ông Năm là hai ông bạn già theo con cháu làm người xa xứ nơi đất Mỹ phồn thịnh. Trong lòng hai ông luôn mang một tình yêu mãnh liệt mà lớp trẻ nơi đất khách không thể nào hiểu được: tình yêu quê hương. Ðến ngày giỗ của vợ ông Tư và cũng là người yêu cũ của ông Năm, hai người bạn già đã cố gắng làm một cái giỗ đơn sơ với mâm cơm nhỏ, nén nhang trầm.

Nhưng rồi những đứa cháu lớn lên trong một xã hội hào nhoáng và đầy sức lôi cuốn bản năng đã trở thành người xa lạ với chính ông của mình, trở thành “thế hệ quả chuối” (bên ngoài da vàng nhưng bên trong đã thành da trắng). Nỗi đau không thể hiểu nhau giữa hai thế hệ được khoét sâu vô tận. Ông Tư ra đi trong mùa đông lạnh giá. Cô cháu gái từ đây sẽ phải tự đi định nghĩa hai tiếng “quê hương” cho chính bản thân mình.

Ðó là nội dung vở kịch Dạ cổ hoài lang của tác giả Thanh Hoàng, trình diễn trên sân khấu nhà hát 5B Võ Văn Tần đã 15 năm nay. Kể từ năm 1994, vở kịch đã có hơn 500 suất diễn kín rạp - một kỷ lục hiếm có của làng kịch Sài Gòn. Khi tham gia Hội diễn sân khấu toàn quốc năm 1995, vở đã tạo ra một cơn chấn động khi nhận một huy chương vàng cho vở diễn xuất sắc, bốn huy chương vàng cho cả bốn nghệ sĩ tham gia, giải A cho tác giả kịch bản.

Hội Nghệ sĩ sân khấu VN trao giải cho vở diễn trong năm. Quỹ phát triển văn hóa Thụy Ðiển cũng trao giải xuất sắc... Nghệ sĩ Lan Hương chạy lên sân khấu khóc như mưa, nghệ sĩ nhân dân Ðào Mộng Long quên cả đường về nhà, một khán giả ngồi ở hàng ghế đầu đứng bật dậy tát vào mặt nghệ sĩ Phương Linh (trong vai cô cháu gái): “Ðồ con gái mất nết!”.

Suốt 15 năm qua, trong những khán giả xếp hàng mua vé vào xem Dạ cổ hoài lang có rất nhiều Việt kiều về thăm quê hương. Dưới những hàng ghế, họ lặng lẽ lau nước mắt khi nhân vật ông Tư, ông Năm trèo lên sân thượng một tòa cao ốc chọc trời giữa một đêm tuyết lạnh, ca bản Dạ cổ hoài lang cho thấu trời nỗi nhớ quê hương. Họ như gặp lại những hoài niệm rưng rưng của một thời, nơi vùng quê bình yên, có bến sông, con đò, câu hò diệu vợi.

Giai điệu “Từ là từ phu tướng...” của cố nhạc sĩ Cao Văn Lầu đã hiển nhiên trở thành một biểu trưng cho văn hóa dân tộc, cho tình yêu quê hương đất nước. Giai điệu ấy đi xuyên qua vở kịch như là tâm hồn của tiếng Việt, đất Việt, như là tâm trạng chung của cả một thời kỳ, của nhiều thế hệ tiếp nối.

@HOÀNG OANH

Người dân khóm 4, phường 2, thị xã Bạc Liêu thắp hương tưởng niệm cố nhạc sĩ Cao Văn Lầu - Ảnh: Hoàng Thạch Vân

“Hip hop có thể hay nhưng Dạ cổ hoài lang mới là của mình!”. Bản nhạc lòng năm xưa với những nỗi niềm riêng chung nay đã trở thành “bài ca vô địch” như cách nói của nhiều nghệ sĩ các thế hệ.

@_http://tuoitre.vn/tin/chinh-tri-xa-hoi/phong-su-ky-su/20090930/cau-hoai-lang-vang-vong/339754.html

***
Dạ cổ hoài lang: sức sống 90 năm
Kỳ cuối: "Bài ca vô địch"
30/09/2009

Khi bắt đầu đi tìm hiểu về bản vọng cổ Dạ cổ hoài lang, chúng tôi đã bắt chuyến xe đò đi từ Sài Gòn về Bạc Liêu trong đêm. Ngay từ khi xe lăn bánh, những âm hơi ngọt ngào, trữ tình của những bản vọng cổ cũng được bật lên. Bác tài xế vừa lái xe vừa lẩm nhẩm hát theo. Có ai đó cũng hứng chí hát theo.

Giữa đêm khuya thanh vắng, chiếc xe bon bon chở câu vọng cổ đi dọc những con đường miền Tây.

Thầy Trần Khánh hướng dẫn học viên Trường trung học VHNT Bạc Liêu hát bài Dạ cổ hoài lang - Ảnh: T.T.D.

Nơi Dạ cổ hoài lang là số một

Nhà của ông Triệu Thanh Xuân (còn có tên là Triệu Văn Sợi, hàng xóm quen gọi là Xuân Sợi) nằm khuất sâu trong một vùng đồng khô ở ngoại vi thị xã Bạc Liêu. Nhìn căn nhà nhỏ xiêu vẹo, dáng vẻ thô mộc và bàn tay chai cứng vì lao động của ông Xuân Sợi, thật khó có thể hình dung gia đình ông đã có ba đời đờn ca hát xướng. Chỗ trang trọng nhất trong ngôi nhà là một bức vách tôn lành lặn, nơi đó treo rất nhiều bằng khen, giấy chứng nhận giải thưởng của ông và các con, dâu rể trong các cuộc thi ca hát lớn nhỏ.

Ông Xuân Sợi cho biết tuy nhà nghèo, làm lụng vất vả nhưng trong nhà vẫn có nguyên một dàn máy karaoke để luyện thanh. Cứ chiều chiều mỗi khi ngơi việc, ông lại cùng các con tập dượt với nhau sao cho hơi thật sắc, luyến thật êm, nhả chữ thật mùi. Ông cho rằng nếu không biết hát thì thôi, còn đã biết hát, đã trót mê rồi thì phải thật bài bản, phải rành ba nam, sáu bắc, bảy bài, phải luyện công phu qua nhiều công đoạn: tròn hơi, sửa vần âm, ca chẻ, ngân du dương, giữ giọng... Ông hì hụi chẻ nan, vừa làm vừa ngẫu hứng ca lên một đoạn trong Tình anh bán chiếu. Ca xong ông kết luận một câu: “Máu tụi tui là máu của bác Sáu Lầu mà!”.

Những ngày lưu lại Bạc Liêu, chúng tôi đi ăn cơm, uống cà phê, đi xe ôm, đi taxi hay ghé thăm những nơi này nơi kia - gần như ở đâu cũng có thể nghe thấy Dạ cổ hoài lang hay vài hơi vọng cổ. Ở mảnh đất này dường như ai cũng thích hát và ai cũng có thể hát.

Mang theo những tiếng ca đầy say mê ấy, chúng tôi tìm đến Trường cao đẳng Văn hóa nghệ thuật tỉnh Bạc Liêu để thử đi tìm một lời “giải thích” chuyên môn cho những đam mê hồn nhiên đó. Thầy phó hiệu trưởng Trần Khánh cho biết: “Ở đất này, Dạ cổ hoài lang hay ca cổ là số một. Tuy từng có lúc người ta lo chiến đấu, lo làm ăn mà tạm quên. Nhưng bây giờ thì ở đâu khắp vùng đồng bằng này cũng có người biết ca vọng cổ.

Nó đã ngấm vào máu của người đồng bằng rồi, không bỏ được đâu!”. Nói rồi thầy Khánh chỉ tay qua phía lớp học đàn tranh đang “từng... tứng... tưng” cách đó không xa, ở đó thầy Đặng Thanh Sử đang cần mẫn chỉ các học trò của mình cách lên dây, lấy tông theo hò, xự, xang, xê, cống của ngũ cung cổ nhạc. Thầy Sử từng có chín năm bỏ nghề đờn ca vì “nghề này bạc, muốn đi làm kinh tế để có thể đảm bảo cuộc sống” nhưng rồi không bỏ được, thầy Sử đã quay lại với cây đàn tranh của mình và truyền nghề cho thế hệ trẻ.

Hip hop hay, nhưng Dạ cổ hoài lang mới là của mình

Cũng tại Trường cao đẳng Văn hóa nghệ thuật tỉnh Bạc Liêu, chúng tôi có dịp gặp gỡ những bạn trẻ đang theo học lớp ca cổ. Hơn 30 bạn trẻ chăm chú nghe thầy dạy cách hát Dạ cổ hoài lang nhịp 2, nhịp 4 và nhịp 8. Ngân làm sao, bỏ nhịp làm sao, ngắt câu thế nào được các bạn cùng nhau trao đổi, thị phạm. Theo thầy Trần Khánh, hiện trường có bốn lớp như vậy. Điều đặc biệt là không chỉ người Bạc Liêu, người miền Tây, các lớp ca cổ này trở nên sinh động hơn khi có sự hiện diện rất chuyên cần của những bạn trẻ đến từ miền Bắc, miền Trung.

Bạn Hồ Đức Thạch, Phan Đình Thêm quê ở tận Hà Tĩnh vì mê vọng cổ miền Nam mà khăn gói vào Bạc Liêu, vừa đi giữ xe, vừa làm phục vụ quán ăn để lấy tiền học hát. Bạn Nguyễn Xuân Dũng thì từ Quảng Bình vào Bạc Liêu - quê hương của Dạ cổ hoài lang - học cho có bằng cấp về ca cổ, nhưng không phải để đi làm nghệ sĩ vì ban đêm bạn đang theo học ngành mỹ thuật. Bạn Nguyễn Thị Minh Hợi đang học ngành thông tin thư viện, nhưng vì yêu thích đàn tranh mà một mình đi từ Bắc vào Nam trọ học.

Nhìn những người trẻ ở đây, chúng tôi nhận thấy bề ngoài họ cũng chẳng khác gì những bạn đồng trang lứa ở các thành phố khác, nhưng rõ ràng họ vẫn khác ở một điểm - đó là tình yêu tươi mới và chân thành dành cho cổ nhạc mà nhiều bạn trẻ Việt lãng quên. Khi chúng tôi hỏi có thích hip hop không thì nhận được câu trả lời hồn nhiên: “Tụi em cũng thích hip hop chứ, còn trẻ mà! Hip hop hay pop, rock nghe rất thích nhưng mấy loại nhạc đó là của nước người ta, còn Dạ cổ hoài lang và vọng cổ mới là của mình mà cũng hay quá chừng, phải thích hơn chứ”.

Bà Bùi Hồng Phương - phó chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu - chia sẻ suy nghĩ dù đã khắc sâu bằng nhận thức hay chỉ là cảm tính, những thế hệ người Việt vẫn đang gắn bó ở một góc độ nào đó, bằng một cách liên hệ nào đó, với Dạ cổ hoài lang và âm nhạc cổ truyền. Dạ cổ hoài lang đã thăng hoa để trở thành vọng cổ, song hành cùng bài bản đờn ca tài tử, cùng dân ca Nam bộ, cùng các điệu lý, điệu hò...

Để rồi ngày nay, chỉ cần xuôi theo con sông Cửu Long về miền Tây, đến tỉnh nào, vùng nào khách phương xa cũng có thể nghe được những giai điệu mượt mà này được phát ra từ một đám cưới miệt quê hay ở các cuộc karaoke họp bạn, các buổi tiệc chiêu đãi đối tác, hay ở các hội diễn nghệ thuật quần chúng, các chương trình thông tin lưu động, các tiết mục văn nghệ đầu giờ trong hội nghị, lớp học...

Bản nhạc lòng khi xưa với những nỗi niềm riêng chung nay đã trở thành “bài ca vô địch” như cách nói của cố nghệ sĩ lão thành Bảy Cao. Đó vừa là hồi âm của một quá khứ đầy biến động, vừa là lời nhắc nhớ cội nguồn cho một tương lai còn nhiều điều phía trước.

Cứ thế, đã 90 năm Dạ cổ hoài lang đã ở trong lòng bao thế hệ người Việt như một bản tình ca bất tận.

Sáng 29-7-2009, tại hội thảo “90 năm bản Dạ cổ hoài lang”, ông Nguyễn Văn Tấn, vụ trưởng, giám đốc văn phòng phía Nam Bộ Văn hóa - thể thao & du lịch, lãnh đạo tỉnh Bạc Liêu cùng gia đình cố nhạc sĩ Cao Văn Lầu đã chính thức nêu đề xuất đưa bản Dạ cổ hoài lang trở thành di sản phi vật thể quốc gia. Hiện đề xuất này vẫn đang trên đường lấy ý kiến các nhà quản lý sân khấu, nhà nghiên cứu và các nghệ sĩ. Nếu được chấp nhận đây sẽ là biện pháp để Nhà nước bảo tồn và tôn vinh một cách chính thức “bài ca vô địch” của nghệ thuật cải lương Nam bộ.

______

Ý kiến bạn đọc

* Tôi rất hãnh diện cho quê tôi, nơi đã sản sinh ra bài “Dạ cổ hoài lang”. Đó như là dòng máu chảy xuyên suốt trong lòng người dân Nam bộ nói chung và người dân Bạc Liêu nói riêng, không có “Dạ cổ hoài lang” giống như không có Bạc Liêu hiện nay.

Tôi rất cảm ơn bác Sáu Lầu đã sản sinh ra bài ca cổ như là mộ kiệt tác hùng vĩ và vĩnh cữu không bao giờ có bản thứ hai, nó như là kim chỉ nam soi đường và hướng dẫn cho cải lương Nam bộ.

Chúng ta hãy cố giữ gìn bản sắc của mình hiện có để cho thế giới biết rằng không có nước nào có thể có một nền di sản đẹp đẽ như thế.
Nguyễn Đức Lâm

@Hoàng Oanh
@http://tuoitre.vn/tin/chinh-tri-xa-hoi/phong-su-ky-su/20090930/da-co-hoai-lang-suc-song-90-nam---ky-cuoi-bai-ca-vo-dich/339949.html

alpha · « **Reply #78 on:** 29 Tháng Ba, 2015, 07:21:39 AM »

TOÀN CẢNH DẠ CỔ HOÀI LANG TRONG ĐỜN CA TÀI TỬ (tiếp theo & minh họa)

THƯƠNG HOÀI CÂU VỌNG CỔ

“Từ là từ phu tuớng,
Bửu kiếm sắc phong lên đàng.
Vào ra luống trông tin chàng,
Ðêm năm canh mơ màng.
Em luống trông tin chàng,
Ôi, gan vàng quặn đau.
Ðuờng dầu xa ong buớm,
Xin đó đừng phụ nghĩa tào khang.
Còn đêm luống trông tin bạn,
Ngày mỏi mòn như đá vọng phu.

Vọng phu vọng, luống trông tin chàng,
Lòng xin chớ phụ phàng.
Chàng hỡi chàng có hay,
Ðêm thiếp nằm luống những sầu tây.
Biết bao thuở đó đây xum vầy,
Duyên sắt cầm đừng lạt phai.
Thiếp cung nguyện cho chàng,
Nguyện cho chàng hai chữ bình an.
Mau trở lại gia đàng,
Cho én nhạn hiệp đôi.”

Ðó là biên bản lời nguyên thủy cùa bài (Ðêm nghe tiếng trống nhớ chồng) của ông Cao Văn Lầu (1892-1976) tức Sáu Lầu, bài hát tiền thân của bản Vọng Cổ ngày nay.

Tuy cải lương tuy đã có trước khi bài Vọng Cổ ra đời nhưng nhờ bài hát nầy mà nó đã biến thể, thu hút giới thưởng ngoạn nhanh chóng và đông đảo hơn. Một tuồng cải lương, về kỷ thuật, là một tổng hợp của nhiều bài bản cổ nhạc dựa theo nội dung cốt truyện. Tuy nhiên, dù vở tuồng thuộc bất cứ thể loại nào: bi thảm, hài hước, xã hội, dã sử hay hương xa, nó đều phải có ít nhất một bài Vọng Cổ ở mỗi màn. Bắt buộc không thể thiếu. Nếu do đào kép nổi tiếng thủ diễn thì họ phải hát Vọng Cổ vài lần (thường là lúc chia tay và khi tái ngộ). Thật cũng không ngoa nếu nói cải lương nhờ Vọng Cổ mà đi sâu vào dân chúng, từ giai cấp trí thức đến tầng lớp bình dân, và Vọng Cổ cũng nhờ cải lương mà có một địa vị bất tử trong lòng người dân từ Bắc vô Nam.

Cổ nhạc Nam phần có rất nhiều bài bản: Xàng Xê, Nam Ai, Văn Thiên Tường, Nam Xuân, Sương Chiều, Tú Anh, v.v. nhưng nổi tiếng nhất vẫn là bài Vọng Cổ. Về sau chữ Vọng Cổ gần như đồng hóa và thay thế cho chữ Cổ nhạc Nam phần. “Nghe Vọng Cổ,” “ca Vọng Cổ,” “Làm vài câu Vọng Cổ nghe chơi!” trở thành ngôn ngữ thông dụng cho cách thưởng thức một bộ môn nghệ thuật đại chúng của dân miền Nam. Tuy nói là “nghe chơi” nhưng phải nhìn khán giả miền Nam khi họ nghe ca Vọng Cổ, dù ở các đám tiệc, buổi đờn tài tử hay trong rạp hát, mới thấy sự trân trọng của họ đối với bài hát và người trình diễn. Không ai bảo ai, tất cả đều im lặng khi câu rao bắt đầu. Họ chờ đợi nhưng cổ võ người nghệ sĩ trong im lặng, háo hức. Người hát cũng đáp lễ bằng để hết tâm hồn vào câu ca vì một câu ca vô hồn sẽ hiện rõ không thể dấu diếm, và đó là điều khinh thường người thưởng ngoạn. Câu xề vừa xuống là tiếng vỗ tay vang rền, từ em bé được cha mẹ dẫn đi xem hát lần đầu đến cụ bà hom hem ngồi bên đứa cháu, từ ông bà sang trọng ngồi ở hàng ghế thượng hạng gần sân khấu cho đến người đàn bà nhà quê ngồi cuối rạp ở hạng cá kèo. Tất cả đều vỗ tay. Tất cả đều bình đẳng. Không kẻ lớn người nhỏ, không kẻ giàu người nghèo. Chỉ có người thưởng thức một bài hát hay.

Sau hơn 80 năm bài Vọng Cổ vẫn là vị hoàng đế không ngai của âm nhạc miền Nam. Trong một buổi trình diễn cổ nhạc Nam phần, dù là nguyên trọn hay trích đoạn vỡ hát cải lương hoặc đờn ca tài tử, bài Vọng Cổ luôn luôn có mặt và luôn luôn là bài hát chánh. Bài Vọng Cổ là một bài hát đặt biệt của miền Nam, không thể lầm lẫn. Nó là biểu tượng đặc biệt của dân miền Nam. Không to lớn dữ dội như sông Hồng, không thơ mộng, văn vẽ như sông Hương nhưng như giòng Cửu Long với nhánh sông Tiền, sông Hậu chảy thấm vào đất đai, bồi bổ đồng ruộng, chảy thấm vào lòng người lúc nào không biết. Bản Vọng Cổ thấm vào tâm hồn mộc mạc, chất phác của người dân vùng đồng bằng sông Cửu Long nói riêng và của cả miền Nam nói chung. Nhập vào từ lúc còn ngậm bầu vú mẹ, nhập vào từ lúc chập chửng bước đi cho mãi đến khi đặt chân vào cuộc đời đầy tranh đua, phiền toái.

Có phải ông Sáu Lầu là người đã đặt ra bài Dạ cổ hoài lang? Theo truyền thuyết, ông Sáu Lầu cưới vợ đã lâu, gia đình đầm ấm nhưng không có được một mụn con. Cha mẹ ông buộc ông phải cưới vợ khác để ông bà có cháu nối dõi tông đường. Ông Sáu buồn rầu, không biết xử sao cho vẹn cả đôi bên hiếu và tình. Sống xa người vợ thương yêu nhưng nào đâu quên bỏ được. Tuy xa mặt nhưng lòng không cách, tình yêu càng làm nỗi nhớ thương tăng thêm dào dạt. Lòng tâm sự của người chồng gởi cả vào bản nhạc mới được đặt ra, đó chính là bài Dạ cổ hoài lang bất hủ. Tuy bị cấm cản, ông vẫn lén lút lui tới với vợ. Sau đó bà có mang, vợ chồng lại xum họp.

Sở dĩ tôi chỉ gọi là bản nhạc mà không gọi là bài ca hay bài hát vì hiện nay có một số nghi vấn về lời của bài Dạ cổ hoài lang. Có những người cho rằng lời bài hát do ông Trần Xuân Thơ đặt ra, hay do một nhóm tài tử Sài Gòn đặt ra. Có người lại xác định là ông Sáu Lầu đã sáng tác cả nhạc lẫn lời. Dù sao đi nữa mọi người đều đồng ý là ông Sáu Lầu là cha đẻ của bài nhạc vô địch đó. Bài Dạ cổ hoài lang sau chuyển thành Vọng Cổ hoài lang (Trông tình xưa nhớ đến chồng) và cuối cùng là Vọng Cổ như ta biết ngày nay.

Theo cá nhân tôi, nếu truyền thuyết về hoàn cảnh sáng tác của ông Sáu Lầu là đúng thì có lẽ ông chỉ đặt ra bài nhạc, còn lời ca là của một nguồn gốc khác chưa được xác định chắc chắn. Tại sao? Đọc lời ca của bài Dạ cổ hoài lang ta thấy rõ ràng đó là lời than thở nhớ thương của một người vợ có chồng đi chinh chiến nơi phương xa. Nàng mong chồng bình an trong chiến trận, nhớ lời ước hẹn, tình nghĩa phu thê mà sớm quay về gia trung. Đây không phải là lời thương yêu ai oán của một người chồng, vì hoàn cảnh, đang phải sống xa lìa người vợ thủy chung. Dù có ngụy trang thế nào đi nữa, ông Sáu Lầu cũng không thể đặt ra lời cho một người đàn bà nhớ chồng để gởi gắm tâm sự nhớ vợ của ông. Rất phản tự nhiên. Văn chương của lời ca cũng tương hợp với các loại truyện thơ như Thoại Khanh Châu Tuấn, Lâm Sanh Xuân Nương của đất Nam Bộ thời ấy hoặc các truyện Tàu như Tam quốc chí, Nhạc Phi, Thuyết Đường do ông Nguyễn Chánh Sắc dịch. Ngoài ra, tất cả các bản nhạc xưa đều được sáng tác nguyên thủy cho nhạc khí, không lời hát và có lẽ nhờ đó mà chúng đuợc phổ biến rộng rải và lưu truyền cho đến ngày nay. Chúng không bị bó buộc tình cảm để chỉ được trình diễn hay thưởng thức trong một hoàn cảnh nhất định như các bài hát có lời.

Bài Vọng Cổ có một nét đặc biệt mà gần như không một bài hát nào khác được thừa hưởng. Đó là tính đa dạng, biến thái của bài hát theo lời ca . Cũng cùng điệu nhạc, điệu đàn nhưng bài Vọng Cổ thay đổi hẳn bản chất tùy theo lời đặt ra. Buồn thương sầu thảm như Lan và Điệp, Lương Sơn Bá, Chúc Anh Đài. Não nề ai oán như Sầu vương ý nhạc, Hạng Võ biệt Ngu Cơ. Khuyên dạy êm đềm như Tu là cội phúc, Nỗi mừng ngày cưới. Kể truyện tích xưa như Đội gạo đường xa, Lưu Bình Dương Lễ. Vui đùa, dí dỏm như Tư Ếch đi Sài Gòn, Tựa tuồng sân khấu. Không thể dùng Lý con sáo để nói những lời hý lộng mà chỉ có thể than thở như cô Lan trong Tình Lan và Điệp của soạn giả Viễn Châu (đừng lầm với bài Lan và Điệp cũng của ông Viễn Châu):

“Hoa bay theo gió cuốn rụng đầy sân rêu,
Nhìn hoa tàn rụng rơi, Lan bâng khuâng tê tái tâm hồn
Bởi bao cay đắng dập dồn,
Tình đầu vừa tan theo khói sương,
Lan khóc than trong tháng năm sầu thương.
Mùi thiền đành quen câu muối dưa,
Mong lãng quên khổ đau ngày xưa.”

Bản Vọng Cổ ca đủ 6 câu phải mất khoảng 6 phút, gần gấp đôi một bản tân nhạc, có thể kể đầy đủ một câu truyện, một sự tích. Vì vậy Vọng Cổ là một phương tiện rất tốt để truyền bá kiến thức văn hóa cho đại chúng nhất là với tầng lớp dân quê ít học. Đất rộng, người thưa. Vất vả, cô đơn là những nỗi khó khăn mà lớp người tiền phong xuôi Nam khai phá đất đai, mở mang xứ sở phải chịu đựng:

“Má ơi, đừng gả con xa
Chim kêu, vượn hú biết nhà má đâu”

Nhờ Vọng Cổ mà người bình dân miền Nam biết được các tích truyện đầy luân lý như Lâm Sanh Xuân Nương, Phạm Công Cúc Hoa, Thạch Sanh Lý Thông, Tử Lộ v.v. hay những điển tích truyện Tàu như Triệu Tử Long triệt giang, Đơn Hùng Tín, Đắc Kỷ Trụ Vương, Lữ Bố hí Điêu Thuyền, Chung Vô Diệm. Không có lối giáo dục nào hay hơn. Trước là truyện thơ, sau là Vọng Cổ đã tạo cho người miền Nam một nếp sống và nhân sinh quan khác hơn dân các miền khác. Tinh thần phóng khoáng của những bậc tiền bối đi trước đã được các tích Cậu Hai Miêng, Đào Viên kết nghĩa, Đơn Hùng Tín, v.v. vung bồi, như phù sa làm phì nhiêu thêm đất vườn vùng đồng bằng sông Cửu, và truyền dạy đến lớp hậu sinh ngày nay. Nó tạo ra những phong cách “tứ hải giai huynh đệ”, “anh hùng tử, khí hùng bất tử” mà đến nay người miền Nam vẫn còn tự hào.

Rảo bước vào các làng quê miền Nam, người khách lạ luôn luôn nghe tiếng ca Vọng Cổ văng vẳng vọng ra từ một ngôi nhà nào đó trong xóm. Có thể là giọng ca của Minh Cảnh, Lệ Thủy, hay Hữu Phước, Ngọc Giàu. Có thể là bài Vọng Cổ xưa như Người mẹ mùa ly loạn, Gánh nước đêm trăng, có thể là một tân cổ giao duyên như Chàng là ai, có thể là giọng ca hài hước của Văn Hường trong Vợ tôi tôi sợ. Nhưng âm vang của bài Vọng Cổ luôn luôn ôm ấp, quấn quít tâm hồn người dân hiền lành, mộc mạc từ mấy mươi năm trước cho đến bây giờ. Và sẽ còn mãi về sau, thương hoài câu Vọng Cổ.

@thotnot – CLVN
@http://www.cailuongvietnam.com/clvn/modules.php?name=News&op=viewst&sid=1414
***
Chuyện có hậu của vợ chồng nghệ sĩ tài danh và kiệt tác “Dạ cổ hoài lang”

Cũng trong buổi chiều ngày hôm ấy, vợ chồng Cao Văn Lầu đưa nhau ra bìa ruộng, ôm nhau tiếp tục nức nở, đến chạng vạng buộc lòng phải chia tay. Cao Văn Lầu thấy vợ chỉ ôm theo gói quần áo cũ, ông liền lấy khăn rằn quấn cổ đội lên đầu cho vợ ra đi.
Bi kịch đời người nghệ sĩ Trong một lần trao đổi với người viết, ông Nguyễn Văn Tấn – Vụ trưởng, Giám đốc cơ quan đại diện Bộ Văn hoá – Thể thao – Du lịch tại TP.HCM – đã chia sẻ cảm nhận của mình về một kiệt tác mà ông yêu thích: “Dạ cổ hoài lang” vừa mang niềm riêng của tác giả, vừa chất chứa nỗi buồn chung của thời đại vong quốc. Buồn nhưng không bi lụy, nét nhạc lạc quan trỗi lên ở cuối bài khiến bài ca thấm đượm nỗi lòng của điệu buồn ai oán phương Nam, nhưng lại gợi mở một niềm tin về phận nước.

Ở đấy, người nghe cảm nhận được nỗi lòng, thấy được mơ ước, khát khao của chính mình. Chính vì vậy, qua bao thế hệ, bao tầng lớp khắp vùng Nam bộ, kẻ sĩ lẫn dân quê từng gõ nhịp hát “Dạ cổ hoài lang” để lắng nghe tiếng lòng thầm thì, buồn vui và hy vọng”. Dường như đó không chỉ là cảm nhận của ông Tấn nói riêng mà là cảm nhận chung của nhiều người về “báu vật” “Dạ cổ hoài lang” của cố nhạc sĩ Cao Văn Lầu ra đời cách đây ngót 92 năm.

Nhạc sĩ Cao Văn Lầu sinh thời
Dẫu biết mỗi lời ca, tiếng nhạc đều mang những tâm sự buồn có, vui có, những nhắn gửi của tác giả đến người đời. Báu vật “Dạ cổ hoài lang” không nằm ngoại quy luật đó. Nhưng mấy ai biết rằng, “Dạ cổ hoài lang” vẫn được yêu mến cho đến nay là do nó chất chứa những nỗi niềm chung – riêng khó tả của đời một con người lẫn đời sống xã hội một thời. Người viết đã cất công tìm truy tìm nguồn gốc, tìm hiểu những tư liệu của báu vật làng cải lương đất Nam bộ này.

Theo nhiều tư liệu quan trọng và lời kể của Cao Văn Lầu lúc sinh thời, thì vào một đêm tối trời cuối năm 1896, có 20 gia đình nông dân nghèo tại xóm Cái Cui, làng Chí Mỹ, huyện Vàm Cỏ, tỉnh Long An, vì không chịu nổi cảnh sưu cao thuế nặng của bọn quan lại cường hào ác bá địa phương cai quản vùng này, nên đã xuống ghe xuôi theo dòng nước tìm về vùng đất Bạc Liêu trù phú để lập nghiệp. Trong số đó có gia đình ông Cao Văn Giỏi, là cha của người nghệ sĩ tài danh Cao Văn Lầu. Lúc ấy, Cao Văn Lầu chưa tròn 5 tuổi (SN 1892).

Ông Cao Văn Giỏi là một người rất trọng đạo nho, ông “không sợ nghèo, chỉ sợ không giữ được đạo”. Nên khi đến vùng đất mới, ở tạm dưới mái chùa Vĩnh Phước An, ông liền gửi Cao Văn Lầu vào chùa để theo chữ nho. Học được hai năm thì lúc ấy phong trào chữ Quốc ngữ bắt đầu phát triển mạnh, ông Giỏi cho Cao Văn Lầu thôi học chữ nho chuyển sang học chữ Quốc ngữ. Nhờ sáng dạ nên rất được thầy yêu, bạn mến. Việc học đang tấn tới, tương lai đang rộng mở phía trước nhưng đến lớp nhì (nay là lớp 4) thì ông Lầu đành chịu cảnh “xếp bút nghiên” vì hoàn cảnh gia đình quá túng quẫn, không có khả năng cho ông ăn học đến nơi đến chốn.

Cao Văn Lầu đã bỏ học về phụ giúp gia đình nhưng rốt cuộc gia đình chẳng vơi đi chút khó khăn nào. May thay lúc bấy giờ ở xóm Rạch Ông Bổn có ông thầy dạy đờn tên Lê Tài Khị, tục gọi là Nhạc Khị. Ông Giỏi nghe danh nên gửi con trai cho thầy Khị để dạy dỗ. Thầy Khị, nổi tiếng môn nhạc lễ và nhạc tài tử bởi ngón đờn điêu luyện. Nhờ siêng năng, sáng dạ bẩm sinh nên bốn năm bên thầy Khị, Cao Văn Lầu đã tiếp thu nhiều tinh tuý trong âm nhạc của thầy mà các bạn đồng môn không có khả năng được. Bởi Cao Văn Lầu luôn thấm thía lời thầy dạy: “Đờn lạc điệu như tín đồ lạc đạo. Còn đờn sai nhịp, sai câu giống như người chiến sĩ bị lỗi đường gươm nơi trận mạc”. Và “Trò nào có lòng tự trọng nghệ thuật, biết sáng kiến trong nghệ thuật thì thầy sẽ đem hết tâm huyết truyền dạy, các trò thành tài thầy rất quí trọng và biết ơn”.

Giáo sư – tiến sĩ Trần Văn Khê, trong buổi họp bàn về hồ sơ đờn ca tài tử

Chính vì chuyên tâm học hỏi mà Cao Văn Lầu nhanh chóng sử dụng thành thạo các nhạc cụ như đàn tranh, cò, kìm, trống… và trở thành nhạc sĩ nòng cốt trong ban nhạc của thầy Khị. Được biết ban nhạc của thầy Khị nổi tiếng khắp đất Nam Kỳ lục tỉnh lúc bấy giờ. Ban nhạc hoạt động theo hình thức nhạc lễ kết hợp với đờn ca tài tử. Trong các cuộc lễ tế đêm khuya, thầy tụng xả hơi thì ban nhạc bày ra đờn ca tài tử. Một hình thức mới rất ăn khách mà bấy lâu thầy Nhạc Khị chưa có dịp thực hiện. Nhờ có đờn ca tài tử mà khách đến dự đám ở lại với gia chủ suốt đêm, để thưởng thức tiếng đàn lời ca.

Trong bối cảnh đó, chẳng bao lâu, danh tiếng của chàng trai trẻ Cao Văn Lầu nổi như cồn, mỗi lúc một vang xa ở vùng đất phương Nam. Sau đó soạn giả Mộng Vân – một người bạn đồng môn với nhạc sĩ Cao Văn Lầu, lập gánh hát mời ông về làm nhạc trưởng. Chia tay ban nhạc của Thầy Khị, Cao Văn Lầu như “chim ra ràng”, danh tiếng càng vang xa hơn, nhờ đó mà ông có tiền gửi về nuôi cha mẹ. Theo đoàn hát được vài năm, lúc này Cao Văn Lầu tuổi đã ngoài 20, cha mẹ ông muốn có người nối dõi tông đường nên bắt buộc ông về cưới vợ, sinh con. Vâng lệnh cha mẹ, Cao Văn Lầu chính thức lấy vợ, là cô Trần Thị Tấn, một cô gái nết na, chất phác ở miệt biển Bạc Liêu.

Sau này chính người nhạc sĩ tài hoa Cao Văn Lầu đã từng tâm sự về những quãng đời, chuyện tình nhiều bi kịch nhưng có cái hậu đẹp của vợ chồng mình. Khi ấy, để có tiền cưới vợ, ông phải đi vay 80 đồng của bà Sư Chơn với lãi suất cắt cổ, mỗi ngày đóng 1,6 đồng, mỗi tháng 48 đồng, tính ra tính lại lãi suất lên đến 60%/ tháng. Chính vì thế, sau khi nên vợ thành chồng, hai vợ chồng Cao Văn Lầu đã phải đi vào rừng lượm củi, xúc tép dưới lung về bán để trả nợ.

Chính vì cái nghèo, cái cảnh chạy ăn từng bữa đó mà sau khi cưới ba năm trời, người vợ gầy héo không thể sinh con. Theo tục lệ lễ giáo phong kiến thời xưa “Tam niên vô tử bất thành thê”, một quan niệm khắc nghiệt khiến cho nhiều đôi lứa chia lìa, ôm đau khổ. Vợ chồng Cao Văn Lầu không nằm ngoài quan niệm khắt khe đó, mẹ ông nói thẳng: “Con hãy liệu mà kiếm vợ khác để nối dõi tông đường. Đó là chữ Hiếu của con mà mẹ cũng trọn đạo với tổ tiên”. Nghe qua nghiêm lệnh của người mẹ, ông Lầu như thấy trời long đất lở. Hạnh phúc lứa đôi rồi đây sẽ sụp đổ. Thương cho người vợ hiền tần tảo, thủy chung nào hay tin dữ. Phận làm con phải lấy chữ Hiếu làm trọng, ông hiểu nhưng chữ Tình nào dám rẻ khinh, nhưng chữ Hiếu cũng chẳng dám coi khinh, đặc biệt là trong xã hội phong kiến thời bấy giờ.

Ông Lầu cứ chần chừ, còn mẹ ông thì chờ đợi cả thời gian dài nhưng không thấy con trai thi hành nghiêm lệnh. Một hôm bà mẹ chồng quyết định nói cho con dâu biết rõ sự tình.

Như mọi ngày, vợ chồng Cao Văn Lầu vẫn vào rừng mò củi, xúc tép để mưu sinh. Đến trưa, củi đầy ghe mà tép cũng nhiều. Hai vợ chồng dọn cơm lên mũi ghe, bất chợt vợ ông nghẹn ngào: “Má không cho mình ở với nhau nữa. Thôi anh cưới vợ khác, em về với mẹ cha em”. Nói xong hai vợ chồng gục đầu vào nhau khóc nức nở.

Cũng trong buổi chiều ngày hôm ấy, vợ chồng Cao Văn Lầu đưa nhau ra bìa ruộng, ôm nhau tiếp tục nức nở, đến chạng vạng buộc lòng phải chia tay. Cao Văn Lầu thấy vợ chỉ ôm theo gói quần áo cũ, ông liền lấy khăn rằn quấn cổ đội lên đầu cho vợ ra đi. Người vợ của ông, lòng đau đớn dâng trào, tay lau nước mắt, chân bước thất thểu ra đồng như đi về nơi vô định. Sau khi vợ đi rồi, Cao Văn Lầu như người mất hồn, ra vào như một bóng ma trong chính ngôi nhà của mình.

Một hôm ông sang nhà nhạc phụ tìm vợ, mới biết vợ ông không trở về nhà mà chính gia đình vợ cũng không biết con gái đã đi đâu. Lòng càng hoang mang, tìm khắp nơi nhưng hình bóng người vợ hiền vẫn bặt vô âm tín. Suốt một năm ròng chẳng biết vợ ở đâu, ông đành ôm sầu nuốt lệ. Cứ mỗi khi chiều xuống, nhớ vợ ông xách đờn ra bìa ruộng, nơi diễn ra cảnh vợ chồng ly biệt. Nhìn ra đồng mà hình dung bóng người vợ hiền thất thểu giữa trời đêm. Ông gảy đờn theo tâm trạng của vợ lúc ấy, hết “Xuân nữ” đến “Nam ai” rồi “Trường tương tư” mà lòng chẳng vơi chút sầu thương.

Từng kể lại với người viết, ông Cao Kiến Thiết – con trai trưởng Cao Văn Lầu, xác nhận, có lần ông đã nghe cha mình tâm sự với bạn bè: “Lúc ấy tôi nghĩ, giờ này vợ mình ở đâu? Chắc chắn là vợ mình thương mình nhiều hơn mình thương vợ. Số phận vợ mình sao mà giống thân phận nàng Tô Huệ, quá thương chồng nên dệt bức “Chức cẩm hồn văn” dâng lên vua để tỏ lòng nhớ thương chồng. Hay nàng Tô Thị thương chồng đứng chờ cho đến khi hóa đá. Nên tôi viết bài “Hoài lang” (Nhớ chồng)”. Khi ấy người nhạc sĩ tài danh Cao Văn Lầu ở tuổi 28.

Bài ca… nhớ vợ!

Sau nhiều tháng bầu bạn với cây đàn, chiều nào ông cũng ngồi bên bìa ruộng, hình dung bóng vợ gạt lệ ra đi. Từng bước biệt ly mà lòng đau quặn thắt. Ông vừa đờn vừa ca, mải mê trau chuốt bản đờn sao cho ngọt ngào, lột tả nỗi lòng khi “én nhạn lìa đôi”. Đến khi nghe tiếng trống điểm canh vọng lại ông mới giật mình, đêm đã khuya. Sinh thời ông Sáu Lầu (tức Cao Văn Lầu) có kể, khi ấy bất chợt ông nghĩ: Tiếng trống đêm đánh lên trong khi mình đờn bài “Hoài lang”. À, phải rồi. Âu là mình lấy hai chữ “Dạ cổ” (tiếng trống đêm) thêm vào tên bản nhạc “Hoài lang” thành “Dạ cổ hoài lang” (tức đêm nghe tiếng trống nhớ chồng) vậy là hay biết mấy. Thế là bản “Dạ cổ hoài lang” ra đời, với 20 câu làm não ruột người nghe. (Theo GS.TS. Trần Văn Khê, lời ca của bài “Dạ cổ hoài lang”, nhịp đôi có nhiều dị bản. Thông thường, nghệ sĩ cải lương ca bài ca trên được coi đó là lời ca chính thức.)

Theo nghệ sĩ Lâm Tường Vân, bài “Dạ cổ hoài lang” là tiếng nấc của nhạc sĩ tài hoa Cao Văn Lầu. Là bản nhạc lòng không phải để phô trương; chỉ để trao đổi cùng tri kỷ, tri âm. Bản “Dạ cổ hoài lang” là một “Bản Oán” đặt biệt, buồn biệt ly và có tâm trạng hy vọng đợi chờ. Cũng theo nghệ sĩ Lâm Tường Vân, bản nhạc có lời ca thật xuất sắc, song tên bản nhạc còn hẹp nghĩa, sau đó được thầy tuồng Trần Xuân Thơ góp ý: Đêm nghe tiếng trống nhớ chồng, vậy ban ngày nghe tiếng trống không nhớ chồng sao? Cao Văn Lầu cảm nhận được ý hay nên đổi “Dạ cổ hoài lang” thành “Vọng cổ hoài lang” (nghe tiếng trống từ xa vọng lại nhớ chồng). Để rồi vào một đêm rằm tháng 8/1919, tại làng Vĩnh Hương, tổng Hòa Thạnh (nay là phường 2, thị xã Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu), người nghệ sỹ tài danh Cao Văn Lầu chính thức công bố bản nhạc bất hủ của đời mình và đến nay trở thành “báu vật”.

Khách tham quan nhà trưng bày hiện vật của nhạc sĩ Cao Văn Lầu tại tỉnh Bạc Liêu

Thế nhưng niềm vui chưa trọn vẹn thì tai hoạ lại xảy ra. Đó là việc ông Cao Văn Lầu bị sở Mật thám tỉnh Bạc Liêu hai lần mời lên để thẩm vấn về sự ra đời của bản “Dạ cổ hoài lang”. Cụ thể, chính quyền thời bấy giờ kết tội ông Sáu Lầu sáng tác bài “Dạ cổ hoài lang” là bài ca quốc sự, nhằm kích động quần chúng chống bắt lính, chống chính quyền, với câu: Từ là từ phu tướng – Báu kiếm sắc phán lên đàng…”. Nhưng lúc này, ông phản bác một cách hết sức đơn giản nhưng đầy tính thuyết phục. Theo lời kể của chính Cao Văn Lầu thì lúc này ông nói: “Trong cảm hứng của tôi, lấy hình tượng nàng Tô Huệ trong “Chức cẩm hồn văn” để nói lên nỗi đau tột cùng cuộc chia ly của vợ chồng tôi mà không hề có câu chữ nào được coi là chống chính quyền, chống bắt lính cả”. Thế là chính quyền chẳng bắt tội được ông.

Sau khi bản “Dạ cổ hoài lang” ra đời, người may mắn được ông dạy bản “Dạ cổ hoài lang” đầu tiên là nghệ sĩ Bảy Cao, kế đến là Lưu Hoài Nghĩa, rồi lần lượt đến các nghệ sĩ khác và người hâm mộ. Dần dà người dân khắp nơi ai cũng thuộc làu làu, ít nhất là đôi ba câu, và sau này có nhiều dị bản khác nhau. Nhưng ông vẫn không lúc nào vơi nỗi buồn thương, nhớ vợ một cách da diết. Không thể cam chịu cảnh chia ly, một mình khóc với bài ca. Ông Sáu Lầu quyết tâm đi tìm vợ! Ít lâu sau ông tìm gặp vợ ẩn sau mái chùa làm công quả. Cuộc trùng phùng như được tái sinh. Từ đó ông hay lui tới thăm vợ.

Nỗi hạnh phúc trùng phùng vừa ập đến, vui khôn tả thì một thời gian ngắn sau, vợ chồng ông Sáu Lầu tiếp tục nhận được tim mừng như tràn ngập trên cõi đời này, là vợ ông đã mang thai. Tuy vậy ông cũng không khỏi lo âu, bởi nghiêm lệnh của mẹ ông vẫn còn đó. Nhưng ông vẫn nhất quyết về thưa với mẹ. Mẹ ông nghe qua, thay vì giận dữ, trái lại như bắt được vàng, hối thúc con trai chuẩn bị ghe rước con dâu trở về nhà. Từ đó vợ chồng nhạc sĩ Cao Văn Lầu đoàn tụ vui vầy, một chuyện bi kịch và có hồi kết có hậu. Vợ chồng ông sống với nhau, có tất cả 7 người con, gồm 5 trai và 2 gái. Các con ông sau này phần lớn thoát ly gia đình tham gia cách mạng từ những ngày đầu kháng chiến chống Pháp. Người con cả là Cao Kiến Thiết, nguyên là Tham tán, đại sứ Chính phủ lâm thời miền Nam Việt Nam tại Liên Xô; người con thứ Cao Văn Cường, là y tá trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam năm 1946; Cao Văn Đàng làm công tác binh vận; Cao Văn Bỉnh, cán bộ chỉ huy hệ thống thông tin các đội tàu vận tải vũ khí đường Hồ Chí Minh trên biển…

Cho đến nay, tại Bảo tàng tỉnh Bạc Liêu vẫn còn lưu giữ bút tích của nhạc sĩ tài danh Cao Văn Lầu trong một cuốn sổ tay, trong đó có dặn dò con cháu về lẽ sống ở đời và đặc biệt có nhắn gửi “khi ba mất nhớ để ba nằm gần má tụi con ở phía mặt trời mọc….” Hay như lời dạy con của cố nhạc sĩ trở thành lời dạy lưu danh “nghe đờn ca tài tử phải đợi lúc khuya mới mùi, phải có tình yêu đằm thắm với nó mới hay. Bản vọng cổ cũng giống như cục nhân bánh miền Nam. Nếu móc cái nhân ăn trước thì không còn ngon nữa…” Không quên lời dặn dò của ông, khi qua đời vợ chồng Cao Văn Lầu – bà Trần Thị Tấn đã được nằm cạnh nhau, trong một khu di tích rộng lớn tại thị xã Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu. Mới đây nhất vào tháng 3/2011, chính quyền địa phương và một doanh nghiệp bất động sản tại TP.HCM đã bỏ ra hơn 5 tỷ đồng để trùng tu khu di tích này. Ngoài ra tại Bạc Liêu nay cũng đã có con đường mang tên Cao Văn Lầu dẫn từ trung tâm thị xã ra biển như sự lưu danh của người nghệ sĩ tài danh vì những đóng góp vô giá của ông đối với vùng đất này.

Bài ca vua của sân khấu cải lương

Từ khi bản “Dạ cổ hoài lang” ra đời, nhanh chóng đi sâu vào lòng người mộ điệu, trở thành bài ca chính thống, bài ca vua trên sân khấu cải lương Nam bộ. Qua mỗi giai đoạn phát triển trở nên hay hơn và chuyển dần thành nhiều nhịp.

Cụ thể năm 1924, tăng lên 4 nhịp. Năm 1934 – 1944, tăng lên 8 nhịp. Năm 1945 – 1954, tăng lên 16 nhịp. Năm 1955 – 1964, tăng lên 32 nhịp và từ 1965 đến nay tăng lên 64 nhịp. Và cứ mỗi lần phát triển, bài “Dạ cổ hoài lang” không dừng lại ở nguyên bản như các bài nhạc cổ khác, mà dần biến đổi hình thức, làm thay đổi một phần bộ mặt cải lương. Rõ nét nhất là từ thập niên 1960, soạn giả Viễn Châu, đã tạo nên mối lương duyên kỳ lạ, kết hợp Tân nhạc vào Vọng cổ cho ra đời bản “Tân cổ giao duyên”, thu hút được khán thính giả tân và cổ nhạc. Điều này chỉ có ở vọng cổ, bởi lẽ tiếng nhạc du dương và lời ca bình dị hợp với tấm lòng người Nam bộ. Lúc buồn, vọng cổ giúp giãi bày tâm sự, vơi đi buồn tủi; lúc vui tươi, vọng cổ góp phần cho sự kiện hân hoan. Cũng chính bản vọng cổ đã góp phần mang lại ánh hào quang cho nhiều thế hệ nghệ sĩ, danh ca, danh cầm, soạn giả sân khấu cải lương vùng đất Nam bộ.

Điều này đã được nghệ sĩ sân khấu Huỳnh Khánh thừa nhận: “Bài Dạ cổ của bác Sáu Lầu đã đưa tôi lên địa vị vua vọng cổ một thời”. Còn nghệ sĩ Bảy Cao thì: “Tôi cho bài “Dạ cổ hoài lang” – bây giờ là bản vọng cổ từ nhạc sĩ Cao Văn Lầu tạo ra là bài ca vô địch. Nó có thể nói lên hết tâm tư nguyện vọng và bộc lộ hết tình cảm của con người, tuỳ theo thời gian và hoàn cảnh”. Được biết trong tháng 10/2009, chính quyền tỉnh Bạc Liêu đã long trọng tổ chức lễ hội “Dạ cổ hoài lang” nhân kỉ niệm 90 năm ngày tác phẩm này ra đời. Cũng trong dịp này một giải thưởng Nhà nước cấp tỉnh – giải thưởng Cao Văn Lầu – được ra mắt, nhằm khen thưởng, động viên các những hoạt động sáng tạo trong lĩnh vực văn học nghệ thuật, những đóng góp của văn nghệ sĩ, nghệ nhân trong lĩnh vực này cho Bạc Liêu.

GS-TS. Trần Văn Khê, khẳng định: “Trong cổ nhạc Việt Nam, chưa có bài bản nào được như “Dạ cổ hoài lang” biến thành vọng cổ. Từ một sáng tác cá nhân đã biến thành sáng tác tập thể, sanh từ đầu thế kỷ, lớn lên sống mạnh, biến hóa thiên hình vạn trạng, và sẽ còn sống mãi trong lòng người Việt khắp năm châu bốn bể”. Điều này đã được khẳng định vào cuối tháng 3 vừa qua, Hội đồng Di sản văn hoá quốc gia đã trình hồ sơ “Nghệ thuật đờn ca tài tử” lên UNESCO (Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hoá của Liên Hiệp Quốc) để công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của thế giới.

GS-TS Trần Văn Khê – Cố vấn hồ sơ đờn ca tài tử, cho biết gần như chắc chắn “Nghệ thuật đờn ca tài tử” sẽ được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại, vì ông đã dọn đường cho bộ môn nghệ thuật này đến với UNESCO từ thế kỷ trước. Ông đề nghị những người có trách nhiệm nhắc cho UNESCO biết không phải đến bây giờ, đờn ca tài tử mới được trình lên UNESCO mà từ năm 1963, đờn ca tài tử đã được đưa vào một đĩa hát của UNESCO và chính GS-TS Trần Văn Khê là người viết lời giới thiệu tại Paris (nước Pháp).

Có thể không ngoa khi nói rằng, “Dạ cổ hoài lang” dường như đã trở thành một trong những “báu vật” trong đời sống tinh thần của người Việt. Cao Văn Lầu là một nghệ nhân trứ danh, khi đã biến được tiếng khóc riêng của mình trở thành tiếng lòng chung. Chúng tôi tin rằng khi ấy “Nghệ thuật đờn ca tài tử” – trong đó có bài “tổ” “Dạ cổ hoài lang” sẽ không còn là di sản văn hóa của riêng người dân Nam bộ phóng khoáng, người Việt nghĩa tình, mà nó sẽ trở thành di sản của cả nhân loại. Tin tưởng rằng điều đó sẽ trở thành hiện thực trong một ngày không xa.
Nguyên tác bài “Dạ cổ hoài lang”

1. Từ là từ phu tướng
2. Báu kiếm sắc phán lên đàng
3. Vào ra luống trông tin nhạn
4. Năm canh mơ màng
5. Em luống trông tin chàng
6. Ôi! Gan vàng thêm đau
7. Đường dầu xa ong bướm
8. Xin đó đừng phụ nghĩa tào khang
9. Còn đêm luống trông tin bạn
10. Ngày mỏi mòn như đá Vọng phu
11. Vọng phu vọng luống trông tin chàng
12. Lòng xin chớ phụ phàng
13. Chàng là chàng có hay
14. Đêm thiếp nằm luống những sầu tây
15. Biết bao thuở đó đây sum vầy
16. Duyên sắc cầm đừng lợt phai
17. Là nguyện – cho chàng
18. Hai chữ an – bình an
19. Trở lại – gia đàng
20. Cho én nhạn hiệp đôi.

@Đan Thuỳ – Hoạ Mi
@http://phunutoday.vn/blog-nguoi-noi-tieng/chuyen-co-hau-cua-vo-chong-nghe-si-tai-danh-va-kiet-tac-%E2%80%9Cda-co-hoai-lang%E2%80%9D-1570.html
***
Nghệ Thuật Âm nhạc Đàn Nhị trong đờn ca tài tử Nam bộ
Đàn Nhị trong đờn ca tài tử Nam bộ
Bùi Thiên Hoàng Quân

Hình ảnh của Đàn Nhị trong đờn ca tài tử Nam bộ

Người dân Việt Nam luôn tự hào có một nền âm nhạc cổ truyền hết sức đa dạng, phong phú. Nền âm nhạc cổ truyền giàu tính nghệ thuật ấy được thể hiện bởi những nhạc khí tuy thô sơ nhưng sức chuyển tải vô cùng to lớn.

Chúng ta đều biết, nhạc khí cổ truyền Việt Nam được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau, có những nhạc khí được sinh ra trên đất nước Việt Nam, có những nhạc khí được du nhập từ các nơi trên thế giới nhưng dù chúng có xuất xứ từ đâu đi chăng nữa, điều quan trọng là những nhạc cụ ấy đều thể hiện được tình cảm của người dân Việt Nam, của trái tim Việt Nam bằng ngôn ngữ, tiếng nói của con người Việt Nam đầy tính nghệ thuật và giàu lòng nhân ái.

Người ta cho rằng đàn Nhị hay đàn Cò Việt Nam có xuất xứ từ cây đàn Erhu (Nhị Hồ) hay Huqin (Hồ cầm) của Trung Quốc, nhưng chúng ta đều thấy rằng qua khối óc và trái tim của những nghệ nhân Việt Nam, từ cây đàn Erhu kia nay đã thành cây đàn Nhị hay đàn Cò Việt Nam, với âm sắc và điệu đàn không thể lẫn lộn vào đâu được nếu đem so sánh ngược lại với cây đàn “Mẹ” của nó.

Có thể khẳng định rằng đàn Nhị là một trong những nhạc khí đa năng nhất trong kho tàng nhạc khí cổ truyền ở Việt Nam cũng như ở Châu Á. Với tính năng độc đáo của mình, đa dạng trong thể hiện cộng với âm sắc đặc thù, đàn Nhị đã phản ánh được tâm tư, tình cảm của người Việt, do đó, đàn Nhị xuất hiện trong hầu hết các thể loại âm nhạc từ âm nhạc cổ truyền Việt Nam đến những sáng tác mới theo hình thức châu Âu, hiện diện đầy đủ với các hình thức diễn tấu từ độc tấu, song tấu, tam tấu đến hòa tấu, từ thính phòng đến sân khấu, đâu đâu đàn Nhị cũng thể hiện rõ khả năng diễn tấu linh họat của mình mà khó có một nhạc cụ cổ truyền nào đạt được.

Theo sự phân loại, các nhạc khí dây, có cần, cung vĩ kéo trên dây được xếp vào họ đàn “dây” có cần và chi “kéo”. Các nhạc cụ này xuất hiện rất sớm, vào khoảng 2000 năm trước Công Nguyên tại nhiều quốc gia trên thế giới. Các loại nhạc khí này rất đa dạng về hình dáng và cấu tạo nhưng có thể được chia thành hai nhóm:

- Nhóm những nhạc khí dây kéo có cần đàn dài và đầu nhọn.

- Nhóm những nhạc khí dây kéo có cần ngắn và đầu không nhọn.

Đàn Nhị là nhạc khí thuộc bộ dây, họ cung vĩ

Khi đi tìm lịch sử hình thành đàn Nhị tại Việt Nam, đa số các nhà nghiên cứu cho rằng đàn Nhị xuất hiện ở nước ta vào khoảng thế kỷ thứ X. Người ta căn cứ vào những đường hoa văn trên những bệ đá kê chân một số cột ở chùa Phật Tích (Bắc Ninh) có khắc hình một dàn nhạc Phật giáo – một dàn nhạc cung đình của triều đại sùng Phật thời đó – trong đó có người sử dụng đàn Hồ, là một loại đàn vĩ. Cây đàn Hồ ấy có nguồn gốc từ Trung Á phải chăng đã biến dạng qua Trung Hoa trước khi vào Việt Nam (¹).

Cũng gần với nhận định trên, người ta cho rằng nếu xét về tên gọi thì Nhị là tên gọi tắt của Nhị huyền (hai dây) hay Nhị huyền cầm (đàn hai dây). Người Trung Quốc còn gọi Nhị huyền cầm là Nhị Hồ (Erhu) và một dạng Nhị huyền cầm khác được gọi là Hồ cầm (Huqin). Chữ Hồ ở đây còn có ý nghĩa đàn này là của “rợ” Hồ từ phương Bắc đã du nhập vào Trung Quốc - Erhu: Er có nghĩa là hai (số 2), hu có nghĩa là man rợ.

Nhị Hồ sau khi vào Việt Nam đã được gọi bằng nhiều tên khác nhau nhưng thông dụng nhất là đàn Nhị và đàn Cò. Gọi là đàn Nhị vì đàn có hai dây; Ở miền Nam thì gọi là đàn Cò vì ở trên cùng của cần đàn được chế tác như cổ và mỏ con Cò; Ngoài ra người Mường thì gọi là đàn Cò Ke vì khi đàn, cung vĩ kéo qua, kéo lại như cò cưa,…

Đàn Nhị Hồ vào Việt Nam trở thành đàn Nhị hay đàn Cò. Điều đó đã chứng minh sự sáng tạo và tình yêu âm nhạc của ông cha ta, của các nghệ nhân ngày xưa rất mãnh liệt. Không chỉ dừng lại ở đàn Nhị hay đàn Cò bình thường, có cùng kích cỡ,âm sắc, trong quá trình phát triển, các nghệ nhân đã cho ra đời những cây đàn cùng họ như Cò Líu, Cò Lòn, Cò Dương hay đàn Gáo mà người ta cho rằng nó giống với Hồ Cầm của Trung Quốc vì có âm thanh trầm gần như nhau. Có một điều thú vị ở đây là nếu ở thể loại Tứ tấu dây của phương Tây gồm Violon 1, Violon 2, Viola và Cello thì ở Việt Nam chúng ta cũng có bộ dây gần tương đương là Cò Líu, Cò Dương, Cò Lòn và Gáo.

Như trên đã trình bày, đàn Nhị là một trong những nhạc cụ đa năng nhất trong các nhạc cụ cổ truyền, do đó nó xuất hiện trong hầu hết các loại hình âm nhạc cổ truyền dân tộc, là một trong những nhạc cụ chính trong các dàn nhạc Tuồng, Chèo, Cung đình Huế,… và trong bài viết này chúng tôi muốn trình bày vai trò của đàn Nhị trong đờn ca tài tử Nam bộ.

Chúng ta đều biết nền tảng của đờn ca tài tử là nhạc Lễ (còn gọi là nhạc ngũ âm), một loại nhạc chủ yếu phục vụ cho các lễ hội tại địa phương được phát triển vào thế kỷ thứ XVII và thịnh hành ở miền Nam vào cuối thế kỷ XIX. Dàn nhạc được chia làm hai nhóm (phe) Văn và Võ. Phe Võ chủ yếu là các nhạc cụ gõ và kèn; Phe Văn chủ yếu là bộ trống nhạc lễ và các nhạc cụ dây kéo vĩ. Do nhu cầu phục vụ đòi hỏi các ban nhạc Lễ cần được tổ chức một cách gọn nhẹ hơn, bộ trống nhạc lễ trong phe Văn đã được thay bằng song loan, còn các nhạc cụ dây kéo vĩ cũng được bỏ bớt để chỉ còn có đàn Cò(²). Ngoài ra, phe Văn còn kết hợp với ca hát, khởi đầu bằng việc đặt lời ca vào một số bài bản của nhạc Lễ, thêm một số nhạc cụ dây gảy,… Từ đó những ban nhạc Lễ còn có tên gọi khác là nhóm “Đờn cây” (tên gọi để phân biệt phe Văn với dàn nhạc gồm các nhạc khí dây khác với phe Võ, dàn nhạc gồm các nhạc khí kèn và trống).

Song song với các ban nhạc Lễ và nhạc Hát Bội đang thịnh hành, kể từ năm 1875 trở đi, các nhóm đờn cây phát triển mạnh trong dân chúng, bài bản được bổ sung và chuyển hướng vào phong cách thính phòng, nhóm đờn cây được thay tên là “Đờn ca tài tử”. Có thể nói nền âm nhạc thính phòng Việt Nam, ngoài Ca Trù, Ca Huế, nay đã được bổ sung thêm một loại hình nghệ thuật nữa, đó là “Đờn ca tài tử”- loại hình nghệ thuật phát triển mạnh từ đầu thế kỷ thứ XX.

Đờn ca tài tử ngày càng phát triển và trở thành một phong trào ca nhạc phổ thông, sâu rộng khắp các vùng ở miền Nam. Nhiều nhóm tài tử được hình thành, nổi lên nhất là hai nhóm:

- Nhóm miền Đông (vùng Sài Gòn - Chợ Lớn và phụ cận) do ông Nguyễn Quang Đợi tức Ba Đợi, một nhạc sư từ triều đình Huế vào đứng đầu, cùng với các nghệ sĩ khác như Cao Huỳnh Cư, Cao Huỳnh Điểu...

- Nhóm miền Tây (Vĩnh Long và Sa Đéc) do ông Trần Quang Quờn tức Ký Quờn, người Huế, vào sống ở Vĩnh Long, làm thủ lĩnh cùng với các nghệ nhân Trần Quang Diệm, Nguyễn Liên Phong và Nguyễn Tư Ba (người gốc Quảng Nam).

Các nhạc cụ trong dàn nhạc tài tử thường là đàn Tranh, đàn Cò, đàn Kìm, đàn Gáo, đàn Độc huyền, Tiêu v.v... Đến khoảng năm 1930, đàn Guitar phím lõm, Violon và Hạ uy di đã được thêm vào trong biên chế ban nhạc(³). Nét đặc biệt trong hòa đàn tài tử chúng ta thường thấy là sự kết hợp của các nhạc cụ có âm sắc khác nhau; ít khi thấy kết hợp các nhạc cụ có cùng âm sắc như: song tấu Kìm – Tranh, Kìm – Cò; tam tấu đàn Kìm – Tranh – Cò, Kìm – Tranh – Độc, hay tứ tấu, ngũ tấu,…

Sơ lược quá trình hình thành nhạc tài tử Nam bộ, để thấy rằng nguồn gốc của đờn ca tài tử là nhạc Lễ. Sự thích ứng của phe Văn dựa theo yêu cầu của xã hội là sự ra đời của những nhóm đờn cây và kết quả cuối cùng của sự thích ứng đó là sự ra đời của những ban đờn ca tài tử. Suốt chiều dài hình thành nên một nền nghệ thuật Nam bộ quý giá đó, đàn Cò luôn luôn có mặt trong bất kỳ vào thời điểm nào. Cũng như trong các dàn nhạc khác, từ Tuồng, Chèo,… và đến đờn ca tài tử, đàn Cò không chỉ hiện diện một cách đơn thuần mà còn khẳng định là một nhân tố chính trong các dàn nhạc.

Khó có thể tưởng tượng trong các dàn nhạc ấy lại có thể thiếu vắng tiếng đàn Cò. Những âm thanh gãy gọn của các loại nhạc cụ dây khảy sẽ được kết nối lại với nhau qua tiếng đàn dây kéo. Sự réo rắt của tiếng đàn Tranh, đĩnh đạc của tiếng đàn Kìm hay liến thoắng của đàn Guitar phím lõm,... sẽ được hòa quyện lại với nhau bằng sự mượt mà, ẻo lả của tiếng đàn Cò. Trong hầu hết các hình thức hòa đàn của đờn ca tài tử, từ song tấu đến tam tấu, tứ tấu,… đâu đâu ta cũng thấy có hiện diện của đàn Cò. Với tính năng độc đáo của mình, ngân dài, vang xa,… đàn Cò như làm nhiệm vụ kết dính các nhạc cụ lại với nhau, đó là điều có thể nói khó có nhạc cụ nào làm được.

Khi ban nhạc trình tấu những bài có tính chất vui trong các bản Bắc, những người chơi nhạc cụ dây gảy liên tục phô diễn kỹ thuật, thể hiện sự nhanh nhạy của mình bằng cách đàn nhiều chữ, qua đó chứng minh những tính năng ưu việt của nhạc cụ cũng như kỹ năng điêu luyện của mình. Người chơi đàn Cò cũng không hề chịu kém, lúc khoan, lúc nhặt, lúc chầm chậm ở âm vực thấp rồi bỗng chợt vút bay bổng lên âm vực cao, để rồi hòa cùng những nhạc cụ khác tạo nên một bức tranh âm thanh sinh động.

Đối với các bản Oán hay Ai, cùng với tiếng đàn Kìm thổn thức, tiếng đàn Tranh rì rào,… còn tiếng đàn Cò, nhờ vào đặc tính ngân dài âm thanh, bằng những ngón nhấn, ngón rung, vừa sâu vừa chậm, mỗi khi đàn Cò vang lên, nó đã làm cho biết bao người phải nao lòng vì sự nỉ non, u buồn của nó, và có thể khẳng định rằng đàn Cò đã nâng một bước trong việc tạo cảm xúc cho người nghe khi thưởng thức một bản đàn hơi ai, hơi oán một cách trọn vẹn.

Trong hơi Lễ, đàn Cò xuất hiện như một nhân vật chính. Đàn Cò luôn hiện diện trong các ban nhạc từ ban nhạc Lễ đến nhóm đờn cây và sau đó đến nay là các ban đờn ca tài tử. Các bài bản của nhạc Lễ cũng đã được dùng khi chơi đờn ca tài tử, chính vì thế, việc trình tấu những bài bản thuộc hơi Lễ được xem như một sở trường đối với đàn Cò. Việc không còn bộ trống Lễ trong dàn nhạc, phần nào đã làm nhẹ hơi Lễ trong khi trình tấu những bài bản trong Thất Chánh, thậm chí có những ban đờn ca tài tử, khi trình tấu luân phiên những bài bản Lễ cùng các bài bản Bắc mà chưa có sự xuất hiện của đàn Cò thì sự khác nhau giữa Lễ và Bắc dường như chỉ là tên bài hay giai điệu, còn sự khác nhau giữa hơi thì không rõ nét. Tuy nhiên, nhờ có sự xuất hiện của đàn Cò, trình tấu cái “hơi” sở trường của mình thì các bài bản Lễ đã nghe “Lễ” hơn.

Đàn violon

Sự xuất hiện của đàn Violon vào khoảng năm 1930 trở đi, phần nào đã làm ảnh hưởng đến vị trí đàn Cò trong dàn nhạc tài tử, Đàn Violon với nhiều thuận lợi về cấu tạo, có âm vực rộng hơn, có âm sắc ấm hơn và đặc biệt là hình dáng trông “Tây” hơn đã tạo cho mình có được vị trí vững chắc trong các ban đờn ca tài tử và làm cho đàn Nhị bị lu mờ. Tuy nhiên trong tiềm thức của người Việt Nam, tiếng đàn Cò vẫn là một âm thanh đã và đang vang vọng. Người ta không thể quên được tiếng đàn Cò trang nghiêm khi trình tấu những bài nhạc Lễ, não nuột trong những bản oán, ai và vui tươi, linh hoạt trong các bài bản Bắc. Đàn Cò vẫn đứng vững với vị trí của mình trong các ban đờn ca tài tử.

Ngày nay, đàn Nhị hay đàn Cò đã không ngừng phát triển. Trước yêu cầu thưởng thức ngày một cao của quần chúng nhân dân, cùng với việc tiếp thu tinh hoa các nhạc cụ dây vĩ trên thế giới, đàn Nhị đã có mặt trong các loại hình hòa tấu đương đại, từ song tấu, tam tấu hay tứ tấu, từ dàn nhạc thuần dân tộc hay tổng hợp, từ trường phái cổ điển hay nhạc nhẹ theo lối phương Tây, đàn Nhị đều đã chứng minh được sự đa năng của mình. Khả năng trình tấu được nhiều phong cách, nhiều thể loại, khẳng định được vị trí của mình trong tất cả các loại hình nghệ thuật. Trong âm nhạc cổ truyền, đàn Nhị sẽ đứng vững và cùng đi mãi với Chèo, với Tuồng, với Ca Huế và nhất là với đờn ca tài tử.
_________________
(1)Nguyễn Thụy Loan. Tạp chí Nghiên Cứu Nghệ Thuật số 1-1979. “Suy nghĩ về sức sống Việt Nam qua những chặng đường sử nhạc”
(2)Kiều Tấn. 2002. "Hệ thống bài bản nhạc tài tử Nam bộ". "Bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn Tp. Hồ Chí Minh" - Nhà xuất bản Trẻ.
(3)Nguyễn Thuyết Phong. 1998. Vietnam. Garland Encyclopedia, Volume 4.

@Âm nhạc Việt Nam
***
Nghệ Thuật Âm nhạc Đờn ca tài tử - hồn quê Nam Bộ
Đờn ca tài tử - hồn quê Nam Bộ
TRỊNH BỬU HOÀI
Ca cổ, một bộ môn nghệ thuật không thể thiếu trong đời sống tinh thần của hầu hết người dân Nam Bộ. Từ thời khẩn hoang mở đất, lưu dân người Việt mang theo một nền văn hóa và nghệ thuật truyền thống ăn sâu trong tâm hồn. Sản xuất để nuôi thân, quây quần bên nhau để chống lại thú dữ, cướp bóc và thiên nhiên khắc nghiệt, người dân bắt đầu hình thành xóm ấp và văn nghệ dân gian cũng phôi sinh, phát triển.

Các truyền thuyết, huyền thoại, chuyện kể, tiếu lâm, ca múa… từ chất liệu sẵn có trong tâm hồn người ta gắn kết hài hòa với những điều cảm nhận được trên đường khai phá để hình thành một kho tàng nghệ thuật dân gian trên vùng đất mới phong phú, đa dạng, hấp dẫn để cân bằng đời sống tinh thần và vật chất khi bắt đầu an cư lạc nghiệp. Lúc đầu, tưởng chỉ để vui chơi, giải trí tao nhã trong thôn xóm, dần dần giao lưu mở rộng và liên tục phát triển, sáng tạo một cách lý thú.

Đây cũng là pho sử thi truyền miệng giá trị và độc đáo ghi nhận lại lịch sử một thời kỳ chân trần mở cõi. Khi có giặc ngoại xâm lại trở thành vũ khí sắc bén góp phần đánh bại kẻ thù bảo vệ từng tấc đất quê hương. Trong giai đoạn này, một loại hình mang tính tập thể ra đời và không ngừng được cải tiến, phát triển, phổ biến rộng rãi vì nhanh chóng đi vào tâm hồn mọi người. Đó là bộ môn đờn ca tài tử với một phong cách âm nhạc độc đáo, đặc thù của người phương Nam, dù xuất phát từ nền nhạc cung đình Huế nhưng đã đổi thay phong cách, hương vị do thổ nhưỡng, hoàn cảnh, tình cảm, tâm trạng của con người trên quê hương mới. Người viết, người đờn, người ca phải hòa quyện nhau mới làm rung động hồn người. Tính chất này cũng nói lên sự đoàn kết để tồn tại và phát triển trong thời kỳ ấy.

Em gái miền Tây. Ảnh: Tiger.

Từ những năm đầu thế kỷ XX, nhiều nhân vật tài hoa xuất hiện với các bài bản mới được lưu truyền mạnh mẽ trong giới đờn ca tài tử và người hâm mộ. Song song đó, những danh cầm danh ca đồng loạt xuất hiện và nhanh chóng nổi tiếng khắp miền đất trù phú Nam Bộ. Có sáng tác tất nhiên có nhạc công và ca diễn, phong trào được lan rộng và nhiều người trở thành nghệ nhân dân gian. Lời ca giọng hát tiếng đờn đi vào lòng người thưởng ngoạn, đi vào cuộc sống; tiếc rằng thời bấy giờ không có ghi âm, ghi hình nên không lưu giữ được những tinh hoa ấy mà đời sau chỉ biết được qua sự truyền tụng và một số sách vở hiếm hoi ghi lại.

Ở vùng sông Tiền, những người tiên phong trong việc sáng tác bài bản, lập dàn cổ nhạc đi hát dạo, hát trong đám tiệc hoặc lễ quyên tiền như Nguyễn Tống Triều (Tư Triều), Trần Văn Chiều (Bảy Triều), Năm Khương (Nguyễn Tri Khương) ở Mỹ Tho; Tống Hữu Định (Phó Mười Hai), Trần Quan Quờn (Ký Quờn), Phạm Đăng Đàng ở Vĩnh Long; Nguyễn Quang Đại (Ba Đợi) ở Long An…

Vùng sông Hậu cũng rầm rộ phát triển không kém với những soạn giả, danh cầm như Nhạc Khị (Lê Tài Khí), thiền sư Nguyệt Chiếu (Lưu Hữu Phước) ở Bạc Liêu; Mộc Quán (Nguyễn Trọng Quyền) ở Cần Thơ… và một loạt tài năng cổ nhạc đến nay vẫn còn lưu tên trong sách sử mà hầu hết xuất thân từ hai lò đào tạo của Nhạc Khị và sư Nguyệt Chiếu ở Bạc Liêu: Sáu Lầu (Cao Văn Lầu), Năm Nghĩa (Lư Hòa Nghĩa), Trịnh Thiên Tư (Giáo Chín), Trần Tấn Hưng (Năm Nhỏ), Bảy Kiên (Phạm Ngươn Kiên), Ba Chột (Lê Văn Túc), Bảy Cao (Lê Văn Cao), Mộng Vân (Phan Long Trung), Ba Khi (Lý Khi)...

Ở Đồng Nai có Phụng Hoàng Sang, ở Sài Gòn có Nguyễn Liên Phong, Nguyễn Tùng Bá (Tư Bá) là những người viết sách, dạy đờn nổi tiếng. Ngoài ra, còn phải kể đến hai ông Tôn Thọ Tường và Phan Hiển Đạo (ở Mỹ Tho) đi học đờn từ Huế về truyền bá ở miền Nam.

Dần dần, các ban nhạc cổ, nhóm đờn ca tài tử được leo lên sân khấu trong các chương trình phụ diễn cho hát bóng (chiếu phim). Thấy có khán giả ủng hộ, những người mê hát có tiền lập gánh đi biểu diễn khắp nơi; trong đó có Hồ Văn Trung (nhà văn Hồ Biểu Chánh), Đốc Phủ Bảy (Lê Quang Liêm), thầy Phó Mười Hai (Tống Hữu Định), cô Trần Ngọc Viện (gánh Nữ Đồng Ban), thợ bạc Hai Cu (gánh Nam Đồng Ban, Tái Đồng Ban), cô Tư Sự (gánh Đồng Bào Nam), Phạm Minh Tấn (gánh Hậu Tấn), thầy Mười Vui (gánh Văn Hí Ban, Võ Hí Ban), Huỳnh Thủ Trung (Tư Chơi - gánh Tập Ích Ban), Nguyễn Ngọc Cương (gánh Phước Cương)…

Đờn ca tài tử. Ảnh: Chiken-soup.

Cải lương có thời kỳ cực thịnh, nhưng cũng lắm lúc thăng trầm bởi vì các đoàn hát lập ra phải kinh doanh để nuôi sống, còn đờn ca tài tử vẫn tồn tại vì thường mang tính phục vụ, giúp vui. Trong những lúc nông nhàn, trong các hội hè đình đám, nhất là lễ giỗ, lễ nói hoặc đám cưới, đờn ca tài tử có mặt làm tăng thêm không khí vui tươi, sinh động, hấp dẫn và có khi lôi cuốn người xem đến quá nửa đêm.

Ngày nay, đờn ca tài tử còn được tổ chức phục vụ cho các lễ hội, tổng kết liên hoan, nhà hàng quán rượu, khách du lịch, hội thi hội diễn tưng bừng từ thành thị đến nông thôn. Đờn ca tài tử trở thành một bộ môn nghệ thuật không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người Nam Bộ. Ngày càng xuất hiện nhiều nghệ sĩ biểu diễn cũng như những soạn giả viết bài bản phong phú, đa dạng, mượt mà, truyền cảm và chất lượng văn học trong bài ca cũng được chú ý hơn, ý nghĩa sâu sắc và hấp dẫn người nghe hơn.

Nam Bộ là một vùng đất trù phú với đồng bằng mênh mông bát ngát, sông rạch dọc ngang đậm sắc phù sa, rừng xanh man mác cánh cò, núi non hùng vĩ thơ mộng; con người hiếu khách, hào phóng, lãng mạn, trữ tình… Nên đây cũng là vùng đất màu mỡ để loại hình đờn ca tài tử phát triển.

Người xưa ca hát để cho đời thêm vui, không cầu mong gì hơn là giãi bày tâm sự và góp vui cho làng xóm, thế mà hết mình vì nghệ thuật và cuộc chơi hết sức tao nhã, chân tình và điệu nghệ. Tiếc rằng không có thu băng thu dĩa để ngày nay chúng ta có thể thưởng thức những ngón đờn lão luyện, những giọng ca vàng của các bậc tiền bối. Các bài hát xưa cũng không còn được lưu truyền bao nhiêu, dù đầu thế kỷ XX nước ta đã có kỹ thuật in, một số tác phẩm đã được xuất bản, nhưng mấy ai còn giữ.

Theo tài liệu ghi lại, khoảng từ năm 1900 đến 1920, một số tập bài ca hoặc sách dạy đờn có kèm bài ca được xuất bản ở miền Nam như: Bản đờn tranh và bài ca của Phụng Hoàng San, Lục tài tử của Đặng Tiền Nhiều và Đinh Thái Sơn, Thập tài tử của Đặng Tiến Lợi và Đinh Thái Sơn, Tứ tài tử của Đặng Nhiều Hơn và Đinh Thái Sơn, Bát tài tử của Nguyễn Tùng Bá và Đinh Thái Sơn, Bản đờn kìm của Nguyễn Tùng Bá, Tập bài ca của Mạnh Tự (Trương Duy Toản), Tập bài ca của Nguyễn Trung Hậu…

Ngày nay, có điều kiện in ấn, thu tiếng thu hình để phổ biến rộng và lưu giữ qua nhiều thế hệ; nhiều tập bài ca, vở tuồng cải lương đã được xuất bản hay dàn dựng thu dĩa phát trên đài phát thanh, truyền hình hoặc phổ biến đến tận gia đình người xem. Với điều kiệm thuận lợi đó, phong trào đờn ca tài tử, một loại hình nghệ thuật độc đáo, đặc thù của vùng đất Nam Bộ, cần được bảo tồn và phát huy đúng với tính chất nghệ thuật lãng mạn của nó, để mãi mãi là món ăn ngon miệng và phổ cập trong tâm hồn mọi người.
***
Nghệ Thuật Âm nhạc GS-TS Gisa Jaehnichen: "Đờn ca tài tử rất thú vị"
GS-TS Gisa Jaehnichen: "Đờn ca tài tử rất thú vị"
NGUYỄN HUY

Hình ảnh của GS-TS Gisa Jaehnichen: "Đờn ca tài tử rất thú vị"

Tại hội thảo Nghệ thuật đờn ca tài tử (ĐCTT) và những lối hòa đàm ngẫu hứng có rất nhiều học giả quốc tế tham dự. Trong số đó, có một người đến từ phương Tây am hiểu âm nhạc truyền thống Việt Nam rất sâu sắc. Chị là giáo sư tiến sĩ người Đức, Gisa Jaehnichen. Không chỉ có kiến thức hàn lâm về âm nhạc truyền thống mà Gisa còn có thể chơi được rất nhiều nhạc cụ dân tộc Việt Nam. Đặc biệt, chị nói tiếng Việt giỏi đến mức nếu không nhìn mái tóc bạch kim và đôi mắt xanh, người đối diện sẽ nghĩ chị là người Việt.

- Chào Gisa, tiếng Việt là một ngôn ngữ rất khó đối với người nước ngoài, sao chị nói tiếng Việt giỏi đến vậy?

- Hiện tại tôi đang sống và giảng dạy tại Malaysia nhưng trước đây tôi đã có thời gian dài nghiên cứu âm nhạc tại Việt Nam. Muốn nghiên cứu văn hóa Việt mà không biết tiếng Việt thì làm sao đây? Tôi bắt buộc phải học tiếng Việt và cố gắng học thật giỏi. Điều đó giúp ích cho tôi rất nhiều trong quá trình tìm tòi và nghiên cứu.

- Ngay cả với người Việt, âm nhạc truyền thống nói chung và ĐCTT nói riêng cũng không có sức hấp dẫn. Vì sao chị lại lao vào nghiên cứu một thứ quá xa lạ với văn hóa của mình?

- Đơn giản là tôi thích. Hay nói cách khác nó như là duyên phận vậy. Nếu ai đó đã từng thử chơi và nghiên cứu ĐCTT thì sẽ thấy thích thôi. Nói chung trong lĩnh vực văn hóa và âm nhạc thì mỗi thứ có cái hay riêng, không thể so sánh. Riêng với ĐCTT, theo tôi, có một điểm rất thú vị, đó là sự phong phú trong giai điệu nên phong cách biểu diễn luôn có sự thay đổi đầy tính sáng tạo.

GS-TS Gisa Jaehnichen.

- Với tham luận Âm nhạc tài tử nam Bộ - lối tư duy của người phương Nam, chị muốn gửi đi một thông điệp gì trong hội thảo này?

- Trong suốt thời gian nghiên cứu tại Việt Nam, tôi đã đi về nhiều vùng miền khác nhau. Thậm chí vào cả các vùng dân tộc thiểu số. Tôi nhận ra âm nhạc của mỗi một vùng có một ngôn ngữ riêng. Với âm nhạc tài tử tôi thấy được sự phóng khoáng và ngẫu hứng trong cách nghĩ và cách sống của người phương Nam.

- Nghiên cứu nhiều về âm nhạc dân tộc Việt Nam, chị đã bao giờ tham gia biểu diễn thể loại âm nhạc này?

- Ở Việt Nam tôi có một người bạn rất thân, đó là anh Kiều Tấn trưởng phòng văn nghệ đài truyền hình TP HCM. Qua gợi ý và hỗ trợ của anh ấy tôi đã cùng nhiều nghệ sỹ ĐCTT cũng như nhạc dân tộc biểu diễn và thu khá nhiều CD nhạc dân tộc Việt Nam. Tôi tin những CD này có ý nghĩa góp phần lưu giữ và phát huy giá trị văn hóa truyền thống Việt Nam.

- Tham dự hội thảo, nhưng chị có nghĩ ĐCTT xứng đáng trở thành di sản văn hóa phi vật thể của thế giới không?

- Trong cách nhìn của tôi, ĐCTT luôn có sức hấp dẫn vô tận. Tôi tin trong hội thảo này, có nhiều người có cảm nhận giống tôi. Một nét văn hóa độc đáo và thú vị như vậy rất đáng để trở thành tài sản chung của nhân loại.

Nghệ thuật ĐCTT và những lối hòa đàm ngẫu hứng được tổ chức tại khách sạn Rex từ ngày 9-11/1 với sự tham gia của nhiều nghệ sĩ, học giả của Việt Nam và 6 học giả chuyên về lĩnh vực âm nhạc dân tộc đến từ Đức, Nhật, Hàn Quốc, Cộng hòa Síp, Singapore, Malaysia. Hội thảo do Bộ VH-TT-DL tổ chức trong khuôn khổ của đề án xây dựng hồ sơ trình UNESCO công nhận đờn ca tài tử là di sản văn hóa phi vật thể của thế giới.

@ Đất Việt
***
Dấu ấn sông nước trong đờn ca tài tử
Đờn ca tài tử là loại hình nghệ thuật tồn tại rất lâu đời ở Nam Bộ. Người ta có thể chơi trong đám cưới, đám giỗ, trước sân nhà, ngoài bờ đê hay lý tưởng hơn là thả thuyền trên sông nước. 16/12/2011

Theo thời gian, loại hình nghệ thuật này cũng cũng có những biến đổi tích cực. Vẫn là không gian sông nước nhưng nó gắn chặt hơn với nhu cầu và thị hiếu của người thưởng thức trong thời kỳ hiện đại bằng hình thức kết hợp với đờn ca tài tử và du lịch trên sông nước.

Trên du thuyền xuôi dòng Cần Thơ, hàng trăm du khách say sưa với bài vọng cổ đặc trưng của người dân Nam bộ… Giữa sông nước mênh mang, một cây guitar phím lõm, hòa cùng tiếng hát chân quê, đã đưa người nghe đến những cung bậc khác nhau của cảm xúc.

Một du khách đến từ TP.HCM tâm sự: "Đến nơi đây, giữa không gian mênh mông sông nước này, nghe đờn ca tài tử, tôi thấy sống dậy cái hồn quê".

Nhiều khách nước ngoài cũng tỏ ra thích thú khi lần đầu đi trên sông nước và được nghe đờn ca tài tử. Một du khách nước ngoài nói: "Ca từ tôi không hiểu lắm, nhưng giai điệu tôi thấy rất hay và rất lạ".

Theo soạn giả Nguyễn Hoài Vân, Giám đốc Trung tâm văn hóa thông tin thành phố Cần Thơ, chính không gian sông nước đã góp phần làm nên nét đặc trưng của nghệ thuật đờn ca tài tử.

"Lời bài hát của đờn ca tài tử mênh mang, du dương, gắn với những con người thương hồ lênh đênh trên sông nước. Chính khí khái và phong cách rộng rãi, thoáng đãng của con người Nam bộ đã làm nên phong cách của đờn ca tài tử. Ca hát giữa không gian sông nước làm gợi lên nét khoáng đạt, cái hồn quê", soạn giả Nguyễn Hoài Vân nói.

Tồn tại gần một trăm năm qua, đờn ca tài tử là món ăn tinh thần không thể thiếu của người dân Nam bộ. Người ta có thể chơi đờn ca tài tử lúc nông nhàn, trước sân nhà, ngoài bờ ruộng, cạnh bờ sông, hay lý tưởng hơn là thả thuyền trên sông. Tất cả các hình thức thể hiện đã và đang góp phần bảo tồn, phát huy giá trị loại hình nghệ thuật truyền thống đặc thù của vùng đất Nam bộ.
@nguoinoitieng
***
Đờn ca tài tử - dấu ấn đất phương Nam
Từ lâu, nghệ thuật đờn ca tài tử Nam Bộ đã ăn sâu vào đời sống văn hóa và tinh thần của người dân đất phương Nam. Ngày 5/12/2013, nghệ thuật đờn ca tài tử Nam Bộ của Việt Nam chính thức được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Và đây cũng là lần đầu tiên, một loại hình nghệ thuật dân gian truyền thống ở Nam Bộ được công nhận là di sản thế giới.
«
Nghệ thuật đờn ca tài tử đạt đủ các tiêu chí để trở thành Di sản Văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại do UNESCO đề ra, đó là: Tầm ảnh hưởng văn hóa rộng lớn, giá trị nghệ thuật độc đáo, không nhầm lẫn với bất cứ loại hình âm nhạc nào khác và quan trọng nhất là nó có sức sống mãnh liệt, hiện vẫn đang phát triển mạnh mẽ tại các tỉnh thành Nam Bộ.
»
Khám phá điệu dân ca đất phương Nam
Nhắc đến đờn ca tài tử, người ta thường nghĩ ngay đến loại hình nghệ thuật dân gian đặc sắc, được xem như một thứ “đặc sản” riêng có của người Nam Bộ. Người dân đất phương Nam có thể chơi đờn ca tài tử ở bất cứ nơi đâu, vào bất cứ thời điểm nào và đặc biệt là ai cũng có thể chơi, không phân biệt giàu sang, gái trai hay già trẻ. Chính vì vậy đờn ca tài tử có thể xuất hiện trong những bữa trà dư tửu hậu, trong những đêm trăng thanh gió mát ở các miệt vườn, trên những con thuyền trôi lững lờ dưới dòng kênh xanh, hay những dịp cúng tế, cưới hỏi, ma chay, gỗ chạp…

Theo các nhà nghiên cứu, đờn ca tài tử xuất hiện vào cuối thế kỷ 19, có nguồn gốc từ Nhã nhạc cung đình Huế, và sớm trở thành loại hình âm nhạc dân gian truyền thống mang đậm sắc thái âm nhạc bình dân của miền sông nước Nam Bộ.

Chữ “tài tử” trong đờn ca tài tử dùng để chỉ người nghệ nhân giỏi về cổ nhạc, có biệt tài về đàn và ca, chứ không có nghĩa là “nghiệp dư”. Điều này còn có nghĩa, các “tài tử” không dùng nghệ thuật của mình để làm kế sinh nhai mà chỉ chơi khi vui hay lúc ngẫu hứng, nếu không hứng thì thôi, không ai có thể bỏ tiền ra mua được tiếng đàn của họ. Tuy vậy, trình độ của các “tài tử” đúng nghĩa lại không hề thấp khi họ phải trải qua thời gian luyện tập rất công phu và luôn tạo cho mình một phong cách riêng. Nghệ thuật đờn ca tài tử không có trang phục biểu diễn riêng, các “tài tử” thường cũng không câu nệ về trang phục, chỉ khi tham gia trình diễn ở đình, miếu hoặc trên sân khấu họ mới chú ý tới ăn mặc sao cho phù hợp với không gian trình diễn là được.

Du khách thưởng thức biểu diễn đờn ca tài tử Nam Bộ ở ngôi nhà cổ Cai Cường
(xã Bình Hòa Phước, huyện Long Hồ, Vĩnh Long). Ảnh: Nguyễn Luân

Một buổi biểu diễn đờn ca tài tử phục vụ du khách trong không gian vườn cây ăn trái ở tỉnh Bạc Liêu. Ảnh: Lê Minh

Một buổi biểu diễn đờn ca tài tử tại Lễ hội Văn hóa người Hoa ở Tp. Hồ Chí Minh. Ảnh: Minh Quốc

Các loại nhạc cụ dùng trong biểu diễn đờn ca tài tử như:
(từ trái qua) đàn guitale, đàn đáy, đàn tỳ bà, đàn sến 3 dây, đàn gáo, đàn cò, đàn nguyệt, đàn tranh. Ảnh: Lê Minh

Theo GS Trần Văn Khê, người đã dành trọn đời để giới thiệu âm nhạc truyền thống Việt Nam nói chung và đờn ca tài tử Nam Bộ nói riêng với thế giới, đầu thế kỷ XX nghệ thuật đờn ca tài tử phát triển rất mạnh, nhanh chóng lan tỏa khắp xứ Nam Kỳ lục tỉnh. Đặc biệt, lúc bấy giờ nhờ có sự giao lưu và thi đua giữa các nhóm tài tử nên không chỉ kỹ thuật đờn, ca được nâng cao mà việc ghi chép, hệ thống hoá các bản nhạc cổ cũng ngày càng được hoàn thiện. Thời bấy giờ, làng đờn ca tài tử Nam Bộ nổi lên rất nhiều tên tuổi lớn, tiêu biểu như các nghệ nhân: Nguyễn Quang Đại (tức Ba Đợi) ở Long An, Trần Quang Quờn (Ký Quờn) ở Vĩnh Long, Mộc Quán Nguyễn Trọng Quyền ở Cần Thơ, Lê Tài Khí (tức Nhạc Khị) và nhà sư Nguyệt Chiếu ở Bạc Liêu… Những người này đã có công lớn trong việc thúc đẩy nghệ thuật đờn ca tài tử Nam Bộ phát triển rực rỡ trong nửa đầu thế kỷ XX.

Nhạc khí chính trong đờn ca tài tử là đàn kìm (đàn nguyệt), đàn cò, đàn tranh và đàn bầu, tục gọi là “tứ tuyệt”. Vào khoảng năm 1930 có thêm cây đàn guitare phím lõm, violon, guitare hawaii. Bên cạnh đó còn có song lan (còn gọi là song loan) dùng để đánh nhịp. Theo truyền thống, ít khi nhạc công độc tấu mà thường song tấu đàn kìm và đàn tranh với tiếng “thổ” pha tiếng “kim”, hoặc tam tấu (kìm, tranh, cò), đôi khi có ống sáo thổi ngang hay ống tiêu thổi dọc. Khi biểu diễn, phần hay nhất của đờn ca tài tử là phần rao của tài tử đàn và nói lối của tài tử ca để lên dây đàn và gợi cảm hứng cho bạn diễn, tạo không khí cho dàn tấu. Ngoài ra, do biểu diễn ngẫu hứng, các tài tử ca thường cải biên đi theo cách riêng sau khi dựa trên bản nhạc gốc truyền thống. Chính những điều này đã tạo nên nét mới lạ và sức hấp dẫn đối với người nghe khi thưởng thức đờn ca tài tử.

Tuy có nhiều bài bản khác nhau nhưng về tổng thể, đờn ca tài tử có 20 bài tổ được gọi là “nhị thập huyền tổ bản” cho 4 hơi điệu, bao gồm: 6 bài Bắc (diễn tả sự vui tươi, phóng khoáng), 7 bài Hạ (dùng trong tế lễ, có tính trang nghiêm), 3 bài Nam (diễn tả sự an nhàn, thanh thoát) và 4 bài Oán (diễn tả những cảnh sầu não, đau buồn, chia ly). Sau này còn phát triển thêm 8 bài Ngự, 10 bài Liên hoàn cùng rất nhiều dị bản và các bản mới do các nhạc sư, nghệ sĩ tài năng sáng tác.

Trải qua hơn một thế kỷ, đờn ca tài tử vẫn tồn tại và phát triển vững bền, trở thành một món ăn tinh thần thường nhật, và cũng là “đặc sản” của người Nam Bộ dùng để đãi du khách khi về với miền sông nước phương Nam.

Sức sống mãnh liệt của đờn ca tài tử
Khác với nhiều loại hình dân ca, nghệ thuật đờn ca tài tử có một sức sống mãnh liệt. Không chỉ người trong nước mà cả du khách nước ngoài khi đến Việt Nam cũng rất thích thưởng thích bộ môn nghệ thuật này bởi tính dân dã, gần gũi, mùi mẫn và độc đáo của nó.

GS Trần Văn Khê cho biết, năm 1963, ông đã nhờ nhạc sĩ Nguyễn Hữu Ba thu một đĩa đờn ca tài tử để giới thiệu với UNESCO. Năm 1972, ông gửi tiếp cho UNESCO một đĩa thu âm đờn ca tài tử thứ hai do chính mình và nhạc sư Vĩnh Bảo cùng trình tấu. Ngoài ra, cơ quan truyền thông Cocora Radio France của Pháp cũng đã mời GS Trần Văn Khê, nhạc sư Vĩnh Bảo (năm 1972) và nghệ sĩ đàn tranh Hải Phượng (năm 1994) ghi âm hai đĩa đờn ca tài tử khác và cả hai đĩa này đều nằm trong danh sách đĩa nhạc bán chạy nhất nước Pháp, được nhận giải Phê bình âm nhạc trong năm phát hành.

Chúng tôi tìm về Bạc Liêu, địa phương có phong trào đờn ca tài tử phát triển rất mạnh ở Nam Bộ và cũng là quê hương của soạn giả Cao Văn Lầu, tác giả của bản “Dạ cổ hoài lang”, một di sản mang tính biểu tượng của làng đờn ca tài tử tỉnh Bạc Liêu.

Nhạc hội đờn ca tài tử Tp. Hồ Chí Minh 2011 đã thu hút 126 tài tử
đến từ các CLB đờn ca tài tử tại Tp.HCM và nhiều tỉnh Nam Bộ về tham gia tranh tài và biểu diễn. Ảnh: Lê Minh

Các nghệ sĩ Hoàng Long - Thanh Thảo (Trung tâm văn hóa huyện Củ Chi, Tp. Hồ Chí Minh)
biểu diễn một trích đoạn tại Nhạc hội đờn ca tài tử Tp. Hồ Chí Minh 2011. Ảnh: Lê Minh

GS. Trần Văn Khê giao lưu với khán giả yêu đờn ca tài tử tại Tp. Hồ Chí Minh. Ảnh: Lê Minh

Các tài tử biểu diễn tại Nhạc hội đờn ca tài tử Tp. Hồ Chí Minh 2011. Ảnh: Lê Minh

Các nghệ sĩ đờn ca tài tử thắp hương tưởng nhớ cố soạn giả Cao Văn Lầu
tại Khu lưu niệm nghệ thuật đờn ca tài tử Nam Bộ và soạn giả Cao Văn Lầu. Ảnh: Lê Minh

Một góc Khu lưu niệm nghệ thuật đờn ca tài tử Nam Bộ và soạn giả Cao Văn Lầu. Ảnh: Lê Minh

Du khách tham quan Khu lưu niệm nghệ thuật đờn ca tài tử Nam Bộ và soạn giả Cao Văn Lầu. Ảnh: Lê Minh

Lớp học đờn ca tài tử tại khoa Kịch hát dân tộc Trường Đại học Sân khấu và Điện ảnh Tp. Hồ Chí Minh. Ảnh: Lê Minh
«
“Festival Đờn ca tài tử Việt Nam - Bạc Liêu lần thứ I/2014 là một sự kiện văn hóa lớn mang tầm quốc gia và có tính quốc tế, nhằm tôn vinh và giữ gìn cũng như phát huy giá trị nghệ thuật đờn ca tài tử, đồng thời đây là dịp để quảng bá hình ảnh, con người Bạc Liêu đến bạn bè trong nước và thế giới”.(Ông Nguyễn Chí Thiện, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bạc Liêu)
»
Ở Bạc Liêu, mỗi ấp, mỗi khóm, mỗi xã, mỗi phường, đến thành phố đều có câu lạc bộ đờn ca tài tử. Hiện toàn tỉnh có 227 câu lạc bộ đờn ca tài tử, với tổng số 2.143 thành viên: 475 tài tử đờn và 1.668 tài tử ca. Trong đó 55 câu lạc bộ được Nhà nước hỗ trợ trang thiết bị, dụng cụ sinh hoạt. Các câu lạc bộ luôn sinh hoạt định kỳ. Ngoài ra, hàng năm tỉnh Bạc Liêu còn tổ chức Liên hoan đờn ca tài tử nên các câu lạc bộ càng có thêm cơ hội được giao lưu biểu diễn, nâng cao trình độ chuyên môn.

Ngoài ra, hơn 10 năm nay, hàng năm, ba tỉnh Bạc Liêu - Sóc Trăng - Cà Mau cùng với một số tỉnh thuộc miền Tây Nam Bộ cũng thường xuyên tổ chức giao lưu, giúp cho phong trào đờn ca tài tử ở Nam Bộ có điều kiện được phát triển mạnh.

Anh Nguyễn Quốc Minh, Giám đốc Trung tâm, kiêm Trưởng Phòng Văn hóa Tp. Bạc Liêu cho biết, lớp tập huấn cộng đồng “Hát bài Dạ cổ hoài lang (bản chuẩn) và ca vọng cổ” do Trung tâm Văn hóa Tp. Bạc Liêu tổ chức hiện thu hút rất đông học viên. Lớp học có đủ mọi lứa tuổi, có những cụ đã hơn 80 tuổi và cũng có những em mới 14, 15 tuổi…

Em Lê Thị Thu Thảo (14 tuổi, phường Nhà Mát) tâm sự: “Em rất thích đờn ca tài tử vì từ nhỏ đã được nghe ba mẹ, cậu dì ca trong mỗi dịp sinh hoạt trong gia đình, hay những lần đi đám tiệc. Em học để biết cách lấy hơi, giữ nhịp, để lúc ca em cũng thấy tự tin hơn”.

Với những thành tựu và truyền thống đáng tự hào về quá trình phát triển đờn ca tài tử, Bạc Liêu đã được Chính phủ chọn làm nơi đăng cai Festival đờn ca tài tử Việt Nam lần đầu tiên. Liên hoan sẽ diễn ra vào tháng Tư năm 2014 với chủ đề “Đờn ca tài tử - Tiếng lòng người phương Nam”.

Để chuẩn bị cho sự kiện này, ngoài việc tiếp tục thực hiện tốt công tác bảo tồn và phát huy phong trào đờn ca tài tử, Bạc Liêu đã tiến hành xây dựng và tu sửa 26 công trình trọng điểm, điển hình như: Khu lưu niệm nghệ thuật đờn ca tài tử Nam Bộ và nhạc sĩ Cao Văn Lầu; Trung tâm Triển lãm Văn hóa - Nghệ thuật và Nhà hát Cao Văn Lầu; Quảng trường Hùng Vương…

Theo kết quả thống kê mới nhất, phong trào đờn ca tài tử hiện đã phát triển đến 21 tỉnh thành trên cả nước, với 2.258 câu lạc bộ và 13.800 người tham gia, người trẻ nhất 6 tuổi, già nhất 99 tuổi.

Bên cạnh phong trào đờn ca tài tử đang phát triển sôi nổi ở khắp các tỉnh, thành Nam Bộ, việc nghiên cứu và đào tạo nghệ thuật đờn ca tài tử theo hướng chuyên nghiệp, bài bản cũng đang được quan tâm, đầu tư mạnh mẽ. Và Tp. Hồ Chí Minh chính là trung tâm đào tạo và nghiên cứu đờn ca tài tử lớn nhất của cả nước. Tại đây, hiện có hai đơn vị có thể đào tạo ra những nghệ sĩ đờn ca chuyên tài tử chuyên nghiệp là Khoa Âm nhạc dân tộc của Nhạc Viện Tp. Hồ Chí Minh và Khoa Kịch hát dân tộc của trường Đại học Sân khấu Điện ảnh. Ngoài ra còn có nhiều lớp đờn ca tài tử do các Nhà văn hóa ở thành phố, quận, huyện và của các nghệ nhân mở ra để dạy cho những người yêu thích bộ môn nghệ thuật này.

Có thể nói, đờn ca tài tử chính là “hồn cốt” trong di sản văn hóa Nam Bộ. Nó không chỉ là loại hình nghệ thuật thể hiện đậm nét văn hóa, cũng như tính cách giản dị, gần gũi, phóng khoáng và giàu tình cảm của người dân đất phương Nam, mà còn cho thấy đây là một loại hình nghệ thuật có khả năng lôi cuốn và gắn kết cộng đồng rất cao, nhờ đó mà nó luôn có một sức sống mãnh liệt, trường tồn với đời sống văn hóa của dân tộc./.
@Nguyễn Vũ Thành Đạt - Ảnh: Lê Minh, Nguyễn Luân
@_http://vietnam.vnanet.vn/vnp/vi-vn/13/53825/phong-su-chuyen-de/don-ca-tai-tu-dau-an-dat-phuong-nam.html

***
“Tôi ước mình được lớn lên ở vùng đất Nam Bộ…”

Trong bài phát biểu đầy xúc động tại lễ trao bằng công nhận Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ vào Danh sách đại diện Di sản phi vật thể của nhân loại, đại diện UNESCO- TS Katherine Muller Marin khẳng định, bà ước đã được lớn lên ở vùng Nam Bộ- Việt Nam.

“Một dây kết bạn đồng tâm,

Hai dây kết bạn tri âm suốt đời”

Kính thưa quý vị,

Những đúc kết này của một nghệ sĩ đờn ca tài tử khuyết danh giúp giải thích vì sao Nghệ thuật đờn ca tài tử đã trở thành một phần không thể thiếu được trong đời sống của những người nắm giữ truyền thống văn hóa này ở khắp 21 tỉnh, thành Nam Bộ Việt Nam.

Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh, bà Katherine Muller -Marin, Thứ trưởng Đặng Thị Bích Liên và các đại biểu với GS.TS Trần Văn Khê, nhạc sư Nguyễn Vĩnh Bảo
Môn nghệ thuật này đưa con người đến gần nhau hơn, gợi lên cuộc sống trên mảnh đất miền sông nước đồng bằng sông Cửu Long, phản ánh tâm tư tình cảm của họ, cũng như sự chuyên cần, lòng quả cảm và khí phách của người dân nơi đây.

Tôi ước rằng mình có một tuổi thơ lớn lên ở vùng đất Nam Bộ, như rất nhiều quý vị ở đây, được đắm mình trong những câu hát, câu đờn thấm đượm tình cảm, như Dạ cổ hoài lang của cố nghệ sĩ Cao Văn Lầu, hay những cung bậc đầy cảm xúc của những nhạc cụ đa dạng và độc đáo này.

UNESCO tin rằng di sản văn hóa phi vật thể phải thuộc về cộng đồng, được liên tục trao truyền và tái tạo để đảm bảo rằng những người nắm giữ di sản và con, cháu của họ được tiếp tục giữ gìn và phát huy văn hóa của mình.

Bí thư Thành ủy TP. HCM Lê Thanh Hải và bà Katherine Muller -Marin tại buổi Lễ
...
Vì tất cả những lý do trên, tại phiên họp thường niên lần thứ 8 được tổ chức tại thành phố Baku, Azerbaijan, Ủy ban Liên chính phủ về Bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể đã quyết định ghi danh Nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ vào Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Tình yêu và quyết tâm bảo vệ truyền thống này của các bạn đã cho người dân Việt Nam và trên toàn thế giới niềm hân hạnh được thưởng thức, tìm tòi, và có cơ hội phần nào hiểu về nền văn hóa tươi đẹp và phong phú của các bạn.
...
Tôi cũng xin tái khẳng định cam kết tiếp tục hỗ trợ và đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam trên con đường dài, nhưng vô cùng thú vị và đầy ý nghĩa, của công cuộc bảo vệ di sản văn hóa phi vật thể của đất nước đã trở thành quê hương thứ hai của tôi...!
@_http://dantri.com.vn/van-hoa/dai-dien-unesco-toi-uoc-co-tuoi-tho-lon-len-o-nam-bo-837410.htm
@_http://www.baovanhoa.vn/DISAN/print-60877.vho
________________
Dưới đây là những bản nhạc minh họa cho người nghe cảm nhận được cái hồn nhạc trong "đờn ca tài tử"
_http://dc317.4shared.com/img/484939636/75c7206c/dlink__2Fdownload_2FGF7u8Wgi_3Ftsid_3D20150327-124825-c46174bb_26lgfp_3D10000_26sbsr_3Dae94e7ebe45bb8e45f51e501ea1293bf41117b5558fac20d/preview.mp3?se=85MpYSJf9VgR2bFoq1%2BUsA%3D%3D
Dạ Cổ Hoài Làng Vũ Đức Sao Biển được chơi bởi Guitar Pro 5.0
Viên Ngọc Quý Của Đờn Ca Tài Tử – Chương trình VHKHXHGD – Ấn Tượng VTV
_https://www.youtube.com/watch?v=XltyGbRHWMY
Phim tài liệu: Viên ngọc của đờn ca tài tử Nam Bộ – Tập 1
Kênh Văn Hóa Việt (mới): _https://www.youtube.com/user/vanhoaviet2
_https://www.youtube.com/watch?v=y7bRGpkURmY Phim tài liệu: Viên ngọc của đờn ca tài tử Nam Bộ - Tập 1
_https://www.youtube.com/watch?v=YtG7ArtuHGk Phim tài liệu: Viên ngọc của đờn ca tài tử Nam Bộ – Tập 2
***
_https://www.youtube.com/watch?v=zu-upNd4Sa0 Giai điệu phương nam 14: GSTS Trần Văn Khê, NSND Lệ Thủy, Huyền Trang, Ngọc Đợi
@_http://www.facebook.com/lethuyfanpage
**********
_https://www.youtube.com/watch?v=5ncEXD0rANI hồ duy tuấn độc tấu đàn bầu

***
DẠ CỔ HOÀI LANG song tấu đàn tranh , VIETNAM
_https://www.youtube.com/watch?v=fLvs9dR4ULk
Sáng tác: Cao Văn Lầu
Ký âm: Vũ Đức Sao Biển – Soạn tranh: Vương Hạnh
Biểu diễn: Vương Hạnh, Anh Hà
***
_https://www.youtube.com/watch?v=vQ_1arE9GFg Viên ngọc quý của Đờn ca Tài tử – Tập 2

_https://www.youtube.com/watch?v=P-hr_VpaUv8 Thương Sao Dạ Cổ Hoài Lang
Hãng Phim Tây Đô
***
_https://www.youtube.com/watch?v=bE0M0d1Wxao DẠ CỔ HOÀI LANG – NGỌC HUYỀN 2010 Bài hát: Dạ cổ hoài lang Trình bày: Ngọc Huyền DVD Asia 49

_https://www.youtube.com/watch?v=F3OOQ_S3Y10 Dạ cổ hoài lang – Ngọc Giàu, VIETNAM
Giọng hát đầy cảm xúc của NSND Ngọc Giàu trong đêm chung kết The Voice Kids 2013
_https://www.youtube.com/watch?v=qAzRRCzkg2g Dạ Cổ Hoài Lang – Cẩm Ly, VIETNAM HTV Award 31/03/2012, đài TV HTV 7
_https://www.youtube.com/watch?v=rq3ymcxipJ4 Dạ cổ hoài lang – HƯƠNG LAN 2007 Hương Lan
_https://www.youtube.com/watch?v=UmAXJdglWzA **********
DẠ CỔ HOÀI LANG – HƯƠNG LAN – PHƯƠNG MỸ CHI, USA
Publiée le 11 déc. 2013 Tuyet pham :Da co hoai lang – huong lan – phuong my chi
_https://www.youtube.com/watch?v=oC_dAbMWBeg
DẠ CỔ HOÀI LANG (Hương Lan), USA
_https://www.youtube.com/watch?v=RYisJRazdMk Dạ Cổ Hoài Lang - Hương Lan <--bản phối Đức Trí
“Có những bài hát, những bản nhạc, như bài vọng cổ Dạ cổ hoài lang, mỗi lần nghe lại cảm thấy rưng rưng, thấy nhớ ông bà, nhớ quê xưa, nhớ tuổi thơ của mình hơn bao giờ hết… “Dạ cổ hoài lang” được xem là bản vọng cổ đầu tiên, được nghệ sĩ Cao Văn Lầu sáng tác năm 1918 ở Bạc Liêu, quê nội của tôi. Gần 100 năm rồi mà niềm yêu thương, xót xa, mong ngóng chờ chồng của người phụ nữ trong bài vọng cổ này như vẫn còn nguyên đó, chưa bao giờ xưa cũ…” – nhạc sĩ Trần Quang Hải
DẠ CỔ HOÀI LANG
“Từ là từ phu tướng,
Bảo kiếm sắc phong lên đàng.
Vào ra luống trông tin chàng.
Đêm năm canh mơ màng.
Em luống trông tin chàng,
Cho gan vàng quặn đau í i a
Đường dù xa ong bướm,
Xin đó đừng phụ nghĩa tào khang.
Còn đêm luống trông tin nhạn,
Ngày mỏi mòn như đá Vọng phu.
Vọng phu vọng luống trông tin chàng.
Lòng xin chớ phũ phàng…
Chàng là chàng có hay?
Đêm thiếp nằm luống những sầu tây.
Biết bao thuở đó đây sum vầy,
Duyên sắt cầm lạt phai í i a
Thiếp nguyện cho chàng
Nguyện cho chàng đặng chữ an bình an.
Mau trở lại gia đàng,
Cho én nhạn hiệp đôi í i a”

_https://www.youtube.com/watch?v=MFB1sMnDKo0 Dạ Cổ Hoài Lang – Phương Mỹ Chi – bản thu âm nghe cực hay cực chuẩn
_http://www.nhaccuatui.com/bai-hat/da-co-hoai-lang-phuong-my-chi.PlKLXxyHDTPi.html Dạ Cổ Hoài Lang - Phương Mỹ Chi lượt nghe 1.084.040
Da Co Hoai Lang, Phương Mỹ Chi, Phuong My Chi, Chị 7, Chi7, Cô Bé Dân Ca, Co Be Dan Ca, Giọng Hát Việt Nhí 2013, Giong Hat Viet Nhi 2013, The Voice Kid 2013.
– Đêm chung kết diễn ra với sự mong chờ và lo lắng dành cho em, khi bước chân lên sân khấu nét mặt buồn bã của em đã làm cho các FAN thật sự hoang mang khi nghĩ về 1 kịch bản đã được dàn sếp của cuộc thi.
– Phương Mỹ Chi vẫn thực hiện tốt các phần thi của mình, tuy không lên ngôi ở Giọng Hát Việt Nhí 2013 nhưng đối với hàng triệu khán giả em đã là quán quân mùa này. Với dòng nhạc Dân Ca mọi người đều tin rằng con đường ca hát của em sẽ còn tiến xa hơn và thành công hơn nữa…luôn luôn dõi theo em!
***
_https://www.youtube.com/watch?v=8g24L3JlzTw CẢI LƯƠNG – HÀNH TRÌNH NGHỆ THUẬT ( tập 2 )
Cải lương là một loại hình kịch hát có nguồn gốc từ miền Nam Việt Nam, hình thành trên cơ sở dân ca miền đồng bằng sông Cửu Long và nhạc tế lễ.
Giải thích chữ “cải lương” (改良) theo nghĩa Hán Việt, giáo sư Trần Văn Khê cho rằng: “cải lương là sửa đổi cho trở nên tốt hơn”, thể hiện qua sân khấu biểu diễn, đề tài kịch bản, nghệ thuật biểu diễn, dàn nhạc và bài bản.
Về thời gian ra đời, theo Vương Hồng Sển: tuy “có người cho rằng cải lương đã manh nha từ năm 1916, hoặc là 1918″, nhưng theo ông thì kể từ ngày 16 tháng 11 năm 1918, khi tuồng Gia Long tẩu quốc được công diễn tại Nhà Hát Tây Sài Gòn, cách hát mới lạ này mới “bành trướng không thôi, mở đầu cho nghề mới, lấy đờn ca và ca ra bộ ra chỉnh đốn, thêm thắt mãi, vừa canh tân, vừa cải cách…nên cải lương hình thành lúc nào cũng không ai biết rõ…”
***
_https://www.youtube.com/watch?v=tuWaw9lk8gM Huỳnh Khải giới thiệu: Tiếng nhạn kêu sương
Huỳnh Khải giới thiệu: Tiếng nhạn kêu sương do soạn giả Tư Chơi sáng tác
***
_https://www.youtube.com/watch?v=Zvog-wg_b84 Dạ Cổ Hoài Lang - Út Trà Ôn
***
_https://www.youtube.com/watch?v=zp56lOHeol4 Cải lương: Hành Trình Nghệ Thuật 2 : DẠ CỔ HOÀI LANG
***
_https://www.youtube.com/watch?v=Rvb1NjWjWcQ Chí Tâm – đàn sến – ca Dạ Cổ Hoài Lang , USA
<--Hương Lan quá dữ thì Chí Tâm cũng không kém cạnh. Bản nhạc này Chí Tâm thể hiện quá chuẩn từ lời ca đến phong cách.
_https://www.youtube.com/watch?v=Rvb1NjWjWcQ Huynh Khai – Don Kim Tai tu 2 – Da co hoai lang 24 cau – Ha Thu, VIETNAM 2011 Huỳnh Khải giới thiệu về Đờn Kìm trên CVTV

***
_https://www.youtube.com/watch?v=KiK6YKvW_Iw Tran Van Khe talked about the history of Vong Co 2 , VIETNAM 2007
Artist Thanh Tuyet was singing “Da Co Hoai Lang” (Composer: Cao Van Lau) at Prof. Tran Van Khe’s home. The voice is so sweet and the song moved audiences to tears.
********
_https://www.youtube.com/watch?v=kwzkeGFVp_U DẠ CỔ HOÀI LANG : nguồn gốc, VIETNAM
Bác Cao Van Lầu sau khi bị mẹ bắt bỏ vợ đầu (Trần Thị Tấn) vì sau 3 nam không có con (tam niên vô tử bất thành thê) đã thôi thúc viết ra bản Dạ Cổ Hoài Lang. Sau đó họ có với nhau 7 nguời con – 5 trai, 2 gái.

***
_https://www.youtube.com/watch?v=rq3ymcxipJ4 Dạ cổ hoài lang do Hương Lan hát , 2007
HƯƠNG LAN hát DẠ CỔ HOÀI LANG , KARAOKE
***
_https://www.youtube.com/watch?v=ARYQT7MZqcI Dạ cổ hoài lang – Hương Lan , USA 2011

***
_https://www.youtube.com/watch?v=qFFrobNkFzk
Conhacquehuong.com-LTDTPhim tài liệu- Cải lương – hành trình nghệ thuật (phần 2).flv , VIETNAM 2012
Nguồn gốc bản Dạ Cổ Hoài Lang và sự phát triển của bài này từ nhịp 2, lên nhịp 4, 8, 16, 32
_https://www.youtube.com/watch?v=bmN0N2r590k Cải lương: Hành Trình Nghệ Thuật 1
_https://www.youtube.com/watch?v=zp56lOHeol4 Cải lương: Hành Trình Nghệ Thuật 2
_https://www.youtube.com/watch?v=fiPhb06WWHc Phim tài liệu: Đờn ca tài tử Nam Bộ - Hồn quê
_https://www.youtube.com/watch?v=8NrO8TCGk24 Dân ca ví dặm Nghệ Tĩnh
_http://zingtivi.com/phim-tai-lieu-don-ca-tai-tu-nam-bo-hon-que-vfiPhb06WWHc.html Phim Tai Lieu Don Ca Tai Tu Nam Bo Hon Que
@TranQuangHai & nhiều nguồn

alpha · « **Reply #79 on:** 03 Tháng Tư, 2015, 01:41:05 AM »

TẢN MẠN VỀ "VỌNG CỔ & CẢI LƯƠNG"
Ở trên đã nói nhiều về "đờn ca tài tử", sẽ là thiếu sót rất lớn nếu không nhắc đến kẻ kế thừa những tinh hoa của dòng nhạc này. Chính là "Vọng Cổ & Cải Lương" một thời đình đám ngày xưa !
Có thưởng thức và cảm nhận được cái hồn "Vọng Cổ & Cải Lương" mới hiểu tại sao ngày xưa có rất nhiều người mê mệt đến vậy và tại sao ngày nay loại hình nghệ thuật này lại đang hấp hối.

Trước hết xin nói về bản nhạc đi vào lòng người nhất kiểu "cảnh cũ còn đây mà người xưa đâu rồi ?"
Xuất xứ “Tình anh bán chiếu”

Nhà trong hẻm, bề ngang hẹp, cầu thang dốc… vậy mà ở tuổi ngoài 80, soạn giả Viễn Châu hàng ngày vẫn ba buổi lên lầu 2, xuống tầng trệt để uống trà, ăn sáng, ăn trưa, ăn tối đều đều… Cứ mỗi lần đến thăm tác giả bản “Tình anh bán chiếu”, tôi đều để ý đến dáng lên xuống cây cầu thang hẹp và dốc này để “đoán” sức khỏe của tác giả.

Nhưng lần này thì tôi có “âm mưu” lên hẳn thư phòng của ông, ngồi chơi lâu và “điều tra” xuất xứ của “Tình anh bán chiếu”! Có người đã quả quyết với tôi rằng: “Tình anh bán chiếu” được đệ nhất danh ca Út Trà Ôn cất giọng thì nỗi buồn lên đến chơi vơi (!). Chẳng thế mà khi Út Trà Ôn qua đời, Viễn Châu đã than: Hoàng đế đã băng hà (!).

… Phòng riêng của soạn giả Viễn Châu ở phía sau cùng của lầu 2, nhưng có cửa sổ hậu thoáng mát. Xung quanh ông là sách vở, đĩa nhạc, trên tường treo một cây đàn tranh, bên cạnh ghế ngồi trong tầm tay với là chiếc đàn ghita “mini”, đằng sau treo lẫn với quần áo là cây đàn ghita lớn… Tất cả gợi lên không khí đang làm việc.

Soạn giả Viễn Châu (trái) và tác giả.

Tôi bắt đầu vào chuyện: Tôi đã nhiều lần được nghe bản “Tình anh bán chiếu” ở nhiều nơi khác nhau, thường là người ta ngẫu hứng bên chén trà, ly rượu hay lúc hội họp đông người… Có điều là, người ca đều là “nghệ sĩ” dân gian. Vậy mà họ thuộc làu bản vọng cổ trường thiên này… Có lẽ là vì lời lẽ trau chuốt, mượt mà của nó? Soạn giả Viễn Châu sau khi nhả một làn khói thuốc đậm đặc, ông ngắt lời tôi: Một bài vọng cổ phải có cốt truyện, phải có vai chính như trong một truyện ngắn. Hay là ở cốt truyện.

Ông kể: …Năm 1961, Giám đốc hãng đĩa nhạc Hồng Hoa bảo tôi, đệ nhất danh ca Út Trà Ôn đã ký với hãng một hợp đồng làm việc, vì vậy tôi phải sáng tác ngay một bản vọng cổ để Út Trà Ôn ca bản đầu tiên thâu đĩa hát!
Bà chủ hãng dĩa này kêu tôi tới bàn: “Anh Bảy nè, anh Mười chịu ký hợp đồng độc quyền với hãng mình rồi, vậy anh mau viết bài ca để thu, phải làm cho thị trường náo động”.
Ngay sau đó tôi có công chuyện đi Bạc Liêu, về ngang Ngã Bảy Phụng Hiệp tôi vô quán cà phê nghỉ chân, thấy một anh bán chiếu trẻ dáng quê mùa hiền lành đang ngồi dưới một mái hiên nhà nghỉ chân, tay cầm nón lá quạt quạt…

Dưới sông ghe thuyền tấp nập, phía trong đồng lại có một đám cưới đang rước dâu trên đường… Thế là tôi nảy sinh một chủ đề. Anh bán chiếu có một mối tình thầm kín với cô gái đặt mua chiếu, năm sau đem chiếu lên bán thì cô đã đi lấy chồng… Anh ta vô cùng thất vọng và nỗi buồn của anh dâng trào như con sông “lai láng muôn dòng”… Trên đường từ Ngã Bảy về tới Sài Gòn đêm đó, tôi đã soạn xong “Tình anh bán chiếu” trên xe!

NSND Út Trà Ôn (phải) và NSND Viễn Châu thời trai trẻ. Ảnh tư liệu của NSND Viễn Châu

Tôi đã viết kịp bài vọng cổ Tình anh bán chiếu để anh Mười thu dĩa. Hồi đó, báo giới Sài Gòn đã phong cho anh Mười là Hoàng đế vọng cổ khi dĩa Tình anh bán chiếu được tái bản liên tục."
Chuyện này như NSND Viễn Châu từng tâm sự :
"Nhân đây, tôi cũng xin nói rõ về chất liệu hình thành câu chuyện Tình anh bán chiếu, bởi một số tờ báo trong và ngoài nước đã hư cấu quá đà. Khi đó, tôi chỉ nhìn chứ chưa hề nói chuyện với anh bán chiếu câu nào. Một số báo bịa ra chuyện tôi đến hỏi thăm, rồi mới biết anh từ Cà Mau đem chiếu lên Phụng Hiệp giao nhưng cô chủ nhà đi đâu mất biệt.

Chuyện chỉ có vậy nhưng với con mắt của người viết, tôi nhìn anh bán chiếu và nghĩ ngay đến một mối tình, rồi tự hỏi tại sao mình không cho anh bán chiếu mang tâm trạng hụt hẫng trước một tình yêu đơn phương? Thế rồi, tôi đã viết liền 4 câu hò khi nghĩ tới “món nợ” với anh Mười mà mình đã nhận với bà chủ hãng dĩa: Hò ơi, chiếu Cà Mau nhuộm màu tươi thắm/ Công tôi cực lắm mưa nắng dãi dầu/ Chiếu này tôi chẳng bán đâu/ Tìm cô không gặp/ Hò ơi, tìm cô không gặp tôi gối đầu mỗi đêm."

NSND Út Trà Ôn và NSND Viễn Châu (ảnh do NSND Viễn Châu cung cấp)

Tôi nghĩ đến 2.000 cốt truyện cho 2.000 bài vọng cổ và 60 cốt truyện cho các vở cải lương mà soạn giả Viễn Châu đã sáng tác suốt nửa thế kỷ qua để làm nên một tên tuổi trong giới sân khấu ca cổ Nam bộ… mà thầm phục sức sáng tạo của ông già.

Theo thói quen cố hữu của một nhà báo, trước lúc chia tay, tôi hỏi ông: Gần đây anh Bảy (tên thân mật của soạn giả) đang viết cái gì? – Giờ sức yếu rồi, tôi chỉ viết ca cổ hài cho “Tuổi trẻ cười” mỗi kỳ một bài, tháng hai kỳ (!).

Trên đường về, tôi tấp vô sạp báo, mua ngay một số “Tuổi trẻ cười” đọc ngấu nghiến ngay bài “Mừng tân hôn” của soạn giả Viễn Châu. Hay!

@LÊ PHÚ KHẢI
@NSND VIỄN CHÂU
**********
_https://www.youtube.com/watch?v=tlniNNfw_D0 Tình Anh Bán Chiếu - Út Trà Ôn
Nguyenthuyduong Huynh
Ngày xưa ca sĩ hay nghệ sĩ đã nổi tiếng thì nổi tiếng cả cuộc đời, đến khi chết vẫn còn tiếng , chứ không phải như ca sĩ nghệ sĩ bay giờ , nổi tiếng là do được ...và chỉ một thời gian thì "xẹp" kể cả bài hát , ...v.v.
Ty Nguyễn
thật là tài năng... ông út chỉ là một cậu bé chăn trâu nhưng bây giờ là một người huyền thoại em rất khâm phục
van phat la
bây h nổi tiếng chỉ 1 thơi gian thôi khoản 2-3 năm là chìm
hang nguyen
bai nay da tro thanh kinh dien!!!
_http://nhacso.net/nghe-nhac/tinh-anh-ban-chieu.WVBZVUVf.html Tình Anh Bán Chiều Út Trà Ôn St Viễn Châu Album Tình Anh Bán Chiếu
_https://www.youtube.com/watch?v=uufKLittYoc Gánh Nước Đêm Trăng - Út Trà Ôn
_http://nhacso.net/nghe-nhac/ganh-nuoc-dem-trang.V19YWkBb.html Gánh Nước Đêm Trăng Út Trà Ôn St Viễn Châu Album Sầu Vương Đáy Mộ
_https://www.youtube.com/watch?v=ERBsRQgjWBw GÁNH NƯỚC ĐÊM TRĂNG - Minh Vương
_https://www.youtube.com/watch?v=rYAYdPxIkQI GÁNH NƯỚC ĐÊM TRĂNG (Minh Vương)
_http://www.nhaccuatui.com/bai-hat/sau-vuong-y-nhac-tan-co-minh-vuong.Aq50O8lJBuC5.html Sầu Vương Ý Nhạc - Minh Vương
_http://nhacso.net/nghe-nhac/sau-vuong-y-nhac.XVhVUEI=.html Sầu Vương Ý Nhạc - Minh Vương
_http://nhac.vui.vn/sau-vuong-y-nhac-le-thuy-minh-vuong-nhieu-nghe-si-m74269c88p823a4188.html Sầu Vương Ý Nhạc - Minh Vương
_http://www.chacha.vn/song/sau-vuong-y-nhac,767642.html Sầu vương ý nhạc - Minh Cảnh
https://www.youtube.com/watch?v=BIRvOiqApuE SẦU VƯƠNG Ý NHẠC - Minh Cảnh version 2
Tinh Nguyen
Sẽ còn lâu lắm mới có nghệ sĩ nào có thể sánh bằng! hoặc có thể là không bao giờ, vì bộ môn cải lương đang xuống cấp
_https://www.youtube.com/watch?v=aYdpfEPOQ9I Sầu vương ý nhạc - Minh Cảnh version 1
Phan Quốc Việt
Tấn Tài là ông hoàng dĩa nhựa, Minh Phụng ca hay và đẹp trai nên thường vào vai chính, Minh Cảnh ca hay nhưng mỗi tội xấu nên ít vào vai chính hơn. Cả 3 đúng là huyền thoại rồi.
Diễm Lê
nghệ sĩ Minh Cảnh xấu hơn mình tưởng, vì trước kia nghe qua radio không à. nhưng xấu mà hát rất say mê, hay ghê, nghe hoài không biết chán á..
Banthad88
nguoi ta thuong noi : co tat la co tai,
chang han, de nhat danh ca nu Ut Bach Lan dau co nhan sac,
nghe si Van Vy khiem thi nhung dan rat hay
Diễm Lê
ừa cũng đúng bạn hé..

quang le
nghe hay quá đi.

Hồ Chí Dũng
làn hơi huyền diệu
Diễm Lê
bài này Minh Cảnh và Minh Vương hát hay nè.
ut lam
bài hát có nhiều ý nghĩa
Vinh Nguyễn Thế
thich chu minh canh hat qua hay
huutrong19931 le
kha nguyen van
cuộc sống là 1 vở tuồng sân khấu và mỗi người chúng ta là một vai diễn nên chúng ta phải diễn cho hết cuộc đời(giống như câu người là nhạc sỹ ta cũng là ..)

VÌ SAO TÔI BUỒN (đã chỉnh sửa)
-Lâu rồi...hôm nay ta ôn lại một chút phong cách đàn ca tài tử Nam Bộ các bạn ạ.
-Tuy xa xưa nhưng cổ truyền dân tộc vẩn lưu truyền,bất hủ...

*Bến Lức cây cầu chiều mưa đổ
*Hai người lớn bé dắt ăn xin
*Em bé mắt tròn đen lay láy
* Cụ già tay nhẹ phím đàn tơ

Ăn mày là ai ?

* Ông ơi hảy nhủ lòng thương
*Xin ông dừng lại cho em dăm đồng...!

Nghỉ kiếp nhân sinh buồn thế nhỉ ?....

>Xe dừng lại bên kia cầu Bến Lức
>Nhạc ai làm ray rức cỏi lòng ta....
>Họ không là nhửng nhạc sỉ tài hoa
>Nhưng đời gian khổ là bài ca đầy nước mắt...

-SẦU VƯƠNG Ý NHẠC
-Tân Cổ giao duyên
-Soan giả : Viển Châu
-Trình diển :Giọng ca bất hủ,nghệ sỉ nhân dân : Minh Cảnh

-Mời các bạn thư giản vui vẻ , thay đổi chương trình khác lạ chút chút.

gio heomay
Mang kem qua nghe khong đuoc....ngay moi vui ve nhe +VÌ SAO TÔI BUỒN

VÌ SAO TÔI BUỒN (đã chỉnh sửa)
-Cuối đông thoang thoảng +gio heomay
-Đả cuối mùa Đông +gio heomay còn lạnh
-Mảnh trăng non ai đả đánh cắp nửa vầng ?
-Hoa Cúc vẩn vàng nơi ngoài hiên se lạnh
-Có +gio heomay rối rít gọi mùa sang...
-Trên vai tôi +gio heomay tháng một
-Một chút rối lòng chợt nhớ... +gio heomay ?
-Đông sắp đi,ai đánh cắp nửa vầng trăng ?
-Cơn mưa phùn,mưa Xuân,Xuân sắp đến ?
-Có +gio heomay và nổi nhớ cùng em
-Hoa Sửa thôi rơi,lời thăm tôi chưa kịp ngỏ...
-Hẹn mùa sau...thức đợi +gio heomay ?
( Tặng bạn +gio heomay )
2014-01-14...11g10'

gio heomay
Hihi...cam on nhieu nha +VÌ SAO TÔI BUỒN bai tho hay lam...chieu vui ve hanh phuc nhe ban
nguyen minh tam
moi khi nghe tan co minh thay nho que huong qua troi.
dung xu
co the noi mot u that rang vong o chi co 1 giong ca xuat chung va do la minh canh con yeu bac 2 minh canh
hoàng thân Smartphone
Wá tuyệt vời
Hieu Huynh
Hay quá. Chú Minh Cảnh hát bài này là số 1. Cám ơn chú nhiều lắm.
van hong ly Đã chia sẻ trên Google+ (đã chỉnh sửa)
Sầu Vương Ý Nhạc
Sáng tác: Viễn Châu trình bày Minh cảnh
*
Thơ:
Em ở nơi nào, em ở đâu?
Lời ca tức tưởi giữa cung sầu.
Quê nghèo, áo nhuộm màu sương gió,
Một kiếp phong trần, mấy bể dâu.
Nói lối:
Xe dừng lại bên kia cầu Bến Lức,
Nhạc ai làm ray rứt cõi lòng ta.
Họ không là những nhạc sĩ tài hoa,
nhưng đời gian khổ là bài ca đầy nước mắt.
Vọng cổ:
-Mỗi khi có dịp xuống Hậu Giang và đi ngang qua cầu Bến Lức, tôi còn nhớ mãi những lời ca não nuột của em bé thơ ngây hát dạo ở ven...đường.
Nắm chiếc gậy trẻ em dắt theo một ông lão tật nguyền...
Em cất lên tiếng ca buồn rười rượi, “Mưa, mưa rừng ơi, mưa rừng.
Hạt mưa nhớ ai mưa triền miên.
Phải chăng, mưa buồn vì tình đời, mưa buồn vì lòng người, duyên kiếp không lâu.
” Ôi buồn làm sao tiếng ca đầy thảm não...
...
Không ai bảo ai nhưng cả xe đều im lặng, và tôi lắng nghe đâu đây dường như có tiếng thở dài.
Gió lạnh từ xa như điệu nhạc u hoài.
Ông lão sửa giây đàn, em bé cũng vội vàng trở sang điệu khác,
“Ai đang đi trên đường đê,
ai có nghe muôn câu hò đê mê, vô đây em,
dù trời khuya anh vẫn đưa em về.”
Giữa trưa buồn nghe não nuột lòng ơi.
*
Thơ:
Mưa lành lạnh buồn bay theo ngọn gió,
Gió trở chiều thổi nhẹ hạt mưa sa.
Buồn làm sao những tiếng nhạc, lời ca,
Tình nhân loại chan hoà tình đất nước.
Vọng cổ:
Những đường tơ chùng theo mấy ngón tay
gầy guộc, ông lão run run bấm nhẹ mấy cung đàn...
Tiếng đàn lộng phím tang thương như một kiếp cơ hàn.
Đôi hố mắt sâu thăm thẳm
như chứa đựng một nỗi niềm dĩ vãng xa xăm.
Xe đến, rồi đi, kẻ xuống Hậu Giang, người thì lo trở về nơi đô thị,
thử hỏi mấy ai không nghe cõi lòng bâng khuâng
theo lời ca ngây thơ vụng dại đang vang vang
theo tiếng nhạc thăng trầm.
...
Cầm chiếc lon rỉ sét đưa lên,
vài bàn tay bỏ vào đấy đôi tờ giấy bạc,
ông lão run run biểu lộ nét vui mừng.
Em bé cũng hân hoan nên vội cất tiếng ca rằng,
“Qua thiên san kìa ai tiễn rượu vừa tàn,
vui ca vang rồi đi tiến binh ngoài ngàn.
Người đi ngoài vạn lý quan san,
người mong chồng trong bóng cô đơn.
” Ôi buồn làm sao tiếng ca sầu thảm não
buồn làm sao những rạn vỡ tâm hồn.
...
Bảng trắng đã lên đoàn xe từ từ chuyển bánh,
tôi nhìn lần cuối cùng hình ảnh cha con người hát dạo,
lòng bỗng dưng rạo rực một niềm thương.
Người ly hương, ta cũng ly hương, họ nhạc sĩ, tôi cũng là nhạc sĩ, đời của ai kia rày đây, mai đó, thì đời của tôi cũng sương gió lâu rồi.
Mưa, mưa rừng ơi, mưa rừng. Hạt mưa nhớ ai mưa triền miên.
Phải chăng, mưa buồn vì tình đời,
mưa sầu vì lòng người, duyên kiếp không lâu
Mưa sầu vì lòng người duyên kiếp không lâu./.

Một đêm mưa rả rích, Không bè bạn G+, nằm nghe bài ca vọng cổ,
ta chợt liên tưởng đến một người hành khất già sống bằng tiếng đàn, lời ca, bên cạnh một cô bé tả tơi , đang dắt dìu nhau, thất thểu đi trong một chiều mưa không dứt….một buổi chiều chân trời tím màu mây u buồn, Khoảng lặng...
Tự nhiên đôi dòng lệ bỗng tuôn trào lên khóe mắt. Ôi! ta có thường tình nhi nữ lắm không nhỉ? nam nhi có ai mà nhỏ lệ đâu???
Đồng Nai, một đêm mưa
10/6/2013…Lý văn Hồng.

anh se la nguoi ra di
Bài hát này la một kỷ niệm của bác ba mình đóng vai một em bé dắt ông lảo ăn xin đi xin nhưng bài tân cổ này là mới rồi còn bài củ là ở bên cầu sắt cũ và bác ba của mình không còn được nghe bài hát này nửa rồi các bạn ơi vì bác của mình vừa mới qua đời vào lúc 8g30 ngày 29-7-2014 nhằm ngày mùng 2-7 năm 2014 âm lịch và ngày mùng 6-7-2014 là đưa bác của mình đi một chuyến đi không bao giờ có ngày trở lại vĩnh biệt bác kính yêu của con
_https://www.youtube.com/watch?v=lZdot1_9HSA Bao Giờ Em Quên - Minh Cảnh Mỹ Châu <--bản chất lượng
_https://www.youtube.com/watch?v=_LeijwJmsYg Người Em Vỹ Dạ - Minh Cảnh Thanh Kim Huệ <--bản chất lượng
_https://www.youtube.com/watch?v=ospjaIEjFfo Áo Cưới Màu Hoa Cà - Tấn Tài & Phượng Liên
Vĩnh Phúc Tô
Bác TẤN TÀI ca nhạc lúc đầu bị đâm hơi
Anh Ngoc Pham
tuyet voi. song mai voi nguoi nghe nhac dan toc
Sophie BibiDagiMeliShirinTimoJulian
TUYET VOI TREN CA TUYET VOI
dong Van
Nghe si truoc 1975 tat ca deu la than tuong cua tui.
Mỹ Hảo
cac anh chi nghe si ngay truoc ky thuat am thanh kg day du nhu ngay nay ma tuyet voi qua xin chuc mung tat ca
nhuoc ngon Lieu
Thế hệ vàng của bộ môn cải lương tân cổ ...Tất cả họ đều có chất giọng rất đặc biệt không lẫn vào nhau như thế hệ trẻ bây giờ hát cứ giống nhau hay bắt chước giọng của đàn anh đàn chị

_https://www.youtube.com/watch?v=U30mGIiLfRA Tan Tai Le Thuy Minh Phung Minh Vuong Phuong Lien - 11 Bai Tan Co Giao Duyen
Van Muoi Nguyen
Những bài hảt nầy quá hay. Từ chất giọng nghệ sĩ đến cách hoà đờn cuả các nhạc sĩ thời đó. Tất cả đều rất tuyệt vời!

-->Áp phê của "vọng cổ & cải lương" ngày nào đúng là ghê gớm :
tam pham
KHÔNG LÂU NỬA, NGHỆ SĨ ƯU TÚ, NGHỆ SĨ NHÂN DÂN, NGHỆ SĨ XUẤT SẮC MINH PHỤNG SẼ ĐẦU THAI LÊN- TIẾP TỤC THỰC HIỆN VAI NGƯỜI NGHỆ SĨ TUYỆT VỜI CỦA MIỀN NAM - VIỆT NAM- KHI RA ĐI, CÓ NHIỀU NGƯỜI THƯƠNG TIẾC CHẮC CHẮN SẼ QUAY LẠI KIẾP LÀM NGƯỜI, TIẾP TỤC PHỤC VỤ ĐỜI..
Hoàng Minh Đặng
Chú Minh Phụng ơi! Chú chết rồi con buồn quá, giọng chú nghe rất tỵyệt vời.
thuydung ngo
minh cung rat yeu giong hat cua chu minh phung, ko muon tin rang chu ay da mai mai ra di
Hoàng Minh Đặng
Những giọng ca ngày xưa giọng nào cũng thích. (Đúng là fan cuồng-->)Chỉ có giọng thằng Minh Vương là ghét nhất dể bắt chướt. Ai ca cũng được không phục. Chỉ có mấy người không biết thưởng thức nghệ thuật cải lương mới thích nó, (?!) Rất thích giọng chú Minh Phụng, nghe rất ấm áp. Truyền cảm.
후원티
ban di benh vien kiem tra nao di nhe co hieu nghe thuat cai luong la gi ko va co biet thuong thuc vong ca cua nghe si ko ma vao benh luan lung tung do ko thich thi di cho khac dung vao day tai ban bi lam sao the
baongoc tran
Nghe minhphung ca vong co that hay.moi lan nghe minhphung len vong co toi nhu quen het phien muon trong long.@
Nho Mien Trung
Toàn danh ca tuyệt vời
PHERO ĐỨC
trời đất quỷ thần ơi. sao mà nó mùi và hay quá vậy nè trời.nghe xong muốn về vùng sâu vùng xa miền tây mà ở ghê !!!!!!
Van Muoi Nguyen
Hãy về miền tây một lần đi, hát vọng cổ rất tuyệt bạn ạ
To ThanhThao
thây mấy bạn chỉ nhắc đến chú Minh Phụng, hôm nay mình ké vào khen cô Lệ Thủy và Phượng Liên,Minh Vương,Mỹ Châu,Tấn Tài ,các cô chú hát thật hay,cô Lệ Thủy ơi!con thích giọng hát của cô lắm!
pham nam
tan nhac,tan co giao duyen truoc 1975 chinh phuc duoc trai tim khan gia.that la tuyet voi,xin duoc noi loi cam on den nhung nghe si ,ca si ,nhac si truoc 1975 da dem den nhung cai hay cai tai hoa cua minh de cong hien cho doi.
Mi Lê
qua tuyet !!!
beo do van
đúng là cập song ca tuyệt vời
Phuong Phan
rất thích nghe các nghệ sĩ ngày xưa hát ghê !
Nam Nguyen Quang Hoang
Thich cai luong. Yeu cac ca si cai luong nhieu .
hoa vo van
không biết tại sao thời đại này lại không có giọng ca nào bằng những tài tử trước .không biết đến bao giờ mới tái xuất những giọng ca trời phú như tân tài minh cảnh minh phụng minh vương

_http://nhacso.net/nghe-nhac/ganh-nuoc-dem-trang.WVBYUkBa.html Gánh Nước Đêm Trăng NSUT Minh Vương St Viễn Châu Album Người May Áo Cưới

_https://www.youtube.com/watch?v=ypZh-lB7vns CÔ GÁI BÁN SẦU RIÊNG - Lệ Thủy
podolky nguyen
Love những nghệ sĩ ngày xưa.còn đâu những hình bóng này.ngày xưa cái gì cũng hay hết. Vô tình nhớ về tuổi thơ.
Hoai Anh khoale
hay quá , rất lãng mạn mà thiết tha , man mác buồn. ca từ sâu lắng
_https://www.youtube.com/watch?v=o-Oyd3MsZ0U Ca cảnh : Cô gái bán sầu riêng - Minh Cảnh, Lệ Thủy, Thanh Sang
durianinfomedia
I don't understand Vietnamese but I love the songs and music. Can anyone please tell me the role of sau rieng in this beautiful story? Thank you
trangthich ankem
"sau rieng" is the name of a fruit, in english is "durian", but in this play it is only an excuse for the man to express his love to the woman who sell "sau rieng". "sau rieng" in vnese also means personal sorrow. the man wants to share with the woman! understand me?
Su Nguyen
NGƯỜI CAO THƯỢNG GẶP NGƯỜI QUÂN TỬ. ĐÁNG KHÂM PHỤC TRONG XÃ HỘI NÀY CHẮC CHỈ CÓ Ở ĐÂY.
_https://www.youtube.com/watch?v=VPwh6EJqGIg Minh Vương & Lệ Thủy - Cô gái bán sầu riêng

Ai muốn thưởng thức vẻ đẹp, giọng ca & diễn xuất của các nghệ sĩ thuở ngày xưa thì xem tuồng này :<-- của hiếm đấy nhé ! không nhanh tay thì có hối hận cũng muộn rồi khi vở tuồng này thất truyền (!)!
_https://www.youtube.com/watch?v=M5Nc37dADu8 Tinh Co Gai Hue (So Do) Phan 1
_https://www.youtube.com/watch?v=QwnRjQj8V9k Tinh Co Gai Hue (So Do) Phan 2 Minh Phụng Minh Vương Hồng Vân Phượng Liên Thanh Hằng Bảo Quốc Việt Anh Bảo Chung Minh Phượng
vs
"Phần số đỏ" Minh Phụng Thanh Nga Ngọc Giàu Kim Lệ Thủy Tài Lương Thành Được Hữu Phước Thanh Việt Văn Chung Phi Thoàn
--->>Mỗi tuồng có cái hay riêng. Tuồng mới có những cái hấp dẫn những cái mới mẻ của tuổi trẻ ngày nay. Tuồng sau dù không có phần hình nhưng phần nghe lại hay và có vẻ áp phê hơn qua các giọng ca vang bóng một thời không chê vào đâu được. Từ Minh Phụng, Ngọc Giàu, Thanh Nga, Thành Được, Hữu Phước đến Tài Lương...các danh hài...tất cả đều hát rất điêu luyện & thể hiện được cái hồn "vọng cổ & cải lương" chính hiệu ngày xưa qua cách ca lẫn cách diễn không cần hình ảnh
Nam Phong Nguyễn
Hôm thứ 6, 27-9-13, mở TV tự dưng thấy vở này, nhìn lại khung cảnh, con người xưa chợt thấy lòng bồi hồi, nhớ nhớ nên ngồi xem cho hết luôn (em sinh năm 90, rất ít khi xem cải lương đó nha

). Nhưng vở này hay thật, diễn xuất của các bậc tiền bối quá xuất sắc.
Vũ Phạm Hoài
bac minh phung tai nang nhung mat som that tiec qua,minh thich giong ca minh phung
_https://www.youtube.com/watch?v=qjw4RlDxifc THANH NGA - SỐ ĐỎ - TRUOC 1975 - MINH PHỤNG, THANH NGA, THÀNH ĐƯỢC, NGỌC GIÀU
_http://diendan.cailuongso.com/showthread.php?t=8012 Số Đỏ (Tình Cô Gái Huế) Minh Phụng Ngọc Giàu Thành Được Hữu Phước Van Chung....
_http://www.mediafire.com/listen/x6ccs1m3qxij08b/So+Do.mp3
Link : Số Đỏ (Tình Cô Gái Huế).Mp3
_http://www.mediafire.com/download/x6ccs1m3qxij08b/So+Do.mp3
Thanh Hậu
Tuồng này em thích, rất hay. Trọng vở tuồng Ngọc Giàu nói tiếng Huế từ hát đến thoại mà nghe không ra cách giả. Rất tuyệt vời. Em cảm ơn anh cu bi
_https://www.youtube.com/watch?v=wy-fuhBkqes TĐ CL MỘT VỤ MẠO DANH
_ttps://www.youtube.com/watch?v=t3WEffBcHHI MOT VU MAO DANH
_http://www.nhaccuatui.com/bai-hat/mot-vu-mao-danh-cai-luong-va.tifdiqef3sHZ.html Một Vụ Mạo Danh (Cải Lương)
_http://cailuongso.com/Bai-hat/Mot-Vu-Mao-Danh/ZAMMZXL.html Một Vụ Mạo Danh - CL Hài Minh Phụng Lệ Thủy Bảo Quốc Phi Thoàng Nguyên Hạnh ******

_https://www.youtube.com/watch?v=bnsqA9IxshE NguoiTinhTrenChienTran LeThuy MinhPhung
Ngọc Hạnh Trần
Ôi sao mà nghệ thuật cải lương xưa hay thế, sao các bạn trẻ không cảm nhận được mà cứ đắm chìm trong dòng nhạc trẻ không có ý nghĩa và lố bịch. Sao mà yêu thế cải lưong ơi
Sun Maxter
hay qua Minh Phung dung la hoang tu cai luong
Thanh Thảo
Một cặp bảo biển giờ chỉ còn lại 1 thật là tiếc quá! 2 người diễn rất ăn ý & dể thương.

_https://www.youtube.com/watch?v=4X8pkIc2DPg Thằng Điên Vùng Bến Hạ-Full
Long Trịnh Văn
Hay lắm thế hệ vàng của cải lương Việt Nam. Thành phần Nghệ sĩ đầy đủ gồm:Minh Phụng, Mỹ Châu, Dũng Thanh Lâm, Phượng Liên, Út Trà Ôn, Thanh Sang, Hồng Nga, Tám Vân, Văn Khoe.
_https://www.youtube.com/watch?v=uIHTeCiyWaM Hắc Sa Thôn Huyết Hận-Full Minh Phụng Lệ Thủy Dũng Thanh Lâm Phượng Liên Thanh Sang
_https://www.youtube.com/watch?v=uIHTeCiyWaM&t=3280 <--đúng là botay.com cải lương với nhạc phẩm "Bông Cỏ May" (Trúc Phương) biến thể
Minh Minh
cải lương ngày xưa hay gấp ngàn lần bây giờ
Kidsville07
Nghe co Le Thuy va bac Minh Phung hat ma toi xuc dong vi hay qua !...
Cai luong xua that la hay tu loi ca den dieu hat. "Khap neo duong que huong, song nui van huu tinh vay ma van ko xoa duoc noi buon, mot noi buon ko ten" , loi ca that la van chuong day chat tho. Hay qua !...
Tuong nay hoi nho nghe tren bang dia cua nguoi hang xom. Da hon 20 nam roi moi duoc nghe lai. Xin cam on Mekongculture da tai len. Loi ca cua tuong nay hay qua, nghe ma cam dong qua !
van nguyen
Ngày xưa ca sī hát quá tuyêt vờì .thöì gïan đã dï qua mấy mươï năm mà vẫn sống mãî mãi trong lòng ngüöì vn dù sống ở bất cứ nơî nào ,khi nghe laį những gįong ca tài danh ấy nhớ về thuở xa xưa
_https://www.youtube.com/watch?v=Q1WTtNRhV2o Ru Em Vào Mộng (Hành Khất Đại Hiệp)
_https://www.youtube.com/watch?v=QrtihLJg09U Giọng Ca Minh Phụng ( List Tân Cổ Giao Duyên)
van ducpho Tran
Cải lương xưa là âm nhạc, còn cải lương ngày nay nghe như ai đục màng nhĩ mình vậy!
Mình mong sao mấy ông soạn tuồng nhớ giúm sân khấu cải lương không là sân khấu kịch nói.
Âu Thiên Vũ
Tuồng này lúc trước mình có băng castset mà bị mất rồi . Nghe hoài không chán . Nghe mà thuộc tuồng luôn .NSƯT Minh Phụng là thiên tài chất giọng có 1 không 2. Cảm ơn mekongculture nhiều
Minh Minh
cải lương ngày xưa nghe hoài sao không chán.còn bây giờ cải lương hát và hòa âm nặng nề
cải lương hòa âm sáo, đàn cò ,đàn tranh ,đàn kìm, đàn sến thì mới hay kg cần đàn guitar

BachTuanHuy228
Tuy mình còn trẻ và thưởng thức rất nhiều thể loại nhạc VN nói riêng và âm nhạc thế giới nói chung , kể cả nhạc sàn , pop , hip hop , rap ....nhưng sao mình không thể nào quên được giai điệu 6 câu vọng cổ đặc trưng quê hương của mình , có phải chăng mình thật là dân gốc miền tây hay là mình vẫn còn dính mùi Phèn trên người

cảm ơn người upload audio này , cảm ơn rất nhiều
tuan duong minh
nhung giong ca vuot thoi gian thoi gian nay sinh ra nhung giong ca cho cai luong con bay gio sao nghe the he tre ca chan qua chang trach sao cai luong mat khan gia chiu canh lui tan
Phuhuu T
nhac ngay xua nghe sau ma dam day nghia con nhac bay gio nghe mat ia gi dau (sorry!)
THANH DUY Tran
@@ haha..thích câu bình luận của bạn, " Nhạc ngày xưa đầm đà ý nghĩa, nhạc ngày nay nghe mà mắc ỉa"
Lượng Trần Đức
tôi là người Bấc mà còn mê MP cám ơn anh .Thật là 1 nhân tài
trungminh hongc
đây chỉ mới là giọng ca của MP còn nửa các bạn ơi, trên sân khấu Kim Chung 1-5,chú ấy thể hiện phong cách diển rất tốt,lúc đó tôi còn rất nhỏ có xem chú ấy diển Tâm sự loài chim biển - Tướng cướp trái tim đen,v v....có lúc phải rớt mước mắt,không phải chỉ minh tôi đâu ,mà còn bao người khác nửa.
son nguyenngoc
Không biết đến bao lâu nữa khán giả mới được thưởng thức những tài danh như anh, chị : Minh Cảnh, Minh Phụng, Minh Vương, Lệ Thủy, Mỹ Châu..... .
hai tran
Cũng như các bạn, ở trên đời này tôi mê nhất là giọng ca MPhụng, nhì là MVương.

_https://www.youtube.com/watch?v=KyKYT9BBCoQ Audio:Dốc Sương Mù-Trọn tuồng Minh Phụng Minh Cảnh Lệ Thủy Bạch Tuyết Thanh Sang Hồng Nga Tám Vân
nakata Jr
những ca từ rất thi ca... nghe dạt dào cảm xúc, nhất là đoạn Thứ Lan gặp mẹ,..."nghe ngọt ngào trong từng câu chua xót, ân ái nào trong những tiếng đuổi xua"...<--_https://www.youtube.com/watch?v=KyKYT9BBCoQ&t=2965

_http://nhac.pro.vn/bai-hat/la-trau-xanh-tan-co-minh-phung-le-thuy-my-chau-hong-nga-5815.html Lá Trầu Xanh (Tân Cổ) Pre 75 - Minh Phụng; Lệ Thuỷ; Mỹ Châu; Hồng Nga
vs
_https://www.youtube.com/watch?v=89fyH18KHSQ Lá Trầu Xanh - Thanh Sang, Lệ Thuỷ, & Phượng Liên
anh vu pham anh vu
Thât là đờn ca tại tử càng nghe càng mê
nguyen truong
Lớp trước hát thì nhịp nhàng chuẩn, ca chẻ nhịp nge đã lỗ tai, còn nghệ sĩ trẻ giờ hát có khi còn sai nhịp nữa huống chi là luyến láy
tt Dean
Love the vocals unfortunately the experienced artists are getting old:(

-->>Mỗi vở tuồng có cái hay riêng nhưng vẫn thích version Pre 75 hơn dù không có phần nhìn chỉ có phần nghe thôi nhưng giọng hát vẫn "đã" cái lỗ tai hơn.
_https://www.youtube.com/watch?v=1-yklWPCgk4 Đường gươm Nguyên Bá. Cải lương trước 1975. Minh Vương, Thanh Kim Huệ, Thanh Tuấn, Thanh Sang
Ngô Hoàng Trắng
Nghệ sĩ cải lương xưa giọng ca hay quá. Mỗi người một chất giọng riêng. Nghệ sĩ cải lương bây giờ giọng chung chung không rõ nét
_https://www.youtube.com/watch?v=1-yklWPCgk4&t=3185 <-- đoạn hay nhất. Đây có thể là một trong những tuồng hay nhất của Minh Vương
Yenchi
Khỏi nói về sự ngọt ngào trong giọng ca của chú Minh Vương. Đó là đặc trưng của Khôi Nguyên Vọng Cổ mà.
Trong Âm mưu tình yêu, Hầu tước Duy Năng (MV) hát:
- Linh Lan, chúng ta đã đưa nhau vào trong cõi mộng thiên thần...
Cái cách chú chuyển từ nói sang ca nghe sao nhẹ nhàng, ngọt ngào.
Trong Đường gươm Nguyên Bá, Thượng tướng Nguyên Bá đang hát điệu...(mình không biết nữa, nhưng không phải là vọng cổ):
-...một nhát gươm nát tan đời hoa (lên giọng và sau đó nối liền vọng cổ) Nhưng Nguyên Bá tôi đã cho mình đáng chết khi dùng đường gươm oanh liệt để tạo nên tì vết cho một đoá hoa hồng...

Có bạn nào có băng cassette vở Đêm lạnh chùa hoang không? Trong vở đó, chú Minh Vương ngâm một bài thơ với một giọng tuyệt vời:
Thôi nhé đêm nay trời trở gió
Có cơn bão nhỏ rớt đâu đây
Tai nghe rượu đắng lời tâm sự
Mai mốt em về ta vẫn say.

utngoc rất thích câu vọng cổ mà Khôi nhắc đến: Bảo Xuyên ơi đây là giấc ngủ thần tiên dìu em về bên kia miền hoa cỏ có trăng dải cô đơn có gió ngàn nức nở và có nỗi sầu tư vời vợi nhớ thương....về. Chưa trọn yêu thương sao em nỡ vội chia lìa.....

ngocanh
Có lẽ trong các tuồng cải lương dã sử.
Thì tuồng: Đêm lạnh chùa hoang là tuồng hay nhất của Minh Vương.
Nhắc đến tuồng này thì mình hay hát các đoạn:

Nhưng lòng của tiểu đệ lúc nào cũng thương tưởng Đại Sư ca
hoặc:
Bảo Xuyên ơi! Đêm nay giữa canh trường cô đơn. Ta gối mình...
Và
Uống rượu với ông không có gỉ lý thú, uống phải có bạn có bè mới có người đối ẩm

Và cái đoạn gì tự nhiên quên rồi, lúc Bảo Xuyên bị Cao Nguyên Bình hạ thủ...

)

khoi wrote:
Cái đoạn Minh Vương lên vọng cổ lúc Lệ Thủy sắp chết hay cái đoạn Minh Cảnh & Minh Vương ca khúc "ngựa ô bắc"?

Cả 2 đọan luôn.
Đọan đầu Minh Cảnh hát hay nhất, cái khoảng êm lặng, rồi Minh Cảnh ca
Sơn đệ ơi, anh còn biết phải làm sao khi nàng đã đoan tâm xuống tay sát hại em khi em vừa buông tay kiếm. Thì ân tình kia dẫu nặng bằng non thì nợ núi sông cũng thâm sâu như biển rông ...sông...dài

Lúc Minh Cảnh ca cứ tưởng là vô vọng cổ, ai dè không phải. Minh Canh đúng là dài hơi.
Còn đọan sau là của Minh Vương Lệ Thủy, 2 người hát đưa tiển nhau. Rất hay.

)

trong video thì khác đi ko có hát đoạn đó mà người đóng Cao Bình Nguyên là Hoài Thanh nhung người kill Bảo Xuyên quận chúa là Bích Tuyền do Phượng Liên đóng

******
_https://www.youtube.com/watch?v=hqFa1rBbLPM Đêm lạnh chùa hoang. Cải lương trước 1975. Minh Vương, Lệ Thủy, Minh Cảnh, Phượng Liên, Thanh Sang
_https://www.youtube.com/watch?v=fDRox18s_No Audio:Đêm Lạnh Chùa Hoang -Trọn Tuồng
Ngọc Hà
Tuong nay trc nam 75 do ban có chú Minh Cảnh hát, mình chỉ thấy co audio thoi..sau nay co video nhung thay the nghe si khac...Minh Vuong.Le Thuy.,Phuong Lien.Thanh Thanh Tam.hoai Thanh..và 1 video của Thoai My va Kim Tu long nua...
van viet
nhung tuong cai luong xua nghe hang ngan lan cung khong chan . thi tai sao khong de cho no nguyen ban ma di che sua . that la do ba lap khong co chuyen lam
quoc thoi
Quốc hồn, quốc túy của dân tộc đều nằm hết ở những vở cải lương như thế này! Sau này không biết thế hệ nào có thể kế thừa được? Giọng hát thật tuyệt vời - "Không ai tắm 2 lần trên 1 dòng sông, bởi vĩnh viễn dòng sông ấy không còn ai chạm tới! Thời vàng kim của cải lương!
HOA_HUỲNH
rất hay nhac mo dau rat cuon hut nguoi nghe rat tiec k co lop ke thua nghe si ngay xua _moi nguoi 1 chat giong hay nhu nhau _ns ngay nay dc vay thi cai luong mai mai k tut doc
Nguyễn Đình Hiệp
Nghe lại tuồng cải lương này mà tâm hồn xao xuyến quá, biết đến bao giờ Vn mới có được những giọng ca tuyệt vời như vậy,
DIỄU NGUYỄN
các nghệ sĩ trước 1975.Minh cảnh,Minh vương,Minh phung, lệ thuỷ,Phượng liên..... hát hay so với nghệ sĩ bây giời nhiều. những tuồng cải lương xưa có nội dung hay. cần thu thập tuồng trước 1975 dể mọi người cùng thưởng thức.
*****
May
Có nhiều vở viết lại thành dở hơn, tiêu biểu là vở Đường gươm Nguyên Bá, vở viết lại đã dở mà dàn diễn viên mới cũng không hay (Thanh Kim Huệ, Thanh Sang, Thanh Tuấn trong vở này trội hơn hẳn Lệ Thủy, Phương Quang, Minh Tiến). TKH trong vai Thủy Cúc rất ngọt ngào sâu lắng, còn vai Thủy Cúc của LT thì quá thất vọng. Đã vậy lại thêm vào một nhân vật Phượng Kiều cho có đôi có cặp với Nguyên Bá sau này, chán không tưởng tượng được.

Vở viết lại gây khó chịu thứ 2 là Tô Ánh Nguyệt, như tui có nói bữa trước, trong phiên bản Thoại Mỹ đóng vai Dung, chồng sắp chết mà ca một câu vọng cổ nhạt nhẽo hết sức, rồi lại còn để cho Huệ gân cổ ca một câu vọng cổ ngút chỉ, cũng rườm rà không cần thiết.

Còn vở Đêm lạnh chùa hoang thì tui thấy viết lại để cho Bích Tuyền giết Bảo Xuyên nó hợp lý hơn nhiều. Bảo Xuyên thả Cao Nguyên Bình ra mà để cho CNB giết lén BX thì nhân nghĩa và thượng võ ở chỗ nào?

Ngocanh
Một vở Video dựng lại tuồng: Máu nhuộm sân chùa.
Được cắt xén lung tung, làm mạch chuyện không được nhuần nhuyễn.
Một số vai thêm lời thọai, sửa lời văn...nghe bực mình.
Vai của Bảo Quốc là vai thừa, không nên làm như vậy. Ở đâu có Bảo Quốc là ở đó vở cải lương như lộn xộn đi vì cách thọai và lời ca của Bảo Quốc rất chán. :oops:

Nói thật nhen...mình ghét cái chuyện sửa lời, sửa cốt chuyện...khi dựng lại các tuồng cải lương lắm. Vì thấy nó khập khểnh, lãng lãng.
Cho nên kinh nghiệm chỉ nghe phiên bản đầu tiên, lúc nào cũng trên cả tuyệt vời
------------
À, cũng xin nói thêm về Minh Vương.
Minh Vương về trang mặc, ăn mặc thì Minh Vương đóng tuồng xã hội (Tô Ánh Nguyệt chẳng hạn) là đẹp nhất vì với tướng cao to nhìn đẹp. Còn khi đóng tuồng dã sử, tuồng tàu (kiểu như Máu Nhuộm Sân Chùa, Nắng thu về ngõ trúc,...) thì Minh Vương ăn mặc nhìn dỡ. Vì gương mặt tròn, mái tóc mêka đó trong rất kỳ, có cái gì đó ngố ngố, tiếu lâm. ()()kisss
Còn Minh Cảnh thì ngược lại, ăn mặc trong các tuồng kiếm hiệp rất đẹp, tuy nhiên tuồng xã hội thì hơi "đuối"

TÂN CỔ GIAO DUYÊN TRƯỚC1975: http://goo.gl/Y4Z7SO
Minh Vương: _http://goo.gl/ViDDb9
Thanh Kim Huệ: _http://goo.gl/Ni8AQz
Thanh Tuấn: _http://goo.gl/pG9OLX

Chí Tâm: _http://goo.gl/zQT5ND
Lệ Thu: _http://goo.gl/zIuAih
Lệ Thủy: _http://goo.gl/Ah7TTt
Minh Cảnh: _http://goo.gl/EIKaJH
Minh Phụng: _http://goo.gl/gFjvSn
Mỹ Châu: _http://goo.gl/UuOTXQ
Phương Bình: _http://goo.gl/8W3A3o
Phượng Liên: _http://goo.gl/ZfIkqS
Tấn Tài: _http://goo.gl/DNnvKE

Những cái hay của giọng ca Minh Vương, Minh Phụng, Minh Cảnh

thanhpayne26 wrote:
. . .bài tân cổ "gánh nước đêm trăng"nghe buồn muốn khóc luôn.Sao lời văn trong tuồng cl và bài ca cổ hồi xưa nghe hay và "thấm"ghê,nghe đến thuộc lòng mà còn chưa chán.Còn lời văn trong cl mới viết sau này nghe từ lổ tai này lọt qua lổ tai kia,không có đọng lại trong lòng.

--->>Quá đúng !
Thực ra 3 giọng ca vàng Minh Cảnh, Minh Phụng, Minh Vương đều có cái hay riêng khó mà nói hết!. Minh Cảnh nổi tiếng với Bài Sầu Vương Ý Nhạc thì Minh Vương với bài Gánh Nước Đêm Trăng cũng đâu có kém cạnh. Nghe cả 2 bài đều xúc động bởi lời ca ý nhạc hòa quyện lẫn nhau làm chấn động hồn người. Soạn giả Viễn Châu cũng có những bài để đời cho Lệ Thủy như những bài Cô bán đèn hoa giấy và Cô gái bán sầu riêng. Nghe những bài này cứ muốn nghe mãi nghe hoài không chán. Chính vì có những bài hay như thế mà CL mới có cái để đọ với những bài nhạc bất hủ bên Tân nhạc. Trong 3 người trên thì Minh Phụng là có giọng ca nam tính nhất, đặc biệt nhất. Hiển nhiên là cuối thập niên 60 đầu thập niên 70 thì bên kia là cặp Sóng Thần Hùng Cường + Bạch Tuyết còn bên đây là cặp Bão Biển Minh Phụng + Lệ Thủy làm mưa làm gió trong giới CL. Ngoài thị trường băng đĩa nhạc CL thì cặp bài trùng Minh Phụng + Mỹ Châu đều dẫn đầu đến Lệ Thủy còn phải buồn năm phút khi nhắc đến chuyện xưa. Lúc đó Minh Cảnh bị lu mờ còn Minh Vương thì còn quá trẻ nên phải chịu kém cạnh. Minh họa rõ nét nhất là ở trong các tuồng CL Áo Vũ Cơ Hàn, Dốc sương mù, Kiếp nào có yêu nhau, Khi rừng mới sang thu. . . và nhất là Xin một lần yêu nhau. . .Đây là thời sung sức nhất về giọng ca của Minh Phụng, Mỹ Châu, Lệ Thủy và cả Phượng Liên lẫn Minh Vương. Chỉ khi Minh Phụng rời hãng đĩa VN sang Continental thì Minh Vương mới có cơ hội nổi lên. Tiếc là Minh Vương đi thẩm mỹ để tạo cằm chẻ nên mất đi vẻ nam tính so với Minh Phụng và chóng già hơn. Đỉnh cao của Minh Vương là trong tuồng Đường Gươm Nguyên Bá.
Nói cho cùng thì Giọng ca Thành Được vẫn có bản sắc và cái hay riêng chỉ Thành Được mới có nhưng vẫn có cái gì đó không thể so sánh với 3 chàng Minh.
Có chăng một người có thể so sánh và ở thời điểm sung sức người này có vẻ là ca hay nhất trong giới Nam Ca sĩ CL. Đó chính là Hùng Cường. Các bạn có thể chiêm nghiệm rõ nhất giọng ca của Hùng Cường trong Vai Thúc Sinh tuồng Má Hồng Phận Bạc (cần bản có chất lượng chớ như Lá Trầu Xanh trong đây chất Lượng âm thanh kém quá nên làm sút giảm cái hay của giọng ca của ca sĩ)
-->>Ai đó có thể nhái giọng Hùng Cường, Minh Cảnh, Minh Vương, Thanh Tuấn, Thành Được, Hữu Phước, Tấn Tài...nhưng không có một ai nhái được hay bắt chước được giọng Minh Phụng vì đó là giọng ca "vọng cổ & cải lương" đặc biệt độc nhất vô nhị (!?)
ngocanh wrote:
Bài "Gáng nước đêm trăng" thật ra không phải MV là người hát đầu tiên, mà đã có NS hát rồi. Khi Minh Cảnh đứng riêng một góc trời vào thập niên 60, ở Kim Chung chẳng có ai sánh bằng, chỉ có duy nhất NS Hùng Cường là được so sánh, 2 người này mỗi người mỗi vẽ, Hùng Cường cũng rất hay cả ca lẩn diễn nhưng về ca thì Minh Cảnh vẫn hơn. Sau đó MC rời đoàn để lập gánh đi lưu diễn tỉnh và HC cũng rời Kim Chung thì mới đến thời của MP, LT, MV, Phương Bình...lớp lớp của Kim Chung ra đời ai cũng hát hay hết. Ngày xưa người ta thành kiến với những NS nào hát ở Kim Chung lắm, nên báo chí ít viết, khán giả thì nhìn vào cũng chê là không biết diễn...Bạn nói đúng NS xưa mỗi người mỗi vẽ, tùy gu của người thưởng thức. Phải chi khi xưa, bầu Long lập thêm một đoàn nữa để cho Minh Vương đứng riêng thì MV sẽ rực sáng lúc đó, dù đoạt giải Khôi Nguyên nhưng cứ đóng nhì cho MP thì lên sao nổi .

Đúng là thời đó báo chí và một số người mê CL chỉ đánh giá cao diễn xuất của đoàn Thanh Minh với Thanh Nga, Thành Được, Hữu Phước và đoàn Dạ Lý Hương hoặc sau này là đoàn Bạch Tuyêt - Hùng Cường với Bạch Tuyết, Hùng Cường. Họ chê NS các đoàn khác như là đoàn Kim Chung diễn xuất không hay. Họ chê cũng phải vì sở trường đoàn Kim Chung là tuồng Võ hiệp kỳ tình ít đất diễn như các tuồng tâm lý xã hội như các đoàn kia. Thậm chí có người còn chê lối ca dài hơi của Minh Cảnh và sau này là MP,MV.
Thực ra cách ca của 3 chàng Họ Minh đâu phải lúc nào cũng dài hơi mà tùy bài, tùy cao trào của bài hát mà luyến láy cho phù hợp.
Sau này MP cũng nổi tiếng qua một số tuồng Xã hội nổi tiếng và kết hợp với các diễn viên chuyên tuồng tâm lý xã hội mà ta tưởng là không bao giờ kết hợp giữa hai trường phái như vở CL Phần số đỏ với Thanh Nga, Thành Được, Hữu Phước, Ngọc Giàu, vở CL Mùa thu lá bay với Bạch Tuyết. Sau này Minh Vương cũng rất nổi tiếng với các tuồng tâm lý xã hội như Tô Ánh Nguyệt, Đời Cô Lựu, Rạng Ngọc Côn Sơn. . .
Nói cho cùng cái gì cũng có tính ước lệ tùy theo gu của người nghe mà thôi!

may
Các bạn thích nghe MV hát với ai nhất? Có lẽ hỏi câu này có vẻ thừa vì phần đông sẽ trả lời là LT và chắc MV cũng nói vậy. Riêng mình thì mình thích MV hát với Mỹ Châu. Hai giọng này hát với nhau nó lạ lạ và khi nghe mình thường có cảm giác thích thú làm sao (nhưng MC hát đơn hoặc hát với người khác mình ko có hứng nghe). Mình cũng thích MV hát với Thanh Kim Huệ một số đoạn, nhất là đoạn ở nhà Thủy Cúc trong Đường gươm Nguyên Bá. Giọng MV hay ở chỗ rất ngọt ngào, tình tứ, tình cảm. Nhưng có lẽ người nghệ sĩ dù tài hoa đến cỡ nào cũng chỉ hát hay khi thật sự để tâm trí tình cảm vào câu hát. Có nhiều lúc MV hát hơi ẩu (thiếu sự đầu tư kỹ càng) nghe cũng thất vọng lắm.

Thử nghe thêm các giọng ca không thể thiếu Hùng Cường Bạch Tuyết Hữu Phước... tiêu biểu trong "vọng cổ & cải lương" một thời vang bóng mới hiểu tại sao ngày xưa người ta mê vọng cổ cải lương đến vậy

_https://www.youtube.com/watch?v=wX60YUNF1Ww Giọng Ca Hùng Cường ( Tân Cổ Giao Duyên)
_https://www.youtube.com/watch?v=J-PQ5Qii094 Audio:Khi Rừng Mới Sang Thu-Trọn Tuồng Minh Phụng Mỹ Châu Tấn Tài Diệp Lang
_https://www.youtube.com/watch?v=ROP46V0UK9E Khi rừng mới sang thu. Cải lương trước 1975. Tấn Tài, Minh Phụng, Mỹ Châu, Thanh Sang, Diệp Lang
Tuồng Khi Rừng Mới Sang Thu của hai soạn giả Quy Sắc và Loan Thảo là bản tình ca diễm lệ của nữ chúa Tọa Mã Sơn do nữ nghệ sĩ Mỹ Châu thủ diễn, vì lầm yêu Hoàng Phi Hải do Minh Phụng diễn, một trang mã thượng phong lưu nhưng lại là một tên gián điệp của triều đình khiến cho Tọa Mã Sơn bị quân triều đình tàn phá. Những người trung thành và yêu nữ chúa như chàng Gù, như đầu mục Tạ Tử Lăng do Thanh Sang diễn, đều trung liệt đến hơi thở sau cùng. Mùa thu đã về, cây rừng nhỏ từng giọt lệ vàng...Chủ đề của vở tuồng mang tính ẩn dụ, cảnh báo những ai tôn thờ tình yêu một cách mù quáng, xem nặng tình yêu hơn sự nghiệp thì dễ trở thành nạn nhân của những mưu đồ bẩn thỉu của bọn bán nước cầu vinh. Tình tiết sôi động hấp dẫn, văn chương trong sáng, đậm chất thơ, bài ca cổ nhạc đặt để đúng với tâm trạng của nhân vật , lại được các giọng ca ngâm tuyệt vời của các nghệ sĩ danh ca Mỹ Châu, Minh Phụng, Lệ Thủy, Thanh Sang, Diệp Lang, Kim Ngọc biểu diễn, góp phần thành công không nhỏ cho tác phẩm của hai tác giả Quy Sắc và Loan Thảo.
Cảnh Nguyễn
Giọng ca ngọt ngào, ca từ trau chuốt, tình huống bất ngờ đó là vẻ đẹp của cải lương trước 1975.
_https://www.youtube.com/watch?v=V3YbcCjuIUI Kiếp Nào Có Yêu Nhau (Nữ Hoàng Sân Khấu Mỹ Châu) Minh Phụng Minh Vương Lệ Thủy Mỹ Châu Tấn Tài
_https://www.youtube.com/watch?v=yxnZzM6o59c Xin Một Lần Yêu Nhau-Full Minh Phụng Minh Vương Lệ Thủy Dũng Thanh Lâm Phượng Liên
thuỷ kim
Me nghe si minh phung dong cap voi nghe si le thuy tuong nay voi tuong..kiếp nao co yeu nhau,,that la 2 nghe si ma toi me nhat tu hoi con 9 tuoi,toi nho hoi do co xem tv hat tuong nay,luc do 2 nghe si nay rat dep va dien rat hay, bay gio nghe lai con me hon hoi xua nua, nhung tiec la nghe si minh phung kh con nua thuong qua...chi con co le thuy thoi buon qua...
Diệp Xuân Thịnh qua Google+ (đã chỉnh sửa)
anh ơi có lẽ Thượng Đế sanh ra ta đã chọn nhầm một ngôi sao xấu, thế cho nên cuộc đơì ta cứ lao đao khốn khổ chỉ xin một lần yêu nhau mà không nói được bao giờ...

Lucy Pham
Chu' Minh Phung co giong ca that dac biet, rat hay va tuyet voi. Minh thich giong hat va tieng hat cua chu' nhat. Minh da nghe tuong cai luong nay tu luc 6 tuoi ma moi lan nghe lai thay hay hon.. Cam on Mekongculture da tai len. Minh thich tat ca tuong cai luong nao cua chu' Minh Phung va Co Le Thuy, Co Phuong Lien, chu' Minh Vuong... Minh chi nghe duoc cai luong cua thoi truoc, gio khong nghe duoc nhung ca nghe si hien tai... sao khong thay hay va don gian cung nhung tu nhien, doc dao...dac biet..

_https://www.youtube.com/watch?v=-gunvaKz7Fk Tâm Sự Loài Chim Biển (Áo Vũ Cơ Hàn) Minh Phụng Minh Vương Lệ Thủy Mỹ Châu Dũng Thanh Lâm Phượng Liên
changtraihole
Bản này đúng là kinh điển thật, mấy bản dựng lại sau này tuy kỹ thuật thu âm quay phim khá tốt, nhưng sao mình vẫn không thích bằng bản gốc này. Phải chi có video luôn thì hay quá!
Trung Phan
Cải lương xưa nghe hoài không chán. Ai ca cũng hay. Tiếng đàn cũng hay. Còn cải lương bây giờ nghe chẳng ra sao.
_https://www.youtube.com/watch?v=2ezmoqlJ6YQ Tướng cướp Bạch Hải Đường. Cải lương trước 1975. Hùng Cường, Ngọc Giàu, Dũng Thanh Lâm, Phương Quang
Kiet Nguyen
Đúng là lòng dạ đàn bà , Đàn bà lòng dạ hiễm sâu

_https://www.youtube.com/watch?v=PCHOwFIFI0o 24 Giờ Phép - Hùng Cường, Bạch Tuyết, Minh Phụng, Phương Liên, Hương Lan, Minh Cảnh, Phượng Liên
_https://www.youtube.com/watch?v=Em-No83XRtc&t=3200 Má Hồng Phận Bac. Cải lương trước 1975. Bạch Tuyết, Hùng Cường, Ngọc Giàu, Hữu Phước, Kim Ngọc <--đỉnh cao "vọng cổ & cải lương" qua tiếng hát Hùng Cường, Bạch Tuyết và Hữu Phước
_http://www.mediafire.com/listen/dt3bft4mmubtlkw/Xin+anh+giu+tron+tinh+que+-+Hung-Cuong-Bach-Tuyet.+-+Trang+nh%E1%BA%A1c+c%E1%BB%A7a+minhoi01+-+YuMe.vn.mp3 Xin anh giu tron tinh que - Hung-Cuong-Bach-Tuyet
_http://www.mediafire.com/listen/bl9ftff34yatyj/Mai+Em+Lay+Chong+-+Hung+Cuong+-+Ha+Thanh.mp3
Mai Em Lay Chong - Hung Cuong - Ha Thanh.mp3
_http://www.mediafire.com/download/akfigi9ri8ae8en/Khuc+Ca+Dong+Thap+-+Hung+Cuong.mp3 Khuc Ca Dong Thap - Hung Cuong
_http://www.mediafire.com/download/syj4au6oiqcaxi1/Hung+cuong+_Bach+Tuyet+-+don+xuan+nay%2C+nho+xuan+xua.mp3
_http://www.mediafire.com/download/fjtxyguhf4n/Giet+Nguoi+Anh+Yeu+%28Tan+Co+Giao+Duyen%29+-+Hung+Cuong%2C+Bach+Tuyet.mp3
_http://www.mediafire.com/download/bj01f5fxhvy469v/L%E1%BB%9Di+nguy%E1%BB%87n+c%E1%BA%A7u+n%E1%BB%ADa+%C4%91%C3%AAm-H%C3%B9ng+C%C6%B0%C6%A1ng-M%E1%BB%B9+Ch%C3%A2u.mp3 Lời nguyện cầu nửa đêm-Hùng Cương-Mỹ Châu
_http://www.mediafire.com/download/wg31pzs356ddfo7/Bach+Tuyet+-+Hung+Cuong+-+Mong+Qua+Giang+Sinh.mp3
_http://www.mediafire.com/download/s58cosi34i6yof5/Tiet+nhon+quy+-+Hung+Cuong.mp3.mp3
_http://www.mediafire.com/download/cy2j1w148hl9ysp/Don+Vang+Chieu+Xuan.mp3

_http://www.mediafire.com/listen/yzih55c1b8wgc03/Ton+tan+gia+dien.mp3 password cubi35
_https://www.mediafire.com/?9dl4v35osm1u2 Kiều Phong A Tỷ
_http://www.mediafire.com/download/9cdc4ebv3oztinm/01.+Track+1.wav
_http://www.mediafire.com/download/9atkpaa7ypdnre8/02.+Track+2.wav.001
_http://www.mediafire.com/download/qwzjh0vkp9seuhp/02.+Track+2.wav.002
_http://www.mediafire.com/download/8642k6948qd2jm6/03.+Track+3.wav
_http://www.mediafire.com/download/binzfry4wisdilf/04.+Track+4.wav
_http://www.mediafire.com/download/37vwe1khj7njfek/Image0004.JPG
_http://www.mediafire.com/download/aau8z4rl592t3ep/LE+THUY+-+Tong+tuu+O+Hac+Loi.mp3
_http://diendan.cailuongso.com/showthread.php?t=7670 Bộ Sưu Tập Tân Cổ -Cải Lương - NS Hùng Cường password cubi35

Để kết thúc về loạt bài"đờn ca tài tử" mọi người hãy thưởng thức 2 giọng ca vang bóng một thời khi còn rất trẻ rồi sẽ hiểu vì sao "vọng cổ & cải lương" bây giờ đang hấp hối.(?)
Giọng ca thứ 1 :
_http://www.nhaccuatui.com/bai-hat/ai-xuoi-van-ly-hon-vong-phu-ii-my-chau.p8jsrLDf6v.html Ai Xuôi Vạn Lý (Hòn Vọng Phu II) - Mỹ Châu
Nghe Mỹ Châu hát bài này không khỏi bồi hồi cảm xúc vì cái hồn bản nhạc xưa như hiển hiện trong tiếng ca ai oán gọi chồng hòa quyện theo gió của người chinh phụ.
Giọng ca thứ 2
Đang google nhưng chưa ra, chính là
Người Chinh Phu Về (Hòn Vọng Phu III) - Lệ Thủy
Lệ Thủy trong nhạc phẩm thứ 2 này dù còn rất trẻ nhưng có cái gì đó mới lạ ngây thở trong vút khiến ta nghe hoài không chán. Biết ra sao ngày sau nhưng cũng đã chứng tỏ đây chính là một giọng ca vang vọng về sau. Tiếc là bài này đã thất truyền.
Đời xưa là thế con bây giờ thì sao ? Những giọng ca trẻ có ai làm được điều tương tự ?
Extra :
Hiện giờ cũng có một giọng ca khá trẻ nhưng hát rất có hồn nhạc. Đây là một trong những giọng ca khá hay hiếm hoi của "vọng cổ cải lương" bây giờ. Chính là anh chàng Khiếm thị "Phước Bến Tre", cũng là người thứ 2 sau đệ nhất danh ca Út Trà Ôn có thể truyền được toàn bộ cái hồn nhạc phẩm "Tình Anh bán chiếu cho người nghe (!?)
_https://www.youtube.com/watch?v=mRzgrRGMv9Q&t=235 Mẹ Vẫn Quanh Đây ( Phần 2 ) - Hoài Linh , Nguyễn Hoàng Phước <--Tình Anh Bán Chiếu
_https://www.youtube.com/watch?v=2wycEpMcXN0&t=125 Mẹ Vẫn Quanh Đây ( Phần 1 ) - Hoài Linh , Nguyễn Hoàng Phước<---Chuyến Xe Tây Ninh, Trương Chi
_https://www.youtube.com/watch?v=-WK2JtwhiGo Mẹ Vẫn Quanh Đây ( Phần 3 ) - Hoài Linh , Nguyễn Hoàng Phước
_https://www.youtube.com/watch?v=HunecqWupt0 THE GIÁNG NGỌC SHOW: Phỏng vấn nghệ sĩ khiếm thị Phước Bến Tre
_https://www.youtube.com/watch?v=HV9CK1KV1E8 VOH Media Thí sinh Nguyễn Hoàng Phước SBD 009 Cổ bản 8 câu Người đánh đàn trên sông Mỹ Thuận câu 1, 2 Sáng tác Viễn Châu 13 10 2012
Lam Mai
Chính xác là Đường Gươm Nguyên Bá, Đông Sơn Thiền Sư đang nói chuyện với thái tử Ngũ Châu
Linh Ho
Phước ca bài nầy thành công như Thanh Sang.

_https://www.youtube.com/watch?v=nUkywYzNtvA Ngoc Trong Tim 2 Phuoc Ben Tre Tri Am phan 1
Jhoinny Clacken
Phước ơi em lấy của anh ko biết bao nhiêu nước mắt khi xem các clip của em rồi! Chúc em thành công trong cuộc sống cũng như trên con đường nghệ thuật!
_https://www.youtube.com/watch?v=Ir_c3TZoQag Ngoc Trong Tim 2 Phuoc Ben Tre Tri Am Phan 2
Mrtuberose88
khong phai pop, khong phai rock, những dòng nhac hiện tại chỉ đáng bỏ đi,...
Vọng cổ, cải lương chính là cái nôi ru tôi khôn lớn... nhưng mọi thứ đang trôi dần về dĩ vãng.hãy gìn giữ để sau này nhìn lại chúng ta không hối hận.

EXTRA (PHỤ LỤC) : MỘT THỜI ĐỂ NHỚ VỀ SÂN KHẤU CẢI LƯƠNG MIỀN NAM PRE 75

Quote

+ Vì sao Sk Kim Chung bị báo chí dập?
Hồi đó...nghe nói lại đại bang Kim Chung luôn bị báo chí dập nhiều, vì lý do gì?
- Vì sân khấu này chỉ chuyên về ca, không diễn?
- Vì chính trị?
-->Nếu gom tất cả những gì ngưòi lớn thời đó nói, qua báo chí thì thấy rõ MỘT lý do trước tiên là THÀNH KIẾN , và vì vậy nên bây giờ ít tìm ra
những bài viết về đoàn Kim Chung mà chỉ có toàn bài viết về Thanh Minh hay Thanh Minh Thanh Nga , Kim Chưỏng một chút xíu , còn Dạ Lý Hưong thì sanh sau đẻ muôn. Đó cũng là thiệt thòi cho lớp hậu sinh quay đi quay lại cũng chỉ thấy những bài về mấy đề tài nghệ sĩ rất hạn chế. Tài liệu cũng chỉ có bao nhiêu đó thôi. Thậm chí thành kiến là hễ NS nào hát cho đoàn KC cũng đều cho là không diễn xuất !!!!!
-->Vấn đề sâu hơn còn ở thế: không có thế nữa. Đoàn Thanh Minh phải nói ngoài lực lượng NS còn có cả ban bệ báo chí riêng của mình để viết,còn các đoàn khác hình như không có ban bệ bài bản bằng Thanh Minh.

Vấn đề sâu nữa chắc là do thành kiến : Dân miền Bắc vào Nam mà...lấn áp, làm loạn, mở đến cả chục đoàn, rồi còn đi...bắt cóc NS của đoàn khác
-->Nói THÀNH KIẾN cho nó nhẹ một chút chứ thực ra nói theo kiểu bên Mỹ là DISCRIMINATION mà luật pháp bên Mỹ không chấp nhận điều này.

Năm 1954, làn sóng người ngoài Bắc di cư vào Nam cũng gặp sự phân biệt đối xử của dân dịa phương.Một cụ già đã kể: hồi tôi mới vào Nam, đi chợ thường gặp những đôi mắt nhìn mình hơi lạ lùng thậm chí có người còn nói to oang giữa chợ: " Họ là người Bắc chứ đâu phải người "DIỆT' (Việt) mình". Nhưng dần dần bà con Nam Bắc quen nhau, giao thiệp với nhau, làm ăn với nhau.... cái phân biệt Nam Bắc bớt đi tuy nhiên vẫn còn một số bà con trong Nam hễ nghe ai nói giọng Bắc là thấy ... ghét rùi :mrgreen:

Di cư vào Nam năm 1954 có đoàn Bích Hợp của nữ NS Bích Hợp và đoàn Kim Chung của ông Trần Viết Long cũng chính là phu quân của nữ NS Kim Chung. Đoàn Bích Hợp giải tán và Bích Hợp về cộng tác với đoàn Kim Chung. Diễn viên của đoàn KC dàn đào gồm có Kim Chung, Bích Hợp, Túy Định, Thúy Liệu, Vân Thái, Huệ Chúc... dàn kép thì có NS tuấn tú Huỳnh Thái , Ngọc Toàn, Quang Hữu, Cảnh Tượng, .... 3 trạng hề Phúc Lai, Ba Hội , Tư Vững trình diễn thường trực tại rạp Aristo.Khán giả của đoàn cũng là người Bắc di cư.
{còn tiếp}
-->Hề Cảnh Tượng hiện làm bảo vệ ở "Dưỡng Lão Nghệ Sĩ"
Cái mà các đoàn còn lại ghét cũng do bầu Long...loạn quá. Cứ hễ thấy đào kép nào ngon ngon là nhào vào chụp giật liền
Quote
Cải Lương Bắc và Cải Lương Nam

Chủ nhân các đoàn Kim Chung, Ông Bầu Long tên thật là Trần Viết Long, sinh năm 1922 tại Hà Nội trong một gia đình giàu có, từng được du học ngoại quốc từ Pháp đến Ðức, nghiên cứu rất nhiều về ngành điện ảnh. Ðến khi trở về nước, ông Long không làm cho cơ quan nào cả và lại rất ái mộ cải lương. Do đó ông phải lòng cô Kim Chung để rồi đứng ra sáng lập đoàn Kim Chung, tiếng chuông vàng Bắc Việt. Sau đó không bao lâu ông Long góp tay với ông Phạm Thọ Minh lập thêm đoàn Kim Chung, tiếng chuông vàng Hải Cảng Hải Phòng.

Khi đình chiến Pháp-Việt 1954, ông Long mang đoàn Kim Chung vào Nam, để rồi từ đó, cơ sở Kim Chung lần lượt phát huy thêm ngày một nhiều đoàn. Nhưng Long khẳng định là ông không thích người ta gọi ông là ông bầu. Ông nói: “Tôi không là ông bầu! Bởi vì người ta hay gọi hai tiếng bầu bì liền nhau. Bì đây có nghĩa là vỏ. Theo các ông bà bầu trong Nam trước nay hay vay nợ lập gánh, nên chỉ có cái vỏ đó thôi. Còn tôi, tôi là chủ nhân sáng lập với vốn liếng sẵn có của tôi.”

Gánh hát khá được phần lớn cũng nhờ vốn nhà.

Năm 1970, cải lương đang xuống dốc, cải lương lâm nguy, trăm người đều nói như thế, và ngay cả soạn giả Lê Khanh, Chủ Tịch Ủy Ban Chấn Hưng Sân Khấu cũng đã phải nói riêng với bè bạn rằng: “Nếu chưa có hòa bình trên đất nước này thì Trời cũng không cứu nổi hiện trạng cải lương! Thế nhưng tại sao vẫn còn tiếp tục hoạt động. Và riêng cơ sở Kim Chung còn đến những ba đoàn cứ sống phây phây. Có người hỏi ông Trần Viết Long, chủ nhân các đoàn Kim Chung, về hiện tình cải lương và lề lối kinh doanh về ngành này của ông từ trước đến giờ.

Là người Bắc mà sao ông Long nắm vững sinh hoạt cải lương như vậy?

Khi được hỏi như trên, ông Long tươi cười bảo: “Ðúng là cải lương xuất phát từ miền Nam, nên người Nam phải am tường nó hơn. Tuy vậy, có lăn lóc với nghề, lần lần rút tỉa kinh nghiệm trong việc làm ăn, tự nhiên mình lại nảy ra nhiều ý kiến. Cũng có lúc phải có gan làm càn để nên việc. Chẳng hạn như Kim Chung khi mới vào Nam phải đi lưu diễn như các gánh trong này. Thế nhưng, mình đã thất bại ngay trong đợt đầu đó. Bởi vì dầu là cải lương đó, nhưng đồng bào ở đây lại không quen với lối ca hát của đào kép Bắc. Lại nữa mình cũng không thông thạo đường đất gì hết. Ðoàn Bích Hợp chết, làm cho đoàn Kim Chung cũng phải bối rối. Ấy thế là mình phải liều, thuê rạp Aristo để nằm hát thường trực càn vậy chớ biết làm sao. Tuồng có sẵn ngoài Bắc mang hát lại hằng đêm, khán giả xem đông, không phải là khán giả của Sài Gòn đâu. Mà là khán giả thuộc đồng bào di cư miền Bắc vào còn nằm tại Sài Gòn chưa được biết định cư đâu cả. Họ còn tiền bạc, họ đang nhớ đến quê hương miền Bắc, chợt có gánh hát di cư hát, đương nhiên họ ủng hộ hết mình. Giai đoạn đầu của Kim Chung ăn bạc là vì thế.”

Vẫn theo lời ông Long, mãi cho đến khi đồng bào di cư được ông Ngô Ðình Diệm cho phân tán đi Hố Bò, Hố Nai, Cái Sắn, Cầu Trắng, Bà Bèo, v.v... Kim Chung cảm thấy nguy ngập tới nơi, khán giả thưa dần, thưa dần. Bấy giờ làm sao lấy được khán giả người Nam mới là điều quan trọng. Sống chết tại Sài Gòn thì phải có khán giả Sài Gòn. Kim Chung bấy giờ mới phát động quảng cáo mạnh trên báo chí những buổi tổ chức liên hiệp nghệ sĩ Bắc, Nam. Thời gian đó, Kim Chung đã có mời những cô Phùng Há, Thanh Tùng, Kim Hoàng, Kim Cúc, các anh Năm Châu, Duy Lân, Bảy Nhiêu, Xuân Liễu... hát để lôi cuốn khán giả ở đây. Dĩ nhiên là Kim Chung thành công. Khán giả bắt đầu quen với sân khấu Kim Chung qua các buổi tổng hợp tài danh Bắc, Nam ấy.

Ông Trần Viết Long cho biết, Kim Chung đâu có chịu nổi sở phí tổng hợp tốn kém mãi như vậy được. Thế bèn nghĩ ra một cách khác. Phải mời soạn giả miền Nam viết tuồng. Ngoài Bắc, đoàn mang vào một Ngọc Văn, vào Nam đoàn vớ thêm được Vạn Lý (Bắc cả đấy các cụ). Bấy giờ phải hát vở của Hà Huy Hà, Bảy Nhiêu, mời thêm Hoài Ngọc. Ngọc Huyền Lan (tức Nguyễn Ang Ca), Duy Lân, Lê Khanh. Nhưng đấy lại là giai đoạn khó khăn nhất. Bởi vì tuồng có soạn giả Nam không hạp với nghệ sĩ Bắc, số khán giả trung thành người Bắc không chịu được. Nghệ sĩ Bắc hát tuồng soạn giả người Nam cũng không lôi cuốn được bao nhiêu khán giả Nam, Kim Chung đành chịu tiêu điều một lúc tại Aristo cũ kỹ, tung vốn thuê rạp chiếu bóng Olympic khang trang. Ðã đổi được rạp, tất nhiên phải có gan đổi cả đào kép. Muốn thu hút khán giả Nam, phải có đào kép người Nam. Ấy vậy, nên lần lượt cho các kép Huỳnh Thái, Ngọc Toàn lui để rước Minh Cảnh, Hùng Cường rồi Thanh Hải, Kim Hoàng, Lệ Thủy, Mỹ Châu, Út Bạch Lan, Út Trà Ôn. Bấy giờ thì Kim Chung thành công quá. Ông Long kết luận: “Ðó cũng nhờ mình lần mò dò đường đất đấy thôi.”

Vốn liếng khởi thủy của Ðoàn Kim Chung?

Khi được hỏi vốn liếng khởi thủy của Ðoàn Kim Chung, ông Trần Viết Long đáp ngay, không hề ngượng ngập: “Ban sơ từ Bắc mang vào Nam một số vốn liếng nhà sẵn có cũng khá lớn. Tuy nhiên phải nói trắng ra là nhờ cuốn phim “Kiếp Hoa” do Kim Chung và Kim Xuân đóng, lúc bấy giờ được coi là phim nội địa hay nhứt, mang ra chiếu tại Sài Gòn lấy vào có trên 5 triệu đồng. Năm triệu đồng dưới thời Tổng Thống Ngô Ðình Diệm lớn lắm, nên nhờ đó phát huy ra bảng hiệu Kim Chung cho tới bây giờ.

Kim Chung có bao nhiêu gánh hát?

Ông Trần Viết Long cho biết: “Thì như ai nấy đã rõ, có đoàn Kim Chung 7 tức nhiên tôi đã có rồi 7 gánh trong tay. Miền Nam hay nói cải lương mà một chủ có đến hai gánh là chết! Tôi không tin vậy, tôi đi từ một tới hai, thấy có lợi tôi đi luôn tới bảy, có sao đâu? Ăn thua là tổ chức có khéo léo không, có khoa học không. Người được giao phó lèo lái các đoàn có đáng tín nhiệm không. Càng lập nhiều đoàn, sở phí càng ít tốn kém hơn về mặt quảng cáo. Người cũng dễ điều động hơn, nhưng đấy là bí mật nhà nghề không thể giải thích hết nỗi các cụ ạ.”

Tình hình cải lương sau biến cố Tết Mậu Thân

Theo ông Long, chưa lúc nào cải lương gặp khó khăn bắt đầu từ biến cố Tết Mậu Thân 1968. Nhưng điểm khó lần lượt tới với cải lương ví như kẻ bị mất máu, mất dần, mất dần và có thể bị “nguy ngập đến tính mạng.”

Ðiểm khó đầu tiên: Từ biến cố Mậu Thân, cải lương cũng như chiếu bóng, ngưng hoạt động trong hai tháng. Lệnh của Tổng Thống rồi lại được tiếp tục hoạt động sau đó. Sự thiệt hại thật lớn lao vì là dịp Tết là lúc hốt bạc nhất.

Tuy nhiên các Ðoàn hát còn giao kèo với nghệ sĩ nên vẫn tiếp tục được sau hai tháng cấm.

Ðiểm khó thứ hai: Sau hai tháng vắng cải lương, khán giả “bị” đi coi ciné và quen lần. Gầy lại là một yếu tố quan trọng. Nhưng sau đó, lại bị Tổng Công Kích đợt 2 nên lại bị gián đoạn và lại phải gầy lại nữa.

Ðiểm khó thứ ba: Trong khi cải lương lúc hát được lúc không thì các chủ rạp bắt buộc phải lo mua máy quay phim và rạp trở nên thiếu.

Nhưng cải lương “chắc chắn sẽ tồn tại” và có thể có một thời cực thịnh sau này.

Lý do 1: Trong khó khăn, các đoàn nói chung và Kim Chung nói riêng, vẫn cố gắng tồn tại ví như người bị mất máu nhưng vẫn cố ngăn cản máu chảy thêm, bằng cách: Tiếp tục cho lưu diễn và nếu thu kém thì bù thêm để phát lương đủ và giữ vững tinh thần nghệ sĩ công nhân.

Người nghệ sĩ công nhân thấy đời sống được bảo đảm nên tin tưởng và cố gắng trau giồi nghề nghiệp. Riêng về đêm phát lương, các đoàn Kim Chung chưa hề phát thiếu một đêm lương nào cả, và tính trung bình một tháng hát từ 28 đến 30 xuất.
Như vậy đời sống của nghệ sĩ đoàn này không bị xáo trộn bao nhiêu trong lúc khó khăn nhất.

Nếu thời cuộc bớt căng thẳng chứ chưa nói tới hòa bình thì các đoàn Kim Chung có 3 đoàn và bấy giờ vẫn giữ được 3 đoàn.

Lý do 2: Cải lương nhất là vọng cổ đã vô trong máu đa số quần chúng miền Nam, trở thành một dân ca truyền thống, hòa bình các bản khác, Nam Ai, Trường Tương Tư, Xàng Xê, Văn Thiên Tường, trong một đêm hát thì chưa có gì thay thế được, nếu nói đến nhạc, đến ca, đến văn học nghệ thuật của nước ta. Cải lương hòa hợp các thứ đó trong một soạn phẩm có lớp lang, có kịch biến, có y phục, có phong cảnh và có văn chương và nội dung. Kết hợp các thứ đó, xứ ta chưa có ai làm “khác hơn” chứ chưa nói đến “hay hơn,” vậy nó sẽ tồn tại dù thời bình hay thời chiến, vì người dân vẫn cần trong những giờ nhàn rỗi: Xem đẹp, nghe cái gì mình thích nghe và suy ngẫm một vài ý tưởng của soạn giả nào đó, và nếu có văn thơ thì có dịp thưởng thức thơ của soạn phẩm.

Lý do 3: Lý do hơi tiêu cực nhưng cũng nêu ra để lập luận là cải lương sẽ tồn tại, có độ chừng trên 20,000 nghệ sĩ chuyên viên sống về sân khấu.

Ấy là nghệ thuật, và nghệ thuật bao giờ cũng tồn tại dù ở Việt Nam hay trên trái đất này.
@(Theo Triều Giang- NV)
--->Dù bị trù dập nhưng Kim Chung vẫn sống khỏe khi trong tay toàn những NS có giọng ca cực kỳ hay và phát triển ào ào, ào ào.

Sân khấu Kim Chung về tuồng tích không hay nhưng ca thì khủng khiếp. Không sân khấu nào mà có quá nhiều NS có giọng ca hay như vậy. Chính vì vậy mà xưa có báo chí đã mở chiến dịch đánh "trường phái ca - Kim Chung" để cứu "trường phái diễn - Thanh Minh" vì chịu không nổi, mất khách. Hiện nay đôi lúc đọc báo của những người sống với CL xưa, họ vẫn có lúc dùng "Trường phái ca - trường phái diễn" để thể hiện rõ nét 2 sân khấu Kim Chung & Thanh Minh.

Nghĩ mà xem ngày xưa Minh Cảnh, Lệ Thủy, Minh Phụng, Thanh Tuấn, Minh Vương, Mỹ Châu, Phương Bình...hồi trẻ ca xé gió, ca ăn dĩa bặt bặt thì sân khấu nào mà chịu nổi. :mrgreen: )

-->Bản thân tôi hồi nhỏ, coi và nghe cải lương cũng khoái các nghệ sỉ của Kim Chung hơn là các nghệ sĩ của đoàn Dạ Lý Hương, Thanh Minh . Lý do là vì khoái các tuồng tích kiếm hiệp . Nghe Quế Minh rên rỉ với Mộ Dung Thạch mùi hơn là nghe chuyện cô The đi tu . Vả lại, giọng của Lệ Thủy, Thanh Kim Huệ, Mỹ Châu nghe hấp dẩn hơn Thanh Nga, Bạch Tuyết , Ngọc Giàu, Phượng Liên ..
Lúc đó, người lớn bảo mình - Con nít, không biết coi cải lương, nói bậy nói bạ .
Tới sau 75, coi Thanh Nga nhiều, bắt đầu mới khoái Thanh Nga . Nhưng Lệ Thủy , Mỹ Châu, Thanh Kim Huệ, Thanh Tuấn, Minh Phụng, Minh Cảnh, Minh Vương, Thanh Điền vẩn là các ngôi sao thượng thặng trong lòng tôi .
-->Thanh Minh thì tuồng tích họ chắt chiu kỷ càng, nên nghe tuồng lời rất hay. Lực lượng SG thường trực nhiều...người ta gọi là Vua Tuồng Xã Hội.

Còn bên Kim Chung thì có Yên Lang và Ngọc Văn. SG Ngọc Văn hiện đã vào Dưỡng Lão NS. Nếu muốn tìm hiểu về Kim Chung phải gặp SG Ngọc Văn trên 80 tuổi rồi

--->>Tuồng tích của sân khấu KC thời đó đúng ra thuộc loại vô thưởng vô phạt. Thuần xem để giải trí nên được giới bình dân hâm mộ hơn những vở trên sân khấu TMTN, ví dụ Chén Trà Của Quỷ tuy tựa đề nghe lôi cuốn nhưng chuyển thể từ một tác phẩm hiện sinh nhiều ẩn dụ làm khán giả..nhức đầu khi xem!

-->"Bên Cầu Vọng Thê" có ai nghe chưa?

Vở tuồng khét tiếng này nổi từ lúc Minh Cảnh - Diệu Hiền của Ngọc Văn. Sau thì Minh Phụng & Lệ Thủy cũng tiếp tục. Theo sự trả lời của Minh Pụng về đời ca hát...thì có nghe Minh Cảnh & Diệu Hiền ca tuồng này.

Vậy là nó có thu thanh, không biết là thu dĩa hát hay là thu thanh trên đài...Chắc là lưu lạc mất cả rồi.

-->Đoàn Thanh Minh Thanh Nga chuyên về tuồng xã hội còn đoàn Kim Chung chuyên loại hương xa với y trang nhiều, rực rở, sang trọng. Đây là 2 đại bang thường trực tại Saigon nhiều nhất so với Thủ Đô, Kim Chưởng đi lưu diễn nhiều hơn, lâu lâu mới về Saigon trình diễn tuồng mới. Đoàn nào cũng chăm lo tuồng tích cũng như có soạn giả thường trực , có thầy tuồng như là đạo diễn nhưng mỗi đoàn có một đường lối phục vụ nghệ thuật riêng. Nếu TMTN có cặp Hà Triều- Hoa Phượng, Hoàng Khâm, Cô Nguyệt, Nguyễn Phương chuyên viết tuồng xã hội thì Thủ Đô có SG Thu An, Thiếu Linh; Kim Chưởng thì Thu An rồi Mộc Linh khi Thu An lập gánh Hương Mùa Thu; Kim Chung thì có Ngọc Văn , Vạn Lý theo từ ngoài Bắc vào(?) Ngọc Huyền Quân, Điêu Huyền, Yên Lang, Nguyễn Huỳnh, Vân An... sau này khị Dạ Lý Hương ra đời thì nhóm Hà Triều - Hoa Phượng, Hoàng Khâm được mời sang cộng tác. Đoàn DLH cũng được báo chí ưu đãi lắm lắm lại càng về sau càng hát nhiều tuồng xã hội hơn nên dã làm ít nhiều lu mờ vua tuồng xã hội TMTN.
Do thành kiến quá nặng của giới báo chí thời đó cộng thêm bầu TMTN rất chịu chơi để lăng xê gà nhà mà bây giờ chỉ có nhiều tài liệu về Thanh Minh Thanh Nga mà thôi mà những người viết sau này dựa vào đó mà vẽ thêm ra có khi đúng khi sai dẫn đến như là huyền thoại . Vì tài liệu càng ngày càng hiếm hoi, người viết sau dựa vào tài liệu người viết trước có đôi khi không tỏ tường hoàn toàn sự thật làm lớp hậu sinh hiện nay cứ ngỡ rằng cải lương nam bộ hầu như bắt đầu và chỉ có từ gánh hát TMTN và cô đào Thanh Nga lúc xưa và cô đào Bạch Tuyết còn đến nay , vô hình chung đã phủ nhận hầu như tất cả những đóng góp to lớn của các đoàn hát, các soạn giả, nghệ sĩ lờp trước đó, cùng thời đó và hiện nay...
Đã đến lúc chúng ta nên có cái nhìn chính xác hơn , công bằng hơn!
-->>Như đã nói rồi, thật ra tuồng tích xã hội của DLH có lấn áp phía TMTN là nhờ vào những màn khôi hài, nhăn nhở và nhất là lối ăn mặc hở hang, khoe da thịt lồ lộ của đám diển viên!
Phần tuồng tích cũng vậy, mục đích lôi kéo một lớp khán giả dể tính xuất hiện từ hoàn cảnh xã hội tạp nhạp thời điểm đó. Nghe một vài tựa đề và nội dung thôi cũng đã biết -dù đã có một vài tờ báo gắn cho loại tuồng tích nầy cái sứ mệnh dao to búa lớn: hiện thực phê phán xã hội!-: Bí Mật Của Chàng rồi Của Nàng hay Lệnh Của Bà, Nạn Con Rơi, Gái Bán Bar..v..v..!
-->Thì từ đó mới thấy là báo chí không hoàn toàn trung thực thời đó! Chỉ vì DLH có một lực lượng sọan giả từ TMTN đã nổi tiếng từ trước và vì bầu Xuân cũng chịu chơi không kém bà bầu Thơ nên lúc đó DLH mới được đưa lên tận trời xanh! Bản thân tui cho đến giờ chỉ chấm vở TUYỆT TÌNH CA của sân khấu DLH thui! Tuồng hương xa thì không bằng Kim Chung, tuồng xã hội thua TMTN lúc trước, đi hướng đi riêng có hơi nhảm nhí chút không đọng lại gì nơi khán giả nhưng lại góp phần không nhỏ vào việc hạ bảng hiệu TMTN. Thế mới biết sức mạnh của truyền thông!
-->Tanco ơi!Còn tuồng.... Tần nương thất ...Cho trọn cuộc tình ....còn nửa ....mà mình không theo dõi nên không biết....

-->>Cho Trọn Cuộc Tình là của sân khấu Bạch Tuyết - Hùng Cường. Đúng là DLH còn vở Nổi Buồn Con Gái và một vài vở nữa rất hay. Bạch Hải Đường chẳng hạn tuy diển xuất hay nhưng kịch bản thì...thường. Đó là khoảng thời gian chưa xuất hiện những Gái Bán Ba, Tiền Rừng Bạc Biển..v..v..!

Nên Mark Twain mới nói con lạc đà có thể ăn bất kỳ món gì nhưng chỉ nhai nhầm một mảnh báo là..lăn ra chết đó TanCo! :roll:
-->Vở tuồng Bạch Hải Đường của soạn giả Nguyễn Huỳnh được trình diễn đầu tiên trên sân khấu nhà Hoài Dung-Hoài Mỹ sau đó Nguyễn Huỳnh cộng tác với Kim Chung và đã cho diễn trên sân khấu Kim Chung với Hùng Cường, Hoài Dung, Bích Hợp, Minh Cảnh ..... Sau này HC mới tái lại vai Bạch Hải Đường trên săn khấu Dạ Lý Hương nhưng nổi bật lại là vai Cang của Dũng Thanh Lâm cũng như Minh Cảnh diễn vai Trung trội hơn lối hài của nghệ sĩ đàn anh!
-->Phài nói là ông Bầu Long rất mát tay nhũng Ns do ông lăng xê ngày xưa bây giờ đều là NS tài danh cả dược khán giả yêu thích hàng mấy chục năm như: Minh Cảnh, Minh Phụng, Minh Vương, Phương Bình, Thanh Tuấn, Chí Tâm,Mỹ Châu, Lệ Thủy, Diệu Hiền,THanh Kim Huệ, Kiều Tiên, Bích Hạnh, Tô Kim Hồng........
-->Theo NS cho biết thì...DLH nổi lên vì...thời thế lúc đó.
Tức vào thời đó SG bắt đầu ăn chơi, Mỹ vô...? nên các vở tuồng ở DLH soạn theo kiểu xã hội lúc đó nên ăn khách...trong khi Thanh Minh - Thanh Nga vẫn chư cũ nên bắt đầu đi xuống.

Các vỡ tuồng của DLH thường diễn không lâu bền, thay đổi liên tục. Tuồng mới ra đời thì diễn chừng 1 hoặc 2 tuần là bỏ, làm tuồng mới nữa. )
-->Xin lưu ý..SG Ngọc Văn là người Nam.
Nhiều ký giả thời đó thấy Ngọc Văn ở Kim Chung nên...nhầm ông là người Bắc

Sự bùng nổ của Kim Chung và những hoạt động tiếp thị, thương mãi của Kim Chung cũng chính là nguyên do làm nên sự hiềm khích.
- Kim Chung hồi đó hay quãng cáo "ĐỘC NHẤT VÔ NHỊ - DIỄM HUYỀN VÔ SONG"
- Kim Chung dùng con số để khống chế CL miền Nam: Lập đến 7 đoàn nhưng thực chất là chỉ có 3 đòan, đoàn này chết thì lập đoàn khác.
- Hay cử thám tử đi bắt cóc NS ở các đoàn khác.
-->Phải nói là "trâu buộc ghét trâu ăn", các đại bang khác chơi không lại Kim Chung nên sử dụng báo chí để trả đũa
-->Sân khấu Thanh Minh nghiêm túc, khuôn khép và bắt buộc NS ca một cách chuẩn không được bay lượn.

Nên đa số NS ở đây ca âm nghe chuẩn, tròn vành, rõ chử.
Còn các NS ở Kim Chung thì được phép ca tự do, luyến láy sao cũng được nên đôi khi chữ phát âm có phần thừa phía sau...vì NS ở đây luyến, bẻ chữ nhiều...tức là xuất hiện sau chử cái phần âm dư
-->>
Nhận xét này đúng hơn! Đào kép của Kim Chung đa phần tạo ra lối ca phá cách, luyến lái tự do nên báo chí kịch trường, nhất là những ký giả kỳ cựu về nghệ thuật sân khấu lên tiếng phê bình chê bai chứ không hẳn vì...trâu buộc ghét trâu ăn!
-->Nếu không có sân khấu Kim Chung sẽ không có những giọng ca lẫy lừng:

Minh Cảnh, Lệ Thủy, Mỹ Châu, Minh Vương, Minh Phụng, Phương Bình...

Đây là những giọng ca cách điệu, độc đáo. Và thành danh trên Kim Chung.

Giả như không có Kim Chung thì...các NS này sẽ về đại bang nào? về Thanh Minh thì không thể...vì ở đây là đoàn nhà nên NS Thanh Nga là ưu tiên số 1, và cách ca hai bên không hợp nhau...nên không thể về đây...

Nếu như Khôi nguyên vọng cổ Minh Vương sau khi đoạt hạng nhất, mà không có bầu Long bắt về để thành danh tại đây thì MV trôi đi đâu. Ở Kim Chung có nhiều đoàn nên các giọng ca có cơ hội thể hiện mình hơn.

Cái mát tay của đại ban Kim Chung là ở đó, thấy giọng ca lạ là bắt về và thànnh danh. Cùng năm đó với NS Minh Vương, thì giải nhì thuộc về nữ NS Diệu Nga...Diệu Nga được gánh Thanh Minh mời về...nhưng rồi...chìm luôn...
-->>cái đó hình như liên wan nhịp nội nhịp ngoại đó NA!
đờn ca có nội có ngoại mới hay :mrgreen: hát nhịp nội là tiếng hát dứt cùng lúc song lang gõ! còn ngoại là hát dừng xong! song lang gõ lúc dư âm kết thúc.
-->Nếu nói Minh Cảnh luyến lái thì cũng đúng ...
Nhưng Mỹ Châu & Lệ Thủy ca đâu có luyến lái gì ... nhiều đâu?

Còn ca nhịp nội hoặc ngoại (và thật ra củng không biết bao nhiêu) thì củng tùy bài bản ... Chứ ca vọng cổ thì phải đúng nhịp, nếu tới nhịp 20 hoặc 32 mà mình đi trước thì ... rớt ...
-->mình thấy ở đâu cũng có "bay" hết :mrgreen:

ví dụ trong tuồng "kiếp nào có iu nhau". đoạn MP-MC hát nam ai(ko biết phải ko nữa :mrgreen: ).

MC hát "trước khi chết nàng có nhắn lời gởi trả lại cho ông..." => có 1 nhịp chầu(chờ) => hát tiếp "kỉ niệm tình yêu ..." trong nữa nhịp=> ngâm nga nữa nhịp rồi tiếp "vừa kết tụ - trong hồn".

nhưng mình có thể lấy bớt nửa nhịp chầu hát "kỉ niệm" => nữa nhịp kế hát "tình yêu..." rồi ngâm nga cũng đâu có ai cấm?
ko thì chờ 1 nhịp như MC, xong hát "kỉ niệm - tình yêu" trong 1 nhịp rồi ko ngâm nga mà hát luôn "vừa kết tụ - trong hồn..."
miễn tới chữ "hồn" mình về đúng được gòi )(Laodau

chẳng wa lòng câu VC rộng nên mình thấy dễ bay lượn, còn lòng câu trong bài bản hẹp nên tưởng ko có thôi.
-->Đúng đó, vọng cổ nhịp 20 và 32 phải về cho đúng.Về không đúng là rớt nhịp, hỏng. Trong lòng câu thì sao cũng được.

Bài bản thì có nhịp nội ngoại quy định rõ ràng, chỉ có thể "bay lượn" trong lòng câu vọng cổ thôi.

Thời đó mình chưa ra đời, chẳng biết gì chuyện ngày xưa cả! Ngocanh hay thiệt, chịu khó đọc tin tức! ()kisss
Sửa lần cuối bởi khucbanchieu vào Thứ năm Tháng 2 05, 2009 8:05 am, đã sửa 1 lần.
--> Mình thấy bầu Long là người rất giỏi khi nhìn được tiềm năng của các nghệ sĩ. Chính thế ông đã có công lớn với cải lương khi đã đưa được rất nhiều nghệ sĩ có tên tuổi lớn phục vụ cho khán giả cũng như tạo được môi trường cho nghệ sĩ phát triển được khả năng của mình. Có phải cá bạn cũng đã nhìn thấy bao nghệ sĩ nổi tiếng đa phần đều từ đoàn Kim Chung mà ra phải không? :cungly:
-->Đoàn Kim Chung hồi đó hầu như không có nhiếp ảnh kịch trường thường trực như các đoàn khác: Thanh Minh...
Thành ra những ai hát ở đoàn KIm Chung giờ chẳng có tấm hình nào lưu truyền lại.

Đặc điểm của đoàn này: NS nào ca cũng xé gió xé mây, thành ra có thể nói là đoàn Kim Chung hát mà không cần đạo diễn , chỉ có Thầy tuồng trong lúc tập mà thôi, còn diễn xuất thì do năng khiếu và tự học hỏi, ra sân khấu hát hay là được, và SK Kim Chung khán giả lúc nào cũng đông ở tất cả các đoàn.

Cũng chính vì vậy mà báo chí ngày xưa hễ nói đến SK Kim Chung là...chưởi phi nghệ thuật
@_cailuongvietnam.vn

Sau những tản mạn ở phần trên, có thể lý giải phần nào câu hỏi :
--->>Tại sao "Vọng cổ cải lương" ngày nay như đang hấp hối ?
“Là một loại hình nghệ thuật ra đời dựa trên nền tảng âm nhạc tài tử kết hợp với hình thức kịch nói phương tây, qua gần trăm năm phát triển, cải lương đã tự mình gạn lọc để được công nhận là một bộ môn nghệ thuật truyền thống của dân tộc, bên cạnh tuồng, chèo, múa rối nước… Một bộ môn nghệ thuật truyền thống đã có gần trăm năm tuổi, khai sinh, trưởng thành bằng máu tim của bao thế hệ nghệ nhân, nghệ sĩ. Một bộ môn nghệ thuật đã từng “khỏe mạnh", từng vinh quang, đã đang và sẽ mãi là niềm tự hào của dân tộc Việt Nam trong lãnh vực văn hóa phi vật thể. Vậy thì tại sao nó lại “lâm bệnh" và “hấp hối" ?

Có rất nhiều nhà nghiên cứu "vọng cổ & cải lương" đã thử đi tìm câu trả lời này. Nhà báo Huỳnh Công Minh từng đật câu hỏi "Ai giết môi trường sống của cải lương ?" và nhận định là do cơ chế quản lý bất cập & thiên vị các loại hình nghệ thuật khác, chèn ép môi trường sống của cải lương...vv...&...vv...Soạn giả Nguyễn Phương thì nói thẳng thừng hơn :
+ "Người ta nói các vở tuồng cải lương hồi xưa đưa lên sân khấu hình ảnh thu nhỏ của một mãnh đời có thực trong xã hội để góp ý giải quyết cái mâu thuẫn trong mãnh đời đó."-->tuồng tích bị kiểm duyệt cắt xén quá nên không thể hiện được những hình ảnh này.
+"...Ngoài việc cắt xén các bài ca cổ các ông bà đạo diễn học có trường lớp lại đem ca nhạc opera, hát chầu văn, hát cô đầu của miền Bắc xen vô với vọng cổ, cái đó là cho nghệ sĩ danh ca vọng cổ uống thuốc độc chớ không phải nâng cấp cải lương như các ông các bà đã nói.
+ Sân khấu cải lương không có những vở tuồng hay.
"Khán giả ái mộ cải lương trong và ngoài nước đều lấy làm buồn tiếc cho ngành nghệ thuật sân khấu cải lương đang xuống dốc một cách thảm hại: nhiều người cho là sở dĩ sân khấu cải lương mất dần khán giả là vì hiện nay không có những vở tuồng cải lương hay như hồi trước năm 1975.
Còn có nhiều nguyên nhân khác làm cho sân khấu cải lương ngày một xuống dốc như việc không còn rạp hát để hát cải lương, giá vé xem hát tăng quá cao khiến cho khán giả bình dân không tiền mua vé. Ngoài ra ở các thành phố còn có nhiều phương tiện giải trí khác vừa rẻ vừa tiện lợi hơn việc đến rạp để xem hát…tất cả những nguyên nhân đó góp phần giết chết cải luơng nhưng nguyên nhân quan trọng hàng đầu phải kể là hiện nay không có tuồng hát hay có thể đáp ứng sở thích của khán giả.

Không phải những soạn giả ngày xưa có tài hơn soạn giả trẻ hiện nay nhất là các soạn giả xưa đều là những người tự học trong nghề soạn tuồng hát, còn các nghệ sĩ soạn giả trẻ hiện nay đều là những người được đào tạo chính quy trong các trường đại học nghệ thuật sân khấu ở trong nước hoặc ở hải ngoại, những nước có một nền nghệ thuật tiên tiến, văn minh…

Vì vậy không phải do kỷ thuật sáng tác là nguyên nhân chính yếu làm cho các soạn giả trẻ không sáng tác được những vở tuồng ăn khách như xưa mà chính là nội dung tuồng tích, quan niệm sáng tác của soạn giả mới là mấu chốt trong sự sa sút của các tuồng tích cải lương hiện nay.

Tưởng cũng nên nhắc khái quát về nghệ thuật sân khấu cải lương trong thời hoàng kim trước ngày 30 tháng 4 năm 1975:
Khán giả ái mộ cải lương trước năm 1975 khi xem hát còn nhớ tựa tuồng, nhớ tên các nghệ sĩ chính, tên soạn giả và nhớ cả những lớp hát hay, những bài ca hay trong tuồng đó. Người ta còn tìm mua tuồng và học ca bài hát mà họ thích những khi trà dư tữu hậu. Ví dụ xem tuồng Nữa Đời Hương Phấn, khán giả còn nhớ Thành Được trong vai Tùng và Út Bạch Lan trong vai Hương, Tùng và Hương gặp lại nhau trong hoàn cảnh trớ trêu là Tùng đi cưới em gái của Hương làm vợ và Út Bạch Lan( Hương ) và Thành Được ( Tùng ) đã ca một lớp Phụng Hoàng rất hay.
Khán giả xem Tuyệt Tình Ca liền nhớ Út Trà Ôn trong vai Ông Cò Quận 9, Bạch Tuyết trong vai Lê Thị Trường An…
Khán giả xem tuồng Phụng Nghi Đình, nhớ bà Phùng Há trong vai Lữ Bố và Thanh Nga trong vai Điêu Thuyền…Xem tuồng Đôi Mắt Người Xưa nhớ Hữu Phước trong vai bác sĩ Vũ và Thanh Nga trong vai Diệp Thúy…
Khi nhắc đến các nghệ sĩ như Tấn Tài, Như Ngọc, Hùng Cường, Dũng Thanh Lâm, Minh Vương, Lệ Thủy, Minh Phụng, Kiều Tiên, Phượng Liên, Thanh Sang, Minh Cảnh, Mỹ Châu, Việt Hùng - Ngọc Nuôi, Hoàng Giang – Kim Giác, Kim Quang, Tư Rọm, Ba Vân…v..v..khán giả nhớ những vai hát để đời và những tuồng hay do các nghệ sĩ đó thủ diễn.

Xem hai tuồng Hoành tráng Kim Vân Kiều và Chiếc Áo Thiên Nga, người ta đã biết các ông muốn giết chết cải lương bằng đạo diễn cho hát tuồng cải lương mà các ông các bà đạo diễn làm cho mất chất cải lương!
Chót hết chính vì sự sống mà nghệ sĩ cải lương tiếp tay tự đầu độc mình. Hát tấu hài, chạy show tấu hài, chỉ hát các trích đoạn, hát cải lương diễu chính là những nhát dao đâm them cho vết thương thêm trí mạng.
Vidéo cải lương, truyền hình cải lương, hớt tóc ôm, cà phê ôm, bia ôm, karaoke ôm, đấm bóp ôm…những thứ ôm đó cũng là những nhát dao trí mạng chém. chết cải lương.
Những điểm tổng quát nêu trên đủ nói lên vì sao nghệ thuật sân khấu cải lương mất khán giả. Đó là chưa nói thời kỳ hội nhập, dân số tăng quá cao, nhiều điểm giải trí khác, lành mạnh cũng có mà không lành mạnh rất nhiều làm cho thành phần trẻ có cơ hội giải trí khác hơn là đi xem hát cải lương."
+ Tại sao sau năm 1975, không có tuồng cải lương hay ?
Bởi vì tuồng tích bị cắt xén chỉnh sửa quá nhiều cho phù hợp với chính sách & đường lối chính trị nên mất đi tính hấp dẫn vốn có của "vọng cổ & cải lương".
___________________
Tuy nhiên, thành thực mà nói, đứng ở góc độ người thưởng thức "vọng cổ & cải lương" thì vấn đề chính khiến loại hình nghệ thuật này suy yếu là bởi vì cái thế huy hoàng ngày xưa của nó đã mất. Cái thể đó là gì? Chính là cách "ca & diễn" như trên đã nói là điểm mạnh chỉ có ở "vọng cổ & cải lương" một thời lẫy lừng đã không còn như xưa nữa.
---> Đơn giản là không ai trong thế hệ trẻ có được giọng ca thể hiện được toàn bộ cái hồn nhạc phẩm như các nghệ sĩ ngày cũ (!?). Chưa nói đến khả năng diễn xuất gây ấn tượng, lấy nước mắt khán giả đã không còn. Hát không có hồn còn diễn xuất thì nhàm chán không có chiều sâu toàn kiểu gây cười rẻ tiền lại còn ca dài hơi kiểu học trò tiểu học trả bài không cảm xúc thì làm sao truyền được cái thần cổ nhạc, làm sao đi vào lòng người được để mà tạo ấn tượng không phai mờ trong tâm tưởng người nghe. Ông Vương Hồng Sển đã từng nói: “Mấy mươi năm trước chưa ai ca vọng cổ hay hơn Hữu Phước, e rằng mấy mươi năm sau cũng chẳng có ai” Không ngờ lời nói này lại ứng nghiệm vì bây giờ tìm đâu ra "vọng ca vàng" ru người vào mộng... như ngày xưa ?
Rồi từ đây số người rời bỏ loại hình nghệ thuật này ngày càng nhiều cũng phải thôi !

alpha · « **Reply #80 on:** 21 Tháng Tư, 2015, 10:24:28 AM »

Cảm Nhận Về Một Số Giọng Ca Nữ DÒNG NHẠC TRỮ TÌNH Sau 75

Ở trên nhiều lần có nói trong lịch sử âm nhạc Việt Nam có những ca sĩ nổi tiếng với một chất giọng đặc biệt không ai có thể bắt chước hay nhái giọng được.
Điều khác biệt này khiến họ thành những ca sĩ một mình trên đỉnh mới chết chứ ! Thứ nhất là nữ ca sĩ Thanh Thúy, tiếng hát liêu trai tiếng hát khói sương, tiếng hát lúc 0 giờ, người tình trong mộng cả một thế hệ.
Thứ hai là nữ ca sĩ Dạ Hương những năm 70 của thế kỷ trước ở miền Nam chuyên trị những bài tình ca trong băng nhạc Shotguns. Ai đó có thể bắt chước hay nhái giọng Hoàng Oanh, Giao Linh, Hương Lan hay Phương Dung... nhưng đều nản lòng và bó tay với hai giọng ca đặc biệt này. Còn một nữ danh ca
nữa thuộc loại lão làng rất nhiều người cố bắt chước mà nếu đạt được 70% là cũng đã thỏa nguyện. Đó chính là nữ danh ca Thái Thanh.
Sau này có ca sĩ Ánh Tuyết và Ngọc Hạ có chất giọng thánh thót khá giống nhưng chất giọng Ánh Tuyết còn xa lắm vì độ cảm xúc không cao bằng giọng Quảng của chính mình. Riêng Ngọc Hạ thì có cảm xúc hơn nhưng vẫn chỉ đạt 80% là cùng.
Ngọc Hạ tên thật là Nguyễn Kim Tuyến, sinh ngày 23 tháng 12 năm 1980 tại Hội An là một ca sĩ nổi tiếng gốc Việt định cư tại Hoa Kỳ. Cô có giọng hát high mezzo và soprano, cao vút, trong trẻo và đầy đặn. Cô thành công trong các ca khúc mang âm hưởng dân ca và nhạc trữ tình
_http://nhacso.net/nghe-nhac/em-van-nhu-ngay-xua.WFlZV0Fb.html Em Vẫn Như Ngày Xưa Nghệ sỹ: Ngọc Hạ - Sáng tác: Trần Tiến - Album: Em Vẫn Như Ngày Xưa
_http://chiasenhac.com/mp3/vietnam/v-pop/trang-mo-ben-suoi~ngoc-ha~1029557.html Trăng Mờ Bên Suối Ca sĩ: Ngọc Hạ Sáng tác: Lê Mộng Nguyên Album: Tình Đầu Tình Cuối Sản xuất: Thuý Nga TNCD500 (2011)

Sau 75 có 2 nữ ca sĩ cũng có chất giọng đặc biệt từng làm mưa làm gió thị trường âm nhạc Việt Nam thập niên 80 riêng một góc trời vì không ai có thể bắt chước và so bì được.
Chính là 2 chị em Bảo Yến & Nhã Phương. Ai đó có thể có phong cách 2 chị em nhà này nhưng giọng ca thì không !
Tuy là hai chị em nhưng cả hai cũng có nét riêng của mình.
Nhã Phương qua những ca khúc trữ tình mang phong cách nhạc vàng nhưng có nét rất riêng như Tàu Đêm Năm Cũ, Yêu Một Mình, Hàn Mặc Tử, Thương Nhớ Quê Nhà, Mùa Thu Còn Đó...đã được đề cập ở trên.
Bảo Yến cũng có điều khác biệt không ai có, không ai có thể bắt chước được giọng Bảo Yến để có thể lthành danh trong lòng nhiều người nghe nhạc như Bảo Yến. Thật ra ngày đó cũng có ca sĩ Thy Nga mang phong cách khá giống Nhã Phương dù giọng hát không giống và gương mặt không ăn ảnh bằng nhưng cũng tạo được một scandal hỗn chiến vì Thy Nga tranh giành hát trước bài hit của hai chị em này (?). Không lạ khi không ít ca sĩ thành danh vang dội bây giờ cùng có thần tượng là ca sĩ Bảo Yến ngày xưa (!)
Thử xem phong thái của họ qua màn thể hiện cùng một ca khúc Lời người ra đi để thấy sự khác biệt
_https://www.youtube.com/watch?v=RHtRh5PZRms BẢO YẾN LIVE - LỜI NGƯỜI RA ĐI
MayG Do
Bác Hoàn gật gù 👏👏👏
Thang Nguyenduy
Chỉ có Bảo Yến hát bài nầy là hay nhất ,không một ca sĩ nào bằng được
Haiyen Vu
Chỉ có Bảo Yến mình mới có thể nghe rõ từng từ từng chữ một<<---chính xác
Nam Nguyenquoc
Các cựu chiến binh nghe Bảo Yến hát mà hồi tưởng về ký ức một thời mình nhìn thấy cảm động quá . Về bài hát và hình ảnh thân thương quá !!!!
_https://www.youtube.com/watch?v=FYJ5mmkcV64 NHA PHUONG - LOI NGUOI RA DI
HaiAnh Tran *******
Chi Bao Yen va Nha Phuong hat hay va giong rat giong nhau kho phat hien ra cua ai (Bao yen hat hay hon mot ti <??> ) bai nay chi co hai nguoi nay hat thoi .Toi khong quen nhung nam cac chi ra bieu dien o HO QUAN NGHUA O >Hai phong (nguyedangnam67@yahoo.com )
Kiet van
hát hay quá, hiếm có giọng hát và nét như Nhã phương
phong nguyen van
nha phuong hat cuc hay voi bai hat loi nguoi ra di
Tritrung Ngyuen
nho bai hat nay chi hat vao nam 1992 minh con luu giu bang video tieng hat nha phuong minh co bai tieng dan bau va bai hoa sua chi co luu qua bang cassette
Trinh Tu
các bạn nghe bài này nha phương hát trên radio con hay và truyền cảm hơn nhiều
hunglam1992
Nha Phuong tre dep qua, nhung hat dung doi loi nha
handsomeboymandm
Cảm ơn đã post clip này. Nghe Nhã Phương hát bày này hay không thể tả nổi. Bài này hồi nhỏ mình đã được nghe trên TV. Từ đó đến nay mới được nghe lại bài này do Nhã Phương hát.
@hunglam1992: Không phải do Nhã Phương đổi lời bài đâu bạn. Bài hát này có ba đoạn, đoạn thứ ba được nhạc sĩ Trần Hoàn, tác giả bài hát thêm vào sau này. Đa phần các ca sĩ hải ngoại khi hát bài này không hát đoạn thứ ba vì nó dính dáng đến chính trị.
klelusive
video này làm mình mê hoạc một cách lạ lùng. NP đẹp!!!!
duyen le tran
Cả một trời nhớ thương về tuổi thơ, gia đình, những người thân đã đi xa…..không ngờ giọng hát của chị cứ nẵm mãi trong ký ức của mình, một thời quây quần nghe giọng hát của chị NP và BY suốt sáng suốt đêm.
Le Viet Cuong
Bài hát này Nhã Phương thể hiện rất dung dị nhưng lại có sức truyền cảm đến xao động lòng người.

******
Không phải nhạc phẩm nào Bảo Yến hát cũng thành công
như nhiều ca sĩ khác hát nhạc xưa vì không nhạc tờ nên Bảo Yến nhiều khi cũng hát sai lời tùm lum làm giảm giá trị ca khúc, Mưa Rừng mà Bảo Yến hát "Mưa buồn vì tình đời duyên kiếp không phai" theo giới bình dân thì thua rồi. "Không phai" thì sao mà buồn ? Phải là "Mưa buồn vì tình đời duyên kiếp không lâu" mới chuẩn. Cũng như "Mùa Thu vào hoa cúc" đúng hơn là "Mùa Thu vàng hoa cúc"...còn nhiều nữa. Dù sao cũng thông cảm cho Bảo Yến vì ngày đó nhạc tờ các ca khúc không phổ biến nên ca sĩ mạnh ai nấy hát (!?)
Nhưng bỏ qua yếu tố sai lời thì những ca khúc nào Bảo Yến hát thành công nếu nghe kỹ là thấy rõ sự khác biệt so với phần còn lại.
Với dòng nhạc Gò Công Bảo Yến đã làm mưa làm gió khắp hang cùng ngõ hẽm Việt Nam thập niên 80 ở trên đã nói rồi không nói nữa.
Còn những ca khúc không phải dòng nhạc Gò Công thì giọng hát Bảo Yến có trên đỉnh hay không ?
Đúng là có nhiều ca khúc đã mang thương hiệu Bảo Yến khó có ai vượt qua được. Đó chính là sự thật ! Chính NSND Thu Hiền từng tâm sự "Cả miền Nam, chỉ nể có... Bảo Yến" (?!). Nhiều Ca sĩ thành danh ngày nay cũng từng tâm sự Thần tượng của họ ngày nào cũng chính là Bảo Yến (!?)
Thử thưởng thức một số nhạc phẩm mà ca sĩ Bảo Yến một mình trên đỉnh là sẽ thấy tại sao có những cảm nhận trên!
1. Ở Hai Đầu Nổi Nhớ (Phan Huỳnh Điểu-Thơ Trần Hoài Thu tức Nhà Báo Trần Đình Chính)
Nhớ lại thập niên 80 Đài Truyền Hình TP HCM không phát 24/24 giờ mà chỉ bắt đầu vào khoảng 19g. Từ 18g30-19g là lúc đài phát Ở Hai Đầu Nổi Nhớ... rồi thì Sợi Nhớ Sợi Thương hoặc Thư Tình Cuối Mùa Thu... với tiếng hát Bảo Yến như là nhạc hiệu vậy!
Thời đó cứ chiều về là tiếng hát Bảo Yến đi khắp thôn cùng ngõ hẽm gây áp phê mạnh đến mọi người là vậy. Cũng phải thôi vì trong giọng hát đó có cái gì đó ma mị mê hoặc, một cảm xúc khó tả thôi thúc đến lạnh người khiến ta nghe hoài không chán muốn nghe nữa !

Quote

Vào một buổi tối cách đây 22 năm, một nữ ca sĩ nổi tiếng bậc nhất Việt Nam khi ấy đã lặn lội tìm đến nhà nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu - một trong những nhạc sĩ tiêu biểu nhất của nền âm nhạc đương đạị Việt Nam với những đóng góp to lớn cho sự phát triển của âm nhạc Việt Nam - để gửi trả ông tiền tác quyền cho một ca khúc mà cô vừa thu âm trong chuyến lưu diễn ở hải ngoại. Nữ ca sĩ đó chính là Bảo Yến.

Ca sĩ Bảo Yến trở lại thăm nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu sau 22 năm.

Sự nhiệt tình của cô khiến cho nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu nhớ mãi, vì theo ông, lúc đó không có ca sĩ nào ở Việt Nam làm được như thế (ngoại trừ ca sĩ Ái Xuân có gửi tiền tác quyền từ nước ngoài về). Sau chuyến ghé thăm bất ngờ ấy, 22 năm sau, Bảo Yến lại có dịp đến nhà thăm nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu, trước khi chị thực hiện liveshow lớn nhất trong sự nghiệp ca hát.

Ở tuổi 90, vị nhạc sĩ tài hoa vẫn khá minh mẫn và hài hước, tuy việc đi lại có khó khăn. Điều đáng quý là khi biết Bảo Yến đến thăm, nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu đã “diện” trang phục khá chỉn chu. Ông dí dỏm cho biết “người đẹp tới thăm, phải mặc đồ đẹp chứ!”. Điều này khiến cho nữ danh ca khá xúc động.
Như đã từng chia sẻ trước đó, Bảo Yến cho biết khi chọn lựa ca khúc sẽ hát trong liveshow Dấu Ấn – liveshow hoàn toàn miễn phí cho tất cả khán giả yêu quý giọng hát của chị - chị nghĩ ngay đến nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu, với 2 ca khúc mà chị từng biểu diễn rất thành công là: Ở hai đầu nỗi nhớ và Thư tình cuối mùa thu.
Khi nghe nữ ca sĩ chia sẻ về điều này, nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu cho biết ca khúc Ở hai đầu nỗi nhớ từng được rất nhiều ca sĩ thể hiện nhưng ông thích nhất là phần thể hiện của Bảo Yến. Ông cũng hóm hỉnh cho biết gần đây có một số ca sĩ đã phối lại ca khúc của ông theo khuynh hướng…“thái quá” nhưng với Bảo Yến, ông cho phép chị được tự ý “phiêu” 2 ca khúc này, tùy theo cảm hứng.
Tại buổi gặp, nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu, ca sĩ Bảo Yến cùng với MC Minh Đức đã cùng nhau hàn huyên về những câu chuyện âm nhạc và những tác phẩm của ông như: Trầu cau, Đoàn vệ quốc quân, Mùa đông binh sĩ…Nhạc sĩ Phan Huỳnh Điểu còn vui vẻ cho biết những ca khúc đầu tay của ông được sáng tác theo kiểu “điếc không sợ súng” vì lúc đó ông chỉ mới biết nốt nhạc chứ chưa biết cách ghi bản hợp âm như thế nào. Ca khúc đầu tay của ông – Trầu cau (1945) cũng đã từng được Bảo Yến thể hiện (song ca cùng ca sĩ Khắc Dũng)...
@Tùng Anh/Nguoiduatin.vn

_https://www.youtube.com/watch?v=DsurhtBV5Iw BẢO YẾN - LIVE ! Ở HAI ĐẦU NỔI NHỚ - 2002
Richard Martinez
Never Heard that type of Music Sounds,
The Singer Very Beautiful! But! I did Liked it!
Thank You!
thanh du lê
bài hát quá tuyệt vời
Quang Nguyễn Bá Hữu
HAY QUÁ M.N ƠI
Violet Cloud
nghe mà chịu ko nổi, hay quá
DuyDung Ho Shared on Google+ · 1 year ago
yeuthichnhac
Rat dong y voi Duy Dung va cam on Duy Dung rat nhieu da chia se video nay ! Minh yeu chuong va nguong mo tieng hat cua Bao Yen tu may chuc nam nay. Mot giong ca dac biet, co mot khong hai, voi mot chat giong truyen cam manh liet, tung chu Bao Yen hat ra la tung chu tham sau va lam ngay ngat tam hon minh ! Cam on Bao Yen va cam on nhac si Phan Huynh Dien da sang tac cho doi nhac pham bat hu nay !
DuyDung Ho
Xuất sắc ! Trên cả tuyệt vời - sự kết hợp độc đáo giữa Giong Ca Bảo Yến và Ở 2 đầu nổi Nhớ - Hài hoà như chính sự giao thoa giữa TRỜI và ĐẤT - Tượng đài của dòng nhạc Việt là đây
DuyDung Ho
Nghĩa tình ....Đằm thắm hơn...ôi cái tay quay quay cái micro, đẹp và ấn tượng quá.. phong cách thượng đỉnh<<--- đúng là ấn tượng
dinh long nhat dinh
Giong hát đã làm say đắm hàng triệu con tim người yêu nhạc...Danh Ca huyền thoại của âm nhac VN sau 75
uyen Chi Vu
Tôi yêu giọng hát của chị nhất
MayG Do
Mong sao BY sẽ không già đi và sẽ sống mãi...
_https://www.youtube.com/watch?v=-fa_I1XdwmY Dấu Ấn Bảo Yến - Ở hai đầu nỗi nhớ

Trọng Thể Thái
bài này phối khí hào âm phô quá nghe tiếng nạhc cụ ko hào với giọng hát, giống mấy nhạc công vừon quá, mà bài này dc coi là hát hay nhất phải kể Bảo yến, mà nghe thấy sống sượng quá
tuan nguyen thanh
+Trọng Thể Thái hòa âm này của chồng cô Bảo Yến nhạc sĩ Quốc Dũng đấy, Cô Yến thì nói rất thích hòa âm này...hihi
Trí Sang Sang
+Trọng Thể Thái Cái này tại phần thu live của VTV9 quá tệ bạn ơi...Mình ngồi coi tại rạp trong 1 bài khán giả nổi da gà,vỗ tay 4 5 lần luôn..Shơ này sức khỏe cô ko tốt thật nhưng live ko tệ như trong clip đâu..
Trọng Thể Thái
ko liên quan gì đến thu âm, nghe tiếng rõ mà, ko rè, ko mờ, nghe rất rõ phần phối âm vô duyên của ban nhạc, phần thu âm chỉ ảnh hưởng đến chất lựơng âm thanh thôi
Trí Sang Sang
+Trọng Thể Thái Hòa âm hơi bị hay...Nhưng thu live kiểu này lọc hết nên giọng bị khô,còn phần nhạc nền bật sẵn thì vẫn vậy...Lọc hết tiếng vỗ tay và tạp âm,giọng Bảo Yến bẩm sinh là 1 giọng hát vang tự nhiên vậy mà lên đây giọng khô queo ko vang j cả...Bạn có hiểu ko????Mời bạn xem clip này xem https://www.youtube.com/watch?v=-r68uozcCJQ

_https://www.youtube.com/watch?v=-r68uozcCJQ Ở 2 đầu nỗi nhớ - Danh ca Bảo Yến 18/10/2014
Tuan Bao
Bảo Yến đã đóng dấu son chói lọi vào Ở 2 Đầu Nổi Nhớ. Nó đã trở thành một chuẩn mực nhất định Ko thể làm mới hoặc hát theo một cách nào khác. Cả phần hòa âm của Ns Quốc Dũng ko thể hay hơn dc nữa. Ngay cả Quốc Dũng sau này có hòa âm lại bài này theo bản phối mới do chính BY hát cũng ko hay.
ken shin
Đẳng cấp ! DIVA thượng thặng
Trí Sang Sang
4 cô Diva báo chí của VN còn chạy dài mới đuổi theo kịp giọng hát và đẳng cấp của cô Bảo Yến.......Diva của các Diva...
<<-- Nhiều người ghét Bảo Yến cũng bởi chính cái phát biểu quá nhạy cảm này
MayG Do
Bản phối này , tiếng hát này chính là thước đo cho Ở Hai đầu nỗi nhớ !
_https://www.youtube.com/watch?v=qlhySLJHO1U TÌNH CA BẢO YẾN - Ở HAI ĐẦU NỖI NHỚ - PHAN HUỲNH ĐIỂU - FEAT QUANG LÊ
ho minh thi
Một Tình Ca .. và Hai Thế Hệ. Bảo Yến & Quang Lê hat hay lắm. tuy Giọng hát Quang Lê chưa truyền tải được những sâu lắng bài hát này nhưng giọng hát tuyệt vời Bảo Yến thì truyền tải cac cung bậc tình cảm vào bài hát sâu lắng hơn, cac cung bậc tình yêu và nổi nhớ. cám ơn Nhạc Sỹ Phan Huỳnh Điểu và Tình Ca cửa Ông.
Tuan Do
Nghe QL hát nhạc vàng ... phê trên bờ đê. Hát bài này hay nhưng không hợp lắm
Dang Lam
giọng cô Bảo YẾn là một chất giọng thiên phú, khác lạ, khó tìm được người nào thứ 2 có chất giọng này. Lâu lâu vào nghe ĐƯA EM VÀO HẠ mà nhức nhối lòng.
phước nguyễn hữu in reply to Lương Trung Hiếu
bạn thấy giọng quang lê khi lên tông cao ntn,rồi khi cũng tông ấy bảo yến hát ntn thì hiểu ha
Thai Hoc Nguyen
Quang Lê hát với Bảo Yến có vẻ vất vả nhỉ.
_https://www.youtube.com/watch?v=xnxw3hLxRjk [ Quatanghay.com ] Ở Hai Đầu Nỗi Nhớ - Quang Lê ,Bảo Yến
2. Tình Em Xứ Quảng (Lâm Hoàng-Thơ Trần Ngọc)
_http://chiasenhac.com/mp3/vietnam/v-pop/tinh-em-xu-quang~quang-le~1010807.html Tình Em Xứ Quảng Ca sĩ: Quang Lê Sáng tác: Trần Ngọc Album: Chuyện Hẹn Hò Năm phát hành: 2011
_https://www.youtube.com/watch?v=Q3mYnftS-YY Tình em xứ quảng - Quang Lê
_http://www.alonhac.net/bai-hat/tinh-em-xu-quang-bao-yen/vAjc.html Tình Em Xứ Quảng - Bảo Yến Sáng tác:Lâm Hoàng-Thơ Trần Ngọc | Album: Thương Về Quê Mẹ
_http://chiasenhac.com/mp3/vietnam/v-pop/tinh-em-xu-quang~bao-yen~1011661.html Tình Em Xứ Quảng Ca sĩ: Bảo Yến Sáng tác: Lâm Hoàng Thơ Trần Ngọc Album: Thương Về Quê Mẹ Sản xuất: Đông Hải (2001) <<--bản chất lượng FLAC,320kb
_https://www.youtube.com/watch?v=sHiTcGZU_Ow Tình Em Xứ Quảng - Đàm Vĩnh Hưng Ft Hoài Linh Ft Dương Triệu Vũ
Phú Mai
có phải a hoài linh ở đội văn nghệ sư đoàn 307 quân khu 5 mặt trân 1979 phải không anh
Thanh Ha Nguyen
Mình chơi sáo trúc, nghe bản phối này đoạn đầu dạo bằng sáo rõ hay, tưởng thế nào, bắt đầu nghe ĐVH cất tiếng hát bắt đầu thấy buồn nôn, rùi thêm 2 ông tướng kia vào nữa thì nôn luôn, được cái bài này những đoạn sáo phiêu quá hay.

Hide replies
Hằng Sù
Không phải đâu bạn, mình là người Bắc nhưng nếu bạn nghẹ rồi bạn sẽ thích bài Tình em Xứ Quảng này

Trúc Giang Lâm Văn
Đừng Như vậy chứ bạn. Mổi một vùng miền đều có thể tự hào tiếng nói, văn hóa, ... của mình mà.

nguyen tuan Shared on Google+ · 7 months ago
qua te
so voi quan le
trần thi mỹ chi
co cam giac nhu giong quang hat bai nay hok hay bang giong mien nam ak
Thanh Huy phùng
nhưng hát như thế này đúng chất của người xứ Quảng bạn à,
Quỳnh Bùi
mỗi người có thế mạnh riêng, chứ đâu ai hoàn hảo được.
Trần Thanh Hồng
Nghe Quang Lê hát xong nghe thím Đàm hát bài này ko chịu nổi
tan tuan
Giọng quảng không hay nhưng có một đặc sắc nào đó bạn @trần thi mỹ chi
Phong Nguyen Van
Nghe anh Đàm hát nhạc nay như đấm vào tai
hieu nguyen van
tưởng nó đái vào tai
Ha Tran
We huong toi ma sao ko thich
phuong vu
wa hay gjong quang that hay
Ai muốn xem cảnh thật người thật thì xem cái này dù sao cũng rất cảm xúc hơn 3 chàng ngự lâm xứ Quảng trên
_https://www.youtube.com/watch?v=bqr6CanaUSM [TreNews.net] Lê Thành - Tình em xứ Quảng

--->>Một trong những ca khúc giúp Bảo Yến làm được điều rất khó là trở thành thần tượng một thời của bao người nghe nhạc trong đó có Quang Lê, Mr. Đàm, Long Nhật...
Vì mê mệt mà không lạ khi mà họ cũng đã thể hiện lại ca khúc này. Dù đôi chỗ Bảo Yến hát lời theo ý mình nên không chỉnh lắm nhưng có điều nghe qua rồi chỉ có Tình Em Xứ Quảng của Bảo Yến là đạt được cái thần của bài hát.
Thưởng thức ca khúc này qua chất giọng Bảo Yến lúc nửa đêm sẽ rất ấn tượng và phê không chịu nổi ! Không ai hát được như Bảo Yến với những từ những câu như "Đường Chùa Cầu mưa buồn giăng ngập lối" "Thương nhớ nhiều người em yêu xứ Quảng" "Bờ mi cong nhấp nhô thuyền cửa Đại" "da em trắng mịn màng hơn cát biển" "mắt em xanh như dòng nước Hàn giang" "Tên chúng mình "lưu niệm" Ngũ Hành Sơn"

Nghe thêm một bản không lời mới thấy nhạc trữ tình nó cảm xúc như thế nào so với nhạc trẻ
_https://www.youtube.com/watch?v=RzpUOqINpgM TÌNH EM XỨ QUẢNG (Nhạc: Lâm Hoàng -- Thơ: Trần Ngọc)
Anh Le
mặc dù con còn rất trẻ và trước giờ con cũng không thích nghe nhạc trữ tình. nhưng nghe tiếng đàn của Thầy... con cảm nhận có điều gì đó sâu lằng khó diễn tả!
cảm ơn thầy!
con chúc thầy thật nhiều sức khỏe!
guitarcat5
Great melody, playing, and pictures!
Regards from Anni.
^..^
lovetubeao
Beautiful guitar melody plays the teacher is a beautiful landscape of Vietnam at all.
Thank you.
ky nguyen
oh ! mình xứ quảng nè !
Ha Duc Tan
Con không biết đàn. Mà thích nghe tiếng đàn guitar. Con nghe những bài thầy đàn cũng được 1 năm rồi. Là người lớn lên, học tập ở Hội An nên con định gửi mail nhờ thầy đàn bài này lâu rồi mà ngại. Giờ thầy đã đàn bài này rồi.
Con chúc thầy nhiều sức khỏe!
thuyftrinh nguyen
nghe em đàn bài này làm chị nhớ về hè năm ấy hai chị em mình dạo trên Phố quảng , vội vã gấp gáp song thật là đáng nhớ em ạ , mong chờ hai em ra HN rồi ta cùng về lại nơi này nhé em !
3. Thư Tình Cuối Mùa Thu (Phan Huỳnh Điểu-Thơ Xuân Quỳnh)
_http://nhacso.net/nghe-nhac/tho-tinh-cuoi-mua-thu.W1tXW0I=.html Thơ Tình Cuối Mùa Thu Nghệ sỹ: Bảo Yến
_https://www.youtube.com/watch?v=cQFkOsHgxq8 Thư tình cuối mùa thu - Bảo Yến
tho nguyen
Nguyên bản là " Mùa thu vào hoa cúc..." rất tiếc là Bảo Yến đã hát là : Mùa thu vàng hoa cúc ...
Minh Tuong
Da diết thế nào ấy,luyện mãi vẫn khôngđược. BảoYến số 1.
Tran Tan Phuoc
Không ai hát bài này hay như Bảo Yến.
anhphuc vu
Chỉ còn anh và em và TY ở lại... mình lại nhớ đến câu thơ của Xuân Diệu: Ngày mai thiên hạ tàn đi hết. Giữa ngã ba đường anh với em. hay!
aqpvn
Giọng Bảo Yến có cái gì chất "khào khào" tạo được một "bề dày", một "độ sâu (thẳm)", nghe nghiện luôn đó! Một giọng ca sẽ còn lại mãi với thời gian!
Chuan Doan
chất giọng bảo yến không nhẹ nhàng như nhiều ca sĩ nhưng nó là nét gì đó rất riêng .bảo yến thể hiện rất nhiều ca khúc thành công như :biển nhớ , biển cạn... . nói về dòng nhạc của TRỊNH CÔNG SƠN thì bảo yến thể hiện hơn cả
laodong kyanh
neu nhu co bao nhieu ca sy hat bai nay thi doi voi toi ca sy bao yen van la than tuong cua toi va mai mai nhu the
Duc Anh
mình không thể diễn tả nổi cái hay của bài này, nói chung là mình thấ hay, hay lắm ấy . mẹ mình tiêm nhiễm mình thích bài này từ lúc mình còn bé tí, giờ mìh nghiện mấy dòng nhạc này rồi
_https://www.youtube.com/watch?v=uWvYgZotN1A Dấu Ấn Bảo Yến - Thư tình cuối mùa thu
Yến Đào
thần tượng của tôi.chúc chị trẻ ,khỏe,và hạnh phúc.vẫn mãi hát tiếp chứ không muốn chỉ giải nghệ ở tuổi 60.nhưng sao nghe ở đây không hay nhỉ.nghe ổ đĩa thì bài nào cũng phê,không chê vào đâu .nghiện giọng hát này lắm ,lắm,,,
Trí Sang Sang
Ngồi nghe tại rạp đã nổi da gà với giọng hát này...Về nghe lại hàng chục lần vẫn còn mê...Dường như Thư tình cuối mùa thu sinh ra là dành cho tiếng hát Bảo Yến vậy....Qúa hay,quá truyền cảm...Giọng hát này là chuẩn mực để các ca sỹ khác phải học hỏi và ngước nhìn.....
4. Sợi Nhớ Sợi Thương (Phan Huỳnh Điểu-Thơ Thúy Bắc)
_https://www.youtube.com/watch?v=Z0SvD3VnAvU Sợi Nhớ Sợi Thương* (PhanHuỳnhĐiẻu) -- Bảo Yến
tran van ha
trước khi nghe Bảo Yến hát bài này mình có ác cảm với mấy bài hát kiểu này vì hồi nhỏ bố mẹ thỉnh thoảng mở cái băng Thu Hiền nghe mà phát ớn!! có Bảo Yến thổi hồn vào giúp mình cảm nhận được cái hay của bài hát. cảm ơn Bảo Yến!
VŨ NGUYỄN
Thu Hiền mình cũng thua :v
Truyện Đăng
Cô Bảo Yến trang điểm kiểu này, để màu tóc này đẹp quá.
Nam Nguyenquoc
Cám ơn cuộc đời này vì đã có một Bảo Yến hát hay như thế để cuộc song đáng yêu nhieu lam !
Bé Hổ (Bé Hổ Lí Lắc)
Mình rất mê Bảo Yến! May mà có Bảo Yến, đời còn dễ thương =~~~
Hai Nguyen
giong ca đăc biệt thật , kho co the tim ra nguoi thu 2.
Quocviet Ngo
Kiem dau ra duoc BY thu 2. Giong ca vo cung sau lang va doc dao trong moi the loai.xung danh la 1 Diva.!!!!!
boyphuctan
Giong ca cua 1 diva co khac. Dang cap that. Hay qua
MayG Do
Nghe BY hat xong giong nhu uong mot lieu thuoc bo , that co loi cho suc khoe.
nguyen van nguyen
Chị Bảo Yến có giọng trời sinh,đặc biệt vô cùng,DiVa của các ca sỹ
DuyDung Ho
ĐỈNH CỦA ĐỈNH...KO CÓ BẤT KỲ CA SĨ NÀO QUA MẶT ĐƯỢC BẢO YẾN Ở DÒNG NHẠC NÀY...
Trang Duong
Nghe chi Bao yen hat that da. Minh cung ko con loi nao dep hon nua de noi ve chi. I love Bao Yen
陳易新
Bao yen dep qua!

_https://www.youtube.com/watch?v=gkEF1tNJWn0 Sợi nhớ ,sợi thương - Phan Huỳnh Điểu - Bảo Yến - Hình Việt Dung ( HD )
Tại sao video này tác giả lại chọn Bảo Yến chớ không phải ai khác ?
Dao trandzung
"Khi chúng tôi rời Hà nội ngày đầu xuân song rét mướt và mưa rả rích , nơi biên giới cửa khẩu , ra khỏi ô tô nhiều người còn lấy cả chăn để quàng chống mưa rét ,bầu trời mù mịt , ... khoảnh 7 h sáng chúng tôi vượt qua đẫy trường sơn sang tới Lào ,nắng chói trang ,không còn cái mờ mịt của mây mù và mưa rét . ,nắng và nóng ,nóng lắm .Trong tôi mới thấm thía câu hát "Trường sơn đông -Trường sơn tây ,bên nắng đốt ,bên mưa quây ..."
Đó là ý tưởng của tôi dùng hình ảnh này ,chuyển tải tới mọi người
Đoạn phim ngán và ảnh được ghi tại biên giới Việt Lào và Tại Thái Land .chia sẻ cung bạn hữu"
đây là câu trả lời
dangnhongiao
Một giọng hát hay của BY,cộng với phong cảnh hữu tình,một tình bạn thắm thiết... ! like cho cô !
Dao trandzung reply to Tràn Hùng Sơn
Đây là ý tưởng nẩy ra từ thực tế khi bác từ mưa rét bên Đông ,sang tới bên Tây chỉ cách nhau vài tiếng đồng hồ mà chứng kiến "Bên nắng đốt ,bên mưa quay ...",từ đây bác thấy các nhà văn nhạc , khi họ sáng tác phải có thực tế mới sâu sác cháu ạ , chính từ đây bác mới thấy thích nhạc phẩm này ! và Bảo Yến dã giúp bác chuyển tải ý tưởng này thật tuyệt
5. Bóng Mát (Sông Trà)
Ở đây đã tái hiện lại Bảo Yến một thời lừng lẫy.
_http://chiasenhac.com/mp3/vietnam/v-pop/bong-mat~bao-yen~1194917.html
Bóng Mát Ca sĩ: Bảo Yến Sáng tác: Sông Trà, thơ Nguyễn Đức Tư Album: Bóng Mát Listen Album Sản xuất: Đông Hải (2004)
Nghe bài này ai trong chúng ta cũng thấy lòng lâng lâng và nao nao. "Cho xin sống lại" những hình ảnh và kỷ niệm thân yêu bên người Mẹ hiền.

6. Mẹ Tôi (Nhị Hà)
_http://www.alonhac.net/bai-hat/me-toi-bao-yen/o8jc.html Mẹ Tôi - Bảo Yến Sáng tác: Nhị Hà | Album: Bóng Mát Chất lượng: 192kb
_http://chiasenhac.com/mp3/vietnam/v-pop/me-toi~bao-yen~1194921.html Mẹ Tôi Ca sĩ: Bảo Yến Sáng tác: Nhị Hà Album: Bóng Mát Sản xuất: Đông Hải (2004) <<--bản chất lượng FLAC,320kb
_https://www.youtube.com/watch?v=zx0mbDO3zfI Mẹ Tôi - Như Quỳnh
_https://www.youtube.com/watch?v=vO5WkIT_TQ8 [Karaoke] Mẹ Tôi - Như Quỳnh
_https://www.youtube.com/watch?v=_w6Y7QZ1aYY Mẹ tôi (Nhị Hà) - Như Quỳnh *
_http://chiasenhac.com/mp3/vietnam/v-pop/me-toi~nhu-quynh~1008753.html Mẹ Tôi Ca sĩ: Như Quỳnh Sáng tác: Nhị Hà Album: AsiaCD 089 - Tình Khúc Quê Hương Năm phát hành: 1996
_http://chiasenhac.com/mp3/vietnam/v-truyen-thong/me-toi~hoang-oanh~1030010.html Mẹ Tôi Ca sĩ: Hoàng Oanh Sáng tác: Nhị Hà Album: Thơ Nhạc Hoàng Oanh - Mẹ Tôi HOCD018 Năm phát hành: 2008
_http://chiasenhac.com/hd/video/v-video/me-toi~quang-le-quach-tuan-du~1469670.html Mẹ Tôi Ca sĩ: Quang Lê; Quách Tuấn Du Sáng tác: Nhị Hà
_http://chiasenhac.com/mp3/vietnam/v-truyen-thong/me-toi~huong-thuy~1033451.html Mẹ Tôi Ca sĩ: Hương Thuỷ Sáng tác: Minh Vy Album: Lý Lẽ Trái Tim Sản xuất: Thuý Nga TNCD431 (2008)
Mẹ Tôi sau này có Như Quỳnh thể hiện khá truyền cảm nhưng hơi buồn bã não nề. Nhiều ca sĩ khác theo phong cách Như Quỳnh còn lê thê hơn nữa. Bởi vì dù sao giọng hát Như Quỳnh vẫn tiệm cận cái hồn bản nhạc, có chút gì đó gây xao xuyến lòng người về tình mẹ còn những ca sĩ khác chỉ thấy một màu sầu thảm mà thôi.
Xem Quang Lê Quách Tuấn Du thể hiện mà thấy mệt làm sao ! Còn Hương Thủy với bài Minh Vy thì không có cửa so với Nhị Hà (?) (Sorry!)

Phải nói thật lòng chỉ duy nhất có Bảo Yến mà cái hồn cái thần ca khúc mới đạt đến đỉnh điểm. Chất giọng Bảo Yến trong Mẹ Tôi gây chấn động lòng ngườì. Ai nghe qua cũng thấy lòng bồi hồi nhớ lại những hồi ức những kỷ niệm về mẹ mà không cầm được nước mắt.
Tuy vậy, trong giọng hát này vẫn còn niềm tin và hy vọng vào một ngày mai tươi sáng cho những ai mất mẹ làm điểm tựa mà tiếp bước trên quảng đường đời đầy chông gai còn lại.
"Chiều nay đốt hương tưởng niệm trước mồ
Nhìn khói rũ lòng (đau lòng? theo nốt nhạc thì "rũ lòng" chính xác hơn) tưởng nhớ năm xưa
Công ơn sinh thành ngày nao đền trả
Mẹ ơi con nguyện nhớ lời mẹ khuyên"
Không lạ khi hầu hết các video quay đám tang người mẹ người ta chi lấy bài Mẹ Tôi với tiếng hát Bảo Yến làm nhạc nền cũng có lý do của họ
Còn một ca khúc về Mẹ từ Bảo Yến nữa ít người biết nhưng bản nhạc này cũng có cái hay riêng
_https://www.youtube.com/watch?v=JdkPDGpiqgQ Mẹ ơi - Bảo Yến

7. Hương Thầm (Vũ Hoàng-Thơ Phan Thị Thanh Nhàn)
Cảm nhận dưới đây đã nói lên tất cả vì sao và vì sao?...

Quote

‘Hương thầm’ - ký ức về mùa hoa bưởi năm ấy
Bài hát được phổ nhạc từ thơ của Phan Thị Thanh Nhàn đã trải qua 30 năm tồn tại nhưng vẫn tỏa hương bền bỉ như một trái tim mang khát vọng hòa bình và yêu thương.
Có những loài hoa trở nên bất tử vì một bài thơ hay một bài ca. Đó là “hoa sữa” của nhạc sĩ Hồng Đăng, “màu tím hoa sim” trong thơ của Hữu Loan, “hoa sứ nhà nàng” trong nhạc của Hồng Phương… Tất nhiên khi điểm danh sách ấy, không thể quên “hoa bưởi” trong Hương thầm của nhạc sĩ Vũ Hoàng, phổ thơ Phan Thị Thanh Nhàn.

Bưởi là một thứ cây phổ biến ở nhà quê. Cây dễ trồng, dễ chăm sóc, quả lại rất lành. Đến tháng ba, khi “mưa xuân phơi phới bay”, cũng là lúc bưởi ra hoa. Đầu làng, cuối xóm, bỗng đâu ngào ngạt hương thơm. Đó là thứ hoa âm thầm đến lạ, chưa thấy hình đã thấy hương, còn chưa kịp thấy bóng hoa, người đã ngây ngất vì mùi thơm thanh khiết.

Hoa bưởi luôn tỏa hương thơm ngào ngạt. Ảnh: st.

Người xưa chơi hoa thường chuộng hương hơn chuộng sắc. Bởi thế những thứ hoa rực rỡ như mẫu đơn, hải đường, phù dung, thược dược… vẫn thường bị các cụ chê là “hữu sắc vô hương”, giống như người đàn bà đẹp mà không có duyên. Hoa bưởi thì ngược lại, “hữu hương vô sắc”: hương thơm thì vô cùng nhưng dáng hình lại mộc mạc.

Hoa có năm cánh đầy đặn, trắng muốt; uốn cong cong về phía cuống, khoe nhụy vàng thơm phức. Hoa bưởi một khi đã nở, ít khi nở vài bông hay vài chùm, mà thường nở một loạt, nở cả cây. Khắp những vòm lá xanh tươi là những chùm bông trắng tinh ẩn hiện. Hoa bưởi giản dị lắm nhưng lại quyến rũ như người thôn nữ có duyên ngầm.

Trước Phan Thị Thanh Nhàn, hoa bưởi đã xuất hiện trong ca dao và nhiều nhất là trong thơ Nguyễn Bính. Nhiều người vẫn thuộc câu ca “Trèo lên cây bưởi hái hoa” hay những dòng tươi thắm tả cảnh mùa xuân “Đầy vườn hoa bưởi hoa cam rụng – Ngào ngạt hương bay, bướm vẽ vòng” (Nguyễn Bính). Nhưng phải đến Phan Thị Thanh Nhàn, hoa bưởi mới trở thành nhân vật chính trong một bài thơ.

Bài thơ ấy mang tên Hương thầm, tác giả sáng tác để tặng người em ruột tên là Phan Hữu Khải. Hồi ấy nhà bà ở Yên Phụ, trong sân có cây bưởi, cứ độ tháng ba về là hương thơm ngào ngạt. Em trai bà thường nhặt hoa rụng và hái hoa tươi cho vào túi để chị xách đi làm.

Ở lớp, có một bạn gái có vẻ rất gắn bó gần gũi với Khải nhưng anh không hay biết, chỉ có người chị đa cảm là để ý. Rồi anh lên đường đi bộ đội, ở chiến trường có lần được nghe Đài tiếng nói Việt Nam ngâm bài thơ, anh viết thư về kể cho chị. Phan Thị Thanh Nhàn chưa kịp hồi âm bà sáng tác bài thơ ấy từ chuyện của anh thì anh đã hy sinh. Anh ngã xuống mà không hề biết rằng mình đã được chị gái tặng riêng cho một bài thơ.

Hoa bưởi nổi tiếng nhất trong những câu thơ của Phan Thị Thanh Nhàn. Ảnh: Đức Hiệp.

Nhà thơ Phan Thị Thanh Nhàn từng chia sẻ trên báo: “Hương thầm cứ lặng lẽ, đến người đưa tiễn cũng không hay biết, ngay cả khi nằm xuống đất lạnh rồi vẫn không hay biết”.

Hương thầm sau đó được giải nhì cuộc thi thơ của tuần báo Văn nghệ năm 1969. Đến năm 1984, bài thơ được nhạc sĩ Vũ Hoàng phổ nhạc, như được chắp thêm đôi cánh để càng vươn xa hơn đến mọi miền của tổ quốc.

Hương thầm bắt đầu bằng hình ảnh những khung cửa để ngỏ. Hai người bạn “thanh mai trúc mã” lớn lên bên nhau với cây bưởi là chứng nhân lặng lẽ:

“… Khung cửa sổ hai nhà cuối phố
Chẳng hiểu vì sao không khép bao giờ,
Đôi bạn ngày xưa học chung một lớp
Cây bưởi sau nhà ngan ngát hương đưa…”

Nhà phải có cây bưởi mới biết hoa bưởi hữu dụng đến mức nào. Hoa bưởi được người ông đem ướp với trà để đãi khách những mùa sau. Người bà tần tảo đem hoa bưởi ướp với mía lùi làm quà ngon cho các cháu. Những ngày nóng nực, người mẹ đem hoa bưởi rắc lên bát chè đậu đen ngọt lành. Người chị để hoa trong vuông khăn giắt trong túi áo hoặc cài lên mái tóc để làm điệu.

Trẻ con dùng chỉ xâu qua những đóa hoa để kết thành vòng tay, vòng cổ xinh xắn. Lại có khi hoa được giắt lên mái đầu khi các em chơi trò cô dâu chú rể. Chàng trai và cô gái nhà bên có lẽ đã lớn lên với những kỷ niệm dịu ngọt từ những mùa hoa bưởi đi qua như thế.

“… Giấu một chùm hoa trong chiếc khăn tay
Cô bé ngập ngừng sang nhà hàng xóm
Bên ấy có người ngày mai ra trận
Bên ấy có người ngày mai đi xa…”

Những rung động đầu đời chưa kịp gửi trao thì chàng trai đã phải ra trận, “xếp bút nghiên theo nghiệp binh đao”. Ở một mùa hoa bưởi khác trong thơ của Tô Hùng một cuộc biệt ly như thế cũng đã diễn ra:

“Mỗi mùa xuân thơm lừng hoa bưởi
Rắc trắng vườn nhà những cánh hoa vương
Em lại nhớ ngày xưa anh ra trận
Cũng giữa mùa hoa bưởi ngát hương”

“Của tin gọi một chút này làm ghi”, cô bé hái một chùm hoa bưởi, giấu trong khăn tay định tặng người ra trận. Chỉ một từ “ngập ngừng” thôi mà như diễn tả được bao nét ngại ngùng, bẽn lẽn của người thiếu nữ dịu dàng.

“Nào ai đã một lần dám nói
Hương bưởi thơm cho lòng bối rối
Cô bé như chùm hoa lặng lẽ.
Nhờ hương thơm nói hộ tình yêu”.

Thời ấy, tình yêu trong sáng lắm. “Tình trong như đã, mặt ngoài còn e”. Người thiếu nữ đoan trang e thẹn chẳng dám mở lời. Chàng trai, đứng trước cuộc sinh ly tử biệt, dù trong lòng có tình cảm cũng phải kìm nén, sợ nói ra nhỡ có bề gì, trở thành gánh nặng cho người ở lại.

Trong thơ của Phan Thị Thanh Nhàn, sự bối rối ấy được diễn tả rõ hơn: “Họ ngồi im không biết nói năng chi – Mặt chợt tìm nhau rồi lại quay đi”; “Hoa bưởi thơm cho lòng bối rối – Anh không dám xin – Cô gái chẳng dám trao”.

Tình yêu thời chiến là thế: kín đáo, âm thầm nhưng không kém phần nồng nàn lãng mạn. Vì lý tưởng, họ sẵn sàng lên đường, ấp trong tim một khối tình chẳng bao giờ dám ngỏ. Có những người lính ngã xuống vẫn chưa từng một lần được yêu, chưa từng được nếm vị ngọt ngào của bờ môi thiếu nữ:

“Em ơi rất có thể
Anh chết trong chiến tranh
Đôi mươi tươi đạn xé
Chưa bao giờ được hôn”
(Hôn – Phùng Quán)

Hoa bưởi còn có thể làm thành vòng tay cho người thiếu nữ. Ảnh: st.

Nếu mùi hương hoa bưởi đã nói hộ tấm lòng người thiếu nữ, thì Hương thầm có thể coi là thay lời muốn nói của cả một thế hệ đã trải qua tuổi thanh xuân đẹp nhất của mình nơi chiến trường:

“… Hai người chia tay nhưng chẳng nói điều chi
Mà hương thầm theo mãi bước người đi
Hai người chia tay sao chẳng nói điều gì?
Mà hương thầm vương vấn mãi người đi...”

Không một lời yêu nào được ngỏ, không một lời hứa hẹn nào được trao. Chỉ có những câu hỏi không lời đáp để lại bao xao xuyến trong lòng người nghe.

Tròn 30 năm Hương thầm được phổ nhạc, có rất nhiều ca sĩ đã thử sức với bài hát này. Nhưng có lẽ Bảo Yến là người thể hiện thành công hơn cả. Giọng hát của chị chân phương, mộc mạc, không luyến láy điệu đà như nhiều ca sĩ sau này, cũng giống như hoa bưởi không phô trương mà vẫn nồng nàn.

Người ta vẫn thương hoa bưởi vì để lại mùi hương rất lâu. Hoa đã tàn rồi mà trên tay, trong nếp áo, mái đầu của người hái hoa vẫn còn thoang thoảng mùi hương. Hương thầm cũng vậy, 45 năm thành hình dưới dạng bài thơ, 30 dưới dạng nhạc, vẫn tỏa hương bền bỉ như khát vọng tình yêu và hòa bình vẫn chẳng bao giờ thôi trăn trở trong tim người Việt.
@Anh Trâm

_http://video.vnexpress.net/nhac/huong-tham-bao-yen-2963679.html Hương thầm - Bảo Yến <<---Bản này phê nhất vì Bảo Yến hát khi còn trẻ
_http://chiasenhac.com/mp3/vietnam/v-pop/huong-tham~bao-yen~1194897.html Hương Thầm Ca sĩ: Bảo Yến Sáng tác: Vũ Hoàng Album: Tiếng Hát Bảo Yến Sản xuất: Văn Hoá (2005)
_https://www.youtube.com/watch?v=MtWBXZgZFwI Hương Thầm - Ca sĩ Bảo Yến
Nguyen Anh Khanh Shared on Google+ · 1 year ago
HƯƠNG THẦM
Bảo Yến
Không Ca sĩ nào hát hay hơn được...
Tam Tran Minh
Rất chính xác +Khanh Anh Nguyen
Dieu Nguyen
Tình yêu ngày xưa đẹp như thế đấy, dẫu không nói nên lời nhưng trong lònh tình cảm rất mãnh liệt. Tình yêu ngày nay thì như thế đấy, yêu nhiều nhưng chân tình chẳng có bao nhiêu.

9. Chuyện Hợp Tan (Quốc Dũng-Nguyễn Đức Cường)
_http://www.nhaccuatui.com/video/chuyen-hop-tan-quoc-dung-nguyen-duc-cuong-bao-yen.rsKamUgyB0.html Chuyện hợp tan (Quốc Dũng / Nguyễn Đức Cường) - Bảo Yến
_https://www.youtube.com/watch?v=HN1ujxU_dks TÌNH CA BẢO YẾN - CHUYỆN HỢP TAN - QUỐC DŨNG
_https://www.youtube.com/watch?v=JzDZ6qikIhs Chuyện hợp tan - Sáng tác:Quốc Dũng & Nguyễn Đức Cường - Biển diễn: Bảo Yến
hv2589
BY + QD = 100%
BY - QD = 0%<<--khá hài hước
_https://www.youtube.com/watch?v=EPnSjD9lC2o [Karaoke] CHUYỆN HỢP TAN - Quốc Dũng (Bảo Yến)
yeuthichnhac
Cam on anh Hai Dung Tiên rât nhiêu ! Anh Hai Dung Tiên thât là tôt bung và dê thuong ! Bài này Bao Yen hat hay tuyet voi, minh rat thich. Hôm nay duoc anh Tien Dung lam cho bai karaoke này tuyêt hay, video tuyêt dep, va duoc ngam Bao Yen hat nua ! Chuc anh Hai Dung Tiên và gia dinh luôn vui tuoi, hanh phuc và thât nhiêu suc khoe !
_https://www.youtube.com/watch?v=ScQC2DG29YI Chuyện Hợp Tan - Bảo Yến
_https://www.youtube.com/watch?v=s3JtvaC0qvw Nhạc phẩm : Chuyện hợp tan; Ca sĩ : Bảo Yến <<---bản chất lượng, Bảo Yến chính là đây ! Đây là hàng vô cùng hiếm đấy nhé ! Trong đó chứa cả hình ảnh Quốc Dũng, Nguyễn Đức Cường, Bảo Yến thời trẻ và hoàn cảnh ra đời của ca khúc !
Triều Mến Nguyễn
Con cám ơn chú vì đã tải video vàng này lên cho những thế hệ sau như con có cơ hội được thưởng thức ạ.
codoc langtu
hay.................
LÝ HOÀNG TÙNG Shared on Google+ · 1 year ago

LÝ HOÀNG TÙNG
Tôi không khóc mà sao thương tủi quá,
Niềm cô đơn rộng lớn mãi trong hồn.
Ngày xa nhau mưa bụi đầy khuôn mặt,
Phương ấy trời không nước mắt sao em...!?
_https://www.youtube.com/watch?v=sqm2UzAGTXw Dấu Ấn Bảo Yến - Chuyện hợp tan
_https://www.youtube.com/watch?v=CpeaHC4XU2w Solo cùng Bolero - Tập khởi động - Ca sĩ Bảo Yến: Chuyện Hợp Tan
Đức Thịnh Vũ
Thưa chị, Diva Bảo Yến, đã từ lâu em rất rất thích giọng hát cua chị. Từ sau giải phóng không biết minh lúc đó bao nhiêu tuổi,,, em nghĩ mình còn nhỏ lắm nhưng em thường hay xem chị hát tại Câu lạc bộ văn nghệ, sau đó em xem tai sân khấu 126, và tại sân khấu Phú nhuận nay là Nhà hát kich Phu Nhuận của chị Hồng Vân. Phải nói gia đình em các anh chị đều rất thích chị hát. Nên khi có chương trình Dấu ấn của chị, các anh chị và em đã đi đến sân khấu để gặp chị và xem chị hát. Thật ấn tượng vì chị vẫn Phong thái đó và chất giọng đó.Em rất mến mộ chi. Nhưng em cũng rất buồn khi nghe chị nói sẽ ngừng đi hát, chị không thể và không thể nói như vậy vì còn rất nhiều khán giả đang mong đợi để chị tiếp tục hát. Chị không thể làm ngơ khi bao nhiêu người vẫn còn yêu mến chị. Em cũng rât tôn trọng ý kiến của chị nhưng rất mong chị suy nghĩ lại. Chúc chị và gia đình thật nhiều sức khỏe và hạnh phúc.

Kẻ Hậu Học
bẢO yẾN,CA SỸ CÓ TIẾNG HÁT ÊM NHƯ TIẾNG SUỐI RÌ RÀO, NHƯ SÁO DIỀU KHOAN NHẶT MÁT LÒNG NGƯỜI ,MONG EM TRẺ ĐẸP MÃI ĐỂ DÂNG ĐỜI LÀN GIÓ DỊU HIỀN...

Trí Sang Sang
Huyền thoại Bảo Yến hát bài này hay và cảm xúc nhất,cô là người tạo danh cho bài hát tuyệt vời này....Nghe Mỹ Tâm cover lại mà muốn té xỉu,giọng cứng ngắc @@ (!?) (sorry!)
luân nguyễn
Hoà âm Bolero ở trong nước nghe sao sao ấy, chắc tại do mình nghe ASIA quen rồi. Thấy ko có tiếng Guitar, ko nêu lên đc hết đặc trưng của Bolero là chất buồn.
Vy phan thị huỳnh
hay quá chị ơi tròn vành rõ chữ nghe mà ngậm ngùi
Vi Tường
mỗi lần nghe cô hát. nhớ Huế thiệt!
Brian Hung
Ít xuất hiện nhưng mỗi lần cất tiếng Bảo Yến như thắp lửa trong từng con chữ luyến láy ngọt ngào. Ngưỡng mộ chị. Một giọng hát đẹp.
ngọc sang Nguyễn
Chuyện Hợp Tan với Bảo Yến làm Ba Mẹ mình nhớ lại thời trẻ, thập niên 80 với nhóm Gò Công năm nào đã sống lại trong lòng họ một dư âm. Cảm ơn Chị- Bảo Yến. <3
Lê PKA
Yêu chị Bảo Yến , yêu giọng hát tuyệt vời của chị
Tuan Bao
Một thế kỷ sau cũng ko có 1 Bảo Yến thứ 2
Minhky Dang
Cô BY ơi, hay quá, Chắc cô ko được khán giả cho giải nghệ như cô dự tính rồi
John Nguyen
Đồng ý với Vãn Ngọc. Giọng ca này chưa thể rút lui được. Chuyện này tôi cũng rất không bằng lòng với chị Bảo Yến được. Trong giới showbiz lắm thị phi. Hay chị không vượt qua được chính bản thân mình? Chị đã đi lên bằng giọng hát vàng của mình. Chị đã để lại trong lòng chúng ta tiếng hát trầm ấm ngọt ngào đó. Chị đã nợ chúng ta một đời giọng hát của chị. Thì chị cũng nợ bản thân mình món nợ với bản thân mình. Không biết chị có nghĩ vậy không? Tôi cũng muốn đối diện với chị để nói về quyết định này. Tôi thật rất giận chị..!
Danh Lưu
với tôi khi nghe chị hát thì chăng còn jì để bàn cải, chỉ tiếc la mổi người mỗi cãnh, tôi yêu chị từ bao jờ cho tới bây jờ trong lòng vẩn chưa fai nhạc, kg con va tôi chắc mãi mãi kg còn tìm ra BY thứ hai trên ccuộc đời này
Em Tèo
dòng nhạc hay thiệt
van lai
chất giọng của ca sĩ bảo yến thì khỏi chê! rất truyền cảm
CHẤN HẰNG
Cùng những lúc Mưa gọi...
*Thương nhớ đầy*! ?
Căm ơn và xin chào VĂN LAI ...buồn quá
Kha Nguyễn Thị Minh
hay qua co oi. qua sau sac.
Le Viet Cuong
Giọng ca bất hủ.
Thai Nguyen Thanh
Trời ơi! giọng hát khủng quá, mê quá đi mất. Cám ơn chị Bảo Yến.
saigonyo
Không biết khi tôi viết những dòng chử này chị Bảo Yến có xem được hay không nhưng tôi cũng đồng quan điểm với bạn John Nguyen rằng tôi củng rất giận chị nếu chị rút lui. Tôi không biết chị có ý định rút lui vì lý do gì nhưng hiện tại giọng hát chị vào thời điểm này đang rất chín muồi và rất tuyệt vời nên theo tôi chị nên hy sinh chuyện cá nhân để tiếp tục cống hiến giọng hát của chị đến khán giả khắp mọi nơi đả từng yêu mến và say đắm giọng hát của chị. Nhìn vào thế hệ ca sĩ ngày trước hiện nay vẩn còn rất nhiều ca sĩ vẩn tiếp tục cống hiến giọng hát đến khán giả ( mặc dù còn lớn tuổi hơn cả chị Bảo Yến ) chẳng hạn như cô Khánh Ly, Giao Linh, Lệ Thu, Phương Dung.... nói thì nói vậy tôi vẩn tôn trọng chị nên tôi nói lên những dòng suy nghỉ này rất mong chị Bảo Yến hảy suy nghĩ lại một lần nửa trước khi đưa ra quyết định. Chúc chị và gia đình thật nhiều sức khỏe và may mắn hạnh phúc trong cuộc sống!
Quang Mom
Giọng ca vượt thời gian , nhưng ko vượt được hoàn cảnh
MayG Do
Giọng ca này chưa thể giã từ sân khấu được
Làm ơn đi cô ơi! Hãy tiếp tục ở lại và cất tiếng hát
Haiyen Vu
Trước khi giải nghệ bạn hãy nghĩ đến chúng tôi
Trí Sang Sang
Đẳng cấp,da diết,cảm xúc,v.v.v.v......Ko có j hơn để khen tiếng hát này,con người này....Yêu cô mãi....

--->>Thưởng thức version chất lượng ở trên mới hiểu vì sao Bảo Yên được quá nhiều người thần tượng !
Bảo Yến chính là đây ! Đây là hàng vô cùng hiếm đấy nhé ! Trong đó chứa cả hình ảnh Quốc Dũng, Nguyễn Đức Cường, Bảo Yến thời trẻ và hoàn cảnh ra đời của ca khúc !
May ra chỉ có Version Làng Văn của Yến Khoa (Hoàng Châu) là so bì được phần nào nhờ có video minh họa khá lãng mạn như trong phim khá hấp dẫn còn các ca sĩ khác thì thua rồi
_http://www.chacha.vn/song/chuyen-hop-tan,534103.html Chuyện Hợp Tan Yến Khoa
_http://nhacso.net/nghe-nhac/chuyen-hop-tan.X1pTUENeaQ==.html Chuyện Hợp Tan Nghệ sỹ: Yến Khoa - Sáng tác: Quốc Dũng - Album: Chuyến Xe Lam Chiều
_https://www.youtube.com/watch?v=jn3c5ORdi-M Chuyện Hợp Tan | Yến Khoa...
Nghe thêm nhạc hòa tấu/độc tấu của dòng nhạc trữ tình ngày xưa sẽ thấy thấm tại sao nhiều người mê mệt dòng nhạc này dữ vậy ?
_https://www.youtube.com/watch?v=c3zqtDvImPM&list=UUeyNsy3kH7Uor3f75vujnOw&index=182 CHUYỆN HỢP TAN (Quốc Dũng & Nguyễn Đức Cường)
Bao lê
ko còn gì diễn tả... nó khiến một đưa trẻ như cháu phải mê thể loại nhạc này....chuc bác có thật nhìu sức khỏe để tiếp tục đưa những bài hát thật hay để cho mọi khán giả thưởng thức..... Một yêu cầu nhỏ là bác có thể đánh bài : em về kẻo trời mưa được không ạ
_http://mp3.zing.vn/bai-hat/Chuyen-Hop-Tan-Guitarist-Quoc-Dung/IW6OI69F.html Chuyện Hợp Tan Nhạc Không Lời
_https://www.youtube.com/watch?v=3mVEtG7yE2o Chuyện Hợp Tan - Quốc Dũng - hòa tấu có lời
9. Bài Ca Tết Cho Em (Quốc Dũng)
_http://nhacso.net/nghe-nhac/bai-ca-tet-cho-em.WFtTW0Zb.html Bài Ca Tết Cho Em Nghệ sỹ: Bảo Yến - Sáng tác: Quốc Dũng - Album: Thương Một Người Ở Xa
_https://www.youtube.com/watch?v=GLsnLn6G8mE&t=50m40s Tình Bolero - Tập 4: "Dạ vũ Xuân" - Full HD (13/2/2015 - Full HD)
_https://www.youtube.com/watch?v=R7Q8RNf73no THVL | Tình Bolero - Dạ vũ Xuân: Bảo Yến - Bài ca Tết cho em
Kim Nguyễn
Quốc Dũng Tác giả..(( Bài ca Tết cho em)) Anh viết riêng tặng Bảo Yến một vũ khí âm nhạc để tấn công trái tim nàng...
Đến nay đã có .. Khải Ca và Bảo Châu ..Một gia đình âm nhạc...Kính trọng.. Ngưỡng mộ.. thật Tuyệt vời chúc Bảo Yến trẻ đẹp mãi mãi ...Cùng tiếng hát vượt thời gian....
Giang Minh
BY that tuyet voi tren ca tuyet voi.Dep nua .

--->>Nhiều người cứ cho là ở trên mình nói quá lời về Bảo Yến, xin minh họa thêm những ca khúc dưới đây để thấy sự khác biệt đẳng cấp của các ca sĩ :
10. Hồi Tưởng (Quốc Dũng)
Nghe bài này qua tiếng hát Phương Dung (trẻ), Yến Khoa rồi đến cả Hương Lan mới biết Giọng ca Bảo Yến có sự khác biệt quá rõ.
Bài Hồi Tưởng này chỉ Bảo Yến hát có cảm xúc nhất. Chỉ có một và chỉ một Bảo Yến mới thể hiện được cái hồn ca khúc này là cái chi chi ?
Nghe qua các ca sĩ khác hát bài này so với Bảo Yến mới thấy đẳng cấp ca sĩ là như thế nào ? Khi mà trong bóng đá nói riêng, và thể thao nói chung...giới chuyên môn luôn nhớ đến câu nói của Sir Alex Ferguson và vẫn luôn khẳng định rằng "Phong độ là nhất thời chỉ đẳng cấp mới là mãi mãi..." "Form is temporary but class is permanent (forever)" "moment lasts second, legend lasts forever"...thì ở âm nhạc cũng thế mà thôi !
_http://mp3.zing.vn/bai-hat/Hoi-Tuong-Bao-Yen/IWZDBZ0F.html Hồi Tưởng, Bảo Yến <<--- Bản chất lượng
_http://mp3.zing.vn/bai-hat/Hoi-Tuong-Phuong-Dung-VN/IW8AB0CE.html Hồi Tưởng Phương Dung (Việt Nam)
_http://nhac.vui.vn/hoi-tuong-yen-khoa-m458706c6p1629a46336.html Hồi Tưởng - Yến Khoa
_http://nhacso.net/nghe-nhac/hoi-tuong.X1pSW0tebQ==.html Hồi Tưởng - Yến Khoa
_http://nhacso.net/nghe-nhac/hoi-tuong.WlxYUkdX.html Hồi Tưởng Hương Lan <<--- Hương Lan hát cũng khá nhưng vẫn không cảm xúc bằng Bảo Yến

Đẳng cấp của Bảo Yến còn thấy rõ nhất qua ca khúc quá khó hát sau đây :

11. Ước Thầm (Tô Thanh Tùng- Thơ Quan Huy Ích)
_http://www.keeng.vn/audio/Uoc-Tham-Bao-Yen-192Kbps/SNTCCBAX.html Ước Thầm - Bảo Yến
_http://nhacso.net/nghe-nhac/uoc-tham.X1pRW0VWbw==.html Ước Thầm - Quang Lê
_https://www.youtube.com/watch?v=8uBuVRQfiu8 Ước Thầm - Quang Linh ( Nhịp cầu âm nhạc T10.2012)
_http://www.chacha.vn/song/uoc-tham,887294.html Ước Thầm - Quang Linh

Nhiều lầm tưởng cho rằng bài này phổ thơ từ bài thơ Lá đơn xin học của thi sĩ Nguyễn Bính nhưng chính xác là của Quan-Huy-Ích (nhiều nơi lại viết lầm là Phan Huy Ích)
_http://cand.com.vn/van-hoa/Cau-toi---nha-tho-Quan-Huy-Ich-144699/
cách đây mấy năm trên báo chí có cuộc tranh luận quanh bài thơ "Đơn xin học" của cậu. Đây là một bài thơ nổi tiếng cậu viết khi còn rất trẻ. Thực ra, đó là bài thơ tán gái đúng nghĩa của nó và cậu làm nó để tán chính cái cô giáo mà sau này trở thành vợ cậu. Một bài thơ đã được nhạc sỹ phổ nhạc và đó cũng là bài hát nổi tiếng.

Chẳng hiểu nguồn cơn từ đâu mà một cô giáo mãi tận cực Nam đất nước lại quả quyết rằng bài thơ ấy là của Nguyễn Bính. Ác hơn, người ta còn đổ cho cậu cái tội đạo thơ. Thực ra họ thấy hay theo kiểu Nguyễn Bính và đoán là của Nguyễn Bính thế thôi chứ có bằng chứng nào đâu. Cái chính là họ không tin bài thơ hay và nổi tiếng như thế lại do ông Quan Huy Ích tên tuổi chưa đâu vào đâu viết ra.

Gặp tôi, cậu thất thần kể lể, than phiền, kêu khổ, mồ hôi vã ra như tắm trông cám cảnh lắm. Cứ như thể phen này người ta hò nhau cướp mất bài thơ "Đơn xin học" bảo bối của cậu. Cậu tôi là người yếu bóng vía, bài thơ đúng là của mình nhưng thấy người ta "đánh hội đồng" ầm ầm trên báo, cậu hoảng sợ buông xuôi muốn bỏ của chạy lấy người. Thế nhưng gặp tôi cậu lại có ý muốn tôi lên tiếng giữ bài thơ giúp cậu. Tôi nói, cậu đừng nói gì. Thơ của cậu thì đúng rồi. Bài thơ có số phận của nó. Họ làm gì, nói gì kệ họ, không ai cướp được thơ của cậu. Bài thơ có duyên nó mới được thế. Biết đâu từ "sự kiện" bài thơ này, người ta lại tìm đọc cậu nhiều hơn. Bài thơ "Đơn xin học" đúng là bài thơ định danh nhà thơ Quan Huy Ích. Nhân đây, xin chép lại bài thơ này:
Đơn xin học - Ước gì tôi được quen cô giáo/ Để đến xin cô học "vỡ lòng"/ Chỉ sợ trường đông, bàn ghế chật/ Ngại ngần… Cô có nhận thêm không?/ Nếu cô đồng ý nhận thêm tôi/ Nguyện sẽ yêu cô đến trọn đời/ Mãi mãi theo cô trong một lớp/ Suốt đời tôi chỉ học cô thôi.
-->>Giai điệu bài hát chuyển tone trưởng qua thứ ở ca khúc này rất khó hát. Bảo Yến thể hiện rất nhẹ nhàng như không, tử tone trưởng qua thứ cảm nhận thấy khác biệt ngay. Cảm xúc thay đổi theo giai điệu ca khúc. Chỉ cần nghe "Để được theo cô học vỡ lòng"..."Mười năm lên tỉnh học vừa xong" ..."Đông người cô có nhận tôi không ?"...là đã thấy ai thổi được cái hồn nhạc phẩm này hay nhất rồi. Nghe Quang Lê & Quang Linh thể hiện thấy khô cứng làm sao ! Nhất là Quang Linh hát như muốn nhổ vào mặt người nghe. Cả hai hát như kiểu đọc trả bài của học sinh không một chút cảm xúc nào. Cứ ngang phè một kiểu không có giai điệu cứ tới cuối câu là gằng mạnh rống lên kéo dài như muốn nhấn mạnh của người mới tập hát (!?) (Sorry!). Botay.com! (Sorry!)

--->>Gần đây nhất là hai ca khúc dù đã được nhiều ca sĩ thể hiện rồi nhưng đến tay Bảo Yến là có sự khác biệt ngay.

12. Tình Ca (Phạm Duy)
-->Sau 75, ca sĩ hát Tình Ca cũng nhiều nhưng tất cả đều không thể hiện được cái hồn ca khúc như Thái Thanh ngày nào (!?): Mỹ Linh dù sao cũng thể hiện được phần nào cái thần của bản nhạc còn Đức Tuấn thì quá cứng ngắc & hàn lâm nên hát không có truyền cảm nhiều-->Kiểu cách của Ánh Tuyết rất điêu luyện thánh thót nhưng cảm xúc không cao. Trái lại khi Ánh Tuyết hát bằng giọng Quảng kiểu tự nhiên lại cảm xúc hơn nhiều.

_https://www.youtube.com/watch?v=lxUkSN8aWic Tình ca - Phạm Duy * Mỹ Linh
_https://www.youtube.com/watch?v=2YDvwcfeH-8 Tình ca (Phạm Duy) - Nguyên Thảo, Trọng Tấn, Thắng Lợi, Uyên Linh
Hoa Trần
yêu tất cả các CS hát bài này, nhất là Trọng Tấn . Nhưng phải nói thẳng là các CS này hát bài này ko bằng CS Thái Thanh, Đức Tuấn và Mỹ Linh
HoaHong Dai
Trời ơi....!!! Yêu tiếng nước tôi mà Uyên Linh hát cái kiểu gì cứ ngọng ngịu, nghe chẳng nghe rõ chữ gì với chữ gì cả! Không thuộc bài này là coi như khỏi hiểu!
Đào Tân Anh
Ko có CS Nguyên Thảo và Uyên Linh bay vào thì chắc phần biểu diễn này hay lắm >"< Nghe mà bực mình
_https://www.youtube.com/watch?v=5BtYpIARFNg Tình ca (Phạm Duy) - Uyên Linh - Những bài hát còn xanh Số 20
Min Fanh
UL hát lúc nào cũng dạt dào tình cảm
Một thương hiệu tạo nên sự khác biệt
Thah Nuen
hay thật, nhưng đoạn cuối hơi đuối

mình vẫn thích Mỹ Linh hát bài này nhất. hì, mọi người thử nghe Mỹ Linh đi.
connan nghiepdu
+Thah Nuen Bài này hợp với giọng nam thôi, Tấn Minh, Trọng Tấn mới gọi là hay.

EUREKA
+Thah Nuen cảm nhận mỗi người mỗi khác mà phải ko bạn. ML có đặc biệt là hát rất chắc và rất kỹ lưỡng. Còn riêng bài này UL hát trong một chương trình truyền hình, mang tính thử thách và trải nghiệm, vì hát live thu hình trực tiếp nên ko hề dễ dàng tí nào. Còn so sánh ML hay UL thì tôi nghĩ chúng ta ko nên so sánh gì cả, vốn dĩ họ khác nhau ở nhiều khía cạnh, ai cũng có nét độc đáo riêng. Cảm ơn đã nhận xét cho UL nhé.

Thah Nuen
+EUREKA Mình đâu có so sánh 2 ca sỹ với nhau, mình chỉ so sánh bản thu của ML với video trên, mình nghĩ so sánh thế k khập khiếng.
+connan nghiepdu

Tình ca mình nghe nhiều bản cover rồi, của paris by night, của ca sỹ Thái Thanh, Trọng Tấn, cả phiên bản rock của Unlimited trong cuộc thi vừa rồi, mình thấy hầu hết các bản đều rất hay. Nhưng riêng bài này đối với mình Mỹ Linh là số 1.

Trần Tấn Lộc
+Thah Nuen
Nghe của Mỹ Linh, vừa âm vang, vừa trầm ấm, vừa hào hùng, vừa sôi sục! Nó mang nhiều cảm xúc của một đất nước hơn 4000 năm lịch sử! ♥
Minhky Dang
Bài Tình ca này với tôi chỉ duy nhất danh ca Thái Thanh là hay nhất. sẽ ko ai qua Cô ấy
Luyến Nguyễn
Giọng UL ko phù hợp với bài hát này.
Chinh Do
nghe ko có cảm xúc gì cả
hong linh Nguyen
tai tù vãi chày
Tuyen Quang
từ cách phát âm không đẹp đã khiến UL mất lợi thế, hát bài này cô ấy hoàn toàn không đạt.
vd như đoạn đầu rất rời rạc, "...tiếng ngang trời.. " mà hát chữ "trời" rất khó chịu.
sieudau
nghe cứ lạc lạc thế nào ấy, chuệnh choạng, chuệnh choạng...
_https://www.youtube.com/watch?v=rd9hCqhvodk Tình ca Đức Tuấn [Tình khúc vượt thời gian Tháng 6/2013]
_https://www.youtube.com/watch?v=rd9hCqhvodk Tinh Ca - Đức Tuấn (Pham Duy Ngay Tro Ve)
MrNdthuan
Trước tiên là bài hát quá tuyệt, bản hòa âm rất hoành tráng, kĩ thuật của Đức Tuấn thì khỏi chê rồi, nhưng mình ko thích một vài chỗ xử lí nhả chữ của anh ta, nghe nặng nề, não nề và yếu đuối, ko dứt khoát.
Cùng 1 bản phối na na như thế này thì Mỹ Linh nghe hay hơn.
kynguyen7
đây mới là âm nhạc, *** như mấy bài nhạc trẻ tào lao bây giờ.Hay, vừa nhẹ nhàng tình cảm lại vừa hùng hồn, giai điệu dễ đi vào lòng người, xứng là tuyệt phẩm, Tình ca của Phạm Duy hay Tình ca của Hoàng Việt đều xứng đáng có vị trí trong lòng người yêu nhạc
Van Thanh Nguyen
Sao Duc Tuan hat cu phai le the, ruom ra nhu the nhi. Dieu qua mat ca hay.

--->Nhưng vẫn có một người thể hiện Tình Ca rất nhiều cảm xúc. Gần như toàn bộ cái hồn ca khúc được thể hiện trong chất giọng qua phong cách rất "dân ca" đúng chất "dân gian truyền thống" chân phương khác xa kiểu "dân gian đương đại". Đó chính là ca sĩ Bảo Yến, thần tượng của nhiều ca sĩ bây giờ. Chỉ có thể là Bảo Yến mới có thể truyền được cảm xúc nhạc phẩm cho người nghe theo kiểu :
Đúng như GS Trần Văn Khê đã tâm sự :
Khi mà tôi còn đau mới mạnh được ở trong trại dưỡng bệnh tại "Sô" (?) đầu năm 1954 thì tôi nhận được bài Tình Ca của Phạm Duy đưa lên tôi hát xong mấy câu tôi không cầm được nước mắt. Bởi vì Tình Ca này là một mối tình đẹp vô cùng, không phải là mối tình của đôi lứa mà Tinh Ca này đi sâu vào trong đất nước Việt Nam.
Mở đầu bằng câu "yêu tiếng nước tôi" rồi yêu đất nước tôi rồi yêu cả con người của đất nước Việt Nam. Điều đó không còn cái gì đẹp hơn mà cái tiếng nói của chúng ta là tiếng nói của Việt Nam nó bắt đầu đi từ tiếng "Mẹ ru" "Tiếng Mẹ ru từ thở nằm nôi" mà thoát nghìn năm thành tiếng lòng tôi, tiếng lòng của Phạm Duy.
Qua 4000 năm tiếng nói đó đã giúp cho Phạm Duy nói lại được tất cả cái buồn cái vui, khóc cười theo mệnh nước nổi trôi...
Làm cho Phạm Duy yêu những câu hò yêu cả những điệu lý yêu cả những điệu dân ca yêu tới cả cái miệng cô gái bên nhà. miệng xinh ăn nói mặn mà có duyên.
Có duyên là nhờ nói được tiếng Việt Nam. Không có ai mà nói hơn được Phạm Duy về chuyện tình yêu tiếng nước tôi là tiếng đầu tiên.
Khi hát bài Tình Ca từ mấy chục năm rồi mặc dù vật đổi sao dời có bao nhiêu chuyện, gặp bao nhiêu người mà lời của Tình Ca Phạm Duy vẫn khắc ở trong đầu của tôi không thể nào quên được bởii vì cái đó nó ở tự trong đáy lòng của một người nghệ sĩ.
Nói ra tiếng nói đó nó đi vào lòng của mỗi người. Tất cả người nào nghe mà có cái lòng thương yêu đất nước Việt Nam, không thể nào không thương bài hát đó không thể nào không nhỏ lệ với bài hát...
_https://www.youtube.com/watch?v=27TabUcnQ2Y Tình Ca Việt - TÌNH CA - BẢO YẾN (Tập 1 - 6/4/2015 - Alipas)
_https://youtube.com/SH_YUsc2g2w&t=51m53s Tình Ca Việt - Full HD (Tập 1 - 6/4/2015 - Alipas) từ 51m53s Tình Ca (Phạm Duy) Bảo Yến<--bản chất lượng
_https://www.youtube.com/watch?v=fTDOtGehsDg&t=23m10s THVL | Tình ca Việt - Chủ đề: Tình hoài hương - Tập 1: Quê hương tôi (Phần 2) từ 23m10s Tình Ca (Phạm Duy) Bảo Yến <--bản chất lượng
_https://www.youtube.com/watch?v=_XhyU51J02E&index=7&list=PLrBAQg86hGY_VnuM_AeCYo_Ov-IltTeYh THVL | Tình ca Việt - Quê hương tôi: Tình ca - Bảo Yến
Giải trí
Vang rền khúc trường ca Việt, tuyệt vời với giọng ca trời phú của Bảo Yến!
Trần Hoàn
Hình như hơi sai lời ....
Kim Nguyễn
Bảo Yến mỗi một lần xuất hiện..Tôi lại cảm thấy mới trong chị..56 tuổi quá đẹp..Càng ngày lại đẹp hơn lên..Tôi mừng vì dạo này đã gặp được chị trong truyền hình trực tiếp(Huyền Thoại Mẹ) chị hát bài đó làm tôi đã khóc.( Tôi yêu đất nước tôi từ khi mới ra đời người ơi) Không ai có thể hát hay như chị ..Sâu lắng ..ngọt ngào. quá. Tuyệt vời..
Chúc Bảo Yến hạnh phúc bên Quốc Dũng và các con trai của anh chị.. Mãi ..Mãi..
Hơi tiếc một chút vì Bảo Yến lại bệnh cũ tái phát không tìm hiểu kỹ về ca khúc nên đôi chỗ sai lời làm giảm giá trị nhạc phẩm. Mặt khác y như Thái Thanh ngày xưa, bỏ qua đoạn "Biết ái tình ở dòng sông Hương" rất tâm đắc của nhạc sĩ Phạm Duy (!) Phải chi hát y như Thái Thanh thì dù thiếu vẫn đâu có sai lời (?!)
13. Huyền Thoại Mẹ (Trịnh Công Sơn)
_https://www.youtube.com/watch?v=OyUeHp8P8Kg Giai điệu Tự hào tháng 3 - 2015: Huyền thoại mẹ - Bảo Yến
Giai Điệu Tự Hào
Bài ca là một đóa hoa thơm mà nhạc sĩ đã dâng tặng cho những người mẹ Việt Nam anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang. Giai điệu “Huyền thoại mẹ” mang chất tự sự, sâu lắng, trầm hùng và mang đậm âm hưởng dân ca miền Trung, nơi nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã có được cảm xúc sáng tạo tác phẩm này.

Kim Nguyễn
Chỉ có Bảo Yến Hát.. Huyền Thoại Mẹ.. Thật cảm động..Cả khán giả lặng yên như muốn khóc cùng người mẹ Việt Nam..Bảo Yên đã truyền cảm xúc vào trái tim người nghe..Đây là 1 Tượng Đài của nền Âm nhạc Việt Nam..
Cảm ơn nhạc sỹ Trịnh Công Sơn ..Ông đã để lại cho đời nhiều ca khúc bất hủ...
dothi quyhoach
Chờ đợi nhất là đây

b]Phuong Vu[/b]
Bản phối mới này làm cho giọng hát của cô càng hay. Love.
Đào Thương Tín
Khánh Ly - Cát Bụi
Bảo Yến - Huyền Thoại Mẹ
Hồng Nhung - Đoá Hoa Vô Thường
Đăng Võ Hải
Đợi có bi nhiêu gần cả tháng

Trí Sang Sang
Diva của các Diva....Hát hay từng chữ,từng nốt,thật cảm động....Soạn TH dấu cách 09 gửi 7070 nào mọi người....Chỉ 500đ 1 tin ^^
nguyen vo
Phối dở tệ
Nguyễn Bá Vinh
Một tiết mục tuyệt vời, mà ko hiểu vì sao mà chỉ có khoảng 76% khán giả trẻ bình chọn
Lê Ngọc Tuấn
Không nhớ nổi lần gần nhất được nghe cô Bảo Yến hát trên truyền hình từ khi nào nữa. Quá hay cô ơi.
nguyen thi anh tho
thần tượng của tôi mấy chục năm rồi
Trần Hoàn
Tiết mục hay nhất và đáng chờ đợi nhất ... Bản phối mới rất tuyệt vời!
Tèo Cali Hùng
Em quý và yêu thích chị lắm, em luôn ủng hộ chị !
hai ngo
Người hát bài Huyền thoại mẹ hay nhất từ trước tới giờ tôi đc nghe.
ANH LƯU THẾ
ad cho xin link mp3 bài này với.. dùng bài ntn nha
nguyen vo
Tiết mục mình chờ đợi nhất
Trí Sang Sang
Qúy vị nào thích Bảo Yến mời like fanpage của cô,nơi đây cập nhật thông tin và hình ảnh,bài hát hay của cô thường xuyên...._https://www.facebook.com/HoiNhungNguoiSayMeGiongHatCaSiBaoYen?ref=hl
hoanghac lau
chỉ có bảo yến mới tryền tải đến khán giả trọn vẹn cảm xúc bài hát
Lương Nguyễn
Tình khúc bất tử về mẹ

.
Nguyễn Thanh Nhã
Những ai yêu mến Baỏ Yến có thể like trang fanpage này,trong đây thường xuyên cập nhật hình ảnh,tin tức và nhạc của Bảo Yến...Diva của các Diva,1 bài hát đầy cảm xúc..Version hay nhất của Huyền thoại Mẹ là đây.
_https://www.facebook.com/HoiNhungNguoiSayMeGiongHatCaSiBaoYen?ref=hl
Hoàng Phước Thái
cô Bảo Yến hát quá hay, nhưng bản phối khí lúc cao trào nghe hơi mệt
Tuan Bao
Hát như thế này Chú Trịnh Công Sơn cũng thanh thản nơi chín suối
win co
Phải có những giọng ca không lẫn vào đâu như nữ danh ca Bảo Yến mới cho tôi được cái cảm giác sung sướng khi thưởng thức một ca khúc âm nhạc: không màu mè, không hàn lâm, không trừu tượng xa lạ, tuy giản dị về cách dụng ngữ nhưng gần gũi và chân thực.
Trần Hoàn Shared on Google+ · 3 weeks ago
Hay đến từng nốt một ....
Dũng Nguyễn
ko va mai mai sau nay cung ko co dc giong ca BAO YEN 2 nua roi ! ay vay ma DANH CA nay bo cuoc choi vao nam 2018 ,,,, TOI rat buon va dau long ,,,,, TOI chi moi dc lam designer cho CHI tu show DAU AN thoi , ko phai vi TOI la nguoi than cua BAO YEN ma toi dem loi khen ,,,,,, ma day la dieu ma trieu trieu nguoi VIET hon 35 nam qua da say me va thua nhan dieu nay ,,,, TOI se to chuc 1 buoi gap mat than tuong giao luu va chia se cung NU DANH CA nay ,,,, va mong rang moi nguoi se ung ho toi : ko cho NU DANH CA nay bo cuoc choi vao nam 61 tuoi ,,,, ma hay ung ho CHI hat cho VIET NAM toi nghe den khi nao NU DANH CA ko con hat dc nua ,,,,, neu cac ban dong y xin lien he voi TOI nhe ! NGUYEN DUNG : 0915864169

Cái Tôi Màu Nhiệm
+Dũng Nguyễn không phủ nhận, nhưng đây là một mảng màu riêng của âm nhạc thôi bạn, tre già măng mọc, cõ lẽ người ta sẽ không quên giọng ca ấy nhưng không thể vì vậy mà không tìm đến những cái mới, thế hệ mới cũng có nhiều giọng ca đẹp bạn ạ, như bài này có hoàng quyên hát cũng có thua kém gì đâu.
Hoàng Viết Anh
một trong những bài mình nghe mà sởn gai ốc
dien ut
Quá tuyệt vời, thật quá hay. Một bài hát hay với một ca sỉ đẳng cắp thì không còn gì bằng, phải gọi là "Hay trong cái Hay"
nguyen vo
Bản phối làm cho bai hát trùng hẳn xuống nghe nhu giao hương hơi nặng nề
Giải trí
Đúng là huyền thoại, nghe đi nghe lại mà vẫn rưng rưng. Nhạc sĩ huyền thoại, ca sĩ huyền thoại. Cảm ơn NS TCS, cảm ơn CS BY đã đem cho đời một tác phẩm để đời, một sự kết hợp trên cả tuyệt vời!
Trần Hoàn
Tại sao Hội đồng Bình luận chỉ toàn ca ngơi nhạc sĩ Trịnh Công Sơn mà không hề nhắc gì tới phần trình diễn của Bảo Yến nhỉ? Thật là thiếu hiểu biết và kém văn hoá! Không thể chấp nhận được!
Một bài hát quá hay, một bản phối xuất sắc, một ca sĩ quá tuyệt vời!
saigonyo
quá hay qua tuyệt vời đúng là đẳng cấp của 1 danh ca của VN
saigonyo
Khúc đầu mới vào nhạc BY hát được 1 đoạn rồi cứ cầm micro lên xuống hoài muốn vào nhạc mà ko được có lẻ là do bài hát được nhạc sĩ Quốc Trung phối khí mới nên chị chưa nhớ rõ....và theo mình cảm nhận khúc gần cuối nhạc hơi bị dồn dập vì có lẽ nhac sĩ QT muốn như vậy để làm cao trào cho bài hát nhưng như vậy lại không nghe rõ giọng BY nên cũng mất hay đôi chút ( tại bài phối chứ ko phải tại giọng hát BY ) Ca sĩ Lan Trinh đả bật khóc với tiếng hát BY thật xúc động, một tiết mục rất hay rất tuyệt vời. Cám ơn sự trỡ lại của chị đã ko làm ng hâm mộ thất vọng. Các bạn hảy nhắn tin TH 09 gửi đến 7070 để bình chọn cho ca sĩ BY, rất cám ơn mọi người.
bèo dạt mây trôi
AMAZING !!!!

Hàng tá các cảm nhận tán thưởng ở trên cũng có lý do của nó đấy chứ ! Không ai ở không mà viết cảm nhận về ca khúc nếu ca khúc đấy không áp phê với mình !
Nhắc đến Huyền Thoại Mẹ người ta thường nghĩ đến ca sĩ Cẩm Vân nhưng từ nay với Ca sĩ Bảo Yến thì cái hồn ca khúc Huyền Thoại Mẹ đã được khắc họa rõ nét nhất. Dù 2 diện mạo có đôi chỗ giống nhau nhưng những chỗ khác biệt thì
ở Bảo Yến từng chữ từng lời ca rõ đến từng chi tiết có cái gì đó kỳ lạ chỉ có ở chất giọng Bảo Yến không lẫn vào đâu được. Nó thấm đẫm một cái gì hiển hiện trong tâm tưởng và ký ức người nghe. Chính là hình bóng của "huyền thoại mẹ" trong lòng mỗi người.
Ấn tượng đến nỗi nhiều người trong khán phòng đã nổi da gà và muốn chảy nước mắt (!?)

alpha · « **Reply #81 on:** 21 Tháng Tư, 2015, 01:59:53 PM »

Cảm Nhận Về Một Số Giọng Ca Nữ DÒNG NHẠC TRỮ TÌNH Sau 75 (tiếp theo)

Rõ ràng có nhiều chuyện được thêu dệt khiến ca sĩ Bảo Yến như là một huyền thoại đi kèm nhiều scandal. Thế thì đâu là sự thật ?
Hôm sinh nhật danh ca Bảo Yến, một Fan hâm mộ Bảo Yến có bài tribute đã viết :

Quote

1..Ca sĩ thành công nhất của Việt Nam sau 75,có sức ảnh hưởng 1 thời đông đảo và sâu rộng nhất,ảnh hưởng đến thế hệ ca sĩ trẻ sau này...Tiếng hát Bảo Yến không chỉ đơn thuần là một giọng ca. Nó còn là hiện thân của quá khứ. Mỗi đời người không thể sống mà không có quá khứ.. Tiếng hát Bảo Yến chính là cái quá khứ ấy, đặc biệt đối với những con người lớn lên trong thập niên mà đất nước vừa trải qua cuộc thay hình đổi dạng (buồn hơn)...Thuộc lớp nghệ sĩ đầu tiên xuất hiện và nổi tiếng sau năm 1975, suốt những năm 80, Bảo Yến cùng em gái là ca sĩ Nhã Phương đã gần như trở thành những người xác lập những chuẩn mực mới cho nhạc nhẹ Việt Nam, tạo ra những cơn sốt bằng những bài hát và hình ảnh của mình khi xuất hiện trước công chúng. Họ không chỉ là 2 ngôi sao ca nhạc số 1 mà còn là những biểu tượng thời trang và những nữ hoàng ảnh lịch....Sự thành công của BY NP thời đó là đại chúng khác với các ca sĩ sau này..Khi Bảo Yến Nhã Phương xuất hiện vào thập niên 80 thì cô thành công vang dội và đánh bật hết các tên tuổi đàn anh đàn chị và cả các ca sĩ cùng thời,tất cả đều hát lót cho cô trong những show diễn đó, kể cả danh ca Tuấn Ngọc,Thanh Lan,Nhật Trường,Thu Minh vẫn phải lót cho cô..Nếu BY NP ra hát trước thì họ hát xong khán giả sẽ về hết..Đêm nhạc ko có BY NP là ko bán được vé..Khai màn cho phong trào đi xem ca nhạc hàng đêm ở khắp các sân khấu,sân vận động và tụ điểm ca nhạc lớn,điều này trước đây ko hề có ở Việt Nam...Bảo Yến hát hằng đêm mà mỗi đêm ở 2 tụ điểm lớn đều kéo được 6 đến hơn 7 ngàn khán giả mua hết vé để đi xem,đó là ở TPHCM...Còn khi BY đi đến đâu là thành công đến đó...Về miền Tây làm show thì ở Cần Thơ,hơn 18 ngàn khán giả mua sạch vé để xem Bảo Yến,sân vận động ko còn chỗ chứa...Khi Bảo Yến lên Buôn Ma Thuộc là 24 ngàn vé ''cháy'' sạch ko còn để bán,1 kỉ lục của nhạc Việt thời đó,nếu Mỹ Tâm làm Liveshow miễn phí có 30 ngàn khán giả thi Bảo Yến đã làm Liveshow ở sân vận động quá nhiều lần và đều bán vé và hết sạch,bán vé sẽ khác với miễn phí...Bảo Yến ra Phan Thiết,Tây Ninh,Long An,Trà Vinh,v.v. đều đông như vậy và ko hề hát ở Nhà hát mà hát ở sân vận động của mỗi tỉnh,bạn có thể hỏi những khán giả sống ở thời đó để biết...Khi Bảo Yến về các tỉnh miền Trung và miền Bắc,tiêu biểu là Huế,Đà Nẵng và Hà Nội thì 16h chiều,đồng loạt các tiểu thương chợ Đông Ba đóng cửa dọn hàng về chuẩn bị đồ ăn mang theo để chen chúc nhau đi xem Bảo Yến..1 hiện tượng mà ngay cả các ngôi sao đương thời như Ngọc Sơn, Mỹ Tâm,Đan Trường hay Phương Thanh sau này ko hề làm được,Bảo Yến hát HẰNG ĐÊM và đi lưu diễn suốt vẫn luôn kéo được lượng khán giả khủng mà các ca sĩ sau này ko lặp lại được..Vì vậy mà cô được gọi là NGÔI SAO CỦA CÁC NGÔI SAO....

2...Nửa cuối những năm 1980, cơn sốt mang tên Bảo Yến lên tới đỉnh điểm khi băng nhạc Mẹ Gò Công do nhạc sĩ Quốc Dũng (cũng là chồng của Bảo Yến) sản xuất. Băng nhạc này len lỏi tới mọi ngóc ngách ở khắp mọi chốn, thành thị tới thôn quê, đưa tên tuổi Bảo Yến trở thành thân quen với mọi gia đình. Những hiện tượng như băng nhạc Gò Công, theo cách gọi dân dã khi album này quá nổi tiếng, hầu như không lặp lại trên thị trường băng đĩa nhạc trong suốt nhiều năm sau đó, cho tới tận bây giờ. .Tiếng hát Bảo Yến chính là cái quá khứ ấy, đặc biệt đối với những con người lớn lên trong thập niên mà đất nước vừa trải qua cuộc thay hình đổi dạng (buồn hơn)..Tiếng hát Bảo Yến xuất hiện vào thời điểm mà nhạc cách mạng (nhạc đỏ) đang độc quyền thống trị bầu trời âm nhạc đất nước, sau khi dòng nhạc vàng đã lũ lượt lưu vong. Vì thế, có vẻ như tiếng hát ấy được mặc định là có dính líu ít nhiều đến dòng nhạc đỏ; nhưng xét kỹ lại, Bảo Yến chưa hề bao giờ hát nhiều những bài ca đó. Không bao giờ có thể nói là những bài ca cách mạng đã đưa tiếng hát Bảo Yến lên ngôi, mà sự thật là, dòng nhạc ấy nợ nhiều tiếng hát Bảo Yến. Nhờ tiếng hát Bảo Yến, một số bài ca cách mạng vẫn còn đọng lại trong ký ức người nghe, dù lòng người thích hay không thích...Có thể tiếng hát Bảo Yến đã được chú ý khi "Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây", "Sợi nhớ sợi thương", "Trị An âm vang mùa Xuân"... hay "Em đến từ nghìn xưa", "Bèo dạt mây trôi" vang vọng ngày đêm trong các quán cà phê. Nhưng nó chỉ thực sự đi vào lòng người với những âm ba trìu mến nhất và ở lại dài lâu mãi mãi khi băng nhạc (được gọi là) "Gò Công" len lỏi vào đến từng ngóc ngách của những làng xóm Việt Nam năm 1987 và ngân vang trong không gian ở mọi nơi, mọi lúc trong suốt nhiều năm về sau...Các bài hát trong album cũng lần lượt trở thành những bài hit khi đó và cũng gắn liền với tên tuổi Bảo Yến, hầu như không ai hát lại có thể thành công được như vậy. Đó là Hương thầm, Chiều hạ vàng, Mẹ Gò Công, Một sớm con về, Huế tình yêu của tôi, Chuyện tình hoa muống biển, Bài ca Tết cho em… Album này sau được tái bản dưới dạng CD mang tên Biển tím và vẫn bán chạy liên tục gần 20 năm nay.Suốt nhiều năm sau đó, những hiện tượng như băng nhạc Mẹ Gò Công gần như không lặp lại trên thị trường băng đĩa nhạc. Tất cả những bài hát trong băng từ Hương thầm, Chuyện tình hoa muống biển, Huế tình yêu của tôi, đến Chiều hạ vàng, Bài ca tết cho em, Một sớm con về… đều trở thành bài “hit” - điều mà bất cứ nghệ sĩ trẻ nào sau này cũng đều phải thèm muốn. Kể cả sau này, khi album được in ra dưới dạng CD và đổi tựa mới Biển tím, nó vẫn tiếp tục bán chạy bên cạnh những “đứa em”: Nhớ mẹ, Hạt mưa và nỗi nhớ…...BY là thần tượng của lượng khán giả đông đảo bậc nhất khi đó, và ảnh hưởng tới vô số những nghệ sĩ cùng thế hệ và lớp đàn em. Mỗi bài hát Bảo Yến trình bày trở thành một “chuẩn mực” rất khó vượt qua cho người hát sau, và có thể làm lu mờ cả người đã hát trước đó... Sau thành công rực rỡ của Mẹ Gò Công, Bảo Yến phát hành tiếp album Nhớ Mẹ, khi đó một số ca khúc sáng tác trước năm ‘75 đã được hát lại, và băng nhạc tiếp tục thành công “sát gót” Mẹ Gò Công..Lưu ý là nhạc bolero và nhạc Mỹ bị cấm sau năm 75 nhưng Bảo Yến vẫn hát,tuy 1 thời gian ngắn sau khi băng nhạc phát hành thì bị cấm và thu hồi nhưng người người nhà nhà vẫn nghe không sợ ngăn cản...Và mỗi 1 bài hit của Bảo Yến thời đó theo lời của nhạc sĩ Tuấn Khanh thì nó là 1 sự kiện trong nhạc Việt chứ ko phải là 1 bài hit của giới trẻ nổi vài tháng như sau này..Cách BẢO YẾN hát bolero khác với đàn anh đàn chị đi trước,tuy có mới mẻ nhưng ko làm biến chất của dòng nhạc này,cách cô sử dụng giọng mũi bay bổng,vang vọng cộng với những nhấn nhá,luyến láy đã tạo nên nét riêng mới mẻ riêng biệt và được khán gỉa ủng hộ nồng nhiệt,thật ra nếu để ý sẽ biết các bản bolero của Bảo Yến được hòa âm khác hẳn với các ca sĩ hát bolero khác....Bản master ghi âm này không đưa ra kinh doanh nhưng lại được chép ra, chuyền tay nhau nghe trong sự thích thú, rồi bất ngờ tràn ngập thị trường với sự đón nhận của khán giả khắp mọi miền...Toàn bộ album được thu cùng với sự ngẫu hứng về âm thanh, tạo thành dấu ấn độc đáo của bản ghi âm nhạc bolero đầu tiên trong nước với trống điện tử và được yêu thích cuồng nhiệt...Không ồn ào, náo nhiệt; không chạy đua theo thị hiếu âm nhạc “ăn xổi”, Bảo Yến bình tĩnh đi tìm cho mình một lối diễn riêng. Cùng với cô em gái Nhã Phương và các cộng sự, chị đã làm mới những bản nhạc nhẹ đã một thời vang bóng trở nên đầy cảm xúc, để rồi mỗi lần diễn chị rơi nước mắt, còn khán giả thì đi đâu cũng hát “thương một người ở xa, một mình đôi mắt đỏ”. Để không lạc hậu với dòng nhạc thị trường, Bảo Yến đã “nâng cấp” những bản nhạc quê hương, những bài dân ca gốc và cả dòng nhạc pop - rock, đặc biệt là những bản nhạc tiền chiến khi được cấp phép hát trở lại. Riêng những bài hát ngợi ca về miền Trung, xứ Huế, cô đặc biệt thành công và chinh phục được lượng khán giả đông đảo đỉnh cao hiếm có. Chia sẻ với khán giả, chị nói: “Khi dòng nhạc chuyển dịch, nếu không đủ bản sắc, mình sẽ là con rối của thị trường. Tôi luôn hướng tới một phong cách riêng, không hòa trộn”....Vì cô đột nhiên nghỉ hát tới 8 9 năm để tu và sau này ko nhận lời hát nhiều nên tên tuổi cô xa lạ với giới trẻ nhưng Bảo Yến là 1 trong những huyền thoại thực thụ của nhạc Việt..Album Gò công kinh điển :http://www.nhaccuatui.com/playlist/nhac-go-cong-bao-yen.MUlehFd7HUks.html
http://saoonline.vn/am-nhac/huyen-thoai-am-nhac-bao-yen-lam-liveshow-rieng-hoanh-trang-106783.html
http://saoonline.vn/am-nhac/bao-yen-chay-het-minh-trong-liveshow-dau-tien-107253.html
http://vietbao.vn/Van-hoa/Bao-Yen-Nha-Phuong-ghi-dau-an-trong-nhac-nhe/10875179/107/

3...Trước khi Bảo Yến xuất hiện các ca sĩ ko được ăn mặc trẻ trung,ko được phá cách,sexy,ko được hát nhạc Mỹ,ko được trang điểm đậm,ko có hiện tượng xem ca nhạc hằng đêm hằng đêm....Khi Bảo Yến Nhã Phương xuất hiện mang những cái mới đó vào nhạc Việt và được yêu mến cuồng nhiệt...Cô và người em gái Nhã Phương đã góp phần bạo dạng đưa nhạc ngoại vào Việt Nam và những băng nhạc Mỹ của cô luôn vào top những catsette bán chạy nhất nhạc Việt,từ ballad đến disco...Lối trang điểm đậm,ăn mặc táo bạo với những chiếc váy hở hay quần da bó sát,và nhảy múa,hát nhạc Mỹ,những cái mới mẻ đó đã làm khán giả yêu thích cuồng nhiệt..Người tiên phong,người vượt rào luôn là người được ghi nhớ nhất,dù nhảy múa thời đó có thể ko bằng bây giờ...Đến giờ nhiều khán giả vẫn ko quên được 1 Bảo Yến mang HOTEL CALIFORNIA,HOT STUFF,VOULEZ VOUS,BOY BOY BOY,YESTERDAY ONCE MORE vào Việt Nam.....Về sự đóng góp thì rất nhiều,nếu ngày đó ko có Bảo Yến,ko bik ai sẽ là người đứng ra phá những rào cản để nghệ thuật trình diễn của Việt Nam và âm nhạc Việt Nam được tươi mới và đa dạng hơn...1 loạt ca sĩ xuất hiện và bắt chước phong cách và cách hát của Bảo Yến nhưng vẫn chìm và ko làm lu mờ được cô..

4...Ca sĩ duy nhất mang dòng nhạc Cách mạng và các ca khúc miền Bắc vào miền Nam,thời đó trong Nam ko ai nghe các ca khúc này do Lê Dung,Vũ Dậu,Lệ Quyên,v.v.. hát...Khi Bảo Yến hát thì các ca khúc như Ở 2 đầu nỗi nhớ,Hương thầm,Lời Bác dặn trước lúc đi xa,Bèo dạt mây trôi,Thương 1 người ở xa,v.v..... thành công vang dội và trong Nam khán giả nghe và yêu thích nồng nhiệt...Giữa bạt ngàn hoang sơ, cỏ dại, đồi trọc, đất đỏ Bazan, những người lao động được tiếp thêm sức mạnh, quyết tâm xóa đói, thoát nghèo khi nghe giọng ca của Bảo Yến. Những ca từ “Thương một người ở xa, một mình đôi mắt đỏ/ Con thuyền đi sóng vỗ/ sông nước sao đổi bờ/ Về nông trường Phú Đông/ Rừng Tổ quốc mênh mông/Sông rì rào ca hát tình yêu em dạt dào (Ca khúc “Thương một người ở xa” của nhạc sĩ Hoàng Phương), như có một sức mạnh thôi thúc từ đáy lòng người lao động, khiến họ cầm cuốc phá đồi trồng cao su, trồng cà phê trong niềm vui hân hoan nơi miền kinh tế mới....Một bài hát không chỉ làm say đắm lòng người bởi những ca từ dung dị của nó, mà còn lột tả được tâm trạng mộc mạc, chân thật đến vô cùng của cô thiếu nữ quê nhà với chàng trai chuẩn bị vào chiến trận: “Khung cửa sổ hai nhà cuối phố, chẳng hiểu vì sao không khép bao giờ/ đôi bạn ngày xưa học chung một lớp/ cây bưởi sau nhà ngan ngát hương đưa/ bên ấy có người ngày mai ra trận/ bên ấy có người ngày mai đi xa” (Ca khúc Hương thầm). Cũng có thể nói, ngày đó, nhờ Bảo Yến hát Hương thầm với sức truyền cảm mà bao chàng thanh niên sẵn sàng ra tiền tuyến sau ngày đất nước giải phóng''.Nếu ko có Bảo Yến chắc nó vẫn mãi là nhạc miền Bắc và trong Nam người ta sẽ không tìm nghe...

5...Ca sĩ có chất giọng đặc biệt và hiếm quý bậc nhất của Việt Nam...Trong các alto của Việt Nam thì âm sắc lạnh,nặng,dày rất nhiều chứ ko hiếm,như Khánh Ly,Thanh Lam,Mỹ Tâm,Thu Phương,Hồng Ngọc,v.v...Nhưng 1 alto có độ nặng,sáng,vang nhưng âm sắc ấm,mượt mà và ngọt ngào lại chỉ có 1 mình Bảo Yến,tìm điểm này ở nước ngoài cũng ko hề dễ,đây là điểm đặc biệt giúp cô có thể hát thành công vượt bậc ở mảng bolero,dân ca,mảng nhạc vốn là sở trường của giọng trung cao hoặc nữ cao...Nhưng chất giọng này cộng với lối tư duy,xử lý tinh tế,nhấn nhá riêng biệt giúp Bảo Yến có thể thành công lớn ở các mảng nhạc khác...Cô là ca sĩ sở hữu nhiều hit nhất và hit trải ở nhiều thể loại nhất...Các hit tiêu biểu ở các thể loại như Tình ca có Anh còn nợ em,Chiếc lá cuối cùng,v.v.. Nhạc trẻ có : Biển cạn,Đường xưa,Chỉ là mùa thu rơi,v.v... nhạ rock : Mặt trời đen,Ngọn lửa đêm đen,v.v....Dân ca Bắc Bộ : Hit kinh điển là Bèo dạt mây trôi...Dân ca Nam bộ : Lúa vàng,Thương khúc lục bình,Tiếng đàn kìm.......Dân ca miền Trung : Tình Huế,Thầm lặng 1 vầng trăng,Thương bà mẹ Huế,rất nhiều...Bolero thì ko cần kể nữa,quá nhiều...Mảng trữ tình cách mạng có : Lời người ra đi,Hương thầm,Ở 2 đầu nỗi nhớ,Lời Bác dặn trước lúc đi xa,v.v..Mảng nhạc thiền,nhạc Phật giáo cô đặc biệt thành công và được các Phật tử,các sư mời thu âm rất nhiều vì lối hát nhạc đạo thanh thoát của cô...Nói chung nghe HOTEL CALIFORNIA sẽ không biết Bảo Yến hát bolero,dân ca ngọt ngào đến mức nào,đó là đẳng cấp...Trịnh Vĩnh Trinh từng nói : ''Ở trong Nam,ngoài Cẩm Vân thì chỉ có Bảo Yến là người hát hay nhạc TCS''.....Nhạc sĩ Tuấn Khanh : ''Cho đến hôm nay, nhạc Việt không có ai sở hữu chất giọng độc đáo như Bảo Yến''...

6...Ca sĩ được nhiều ca nhạc sĩ hâm mộ và yêu thích nhất của Việt Nam..Các nhạc sĩ yêu thích tiếng hát Bảo Yến bao gồm : Phạm Duy(khen ngợi và mời Bảo Yến thu riêng 1 CD nhạc Phạm Duy cho ông nghe,còn đặt Bảo Yến thu riêng ca khúc sex Thiên duyên tình mộng),Trịnh Công Sơn,Phạm Duy,Tuấn Khanh,Đỗ Lễ,Trần Thiện Thanh,Trúc Phương,Quốc Dũng,Trần Hoàn,Vũ Hoàng,Phan Huỳnh Điểu,Lê Quang,v.v..Nhạc sĩ Lê Quang khi gọi hỏi thăm hay bắt Bảo Yến hát trong điện thoại cho ông nghe,vì ông rất mê giọng hát tuyệt vời của cô và hay đi xem đêm nhạc của cô...Ca sĩ bao gồm thần tượng và yêu thích,nể cô,tiêu biểu thôi chứ ko nhớ hết : Tuấn Ngọc,NSND Thu Hiền,Khánh Hà,Chế Linh,Bằng Kiều,Mỹ Lệ,Thu Phương,Đàm Vĩnh Hưng,Mỹ Tâm,Quách Thành Danh,Thùy Dương,Vân Khánh,Long Nhật,Quang Linh,Quang Lê,Uyên Linh,Thiên Kim,Như Quỳnh,Trịnh Vĩnh Trinh,Sỹ Luânv.v.Thanh Lam,Cẩm Vân,Hồng Nhung cũng rất nể giọng hát và lối xử lý của Bảo Yến....Rất nhiều @@...Nhạc sĩ Hoàng Lương chia sẻ: “Tròn vành, rõ chữ, thân thiện, truyền cảm, đó là sự khác biệt của giọng ca Bảo Yến. Bảo Yến hát như đọc, nhưng vô cùng sâu lắng, xúc động. Phong cách biểu diễn của cô nhẹ nhàng, nhưng bốc lửa đầy nội lực. Điều căn bản là giọng ca và bản lĩnh. Cho đến bây giờ sau hơn 30 năm, khó có thể tìm lại một giọng ca nào đặc biệt như thế”.

7...Nhạc sĩ Quốc Dũng : ''Bảo Yến có lối nhả chữ rất đặc biệt mà người khác không bắt chước được...Cô có tới 4 5 loại giọng ngân đặc biệt mà ko ai làm theo được..Có điều ngày xưa chạy show nhiều nên giọng ko được đẹp như sau này...Bảo Yến hơi tiết kiệm luyến láy. Điều đó tùy thuộc quan điểm thẩm mỹ của mỗi người. Theo tôi, về phương diện phát âm tiếng Việt, tôi chọn Bảo Yến là người khai phá tuyệt vời. Trước Bảo Yến có nhiều ca sĩ không phân biệt s/x, tr/ch, r/gi,…Bảo Yến phát âm các phụ âm tuyệt đối đúng. Tôi nghĩ các ca sĩ nếu yêu tiếng Việt và muốn người nước ngoài nghe hát có thể học tiếng Việt nên nghiên cứu cách phát âm đó. Bảo Yến hát cũng đúng nhịp, lơi vừa phải, tiết kiệm luyến, không lạm dụng. Khi hát sân khấu, giọng Bảo Yến rất khỏe nhưng khi vào phòng thu hát rất tinh tế. Hát bình thường như đang trò chuyện hay đang tỏ tình. Chỉ luyến láy khi thật cần thiết còn bình thường hát thẳng đuột. Bằng Kiều cũng hát thẳng đuột kiểu như tiếng kèn. Sau này tôi biết đúng là Bằng Kiều có học kèn. Ưu điểm của giọng hát Bằng Kiều là anh hát rất mềm nhưng có nhưng chỗ đột nhiên có những cú “bắn phá” rất lạ''....(Tròn vành,chuẩn từng âm : https://www.youtube.com/watch?v=voefaVFk3wA)....Đẳng cấp của mọi người nằm ở lối nhả chữ..Vì vậy mà cô xử lý bài biến hóa đa dạng và thành công,ca sĩ nào cũng muốn thành công và đa dạng nhiều thể loại nhưng không được...Nhưng Bảo Yến thì khác,nghệ sỹ và khán giả luôn nể phục cô về lối xử bài rất biến hóa và ra chất,và nể ở chất giọng hay và hiếm quý...1 tượng đài..

8...Ca sĩ nữ hát giọng mũi điêu luyện nhất va điều khiển quãng trầm tốt nhất của Việt Nam(theo lời Đàm Vĩnh Hưng),giọng nữ xuống được trầm nhất của nhạc Việt...Cô thường xuyên hát nguyên 1 đoạn trầm và xuồng B2,A#2,A2 rất rõ lời và vang,dày sâu(những note A#2 rõ lời như D3 đây https://www.youtube.com/watch?v=vS052PcheTg)..Quãng của cô còn có thể xuống dưới A2 mà vẫn rõ chữ,không hụt hơi,có dịp e sẽ record cho ad nghe để biết...''Bảo Yến là một trường hợp thuộc hàng “độc nhất vô nhị” của nhạc Việt, có sức ảnh hưởng đến biết bao thế hệ người nghe nhạc và các lứa ca sĩ đàn em.Chị sở hữu một giọng hát hiếm quý, âm sắc vô cùng đẹp, hát trau chuốt, rõ lời ở mọi âm vực, đặc biệt về âm khu trầm có thể nói là khó ai sánh được. Hơn nữa, chị hát tốt và thậm chí rất hay mà không hề e dè bất cứ dòng nhạc nào.''(trích lời Đàm Vĩnh Hưng).

9...Khi BY xuất hiện,giọng hát và cách hát ấy đã làm các nhạc sĩ say mê và đưa bài cho cô để nổi tiếng như Nguyễn Bá Nghiêm,Phan Huỳnh Điểu,Thanh Tùng,Thuận Yến(cha ruột Thanh Lam), Vũ Hoàng,Trần Hoàn,v.v..Trong sự nghiệp ca hát lừng lẫy của mình, Bảo Yến từng được rất nhiều nhạc sĩ ưu ái chọn là người đầu tiên thể hiện các ca khúc của họ hoặc các nhà sản xuất mời thu âm những bài hát còn mới tinh. Nhiều bài hát sau này rất nổi tiếng, trở thành hit cho nhiều ca sĩ khác, đều đã từng được Bảo Yến thu âm, nhưng vì số lượng bài hit quá lớn ở thời đỉnh cao nên có thể nói Bảo Yến không thể “chăm sóc” cho tất cả những “đứa con” mà qua giọng hát của chị chúng mới có được đời sống để sau đó được các nghệ sĩ khác chắp cánh trở thành những ca khúc ấn tượng mạnh của nhạc Việt. Có thể kể ra một số bài nổi bật như Chia tay hoàng hôn (Thuận Yến), Giọt nắng bên thềm, Giọt sương trên mi mắt (Thanh Tùng)…Nhiều thế hệ khán giả đã lớn lên cùng tiếng hát của Bảo Yến. Với họ, tiếng hát Bảo Yến đã trở thành một “huyền thoại” mà không cần phải gắn với một hình ảnh vay mượn nào khác...Trong hơn 30 năm đi hát,dù ở thời hoàng kim cô nổi tiếng nhất nhưng BẢO YẾN ko tham gia cũng như ko nhận bất kì 1 cuộc thi,1 giải thưởng,1 danh xưng nào kể cả trong nước kể cả quốc tế..Và cũng trong 30 năm ấy,chưa có 1 nghệ sỹ nào chê Bảo Yến ở mặt chuyên môn và giọng hát,họ có thể nói cô ko thân với ai,nói cô bệnh hoạn,ko chơi với báo chí,truyền thông,nhưng cô là 1 tượng đài mà giới nghệ sỹ và khán giả luôn luôn công nhận với giọng hát và những bài hit để đời,những tiên phong và đóng góp cho nhạc Việt..Cảm ơn ad đã đọc,e đánh máy hết nổi rồi ^^

10...Ca sĩ Việt Nam hát nhạc Mỹ hay nhất,thành công nhất...

11..Long Nhật : '' Mỹ Tâm cũng rất mê giọng hát Bảo Yến.Và nếu nghe kỹ thì ai tinh ý cũng có thể nhận ra trong giọng hát của Mỹ Tâm có thấp thoáng bóng dáng của chị Yến ở trong đó. Từ cách luyến láy, nhả chữ... rất giống "chất" của chị Yến....Với chất giọng trầm ấm anto có độ khàn và cách xử lý tác phẩm tài tình, chị hát nhẹ nhàng như đang nói chuyện..Chị đa tài, thể loại nào hát cũng hay. Ca khúc sang trọng hay bình dân, nhạc vàng hay nhạc cách mạng, trữ tình quê hương, nhạc xanh, những ca khúc dễ thương hay những ca khúc tiền chiến, kinh điển chị đều hát thành công một cách tài tình, khiến cả khán giả lẫn người trong giới đều phải tâm phục khẩu phục..Khi hát những ca khúc trữ tình thì chị dịu dàng thiết tha trong tà áo dài, nhưng đến khi hát những ca khúc sôi động, những ca khúc rock chị cũng có thể nhảy tung trời. Có thể nói, chị không những thành công mà thành công tuyệt vời ở nhiều thể loại và phong cách biểu diễn....Đặc biệt, như bài hát Sài gòn nhìn lâu đẹp lắm có giai điệu không xuôi và ca từ hơi trúc trắc nhưng qua tiếng hát của chị thì tất cả thành gọn ghẽ hợp lý và đi vào lòng người một cách tự nhiên bởi cách xử lý tác phẩm khôn ngoan, có nghề...Tiếng hát của chị chính là chiếc chìa khóa vàng mở ra con đường ca hát chuyên nghiệp cho tôi.'' (??)

12. Đàm Vĩnh Hưng : .''Chị Yến đúng là người có giọng hát kinh khủng khiếp, cất một câu lên thôi là nổi da gà. Tôi cảm thấy giọng hát của chị thật tuyệt vời qua mọi năm tháng, mọi thời đại. Tôi cảm thấy mình quá nhỏ bé và xấu hổ khi đứng trước giọng hát của chị Yến. Chị cất lên là cả khán phòng phải im phăng phắc, tôi nghe mà nổi da gà nữa cơ!''

13. Ca sĩ hát hay,ra chất được nhiều dòng nhạc nhất của nhạc Việt...Sự dịch chuyển liên tục giữa các dòng nhạc, nếu không đủ nội lực và bản sắc, sẽ dễ bị biến thành “con rối của thị trường”. Nhưng điều này không xảy ra ở trường hợp Bảo Yến. Dù hát nhạc gì, cô vẫn ghi dấu ấn riêng của mình bằng kiểu hát khác lạ, làn hơi trầm và âm sắc hết sức riêng biệt, để tất cả chỉ còn mang “phong cách Bảo Yến”...Ở Bảo Yến, khả năng hát đa dạng, phát âm tròn vành rõ chữ tiếng các vùng miền khác nhau là điều hoàn toàn dễ hiểu, bởi cô tuy quê gốc ở Quảng Trị, nhưng sinh ra ở Huế, lớn lên ở miền Tây và lại thành danh ở Sài Gòn. Khả năng xử lý bài hát của cô tinh tế đến mức hễ cô “đụng” tới bản nào thì gần như cách mà cô thể hiện sẽ thành chuẩn mực cho bản đó, làm “lu mờ” người hát trước và “gây khó” cho người hát sau nếu muốn vượt qua. Sự độc đáo trong giọng hát, vốn là kết quả pha trộn giữa tài năng thiên phú và dày công khổ luyện, khiến người trong nghề thường nói vui: khó tìm được Bảo Yến thứ hai!

Trịnh Công Sơn mê tiếng hát Bảo Yến : https://www.youtube.com/watch?v=yED9HsGU54I...Nhạc Trịnh : https://soundcloud.com/nguy-n-tu-1/nguoi-gia-va-em-be-trinh-cong-son-danh-ca-bao-yen
Bảo Yến hát nhạc blue jazz : https://www.youtube.com/watch?v=L8Hh8HHaEZE
Dân ca Nam bộ 100% : https://soundcloud.com/nguy-n-tu-1/tieng-dan-kim-dan-ca-nam-bo-danh-ca-bao-yen
_http://www.animehelp.com/download/mp3/191082721/tieng-dan-kim-dan-ca-nam-bo-danh-ca-bao-yen.html Tiếng đàn kìm (dân ca Nam bộ)
THƯƠNG KHÚC LỤC BÌNH https://www.youtube.com/watch?v=4wjPcMzTYgc
Dân ca đương đại : https://soundcloud.com/nguy-n-tu-1/lang-tu-du-hon-danh-ca-bao-yen
Không chỉ hát giọng Anh Mỹ chuẩn,cô hát tiếng Pháp còn rất chuẩn,mình đã xin ý kiến của 3 người học và dạy tiếng Pháp,họ đều công nhận cô hát tiếng Pháp rất chuẩn và ra chất...Mời nghe live : https://www.youtube.com/watch?v=e1bsqvmucYY
Belt căng,dày vang : https://www.youtube.com/watch?v=Lj4sm_MyqLw
Viếng lăng Bác : _http://mp3.zing.vn/bai-hat/Vieng-Lang-Bac-Bao-Yen/ZWZCDDFO.html Viếng Lăng Bác -Bảo Yến Album: Em Vẫn Đợi Anh Về
Ca trù : https://www.youtube.com/watch?v=6rTTt1ojYKE
Hát giọng mũi vẫn rất vang,bay bổng chứ ko bị bí âm,kém vang như các ca sĩ khác :
http://www.alonhac.net/bai-hat/tam-diep-khuc-bao-yen/b9jc.html Tám Điệp Khúc - Bảo Yến Sáng tác: Anh Việt Thu | Album: Huế Mù Sương
http://www.nhaccuatui.com/bai-hat/tam-diep-khuc-bao-yen.zBYaTODtI5.html
https://www.youtube.com/watch?v=PBt9mvTJ9b8 (Live)

Hội những người thích nghe nhạc DIVA #ad3: cá nhân ad đọc post này cảm thấy nhận xét mang tính rất chủ quan, bên cạnh một số luận điểm phi logic. Đã là trầm thì phải thể hiện được nét tối trong giọng hát, trầm mà sáng là trầm thế nào??? chưa kể thấy nhiều bạn thích dùng mấy từ kiểu "bậc nhất". Xét về khía cạnh kỹ thuật hát thì ad cũng đã xem qua các clip hát live và thành thật ad không thấy BY có những cái "thượng thừa" được kể ra ở trên, xét về giọng hát thì ad không nghĩ BY đủ đa sắc và linh hoạt đến mức gọi là "quý hiếm bậc nhất" như bài viết mô tả.

Một điều nữa ad không thích ở bài viết này, đó là sự tôn sùng và thậm xưng đến mức gây đụng chạm đến các nghệ sĩ khác. Nếu người viết không lớn hơn 30 tuổi thì ad nghĩ là bạn không có cơ sở lịch sử để ghi ra những điều như vậy, do đó việc trích xuất thông tin cần dẫn nguồn cụ thể và chắt lọc. Một bài viết mang tính chủ quan quá mức chấp nhận được như thế này không đem lại thông tin lợi ích cho người đọc, ngược lại còn có thể gây hại cho hình ảnh BY trong mắt công chúng yêu nhạc, cùng với việc cung cấp thông tin không được kiểm chứng và sai lệch. #ad1 sau này đăng bài vui lòng kiểm tra và cân nhắc, biên tập nội dung nếu cần. Dù là sân chơi mở nhưng Hội những người thích nghe nhạc DIVA cũng cần giữ chất lượng và uy tín, page đã tồn tại vài năm và ít nhiều có ảnh hưởng đối với các thành viên, đặc biệt là các bạn trẻ chưa có nhiều điều kiện tiếp xúc với nhạc nhẹ VN từ thời của BY đến Lam-Linh-Nhung-Hà. Các bài viết mang tính fanbase như vầy rất dễ gây war và ảnh hưởng đến hình ảnh nghệ sĩ, ad không ủng hộ việc post bài viết này.

Thanh Nhã Ad3 nói đúng,bài viết này người viết có nhiều chỗ đụng chạm đến ca sĩ khác,điều này ko nên chút nào.Bài viết này là nhiều người gộp lại nên sẽ có những chỗ ko nên viết..Nhưng những dẫn chứng nhận xét của các ca nhạc sĩ và sự thành công của BY NP là hoàn toàn có thật..Ai cũng biết BY thời đó toàn hát ở sân vận động và sân khấu ngoài trời với lượng khán giả đông khủng khiếp...Về các miền quê ngta còn mang cơm theo ăn để chen nhau xem BY..1 thời tuổi trẻ của rất nhiều người..Sự thành công của BY e hỏi thử ba mẹ em,hay mem của page comment Mẹ neo cả ghe củi để đi xem BY,rồi tiểu thương chợ Đông Ba đóng cửa dọn hàng sớm để kịp đi xem BY,rồi các khán giả kể lại là có thật...Thời nay tên tuổi BY NP xa lạ với giới trẻ nhưng ko có nghĩa là họ ko thành công ở thời hoàng kim..Những tên tuổi lớn như ngoại Thái Thanh,ngoại Bạch Yến,v.v. giờ hỏi giới trẻ phần lớn chẳng biết họ là ai,nhưng lại biết các ca sĩ trẻ đương thời, vì vậy ko phải hiện tại ko phủ sóng hết thì họ ko thành công...Ad1 cũng từng nói Mẹ ad1 bảo BY nổi tiếng nhất thời đó...Với lại giọng BY sáng chứ ko tối...
Hùng Việt Ad3 nói chuẩn
Kha Thái Hôm trước nghe bài Đường xưa do Mỹ Tâm hát cũng thấy khá hay, chả hiểu sao lại ấn sang live Đường Xưa của Bảo Yến, nghe BY xong không muốn nghe lại MT nữa. Đúng là giọng ma lực khủng khiếp.

Thanh Nhã Bài đó cô Yến tạo big hit,sau này chị Tâm hát lại hit tiếp
Thanh Nhã https://www.youtube.com/watch?v=dLRFZfNWCMc
BẢO YẾN LIVE - ĐƯỜNG XƯA
Đường Xưa - Lời Nguyễn Đức Cường - Nhạc Quốc Dũng

Yn Van Càng đọc càng thấy chướng mắt

) Độ cuồng của người viết bài này tới mức sinh ra ảo giác, ảo tưởng rồi

) Lạy hồn
Cái gì cũng nhất, đọc vào cứ tưởng không phải ghi về BY, mà là ghi về 1 tượng đài nào đó của thế giới thất lạc tới Việt Nam

)) Ài
Nghiêm Hoàng Ngứa quá, cười phát xong để gãi =))
Mèo D Rube Đường xưa nghe bà già sắp chết này hát vẫn hay hơn =))) (?!)
_https://www.youtube.com/watch?v=jVgEPvn6MXc Đường Xưa - Lệ Thu

Những cảm nhận về Giọng hát Bảo Yến được "dũng cảm" đưa ra từ một "Fan cuồng" như trên chắc chắn sẽ bị ném đá tơi bời vì đụng chạm đến nhiều người.
Không lạ khi quanh ca sĩ Bảo Yến đầy dẫy thị phi và Scandal có thể làm nhiều người ghét cô ta. Sự thật thì sao ?

Quote

Thanh Nhã Đúng ra sẽ ko comment nhưng đọc thấy ''thành công đến mức hỏi 10 người 9 người ko biết là ai =)))) mới nhìn vào tưởng 1 cô ca sĩ phòng trà vô danh sến súa nào đó'' nên đành vô,nói như bạn Mèo Rube thì BY là ca sĩ phòng trà vô danh duy nhất mà nhiều ca sĩ nổi tiếng phải nể phục như Thu Hiền,Bằng Kiều,Thu Phương,Tuấn Ngọc,Khánh Hà,v.v dù cô ko chơi thân với họ nên chắc chắn họ ko khen vì tình rồi....
Bài viết trên là lời viết của rất nhiều người đã sống ở thời hoàng kim của BY NP và lời nhận xét của 1 số ca nhạc sỹ chứ ko bịa đặt thêm thắt,có điều động chạm đến nhiều ca sĩ và lời viết chủ quan,nhưng sự thành công của BY ở thập niên 80 và nửa đầu thập niên 90 là sự thật..Thông tin trên mạng cứ mất dần nên bài viết chỉ trích dẫn được 1 số nguồn,như trước đây mình đọc 1 bài báo ca sĩ Thu Minh hâm mộ Tuấn Ngọc,Khánh Hà,Bảo Yến,Nhã Phương nhưng sau này bài phỏng vấn đó mất,
ca sĩ QTDanh cũng hâm mộ BY nhưng tìm mãi bài báo ấy mất lúc nào ko hay...
Thứ nhất chuyện post giữa fan BY và 4 diva đã qua lâu rồi ko nhất thiết phải nhắc đi nhắc lại,hôm đó bạn Khang ĐN j đó phủ nhận những j 4 diva làm là sai nhưng nick Yn Van lại dùng những từ ngữ rất.... để tranh luân,chửi nhau như ''BY hộc máu chết'',v.v..BY ko tiên phong rock,nhưng thời đó cô ấy đang nổi tiếng bậc nhất,cô ấy hát rock,và khán giả nghe nhiều,ngay cả nhạc Mỹ,người dân thời đó chưa chắc đã hiểu nhưng vẫn nghe ầm ầm,nói chung 1 bên đưa ra 1 bên cố tình bác bỏ thì biết đến khi nào...
Trong tranh luận ko nhất thiết phải chửi bậy,nhờ những lời đó mà cuộc tranh cãi kết thúc sớm chứ ko ko bik đến bao giờ.
Còn sự nghiệp 4 diva cộng lại là lời của khán giả xem bài post của Phạm Hoài Nam viết về thần tường BY,chứ mình ko hề ghi như vậy..Ở đây ko ai quen biết ai,tranh cãi thắng thua cũng ko mập lên kg nào hay nhận được tiền,chỉ là bàn về âm nhạc mà mấy bạn làm quá đáng..Nhưng đọc kĩ lại thấy bạn anti cách fan BY vào diễn đàn nói về BY trong post của ngta chứ ko anti BY cho lắm...
Mình chỉ nói những lời sau đây :
Bài báo năm đó ghi BY chê Mỹ Tâm,HQH,v.v.. là do 1 cô gái trẻ làm báo thêm thắt để câu view chứ cô Yến thẳng thắn nhưng ko có thô lỗ đến mức như vậy,cô ít gì cũng sống gần 60 năm trên đời rồi..,Và cô Yến cũng ko buồn,ko chấp nhất cô gái đó...
1 bài ghi là BY chê MTâm,xong 1 bài khác lại viết phỏng vấn BY khen MTâm là ca sĩ chính phái,Đàm Vĩnh Hưng tà phái,v.v..2 bài mâu thuẫn,cô Yến thì ko đính chính làm chi..
Còn vụ chửi ngu si,nhà báo hỏi cô góp ý j cho thế hệ nghệ sĩ trẻ ngày nay,cô nói 1 bộ phận ngu si,qua đêm với đại gia hoặc tạo scandal để nổi tiếng sau này sẽ lãnh quả báo,không nên..Xong nhà báo về viết lại BY chửi khán giả ngu si,v.v...
Cô Yến ko trả tiền báo PR,cũng ko có sản phẩm âm nhạc j mới khi bài viết chê bai đồng nghiệp lên sóng,gặp ng khác sẽ lên thanh minh nhưng BY ko làm vậy..BY đi làm từ thiện hay ra CD,v.v.. đều rất âm thầm ko cần lên báo,mọi tờ báo đều do nhà báo phỏng vấn cô,và phỏng vấn xong cô xong cho tiền như Hồ Ngọc Hà,Đàm VH,và đến nhiều quá cô ko tiếp nên bị ghét,sau đó thêm thắt để gây scandal..
Đàm VH đọc xong dù phản pháo nhưng vẫn nói đó ko phải là lời của BY...
Thời nay giới trẻ nghe Sơn Tùng,biết Lệ rơi,biết Bà tưng nhiều hơn biết Thái Thanh,biết Bạch Yến,Ngọc Lan,Lệ Thu,Bảo Yến,Nhã Phương,Ngọc Bích,v.v... ko có nghĩa là họ ko thành công,ko có thời hoàng kim,bây giờ thị hiếu của giới trẻ đã khác...
Những huyền thoại,những danh ca ko còn hoạt động nhiều và ko có cánh tay truyền thông đắc lực,ví dụ giới trẻ biết cô Cẩm Vân nhiều hơn hẳn BY dù cô Cẩm Vân chưa bao giờ thành công bằng BY ngay từ lúc bắt đầu..

Có những góc khuất ko bao giờ được phơi bày,nói ra thì bị ném đã,người viết nói BY thành công hơn Tuấn Ngọc,Thanh Lam,Nhật Trường ở thời điểm đó thì người viết bị ném đá,nhưng có ai biết rằng ngay cả Thanh Lan,Cẩm Vân,Phương Hồng Quế,Nhật Trường ngày xưa hát chung show ra hát bị khán giả đuổi vô và đòi BY NP xuất hiện,hễ BY NP hát xong là khán giả bỏ về tứ tán,đến nỗi cô Yến phải bỏ show sau để ở lại ra hát sau cho các anh chị ra hát trước,nếu ko khán giả bỏ về..
Sự thành công của BY thời đó lớn như thế nào lớp khán giả lớn tuổi đều biết,và lời họ nói lại,cô ấy từng hát rất nhiều sân vận động ở rất nhiều tỉnh và luôn cháy vé,ngta bỏ cả công việc để đi xem BY hằng đêm,đến mức BY còn hát thêm buổi sáng để đáp ứng nhu cầu của khán giả dù buổi sáng giojng hát con người ko tốt...1 sự thành công rực rỡ mà sau đó ko ca sĩ nào lặp lại và tiếng hát này nằm trong kí ức,kỉ niệm của 1 thế hệ 1 thời say mê..
Vì sao cô được gọi là huyền thoại trong khi Ngọc Sơn hay các ngôi sao khác sau đó ko được dù họ cũng nổi tiếng,ko nhất thiết giới trẻ phải biết thì cô ấy mới là huyền thoại,các bạn ko nghe và ko thích Bảo Yến nên ko tìm hiểu làm sao biết cô ấy từng nổi tiếng như thế nào và kéo được lượng khán giả ra sân vận động xem đông như thế nào,cô ấy hát hay được nhiều thể loại và những bài hit để đời của cô ấy trải ở bao nhiêu dòng nhạc,và cô ấy đã mang dòng nhạc Cách mạng và nhạc miền Bắc vào trong Nam như thế nào..
Tất cả những thứ đó đã qua,ngay cả BY cũng ko muốn nhắc lại thời hoàng kim đó,nhưng đừng vì 1 bài báo hay 1 vài người fan mà ghét bỏ luôn 1 nghệ sỹ tài năng mà các nghệ sĩ lớn như Trịnh Công Sơn,Phạm Duy,Tuấn Ngọc,Khánh Hà,v.v.. luôn đánh giá cao...
Mong rằng cuộc chiến và những comment đá xéo ko xuất hiện nữa...Chỉ là tranh luận,nên nói đàng hoàng và nên tìm hiểu kĩ..Mong admin gỡ bài viết này xuống sớm vì nó đụng chạm và có nhiều chỗ ko nên ghi ra...
Bảo Yến và dấu ấn huyền thoại
SKĐS - Sau thời gian dài sống khép kín, Bảo Yến sẽ trở lại với khán giả trong một đêm...
http://suckhoedoisong.vn/van-hoa-the-thao/bao-yen-va-dau-an-huyen-thoai-201411271432151.htm?hc_location=ufi

Qua những diễn giải trên đây chắc chúng ta hiểu rõ hơn về một Bảo Yến ngày nào (!?) Và rồi sẽ cảm thông cho số phận của một nữ ca sĩ đình đám một thời sắp đến ngày rửa tay gác kiếm (!?).
Nói gì thì nói, giọng ca Bảo Yến đúng là có cái gì đó đặc biệt không ai có thể bắt chước. Chất giọng này như có chất gây nghiện đã làm một thế hệ say mê chắc là do điểm đặc biệt không ai có này!

Extra 1 :
_https://www.youtube.com/watch?v=B9UzQLMu9_U CA KHÚC TIỀN CHIẾN: TRĂNG MỜ BÊN SUỐI.
--->>MỘT CA KHÚC ẤN TƯỢNG VÀ LÃNG MẠN CỦA NHẠC SĨ LÊ MỘNG NGUYÊN
DO CA SĨ BẢO YẾN TRÌNH BẦY SẼ MANG TỚI CHO CÁC BẠN MỘT CHÚT THI VỊ CỦA MỘT THỜI ĐỂ NHỚ, ĐỂ THƯƠNG VÀ ĐỂ YÊU
Son Nguyen
cảm ơn bác toan thắng.bác thật đa tài ca khúc thật hay man mát buồn, ảnh lại đẹp,lần đầu tôi được nghe ca khúc này.
_http://nhacso.net/nghe-nhac/trang-mo-ben-suoi.WltXVUJc.html Trăng Mờ Bên Suối Nghệ sỹ: Bảo Yến - Sáng tác: Lê Mộng Nguyên - Album: Màu Thời Gian 2
_https://www.youtube.com/watch?v=f9xJwPFwQVo Bảo Yến/Trăng Mờ Bên Suối
_https://www.youtube.com/watch?v=0QJEaGephYU Lang toi - My Tam
anh lan
em hat hay wua di vao long nguoi con xa su nhu cac anh chi
congacon81
my tam hat bay nay khong hay. giong my tam hat nhac nay o hay. nhu quynh hat bai nay thi tuyet cu meo.
BarAndCar reply to redbaron764
@redbaron764 A singer may be good but the ugliness of the stage lowers her status and her class. Besides, I just accidentally clicked on this video, I didn't even turn my speakers on to listen to this song. I don't really care about who the singer is.
Johnfong100
@BarAndCar, I also didn't undrstand what you have been talking about.!!!.You want to listen and understand the meaning of the song or what you want to know ?. If you just accidentally clicked on this video and why you don't click on STOP button then go for another video.How about you listen songs in the CD ?. That why @redbaron gave you the answer: Who care about the stage when My Tam is singing. Don't ever have the any ugly mean in your head. I feel sorry for you !!!...
Pearlharbor
Bài này chỉ Như Quỳnh hát thôi . Kỹ thuật luyến láy của Như Quỳnh thì khỏi phải nói , có nói lời nào cũng bằng dư mà thôi . Mỹ Tâm hát nhiều bài hay , nhưng hát bài này thì không được .
@redbaron764 sorry for you too go! with us you are nothing but other people on stage is not the one you know! you do not like the other place to turn! that said there Sam!
Chỉ cần baicadicungnamthang là đã có khác biệt rồi
_http://baicadicungnamthang.net/bai-hat/lang-toi-3344.html Làng tôi Sáng tác: Chung Quân Trình bày: Thùy Dương
Nghe Mỹ Tâm xong thử nghe Như Quỳnh sẽ thấy sự khác biệt nhiều hơn
_https://www.youtube.com/watch?v=X7bLtHSfZy8 Lang Toi (Chung Quân) Nhu Quynh
Phước Hưng
que huong khuat bong hoang hon
tren song khoi song cho buon long ai
Tuấn Anh Lê (Cổn)
hoàng hạc lâu, thôi hiệu.
hoàng nguyễn văn
co ai biet lang nay o dau k?
Nguyễn Đương
Gần hội đền Gióng, Bắc Ninh bạn à

Đến Bảo Yến sự khác biệt càng lộ rõ
_https://www.youtube.com/watch?v=RCCLXJYMf-w Bảo Yến/Làng Tôi
_http://www.chacha.vn/song/lang-toi,1091378.html Làng Tôi Nghệ sĩ: Bảo Yến
Nhạc sĩ Chung Quân (1936 - 1988) là tác giả ca khúc Làng tôi nổi tiếng.
Chung Quân tên thật là Nguyễn Đức Tiến, sinh năm 1936. Năm 1952, khi mới 16 tuổi, bản Làng tôi của ông đã giành được giải của công ty điện ảnh, tuồng cải lương Kim Chung ở Hà Nội để làm bản nhạc nền cho phim Kiếp hoa, một trong số ít những phim Việt Nam thực hiện trong thời kỳ này.
Năm 1954, Chung Quân cùng gia đình di cư vào Nam, định cư ở vùng Khánh Hội. Nhờ đã từng học sư phạm chuyên ngành về nhạc và danh tiếng của Làng tôi, Chung Quân được Bộ Quốc gia Giáo dục của Đệ Nhất Cộng Hòa ưu đãi, cho dạy môn nhạc tại hai trường trung học Chu Văn An, và Nguyễn Trãi. Thời gian giảng dạy ở trường Nguyễn Trãi, Chung Quân là thầy dạy nhạc của nhiều nhạc sĩ nổi tiếng sau này như Ngô Thụy Miên, Vũ Thành An, Đức Huy, Nam Lộc... Cũng khoảng thời gian 1955 - 1956, ông có soạn bản hợp xướng Sông Bến Hải, theo một vài ý kiến thì đó là một trường ca có giá trị nghệ thuật, viết về cuộc di cư năm 1954, nhưng về sau không thấy phổ biến rộng rãi.
Theo một vài bài viết của các học trò nhạc sĩ Chung Quân thì trước 1975, ông từng học tại New York, sau đó tốt nghiệp tiến sĩ văn chương tại Anh. Sau năm 1975 ông ở lại Việt Nam và qua đời vào năm 1988.
Nhạc phẩm Làng tôi của Chung Quân trùng tên với hai ca khúc khác cũng rất nổi tiếng của Văn Cao và Hồ Bắc. Ngoài ra ông còn một vài sáng tác khác như Cô gái quê...
_http://www.chacha.vn/song/vieng-lang-bac,1047500.html Viếng lăng Bác Nghệ sĩ: Bảo Yến
_http://mp3.zing.vn/bai-hat/Vieng-Lang-Bac-Bao-Yen/ZWZCDDFO.html Viếng Lăng Bác -Bảo Yến Album: Em Vẫn Đợi Anh Về
_https://www.youtube.com/watch?v=CpDZ_V2owyk Viếng lăng Bác - Bảo Yến
Le Nguyen
Ca sĩ Bảo Yến hát nghe tình cảm hơn ca sĩ Thanh Thúy, tiếng hát thật tuyệt vời...
_https://soundcloud.com/nguy-n-tu-1/chi-toi-danh-ca-bao-yen?fb_action_ids=912522585434722&fb_action_types=soundcloud%3Apublish Chị tôi - Danh ca Bảo Yến ...Nguyên Tuệ
_https://www.youtube.com/watch?v=O2VUfYf1ef8 Tình phụ (Sáng tác : Đổ Lễ) - Danh ca Bảo Yến hát live....Thượng đỉnh
_https://www.youtube.com/watch?v=c1fN0fb3Qd8 TÌNH CA BẢO YẾN - ĐƯỜNG XƯA - QUỐC DŨNG
Trí Sang Sang
Giọng alto trầm dày sâu mà lại vang nữa....Cô thể hiện bài này đầy khắc khoải...Diva...Yêu cô Ngọc Lan và cô Bảo Yến nhất...Những bông hoa của Việt Nam...
_https://www.youtube.com/watch?v=dLRFZfNWCMc BẢO YẾN LIVE - ĐƯỜNG XƯA

Trần Duy
Vâng, toi 22 tuổi, em trai toi 10 tuổi và với chừng đó khả năng cảm thụ âm nhạc, nó biết Mỹ tam và Bảo Yến ai hát bài này hay hon. Xin lỗi nhưng cho phép nhận xét là ai nói Mỹ Tâm hát bài này hay hơn thì thẩm mỹ âm nhạc còn thua đứa con nít lớp 3 !

Su27 Sunset
Giọng Bảo Yến thuộc top thần sầu rồi. Tôi k quan tâm đến scandal của cô, tôi chỉ Cần đc nghe cô hát. Tôi yêu bảo yến!!!

huadaiduy@yahoo.com huadaiduy@yahoo.com
Chỉ 2 chữ dành cho cô ca sĩ này "Tuyệt vời" cô hát đầy cảm xúc hòa vào giòng nhạc ca từ...một trạng thái người nghe sẽ phải hiểu Tác giả muốn thổ lộ tất cả...Giọng ca này dễ làm nỗi tiêng và trau chuốt cảm hứng thêm cho người nhạc sĩ !
Jennifer Le
Dung la my tam hat nhac bolero con cung nhung rieng bai hat nay my tam hat hay hon nhung ca si khac co le do giong cua my tam hop voi bai nay
nguyen lan anh
chỉ co bao yên tôi moi cham cai cam xuc cua duong xua bảo yen van ko ai thay the
Giang nguyen thanh
Bao Yen la tuyet voi nhat, truyen tai duoc cam xuc cua bai hat ma nhung ca sy khac k lam duoc
thanhhoa06d6 Hoang ***
tôi chỉ nhận xét 1 câu thế này thôi, cô Bảo Yến là thanh ca trời sinh, cất tiếng đã như vậy, còn những người khác hát bài này chỉ học theo Bảo yến, vậy thôi
tom nguyen
Co Bao yen hat qua dinh. Mới 19t nhưng đã nghiện giọng hát của cô )
Truong Cong Thanh
Hay qua troi oi
hoang hien ngoc
tôi nghe mãi - nghe mãi và nghĩ về người Tôi yêu xưa....nghe mãi vẫn BỊ FEELING này - Chị hát LIVE ' THẦN SẦU LUÔN" - đúng là người Danh ca- GIỌNG HÁT ĐỂ ĐỜI.
phuong phuongtran
chinh xac
Duy Nguyễn ***
Nghĩ sao nói MT hát hay hon BY vậy trời, thử nghe 2 người cùng hát live cùng 1 dàn âm thanh đi, sẽ thấy đẳng cấp khác nhau. Bài này theo tôi BY và Lệ Thu là hát đầy nội lực và cảm xúc, tiếp đó mới tới Thanh Hà, Ngọc Hạ rồi mới tới MT

+ replies
Tài TungTăng Hoangdang Fan MỹTâm
Bảo Yến hát cũng hay nhưng chưa qua Mỹ Tâm được (

)
Tài TungTăng Hoangdang Fan MỹTâm
Mỹ Tâm khi hát lên cao nó tạo ra cảm giác rất là sướng lỗ tai
Hung Nguyen
+tai hoangdang mỗi người một cảm nhận thôi bạn, bạn k thể nói ai hơn ai đc. riêng tôi thì tôi thích nghe Bài của Bảo Yến. nghe cảm giác gần như chạm đến tận cùng của nỗi đau vậy.

Tài TungTăng Hoangdang Fan MỹTâm
tùy người thôi .không ai giống nhau được
Hung Nguyen
+tai hoangdang đúng vậy, bạn thích cái này nhưng tôi lại thich cái kia.mỗi người 1 cảm nghĩ.

Trọng Trần Quốc
Mình thích nghe Mỹ Tâm hát bài này hơn, về cảm xúc thì Mỹ Tâm hát bài buồn nhưng luôn thấy có sự lạc quan. Còn chạm được vào đâu là do mỗi người nghe cảm nhận. Cũng giống phân tích 1 bài thơ, chưa chắc đã giống với ý của tác giả.
Trí Sang Sang
+Hung Nguyen Bảo yến là người tạo danh cho ca khúc này đầu tiên và thành công nhất,sau này nhiều ca sĩ cover lại nhưng vẫn không thể vượt qua được cái day dứt,đau đớn trong giọng hát của cô....Diva của các Diva...
Hung Nguyen
+Thanh Nha Idol riêng bài này thì mình chỉ thích nghe của Bảo Yến.như mình đã nói ở trên.
Anhtruong Tran
ko. Vẫn thấy cái len lỏi vào từng dây cảm xúc khi nghe PT hơn
BUI THUC Vinhquan
Các bạn thử nghe Loan Châu hát xem sao...
Phu Tang
Mỗi người có cách hát khác nhau, nhưng đem so về quãng giọng và nội lực cũng như tình cảm thì bài này Mỹ Tâm hát hay nhất: lên những nốt rất cao và rất mượt, không bị ngắt giữa chừng. Cách nhả chữ, luyến láy để làm tăng thêm cảm xúc cho người nghe rất tuyệt vời. Mỹ Tâm cũng biết cách chọn ở đoạn nào nên hát chậm lại, đoạn nào nên hát êm dịu, và đoạn nào nên "bùng cháy" Giọng của mấy người còn lại hát tốt, nhưng cách hát gần y như nhau: rề rà, chậm rì nhiều lúc không cần thiết làm bài hát trở nên buồn ngủ.

+ replies
Trí Sang Sang
Lần đầu tiên nghe có người nói Mỹ Tâm quãng rộng và nội lực hơn Bảo Yến....Bạn nói vậy tức là ko hieru j về thanh nhạc rồi...Cảm xúc thì tùy cảm nhận nhưng quãng giọng và nội lực,sự điêu luyện thì Mỹ Tâm ko thể so với danh ca Bảo Yến...Mỹ Tâm từng nói rất hâm mộ giọng hát của danh ca Bảo Yến......
MayG Do
+Thanh Nha Idol nói quá chính xác
Phu Tang
+Thanh Nha Idol Bạn hãy nghe thử những bài như Ngày hôm nay (vol 5), Và em có anh (vol 6), và 3 bản hát live: Hoa Sữa, Stop và Mơ về nơi xa lắm (phòng trà WE) của Mỹ Tâm và tự nghĩ xem Bảo Yến có hát được không? Giọng Bảo Yến khỏe nhưng nên nhớ Mỹ Tâm thuộc chất giọng Mezzo Alto vang, dày và khỏe hơn nhiều

Trí Sang Sang
Trời đất,Bảo Yến là alto vang tự nhiên,sáng,dày và âm sắc đặc biệt hiếm nha bạn,Mỹ Tâm alto nhưng thô cứng ko hát được ngọt ngào trữ tình của bolero nhưng Bảo Yến là huyền thoại của bolero,Mỹ Tâm hát bolero cứng ngắc bị chê quá nhiều..Bảo Yến hát nhạc ngoại chuẩn như thế nào mời bạn nghe Hotel Cali,Only yesterday,v.v..Mỹ Tâm còn phải hâm mộ chất giọng của Bảo Yến..Mời nghe Mặt trời đen,1 lạn tình đơn xem Mỹ Tâm hát được và ra chất được ko ^^
Phu Tang
+Thanh Nha Idol Mỹ Tâm không hợp với Bolero cũng như Bảo Yến không hợp với nhạc trẻ hay mấy bài nhạc đòi hỏi kỹ thuật thanh nhạc khó như mấy bài trong vol 5 và vol 6 của Mỹ Tâm. Mời nghe thử và đoán thử xem BY hát nổi không? Cái kiểu hát của BY là "rề rề" nên chỉ hợp với Bolero, và có khỏe, có vang cũng chỉ ở đó thôi. Trong mấy ca sĩ cùng thời với BY, chỉ có Cẩm Vân là tôi thích. Còn nghe ca sĩ Việt hát tiếng Anh ở Việt Nam tôi chỉ thích Mỹ Linh, Hồng Nhung, còn Bảo Yến hát nhạc ngoại quốc đối với tôi y như đang đọc hơn là hát.
Trí Sang Sang
Kỹ thuật Mỹ Tâm hơn Bảo Yến,nghe mà muốn té xỉu...Tốt nhất bạn nên gặp những ca nhạc sỹ hoặc gặp thẳng chị Tâm mà hỏi,đừng nói bừa như vậy,chưa nghe và chưa thấy kỹ thuật thanh nhạc của Mỹ Tâm tốt bao giờ...Bảo Yến hát hay và ra chất được quá nhiều thể loại nghệ sỹ từ trong nước ra hải ngoại đều hâm mộ,cách xử lý bài ảnh hưởng đến rất nhiều thế hệ sau,trong đó có chị Mỹ Tâm,Bằng Kiều Thu Phương thần tượng Bảo Yến...Nhạc tình ca sang trọng cũng có hit như Anh còn nợ em,Chiếc lá cuối cùng,nhạc trẻ mời nghe Vì sao cô đơn,Biển cạn,Tình yêu vĩnh viễn,Nỗi đau ngọt ngào,Đường xưa,v.v...Bạn thử đưa MT hát Anh còn nợ em,Chiếc lá cuối cùng xem,dòng nhạc khó nuốt đó...Còn hit về mảng nhạc đỏ và trữ tình Cách mạng thì nhiều khó nói..Cô còn hát nhạc Pháp rất chuẩn chứ ko chỉ riêng nhạc Anh Mỹ..Nên nhớ Đường xưa là hit bự của Bảo Yến và cô là người tạo danh cho bài hát này đầu tiên,chị Tâm chỉ cover lại và hay theo 1 cách khác thôi...Còn vụ kỹ thuật thanh nhạc và nội lực mà bạn nói Mỹ Tâm hơn Bảo Yến thì mình ko còn lời j để diễn ta nữa @@

Phu Tang
+Thanh Nha Idol Bạn có công nhận hay không cũng chả quan trọng, vì có những người kỹ thuật "thượng thừa, đẳng cấp" hơn cả BY như Thanh Lam, Mỹ Linh, Hồng Nhung hay cả những nhạc sĩ tài ba như nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, Phú Quang.... khen ngợi rồi. Bạn kêu BY hát "Và em có anh, Mơ về nơi xa lắm, Ngày hôm nay" hay vừa hát live vừa nhảy suốt cả 1 show mấy tiếng xem, xem hát nổi không. Bên cạnh nhạc trẻ thì Mỹ Tâm vẫn thành công với dòng nhạc sang trọng như nhạc Trịnh nữa nhé, dù không chuyên sâu vào lắm. Thập niên đầu 1990s, nhắc đến nhạc trẻ, nhạc "quậy" thì khán giả chỉ nghĩ ngay đến Ngọc Ánh, Nhã Phương, Lê Tuấn, nhạc Cách Mạng và sang thì có Quang Lý, Cẩm Vân, Tạ Minh Tâm, Thu Hà và nhạc Pháp thời đó thì có ca sĩ hải ngoại Ngọc Lan rất đình đám, còn BY với chất giọng "rề rề" thì chỉ hợp với những ca khúc "rề rề" thôi, chứ nhạc trẻ gì. BY hát nhạc trẻ nghe như sắp hết hơi! "Nỗi đau ngọt ngào" là Hit đình đám của ca sĩ Minh Thuận năm 1999, còn "Biển cạn" thì có rất nhiều người hát thành công, chứ không phải của BY. Và phải nói thêm là Mỹ Tâm thần tượng Mỹ Linh và Hồng Nhung và thời gian đầu đi hát còn bị ảnh hưởng bởi 2 cái tên đó, chứ không phải là BY nhé. Mỹ Tâm có cách hát riêng của Mỹ Tâm, hát nhạc chậm hay nhanh đều có chất riêng của mình, không nhầm lẫn vào đâu được, ở đó mà giống BY. Nghe mà nực cười!

Xuân nguyễn
Sáng hôm nay trời Sài Gòn nắng ấm
Vui lặng thầm khi em nghĩ về anh
Thả hồn trôi theo nhạc khúc thân quen
Con đường xưa bây giờ anh có nhớ.
Loan Le
Đường xưa em vẫn gọi tên Anh !
Sánh bước bao chiều gió dịu êm
Nay em tìm lại con đường cũ
Chỉ thấy quạnh hiu gió bên thềm....
......
Tối an lành nha! Chị ơi.....

Bui Tam Anh
Dung bao.yen hat hay hin mt bai nay that
Hồng Linh
mỗi ng có một cảm nhaạn # thui bn nhưng live về bài nỳ thì BY mình thấy còn kém xa mỹ tâm nhju cho du lên hơi cũng z
linda nguyen
Love Bao Yen. Thanks for singing anh con no em, duong xua, n mNy other songs. Young artist these days only scream instead if singing.
DuyDung Ho reply to Vuondiadang12
Tùy theo cảm nhận của từng người, với bạn thì như thế nhưng có thể với người khác thì ko.Giong Mỹ tâm thô kệch sao tình cảm được. Có 1 người nửa hát bài này rất hay là THANH HÀ thôi
Vuondiadang12 reply to DuyDung Ho
Lúc trước, tôi cũng nghĩ như bạn.. giọng MT thô, ko truyền cảm tí nào.. nhưng có một số bài hát MT hát tôi phải công nhận là hay. Và bài Đường Xưa là một.. Ban nói đúng, tùy theo cảm nhận của mỗi người.
caohoc av
trời ơi , hát LIVE mà hay hơn bên bài trong phòng thu....nghe mà nổi da gà luôn. từng chữ , từng nốt nhấn nhá - sâu sắc truyền cảm trong cao trào, đưa hồn nhạc kết hợp nội tâm của người từng trãi trong day dứt tột cùng.......đúng là người Danh ca- thần tượng của những Ca sĩ siêu hạng.
Nguyễn Yên Thế reply to Vuondiadang12
Mình cũng nghe cả hai người hát rồi, đúng là không thể đem Mỹ Tâm so sánh với Bảo Yến được, Bảo Yến hát ở một đẳng cấp khác.
Vuondiadang12
Bảo Yến hát hay nhưng bài này phải nói Mỹ Tâm hát hay và nhiều cảm xúc hơn.
Nu tran kieu
Theo tôi bài này cô BY ca hay hơn nhiều, MT có cố gắng mấy thì giọng hát thô thiển ấy cũng k mang đến cảm xúc cho bài hát đc.

Fan của Mỹ Tâm cũng không chịu kém:
_https://www.youtube.com/watch?v=Vj8Ssl_NYy4 Mỹ Tâm - Đường Xưa | Liveshow Những Giai Điệu Của Thời Gian
Jennifer Le
Da tung nghe le thu, bao yen, loan chau...nhung that su chi co my tam la hay nhat va trong chuong trinh ngoi sao bach kim my tam da hat bai nay that tuyet voi

--->>Thôi thì ai thích ai thì là sở thích cá nhần không ai có thể cưỡng cầu người khác theo ý mình được.
Tuy mỗi ca sĩ trên đều có cái hay riêng của mình nhưng ai thể hiện được cái hồn ca khúc, truyền tải được cái thần bản nhạc đi vào lòng người nhiều nhất thì ...chắc nhiều người đã rõ nhưng...
điều đó đâu cần phải nói ra nhỉ ?...
Dành cho những ai yêu mến tiếng hát Bảo Yến :
_https://soundcloud.com/nguy-n-tu-1
_https://soundcloud.com/nguy-n-tu-1/lang-tu-du-hon-danh-ca-bao-yen
_https://soundcloud.com/nguy-n-tu-1/nguoi-gia-va-em-be-trinh-cong-son-danh-ca-bao-yen
_https://soundcloud.com/nguy-n-tu-1/chieu-xuan-xa-nha-tho-huy-phuong-nhac-nhat-ngan-danh-ca-bao-yen
_https://soundcloud.com/nguy-n-tu-1/tieng-dan-kim-dan-ca-nam-bo-danh-ca-bao-yen
_https://soundcloud.com/nguy-n-tu-1/kiep-nao-co-yeu-nhau-danh-ca-bao-yen
_https://soundcloud.com/nguy-n-tu-1/tinh-lo-danh-ca-bao-yen
_https://soundcloud.com/nguy-n-tu-1/tien-duastle-duc-long-danh-ca-bao-yen
_https://soundcloud.com/nguy-n-tu-1/doa-hoa-ky-dieunhac-dao-danh-ca-bao-yen
_https://soundcloud.com/nguy-n-tu-1/hoi-an-ngay-do-sang-tac-quoc-dung-danh-ca-bao-yen
_https://soundcloud.com/nguy-n-tu-1/le-phat-bao-st-vo-ta-han-hoa-yen-bao-yen
_https://soundcloud.com/nguy-n-tu-1/chi-toi-danh-ca-bao-yen Chị tôi - Danh ca Bảo Yến
Và đây là màn trình diễn của Khải Ca, con trai Bảo Yến & Quốc Dũng :
_https://www.youtube.com/watch?v=j3gz9rdTKkQ Nạn trộm chó đi vào ca khúc Việt
4 khổ nhạc đầu bài hát là lời dẫn chuyện về kiếp lang thang, không nhà cửa của ông già bán vé số. Thuật lại câu chuyện buồn về phận người - vật lạc loài, tha phương cầu thực, nhưng giai điệu Quốc Dũng phổ vào ca từ lại không âu sầu, bi lụy. Nhịp nhạc mở đầu bài hát không chậm cũng không quá nhanh, dẫn người nghe lần theo từng bước chân của ông cụ được con chó, cũng là "đôi mắt", "cây gậy "dẫn đường mưu sinh. Khoảng cách giữa người và chó được xóa nhòa. Cả hai nương tựa, thấu hiểu thân phận lạc loài của nhau.

"Một ông già phương xa nào đến
Sống bên con chó trước hiên mái chùa
Vào mỗi chiều tay dăm tờ vé số
Ông lần khắp phố tìm khách mua

Ông dáng đi quá già
Đôi mắt như đã nhòa
Theo cạnh con chó ngoan
Dẫn đường đưa ông đến với mọi người

Từng đêm về sâu trong ngõ tối
Ông trải tấm báo loay hoay chỗ nằm
Trận mưa chiều chưa khô hè vắng
Nên làn hơi ấm biết tìm thấy đâu

Ông gác tay gối đầu
Trong tấm chăn cũ nhàu
Con chó như biết sầu
Lặng nằm bên ông ngước trông trời cao"

Ở 3 đoạn kết bài hát, nhịp điệu có phần kéo dài để thể hiện kịch tính và cao trào của toàn bộ ca khúc. Cuộc đời ngắn ngủi của con vật trung thành được kết thúc trên "chiếc mâm mỹ miều", bỏ lại khoảng trống không gì bù đắp được cho ông lão.

"Gió se lạnh suốt đêm thâu
Mái hiên rơi những giọt sầu
Bỗng có tiếng chân người lướt mau
Tiếng chó kêu rồi tắt lịm

Màn đêm tàn không gian mờ sáng
Ông già choáng váng chó yêu mất rồi
Giờ biết tìm đâu trong cuộc sống
Ai người đưa lối ai người sớt chia

Nơi quán xa phố chiều
Trên chiếc mâm mỹ miều
Con chó ngoan đã thành vị ngọt đưa cay cho những người say"
@Thành Tuân Võ Sưu tầm trên vnexpress.net

_https://www.youtube.com/watch?v=tzH6BMPOL8c Ong lao va con cho ngoan.mp4
_https://www.youtube.com/watch?v=Dy-Xw9wnW-E Ông Lão Và Con Chó Ngoan
Kim Nguyễn
QUỐC DŨNG TÁC GIẢ BÀI HÁT NÀY VỚI GIỌNG CA CỦA.. KHẢI CA ...RẤT HAY...NGHE XONG TRONG LÒNG CÓ MỘT ĐIỀU GÌ NHÓI TRONG TIM... RẤT CẢM ĐỘNG....KHÔNG THỂ TẢ NỔI.....CẢM ƠN.....
MỘT CA KHÚC CỦA QUỐC DŨNG LÀM NHỮNG NGƯỜI NGHE PHẢI SUY NGHĨ TRONG LUONG TAM CON NGUOI..
VỚI TIẾNG HÁT KHẢI CA LÀM LAY ĐỘNG TRONG TIM TOI ....TÔI NGHE MỘT BÀI HÁT NAY TÔI ĐÃ NGỘ RA NHIỀU ĐIỀU...CẢM ƠN....
xuanthieu trinh
loi ca khuc gian di nhung day tinh nhan van.
_http://mp3.zing.vn/bai-hat/Ong-lao-va-con-cho-ngoan-Quoc-Dung-Khai-Ca/IW6C7Z8E.html Ông lão và con chó ngoan ( Quốc Dũng )

Extra 2 :
Còn những giọng ca trẻ thế hệ kế tiếp thì sao ?

Cảm nhận về giọng hát các ca sĩ trẻ bây giờ khi hát nhạc vàng.

Quote from: alpha on 01 Tháng Hai, 2015, 02:48:58 PM

_http://nhacso.net/nghe-album/shotguns-23-khieu-vu-con-duong-moi-2.X1hQUkpfbw==.html Shotguns 23 - Khiêu Vũ Con Đường Mới 2 *** nhiều bài rất phê, toàn là những bài hít của Dòng Nhạc Xưa***
_http://music.hatnang.com/audio/by/album/shotguns_23_-_con_a_ae_a_ng_ma_i
Dừng Bước Giang Hồ + Mơ Khúc Tương Phùng + Ngày Về Quê Cũ - Thái Thanh + Lần Đầu Cũng Là Lần Cuối - Elvis Phương + Cái Trâm Em Cài - Carol Kim + Phố Buồn - Thanh Thúy + Mơ Khúc Tương Phùng - Khánh Ly + Tưởng Niệm + Nắng Chiều - Thanh Lan + Túp Lều Lý Tưởng - Connie Kim + Những Đêm Dài Không Ngủ + Đêm Hẹn Hò - Dạ Hương...
+-->Thưởng thức những bài trong Album: Shotguns 23 - Khiêu Vũ Con Đường Mới 2 mới thấy ca sĩ bây giờ hát nhạc vàng tệ làm sao, chỉ được cái vỏ ngoài còn trong ruột thì không có tẹo nào so với các ca sĩ trên (!?)

_http://music.hatnang.com/node/11725 Artist: Thanh Thúy Title: Về Đâu Mái Tóc Người Thương Album: Shotguns 24 - Nhạc Không Chủ Đề Genre: pre 75
_http://nhacso.net/nghe-nhac/hoai-thu.X1tXW0dbZw==.html Hoài Thu Trình bày: Thanh Thúy (hải ngoại) St: Văn Trí Album: Shotguns 23 - Khiêu Vũ Con Đường Mới 2
+--->Nghe những bài trên với Thanh Thúy mới thấy tinh hoa của nhạc vàng là đây !
_http://nhacso.net/nghe-nhac/ngoai-o-buon.X1pUU0RWaA==.html Ngoại Ô Buồn Trình bày: Dạ Hương St: Anh Bằng Album: Tiếng Hát Và Kỷ Niệm Vol.6
+--->Thoáng nghe qua thấy Dạ Hương có chất giọng đặc biệt không ai có, rất ma mị quyến rũ nhưng không buồn ngủ. Có chỗ hơi giống Lệ Quyên nhưng hơn hẵn Lệ Quyên vì giọng hát Dạ Hương đầy tính chất của nhạc vàng.
_http://playlist.chiasenhac.com/nghe-album/han-mac-tu-pre-75~truc-mai~1217696.html Hàn Mặc Tử (Pre 75) Ca sĩ: Trúc Mai Sáng tác: Trần Thiện Thanh Album: Băng Vàng Shotguns 74 - 75 (Pre 75) Sản xuất: Khai Sáng
--->nghe ca sĩ Trúc Mai thể hiện Hàn Mặc Tử mới thấy các ca sĩ bây giờ như Lệ Quyên, Uyên Trang, Cẩm Ly... còn xa lắm mới là ngôi sao trong dòng nhạc xưa đúng như lời nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 đã nói. Lời thật mất lòng nhưng đó là sự thật (sorry!)
_http://www.nhaccuatui.com/bai-hat/han-mac-tu-truoc-1975-phuong-dung.1boL0qU4nU.html Hàn Mạc Tử ( Trước 1975 ) - Phương Dung
_https://www.youtube.com/watch?v=uGqAcztqZOM Han Mac Tu Phuong Dung băng nhạc Hương Quê
+---> Nghe Phương Dung hát Hàn Mặc Tử, Đồi Thông Hai Mộ mới thấy Lệ Quyên, Uyên Trang... còn kém lắm.
Nhất là Uyên Trang dù cố hát kiểu chân phương nhưng nghe kỹ vẫn còn yếu nhiều chỗ, chất giọng lại không có gì đặc biệt, so với Lệ Quyên dù gì Lệ Quyên cũng có cái gì đó có cái đặc biệt riêng trong chất giọng còn so với Thanh Thúy (Tiếng Hát Truyền Hình) thì càng không điêu luyện bằng. Tuy vậy nhờ được PR nhiều nên Lệ Quyên, Uyên Trang cũng nổi như cồn (!?)
+Thành thực mà nói các ca sĩ trẻ bây giờ hát dòng nhạc xưa chỉ có Vi Thảo, Hà Thanh Xuân... là hát khá nhất rất đúng kiểu chân phương ngày xưa lẽ ra phải được đánh giá cao hơn Lệ Quyên. Tiếc là Vi Thảo cũng chỉ được vài bài khá nhiều bài cũng không hay lắm lại không được PR như Lệ Quyên, Uyên Trang, Cẩm Ly... nên hơi bị chìm còn
Hà Thanh Xuân thì đã ra nước ngoài. Dù vậy so với các ca sĩ kỳ cựu như Như Quỳnh, Phương Diễm Hanh, Tâm Đoan, Phi Nhung. . .vẫn có chỗ không bằng. Riêng Hà Thanh Xuân có được điểm mạnh là hát được nhiều thể loại nhạc như nhạc trẻ nhưng đó cũng có thể là điểm yếu làm chất giong ở dòng nhạc xưa kém đi chút ít.
Cẩm Ly hát nhạc xưa chỉn chu đúng kiểu chân phương cổ điển nên cũng khá hơn Uyên Trang nhưng chỉ ở mức tạm ổn lại không có điểm gì mới lạ nên so với Lệ Quyên không thu hút người nghe bằng. Tuy vậy giọng Lệ Quyên có chỗ không hợp một số bài nhạc vàng dù có cố gắng hát theo cách hợi mới lạ cũng có bài vẫn tệ hơn cách hát ngày xưa.
_https://www.youtube.com/watch?v=bZhyl2XeORc Tàu đêm năm cũ - Vi Thảo (Sáng tác - Trúc Phương)
Album Vi Thảo Bolero -Tàu Đêm Năm Cũ :
_http://playlist.chiasenhac.com/nghe-album/dau-chan-ky-niem~vi-thao~1033057.html

Quote from: mr nguyen & woodknight on 29 Tháng Ba, 2015, 10:43:54 AM

CŨng khuyến khích ca sỹ bây giờ hát nhạc vàng, nhưng thực sự thì phải công nhận Lệ Quyên chưa hát đc nhạc vàng

Quote from: nguyen thoi on 13 Tháng Ba, 2015, 04:42:37 AM

Viết Tân Studio: Lệ Quyên - Khúc Tình Xưa 3 - Đêm Tâm Sự (2015) [MP3 320Kbps]

MP3: _http://adf.ly/19kRQV
...

-->Những cảm nhận trên khá chuẩn nhưng có vẻ quá nghiêm khắc từ Khúc Tình Xưa 1..Khúc Tình Xưa 2...
Đến Khúc Tình Xưa 3 mới đây (8/3/2015) thì chất giong Lệ Quyên có khá hơn. Bây giờ Lệ Quyên đã hát đúng theo chất nhạc vàng chân phương hơn lúc trước.
Chắc có Thái Châu & Quang Lê...cố vấn ? (?!)
Tuy vậy, giọng hát Lệ Quyên dù đúng chất nhạc vàng hơn xưa, độ cảm xúc cũng khá, vẫn còn chút gì đó chưa tới đỉnh nhạc vàng như các nữ danh ca nhạc vàng ngày xưa : Phương Dung, Hoàng Oanh...
Công bằng mà nói thì không phải Lệ Quyên không hát được nhạc vàng mà đúng hơn là Lệ Quyên hát được nhạc vàng nhưng chưa tới đỉnh của nhạc vàng. Chất giọng Lệ Quuyên có chút gì cảm xúc trong đó, đôi khi có cái gì đó mới mẻ hơn chất giọng Cẩm Ly, Hà Vân, cả 2 dù chỉn chu theo kiểu nhạc vàng nhưng độ cảm xúc không nhiều bằng Lệ Quyên.

Sương Lạnh Chiều Đông vẫn không cảm xúc & điêu luyện bằng Phương Dung
Cho Vừa Lòng Em thì khá hơn Quốc Đại, Cẩm Ly, Mr.Đàm... nhưng vẫn theo vết xe đổ của những người này. Khi mà nghe "yêu thường xưa chỉ còn âm thầm" (?) fan nhạc vàng chắc cũng lắc đầu quầy quậy hết muốn nghe ngay.
"Âm thầm" rõ ràng rất khác "Âm thừa" !
Chiều Cuối Tuần cũng tạm được nhưng đúng chất nhạc vàng phải như Tâm Đoan + Phương Diễm Hạnh hay Quỳnh Dung mới áp phê.
+ Yến Khoa (Hoàng Châu)

Quote from: alpha on 07 Tháng Mười Hai, 2014, 02:00:31 PM

Yến Khoa là nữ ca sĩ sau 75 ở Việt Nam hát nhạc vàng đầy cảm xúc và ra chất của nhạc vàng nhất nên rất dễ đi vào lòng người như "Hắt hiu tình buồn" song ca với Thái Châu rất ấn tượng

+ Bùi Lê Mận được so sánh với NSND Thu Hiền
Giải nhất dòng nhạc dân gian Sao Mai 2009 được nhạc sĩ An Thuyên coi là thế hệ kế thừa những giọng ca gạo cội như Thanh Hoa, Thu Hiền.

Bùi Lê Mận là một trong số ít ca sĩ dòng nhạc dân gian có phong cách thời trang hiện đại, cá tính. Ảnh: Jinn

_http://nhacso.net/xem-video/gian-ma-thuong.X19UUUU=.html Giận Mà Thương Việt Hoàn, Lê Mận
_http://nhacso.net/xem-video/neo-dau-ben-que.X19UUUs=.html Neo Đậu Bến Quê Lê Mận
_http://nhacso.net/xem-video/o-hai-dau-noi-nho.X19UUUM=.html Ở Hai Đầu Nỗi Nhớ Lê Mận

--->>Thành thật mà nói chất giọng Lê Mận rất khá trong giới trẻ bây giờ nhưng so với đàn chị dù chỉ mới là ca sĩ Hương Lan cũng đã có nhiều cảm xúc hơn rồi chưa kể so với NSND Thu Hiền thì Neo Đậu Bến Quê Lê Mận còn xa lắm.
_http://nhacso.net/nghe-nhac/neo-dau-ben-que.WlhRVEdY.html Neo Đậu Bến Quê Nghệ sỹ: Hương Lan - Sáng tác: An Thuyên - Album: Huế Và Em
NSND Thu Hiền thì trên đỉnh rồi :
_https://www.youtube.com/watch?v=wjRtSqbHEGE Neo đậu bến quê - Thu Hiền
_https://www.youtube.com/watch?v=Z2XygF5sCvY THU HIỀN - NEO ĐẬU BẾN QUÊ 10
_http://www.chacha.vn/song/neo-dau-ben-que,512817.html Neo Đậu Bến Quê NSND Thu Hiền
linh hồ công
nhạc sỹ an thuyên rất tuyệt,những tác phẩm của ông luôn dạt dào cảm xúc
linh hồ công
...chuyến đò đầy rời bến ,em hát rằng đến duyên,em lấy chồng năm ấy....hay quá
Kỳ Anh
bài này ai hát hay nhất à bạn?
anh Bảy
Riêng Bảy thích Thu Hiền hát! Hằng ngày hay hát chơi ca khúc này lắm!

-->>Ở Hai Đầu Nỗi Nhớ Lê Mận thể hiện cũng khá cảm xúc nhưng rõ ràng không ấn tượng & áp phê dữ dội bằng Bảo Yến của ngày xưa...

Công bằng mà nói, về thanh nhạc chất giọng Lê Mận không có chỗ để chê, chỉ ở độ cảm xúc thì còn hơi kém so với các nữ danh ca ngày xưa. Vấn đề này là dễ thấy ở những ai được đào tạo bài bản từ trường lớp hoặc nhạc viện thường chất giọng hơi nặng màu hàn lâm & Opera. Dù vậy, trong lớp trẻ hát nhạc dân gian truyền thống thì giọng hát Lê Mận lại có độ cảm xúc khá nhất nên về lâu dài hy vọng giọng hát này sẽ đạt được trình độ cao hơn nữa như các bậc tiền bối chuyên trị dòng nhạc trữ tình quê hương.
-->>Gần đây, cũng có một MV rất hay, thể hiện rất rõ nét cái hồn nhạc phẩm
_https://www.youtube.com/watch?v=n1xQf_Iu1LM MV LK ĐÊM GÀNH HÀO - DẠ CỔ HOÀI LANG - THÙY DƯƠNG ft HỒNG QUYÊN
Nói về giọng hát có độ cảm xúc phê nhất, lấy được lòng người nhiều nhất thì không ai qua được Cô Bé Dân Ca Phương Mỹ Chi.
Đây là một giọng ca thiên phú nên càng ngày càng điêu luyện và hay hơn.
Minh chứng rõ nét nhất là trong ca khúc Quê Em Mùa Nước Lũ mới đây giọng hát của bé đã đạt đến trình độ thượng thừa "Lô (Lư) hỏa thuần thanh" (Lò lửa xanh lè) rồi. (!?)

_https://www.youtube.com/watch?v=fTDOtGehsDg&t=0m10s THVL | Tình ca Việt - Chủ đề: Tình hoài hương - Tập 1: Quê hương tôi (Phần 2) từ 0m10s Quê hương tôi: Quê em mùa nước lũ - Phương Mỹ Chi
_https://www.youtube.com/watch?v=pYiL7iPbaCo&index=4&list=PLrBAQg86hGY_VnuM_AeCYo_Ov-IltTeYh THVL | Tình ca Việt - Quê hương tôi: Quê em mùa nước lũ - Phương Mỹ Chi
Đoàn Ngọc Phúc ***
sao mỗi lần nghe câu "nhiễu điều mà thương dân ta lắm nỗi đoạn trường...." là chj lại rơi nước mắt dậy? Ko hiểu câu đó có cái j đấy lạ lạ tại sao nghe e hát & chỉ mình e đến câu đó lòng chj lại như xé ra! hic...hic...
Đoàn Ngọc Phúc
+Kelsi Bích Trân's Chanel thank bạn nhiều nhe! Thật sự mà nói, nghe đến câu ấy mình rất là đau nhưng ko hiểu sao nghe đi nghe lại thì càng buồn thêm mặc dù nghe nhiều! Chắc là vậy rùi!
Kelsi Bích Trân's Chanel
v chinh xác là...
"Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải thương nhau cùng
Chúng ta có thể hiểu rằng, nhiễu điều là một tấm vải màu đỏ, có thể nói là vô cùng quí giá và sang trọng trong xã hội thời xưa. Và vật quí giá đó được dùng để phủ lên tấm bài vị của tổ tiên. Tấm vải che chở, đùm bọc cho “giá gương” khỏi những bụi bặm, nhơ bẩn trong cuộc đời. Chính hình ảnh này đã khơi gợi lên hình ảnh yêu thương, sự đùm bọc sẽ chia của nhân dân ta, mà đời đời kiếp kiếp nhân dân giữ gìn, coi trọng nó như một phần của trái tim, một phần của tâm hồn của mình."

http://saigonxe.net/giai-thich-cau-tuc-ngu-nhieu-dieu-phu-lay-gia-guong-nguoi-trong-mot-nuoc-phai-thuong-nhau-cung--3-811.html
TRAN TRAN
Tu luc PMC xuat hien qua bai hat que em mua nuoc lu cung mot bai hat nhung moi nhac canh dan dung khac nhau nhung sau khi toi xem nhac canh cua THVL dan dung rieng toi thay rat phu hop cho bai hat nay ,tu bieu dien cam xuc cua PMC the hien rat tot lam cho nghe nghe va nhin thay duoc canh tuong dang dien ra truoc mat minh vay do ,cam on THVL da co mot chuong trinh ca nhac que huong de ca ngoi que huong /
Linh Nguyen
'' nỗi...đoạn trường ''
'' giọt buồn giọt tuổi đêm ngày ''.Chử Nỗi và chử Tuổi bé luyến kinh điển,nếu những ai yêu dân ca sẽ thấy được cái khó của luyến láy cũng như nhả chử + thêm ngọt ngào sâu lắng,để có đủ ngọt ngào để chạm trái tim người nghe thì cần thêm nội lực phối hợp với nội tâm,cái tâm này phải chan chứa tình yêu thương mới thấu hiểu và cảm nhận đc tất cả hoàn cảnh của bài hát,sau đó sẽ truyền tải thông điệp đến người nghe theo hướng mình thấy gì người nghe sẽ thấy cái đó.Thú thật thì ko có mấy ca sĩ làm đc điều mà bé Chi làm đó là giọng hát chạm đến trái tim.(cảm nhận cá nhân)!
Hà Huỳnh
+Linh Nguyen mk cx nghĩ giống bạn v đó nhất là chữ ''nỗi'' Mỹ Chi luyến xuất sắc thiệt nghe mà thấm
Linh Nguyễn
ngọt quá 7 ơi phiêu ơi là phiêu lun <3
hoang huy ***
cô bé này hát hay như phương mỹ chi vậy <3
TRẦN QUANG ***
Bài này cũ quá rồi vậy mà mỗi lần nghe bé hát lại vẫn cảm xúc dâng trào không thể kềm nén được cho thấy giọng ca của bé có một sức hút cực kỳ to lớn làm rung động lòng người.
tyler vo
PMC van hat hay nhu ngay nao. Yeu C7
nuoc mat vang tram
van cam xuc nhu ngay dau
Minh Nguyệt Nguyễn
Quá hay so với quy định bé ơi ^^
Song My
Ngày càng diêu luyện, ngọt ngào hơn..... Hay quá c7 ơi <3 <3 <3
ThanhSon Ngo ***
Cung mot bai hat nhung ban phoi nay lam chu nghe bi phe nhat day.Giong hat ngot ngao cam xuc va tone nhac cham nghe sao ai oan nao nuot,nhu ai dang ke lai cau chuyen buon vao mua nuoc lu.Hay wa Con Gai oi..!
Thầy Tâm ***
Bé hát hay quá mức qui định luôn !
My Anh
Rất ngọt ngào, rất tình cảm...
jimmy huynh ***
PMC you're best of the best, every songs you've sang it touches my heart. can not wait for you to come to USA so i have to go to Vietnam to hear you sing live in person. see you in May my little angel,

김수진 ***
Moi lan nghe pmc hat chi lai noi da ga roi
Chi luc nao cung yeu mem giong hat cua em
Thị Loan Nguyên ***
Tôi là người miền trung quanh năm chống lũ lục ko khác j miền tây nam bộ "bé hát quá chuẩn một đứa bé hát như thế dân miền trung thấy ấm lòng "Còn bàn là cái j mà trách móc xỉa sói "trước khi hát đã qua BTC và nhạc sỉ ko phải ai muốn hát thì hát ko biết lắng mà nghe hiểu chưa...
minh nhat NGUYEN ***
Bai nay con gai hat hay hon may lan trứơc vi con da tha het tinh cam cua hai MIEN vao trong bai hat that day cam xuc. Chuc con ngay can hoc gioi va hat hay .yeu con gai nhieu lam.
tonyhung nguyen
Tuyet, long nho ve mien Tay trong nhung nam thang tho au vao nhung mau nuoc lu.

Tran Cam
em hát hay quá.thật sự Việt Nam đã tìm ra được linh hồn dân ca.Chính là em , Chi ah

-->>So sánh 3 màn thể hiện dưới đây sẽ cảm nhận rõ hơn về nhận xét "giọng hát có độ cảm xúc phê nhất, lấy được lòng người nhiều nhất" + "một giọng ca thiên phú nên càng ngày càng điêu luyện và hay hơn" không phải là quá cường điệu (!?)
_https://www.youtube.com/watch?v=XYvVndJC3Qw Tình Ca Việt tập 3 (20/4/2015): Bài ca đất phương Nam - Lâm Ngọc Hoa & Hùng Thuận
_https://www.youtube.com/watch?v=DVovnDiQLMo&t=6m05s Quang Le interviews Phuong My Chi (Part 2 of 2) từ 6m5s Bài Ca Đất Phương Nam (Lư Nhất Vũ) Phương Mỹ Chi<<--đỉnh của đỉnh
_https://www.youtube.com/watch?v=_JwT4abU6zo Melbourne - Đất Phương Nam - Phương Mỹ Chi
_https://www.youtube.com/watch?v=GibveAOM1q8&feature=youtu.be HD Đất phương nam, Phương Mỹ Chi hát vô cùng ấn tượng, Úc Châu 2014, Melbourne Australia 2014 <<--bản chất lượng
Nam Chagio
11 tuổi đầu, cháu mới cất giọng hò là tóc tai tôi đã dựng đứng hết rồi, nghe hết câu đầu nước mắt ứa ra, xong câu thứ nhì là điếng cả người...giọng hò có sức sát thương mạnh nhất Việt Nam
trong 50 năm trở lại đây, phải phong cho cháu danh hiệu "VIỆT NAM ĐỆ NHẤT HÒ" !
Phương Mỹ Chi hãy may túi ba gang đem theo mà đựng, đựng hết cả trái tim người Việt tại Úc...
Ngoc Ho Bé thật thà và hồn nhiên ghê. Yêu con lắm. Bài hát đất phương nam này đã nghe nhiều ca sĩ hát nhưng với Phương Mỹ Chi sao thấy nhiều cảm xúc quá. Nghe con hát chú như thấy được nỗi cơ cực của những con người đi mở đất để ngày nay chúng ta có mảnh đất trù phú và yên bình này
nguyen ducthang
Bé còn nhỏ mà hò hay quá.Chỉ cần nghe khúc hò mở đầu là quá đủ rồi.Cảm ơn con
giang le
Cô bé này đúng là 1 hiện tượng hát nhạc dân ca, hát hay hơn cả ca sĩ chuyên nghiệp,
_https://www.youtube.com/watch?v=7W_9wD_d6as Đất Phương Nam - Đêm Việt Nam Moskva 2014 - Phương Mỹ Chi
Huyền Anh Nguyễn
nghe kỹ có người nói Mỹ Chi "Hát Quá Hay" vui dùm 7 luôn
nuoc mat vang tram
hat dan ca khan gia vo tay 6,7 lan va vo tay theo nhip luon lam chu sk rat chuyen nghiep dung la chi co be
Vincent N
Wa tuyet roi, thay o nha hat ben Moskva khan gia lang nghe va vo tay ma khong co on ao nhu o VN, am thanh cua nha hat nghe ro rang va khong bi nhieu loan nua
Cuong Dang
Nhìn thấy người nước ngoài, mặc áo bà ba tay cầm nón là múa. Mình lại cảm thấy yêu quê hương đất nước hơn. Dẫu còn nhiều điều chưa tốt, nhưng vẫn cảm thấy tự hào.
Là người Việt Nam.
Thienthoai Van
nhìn con hát, rồi khán giả vỗ tay theo con hát, chú xúc động nghẹn ngào, càng xa quê chúng ta càng thắm thiết với lời ca giọng hát này, đúng k các bạn?
Tung Phan
trước nghe bài này của Tô Thanh Phương thầm nghỉ sau này ai dám hát bài này nữa...giờ có c7..thật xứng đáng cho tác phẩm kiệt xuất của LNV (y)

Bài ca đất phương Nam: Ca khúc do Lư Nhất Vũ, nhạc sĩ dân ca, nhà sưu tầm nghiên cứu âm nhạc dân gian Nam Bộ viết nhạc, nhà thơ Lê Giang phổ lời, đầu tiên do ca sĩ Tô Thanh Phương trình bày. Lư Nhất Vũ đã thành công trong việc làm nội dung ca khúc thể hiện được hình ảnh ông cha vượt qua bao hiểm nguy, gian khổ đi mở đất từ ba thế kỷ trước, với giai điệu ca khúc mang đậm âm hưởng thiết tha, sâu lắng của dân ca Nam Bộ, xây dựng trên điệu thức "Oán" - một dạng thang âm đặc sắc, tiêu biểu trong âm nhạc tài tử Nam Bộ, còn gọi là điệu thức vọng cổ. Nhạc sĩ Lư Nhất Vũ từng đưa ra nhận xét: "Loại thang âm tưởng chừng đơn giản nhưng không phải dân tộc nào cũng có. Và khó tìm gặp trong kho tàng âm nhạc truyền thống của nhiều nước. Nó không thuộc hệ thống ngũ cung của Hán tộc, và ít thấy xuất hiện trong các làn điệu dân ca Bắc Bộ".
Bài hát đã từng gây nhiều xúc động và "khiến khán giả điên đảo"
Bài hát cũng được nhiều ca sĩ thể hiện lại, bao gồm: Hương Lan, Bích Phượng, Như Quỳnh, Phi Nhung, Trọng Phúc, Cẩm Ly, Quốc Đại và Lương Bích Hữu... nhưng người được cho là đã thể hiện được trọn vẹn cái hồn cái thần ca khúc lại là một có bé 11 tuổi.

Quote from: alpha on 19 Tháng Sáu, 2014, 11:15:26 AM

Cảm nhận về một số bài hát trong Album Phương Mỹ Chi Vol 1 Quê em mùa nước lũ :
+ Bài Ca Đất Phương Nam (thường gọi tắt là Đất Phương Nam) (Lư Nhất Vũ & Lê Giang) :
Đây là bài ai cũng dễ cảm nhận những gì là tinh túy ở giọng hát Phương Mỹ Chi nhất. Không cần phải so đo có thể nói thẳng Đất Phương Nam là bài mà Phương Mỹ Chi đứng trên đỉnh một mình nổi bật nhất so với những giọng hát còn lại từ trước tới nay. Từ "Giọng hát Việt nhí 2013" đứng trong Liên khúc dân ca ba miền, C7 là người mà khi cất lên tiếng ca "Nhắn ai đi về...miền đất phương Nam...trời xanh mây trắng soi dòng Cửu Long giang..." là làm triệu trái tim tan chảy bởi vì nó quá trong sáng, thanh thoát quyến rũ, dịu dàng. . .như tiếng sáo thiên thai của thần tiên mà cũng đầy "ma lực" mê hoặc lòng người như rót vào tai người nghe từng chữ từng câu khiến ai nghe rồi cũng nhớ mãi không quên. Cả khán phòng lặng im vì xúc động. MC Trấn Thành phải dùng tay lau nước mắt vì không thể kìm chế được. Thực tình mà nói Liên khúc này có sức công phá mọi rào cản là do ở chất giọng của cả ba em bé nhưng có người trách Hiền Thục thiên vị cố tình sắp xếp như để tôn vinh giọng hát C7 đứng thứ nhất như là đúng rồi vì nó nổi trội hơn ai hết khi đứng chung với giọng hát hai em bên cạnh. Nói thế là oan cho Hiền Thục quá vì giọng hát Phương Mỹ Chi vốn dĩ nó là như thế, nó luôn làm mọi người cảm nhận được cái hồn bài hát là như thế nào.
C7 đã làm sống lại một tuyệt phẩm, một bài ca đặc trưng cho vùng Đất Phương Nam! “…đưa con người đến gần nhau hơn, gợi lên cuộc sống trên mảnh đất miền sông nước đồng bằng sông Cửu Long, phản ánh tâm tư tình cảm của họ, cũng như sự chuyên cần, lòng quả cảm và khí phách của người dân nơi đây…”
“Từ độ mang gươm đi mở cõi. Trời Nam thương nhớ đất Thăng Long”.
Nhiều người cho rằng đây là tiết mục đỉnh nhất của chương trình mặc dù trước đó "Quê em mùa nước lũ" từng gây sốt. (Van Phuoc Tran)
Bây giờ, Đất Phương Nam ở đây chất giọng C7 càng ngọt ngào sâu lắng điêu luyện hơn. Hơi tiếc là hòa âm bài này có vẻ nhẹ nhàng quá không gây được ấn tượng ở những đoạn cao trào và diễn tiến của bản nhạc.
Phải là bài Đất Phương Nam Phương Mỹ Chi thể hiện trong DVD Live show Hát trên quê hương 2 mà Quang Lê nhá ra tí xíu để câu khách trong Quang Lê TalkShow giới thiệu CD Quê em mùa nước lũ trên VIETFACE TV. Đây mới là bài ĐỈNH NHẤT! Bảo đảm ai thưởng thức cũng không chê chỗ nào được. Từ giọng hát đến cả phần hòa âm phối khí đều quá tuyệt người xem chỉ có thể giơ ngón tay lên mà thán phục "Hát quá dữ !"
Nghe xong câu hò là bủn rủn tay chân, choáng váng mặt mày rồi.Không tin nổi Bảy mới 11t mà hát được như thế (nguyen ducthang)
bài hát Đát Phương Nam đúng là 1 tuyệt phẩm, nó đi sâu vào trong trí óc của mình đã hơn chục năm, nhưng nghe vẫn cứ hay. Mà mình công nhận PMC thể hiện bài này quá đỉnh, đỉnh của đỉnh. Nhất là lúc cao trào nghe giọng hát ngọt ngào này hay ơi là hay. Nói chung, hem chê vào đâu được.(NganKhanh ThanhVinh)
Mình cũng rất thích bài này. Trong bài hát có sự ngọt ngào của miền sông nước và sự tự hào về quê hương của người con nam bộ. C7 hát đoạn cao trào rất hay nghe tiếng hát trên gương mặt của em khi thể hiện mình thấy được sự hào hứng pha lẫn tự hào của người con nam bộ khi kể về lịch sử của miền đất nam bộ.(Thanhphuc Mai)
Từ những câu hò ngọt ngào gợi nhớ Quê Hương, đến đoạn điệp khúc thật hùng hồn mà khi C7 hát tại Đêm Việt Nam Moskva 2014, cả rạp vì quá phấn khích đã cùng nhau vỗ tay hòa theo điệu nhạc. Phải nói C7 là một trường hợp hiếm hoi khi hát bài này khá mượt mà, đằm thắm nhưng vẫn giữ được nét hồn nhiên của tuổi thơ, đã đưa đến cho khán giả nhiều cung bậc cảm xúc khác nhau.(Van Phuoc Tran)
Đất Phương Nam - Phương Mỹ Chi " Tết Xa Quê " in Moscow đúng là rất khá vì có phần hòa âm phối khí mới làm giọng hát C7 càng dễ đi vào lòng người trong cái tết xa quê hương.
Quá hay, hòa âm phối khí, giọng hát, kỹ thuật luyến láy hoàn hảo. Bản cam nghe đã tuyệt, ngồi tại sân khấu sao chịu nổi trời!
Reverb và echo chỉnh rất hay, làm tôn thêm giọng hát chị 7 cứ vang mãi vang mãi không dứt. quả là happy ending!(Blue_sky)
Huy Tuấn phối nhạc hay thật đấy, bài nào của 7 hát cũng rất hay và xúc động. Thế mới thấy nhạc sĩ phối khí cực kỳ quan trọng.(Dinh Quang Vu)
Tiếc là chỉ có bản Cam nên chất lượng khó bằng CD Quê em mùa nước lũ nói chi đến DVD Live show "Hát trên quê hương 2".
Bài Đất Phương Nam "Phương Mỹ Chi dợt nhạc tại Phòng Trà WE" cũng là bài khá nhất và gần với Liên khúc dân ca ba miền nhất. Hơi tiếc là giờ đây rất khó tìm trên NET.

_http://www.youtube.com/watch?v=QzJMrr66hEY [Talkshow]Trò Chuyện Cùng Quang Lê & Phương Mỹ Chi (Phần 2)
_https://www.youtube.com/watch?v=25Kde6-wZ7c&t=6m06s Quang Le interviews Phuong My Chi (Part 2 of 2) từ 6m06s Đất Phương Nam <<--bản chất lượng
_http://www.youtube.com/watch?v=Kelkl_9vx-U Đất Phương Nam - Phương Mỹ Chi " Tết Xa Quê " in moscow
_http://youtu.be/oozDd7xvVLY Đất phương Nam - Phương Mỹ Chi hát tại Nga ***
_https://www.youtube.com/watch?v=2NbIZskC9OM Bài ca Đất Phương Nam - Phương Mỹ Chi | Lyrics [HD Kara]

_http://chiasenhac.com/mp3/vietnam/v-pop/bai-ca-dat-phuong-nam~nhu-quynh~1069012.html
_http://chiasenhac.com/mp3/vietnam/v-pop/bai-ca-dat-phuong-nam~huong-lan~1045543.html

_https://www.youtube.com/watch?v=fiVui1Sr_p0 tinh vien xu 2 Dan Mach-Phuong My Chi dem ganh hao nghe dieu hoai lang (sorry! PMC lại quên tên bài hát !)
thao tranlx
tuyệt vời quá bé chị ơi em xứng đáng được danh hiệu là cô bé thần đồng dân ca cảm xúc như ngày đầu thật sâu lắng làm cho người nghe ,nghe mãi không thấy chán hay lắm bé chi ơi
_https://www.youtube.com/watch?v=EiexgBYxFsA&fb Giai điệu Tự hào 05.15: Bài ca Đất phương Nam - Phương Mỹ Chi

--->>Nhà báo Minh Đức, cũng là người có những phát biểu về sự cảm thụ âm nhạc khá sâu sắc, từng nói rằng:
"Phương Mỹ Chi là người mà đụng đến bài hát nào thì người ta yêu thích bài hát đó cho dù trước đó đã có bao nhiêu người hát bài hát đấy rồi và rồi nó sẽ là bài hát của em". Đúng là Mỹ Chi hát bài nào là bài đó thành của Mỹ Chi và thành hot. Hơn thế nữa, nó làm cho tình người càng thêm gần nhau hơn
Không lạ khi nhiều người đã cảm nhận :
Thanh Hiep‎
''Ai về miền đất Phương Nam''
Cho Chi nhắn gởi Bao niềm mến thương
Dù ai sống cảnh tha phương
Nghe nhạc Chị Bảy Vấn Vương Tơ lòng
Đoạn thơ ngắn đã viết xong
Gởi vào face book góp phần thêm vui.

alpha · « **Reply #82 on:** 23 Tháng Tư, 2015, 10:11:09 AM »

Cảm Nhận Về Một Số Giọng Ca Nữ DÒNG NHẠC TRỮ TÌNH Sau 75 (tiếp theo)

Ở trên nhiều lần có nhắc đến Ca sĩ Mộng Thi, nhưng thực tế ít ai biết rõ thông tin về cô.
Có nhận xét
"Mộng Thi thuộc thế hệ 7x, hồi đó mấy bé thuộc 7x, 8x hát thiếu nhi rất hay, giọng không điệu và ngọng như mấy trẻ bây giờ, nên nghe rất có cảm xúc, trong đó có Mộng Thi ! Cô ca sĩ này cùng thời với Ngọc Linh, Quang Vinh, Thu Ngọc, Hiền Thục, Tố Hà, Diễm Quyên...luôn ấy ! Ai thuộc 8x trở về trước sẽ biết rất rõ, và hồi đó chỉ toàn sử dụng băng cassette vì đĩa CD chưa thịnh hành !
Còn Xuân Mai chỉ ca cho có lệ chứ giọng hoàn toàn ngượng nghịu và phô, không có cảm xúc, Xuân Mai nổi tiếng là nhờ được cha mẹ PR bản thân thôi, cha mẹ cô ấy đều là nhạc sĩ, nghệ sĩ nên lăng xê cho con mình là điều dễ hiểu ! Và do phát hành nhiều băng đĩa nên Xuân Mai nhanh chóng được biết đến nhiều hơn bao đứa trẻ khác !"
Công bằng thì Xuân Mai ngày còn bé chất giọng tuy không truyền cảm bằng Ngọc Linh, Mông Thi, Diễm Quyên...nhưng vẫn khá chỉn chu + có năng khiếu ca múa nên thành công cũng đúng

Quote from: alpha on 12 Tháng Hai, 2015, 08:43:42 AM

Mùi Hương Dạ Lý (Hoàng Phương)
_http://nhacso.net/nghe-nhac/mui-huong-da-ly.WVpXUUtd.html Mùi Hương Dạ Lý Mộng Thi St: Hoàng Phương
Mông Thi đã làm tốt hơn ai hết bằng chất giọng truyền cảm trời cho của mình, cái hồn bản nhạc như hiển thị toàn bộ trong tâm trí người nghe !

Mộng Thi sinh năm 75 tại Sài Gòn và là con út trong một gia đình có 6 người con. Thân phụ cô là một sĩ quan cấp tá thuộc binh chủng Biệt Đông Quân, quê quán ở Vĩnh Long. Sau 75, thân phụ cô phải đi cải tạo 10 năm và cô đã tham gia vào những chương trình văn nghệ ngay từ lúc còn nhỏ Còn mẹ cô, một người sinh quán ở Gò Công là người đã khuyến khích cô rất nhiều ngay từ những ngày đầu tiên đi vào nghiệp ca hát..
Mẹ cô nguyên là 1 giáo viên rất giỏi ở 1 trường cấp 1, 2 ở Sài thành và được rất nhiều cựu học sinh kính trọng ... Học trò của cô sau này thành tài rất nhiều bởi vì cô là cô giáo chủ nhiệm nhiều năm liền của các lớp học có học sinh giỏi nhất nhì trường ...
Bản thân Mộng Thi là 1 người hát rất hay hồi thời tuổi thiếu nhi và rất nổi tiếng hát những dòng nhạc thiếu nhi vào thập kỷ 80s và chuyên sinh hoạt nhà văn hóa thiếu nhi thành phố ...
Vào năm 94, Mộng Thi lúc đó được 19 tuổi, theo chân cha mẹ và anh chị sang Mỹ theo diện HO. Mặc dù đã từng xuất hiện nhiều lần trên những chương trình thiếu nhi trên đài Phát Thanh & Truyền Hình ở Việt Nam, nhưng với bản tính nhút nhát, cô bé có tên là Mộng Thi không hề nghĩ là mình sẽ tiếp tục con đường ca hát ở một môi trường hoàn toàn xa lạ đối với gia đình cô, cho đến một lần cô cho là gặp được một dịp may mắn. Trong một buổi đi lễ ở nhà thờ Tin Lành trong dịp lễ Phục Sinh năm 96, Mộng Thi gặp Chung Tử Lưu, là người đã biết đến tiếng hát cô từ khi còn ở Việt Nam và sau đó được nam ca sĩ này giới thiệu với Lê Phú Cường, giám đốc Trung Tâm Hải Âu. Vào đúng thời kỳ loại nhạc tình tự quê hương và tình cảm phổ thông được nhiều người nghe ưa thích, tiếng hát của Mộng Thi chỉ trong một thời gian ngắn đã được chấp nhận qua những nhạc phẩm có lời lẽ giản dị và mộc mạc...Sau khi tên tuổi được biết đến qua 6, 7 CD trong thời kỳ đầu tiên, Mộng Thi đã nhận được một số lời mời đi show, nhưng thời gian đó cô còn ở xa, chưa dọn về gần vùng Little Saigon nên đã không nhận lời...
Phần khác vì bận rộn với việc học và hơn nữa cô tự nhận rằng còn khá non nớt trong nghệ thuật trình diễn. Lúc này cô vẫn tiếp tục theo học college và chỉ xuất hiện 1 vài lần trên video mà thôị!
Vào giữa năm 97, Mộng Thi chính thức ký giao kèo độc quyền với trung tâm này sau khi cô dọn về thành phố Garden Grove, ngay vùng Little Saigon để sinh hoạt được dễ dàng.

Về những nhạc phẩm trình bày mang âm hưởng ngũ cung, thuộc loại tình tự quê hương Mộng Thi thường trình bày do yêu cầu của trung tâm cộng tác, cô cho biết là thoạt đầu không thích lắm vì đã quen với loại nhạc thiếu nhi hoặc nhạc trẻ khi còn ở Việt Nam, và nhất là đã từng thực hiện một CD mang tựa đề "Tuổi Biết Yêu 1" trước khi sang Mỹ với những nhạc phẩm trẻ tình cảm. Nhưng dần dần cô đã cảm nhận được cái sắc thái đặc biệt của loại nhạc mà cô cho là hơi khó hát này. Và rồi với sự cố gắng cùng với sự khám phá những cái hay của nhạc tình tự quê hương, Mộng Thi càng ngày càng tỏ ra thích hợp với những nhạc phẩm được đa số thính giả yêu thích này.

Với những nhạc phẩm tình cảm phổ thông, giọng ca của Mộng Thi cũng đã tỏ ra rất thích hợp. Sự kiện này có lẽ đến từ bản tính mộc mạc, đơn sơ của người thiếu nữ tuy còn còn rất trẻ, nhưng không thích chưng diện nên chỉ thích ăn mặc giản dị như váy dài, áo thun hoặc váy ngắn với áo sơ mi bình thường...

TiNgocuatoi
Ít người thích Mộng Thi nhỉ. Chắc vì cái nghệ danh nghe không được ấn tượng. Chứ chất giọng em thấy rất tốt
atxihoi
em mê chị này hồi còn nhỏ hay hát bài "Bay cao tiếng hát ước mơ' hay quá xá hay.
Quen Nhau Trên Đường Về Mộng Thi St:Thăng Long - Đức Nội
Album: Xóm Đạo Chiều Mưa, Hải Âu HACD189 (2000)
_http://chiasenhac.com/mp3/vietnam/v-pop/quen-nhau-tren-duong-ve~mong-thi~1304868.html
_http://chiasenhac.com/mp3/vietnam/v-pop/don-xuan-nay-nho-xuan-xua~mong-thi~1417996.html
Đón Xuân Này Nhớ Xuân Xưa Mộng Thi St:Châu Kỳ Album: Hãy Mang Đến Mùa Xuân, Hải Âu HACD195 (2000)
_http://nhacso.net/nghe-nhac/sao-em-khong-nho-go-cong.X1pSVkFbag==.html Sao Em Không Nhớ Gò Công Mộng Thi - St: Lê Dinh - Album: Thương Một Dòng Sông

Quote from: alpha on 06 Tháng Hai, 2015, 08:55:04 AM

_http://www.nhaccuatui.com/bai-hat/nam-cum-nui-que-huong-giang-thu.pWm76PUZb4.html Năm Cụm Núi Quê Hương - Hương Lan
_https://www.youtube.com/watch?v=FinpyrjJYQE HUONG LAN " 5 cum nui que huong " nhac truoc 1975
shiningyrlife
thời gian trôi qua, giọng hát cũng thay đổi ._.
_http://nhacso.net/nghe-nhac/ao-cuoi-mau-hoa-ca.X1pTUEBfbg==.html Áo Cưới Màu Hoa Cà Trình bày : Mộng Thi St : Hùng Linh Album : Áo Cưới Màu Hoa Cà
_https://www.youtube.com/watch?v=eMSS8S3ZFbA Áo cưới màu hoa cà - Mộng Thi
_https://www.youtube.com/watch?v=Jjnq73HZBTE Tám Điệp Khúc (lyrics) by Mộng Thi [Fea. "Lời Ru Của Mẹ" Poem by Xuân Quỳnh]
_https://www.youtube.com/watch?v=BADIf3B066s Mộng Thi - Gái Nhà Nghèo
Hoanh Duy
Tôi thường gọi [ Mộng Thi ] là...[ Nữ Hoàng Sầu Muộn ]... Và luôn giành sự ưu ái đặc biệt...với giọng ca ngọt ngào ấy.
Phattai Phattai
nghe bai nay buon cho mot kiep con nguoi cuoc doi toi giong nhu bai hat nay ngheo la mot cai toi nen phai bo su ra di lap nhiep giu bai hat nay cho tat ca cac ban nghe chuc ca nha cuoi tuan vui ve
Mạnh Dương Khắc
nghe bai gai nha ngheo ko ai hat hay va tam trang nhu mong thi giong ca buon va sau lang [doi khi em muon thoat xa hem ngheo][ngheo cho sach rach cho thom]
Nguyễn Thiện
nghe chị hat cả đời ko chán love chi
丁文能
Ngọt ngao
Nguyễn Thiện
chị là ca sỹ yêu thích nhát
_https://www.youtube.com/watch?v=DeNRwiVM-P0 Ha Buon - Mong Thi
Hoanh Duy
Ngọt Ngào và Sâu Lắng. ( Ước Gì Gặp Mộng Thi 1 Lần )
Hai Doan
beautiful voice! please upload more Mong Thi...anyone....
manh duc nguyen
I love her voice! Upload more her video plz. Thanks
_https://www.youtube.com/watch?v=Ngo-NIOGFgk Mong Thi - Noi Buon Hoa Phuong 2.wmv
Son To
Hay quá! Mỗi lần nghe bài hát, tôi lại thấy nao lòng! có lẽ đây là nhạc phẩm hay nhất về tuổi học trò! xin cảm ơn nhạc sĩ Thanh Sơn, ca sĩ Mộng Thi!
bichkhe bui
Hoa Phượng là hoa của tuổi học trò,tình yêu và nổi nhớ được gởi vào hoa phượng,đẹp quá,
Vinh Phuoc Nguyen Lam
Mộng Thi hát bài này là hay nhất so với các ca sỹ khác
tien vuvantien
Hay qua . Nho lai tuoi hoc tro kinh khung .
Thanh NGo
bài hát hay tuyệt, lời 2 này hay chẳng kém lời 1. nhưng còn có 1 lời nữa cơ
mỗi năm đến hè gửi mang nỗi buồn, giấc mơ tàn phai lúc hoa phuọng tươi...
luong vo
Hon 40 nam nghe lai bai hat cua nhac si Thanh Son voi loi moi duoc dat lai sao ma hay la. Chac la Nhac si se that vui khi biet rang bai hat ma Nhac si mong moi nguoi nho den lai co them mot nguoi nua hat that hay va day cam xuc.
Ry Wen
Lovely voice from Mong Thi...Thank you.
****
Còn gì rung động hơn những lời ca đầy ý nghĩa của ngày xưa :
"Rồi nay anh trở về Cha anh không còn nữa Mẹ anh bây giờ đã già. . .
Ngũ hành năm cụm núi xanh xanh
Xa rồi ngọt (một) trái Nam Trân mây dâng (dăng) (giăng) nhiều trên đỉnh Hài Vân

Chiều nay có người thương binh không về với bàn tay năm ngón
nhưng về với ngàn chiến công
Anh mất đi bàn tay nhưng còn quê hương yên lành một ngón tay dâng một cụm ngũ hành

Niềm vui chờ đón tương lai , thư gửi cho người yêu , viết bằng tay trái không ngay
Tình này mong đẹp mãi như năm cụm núi quê hương , Ôi năm cụm núi quê hương . . ."

Xa rồi vị "ngọt" trái Nam trân (Dâu da đất (phương ngữ Bắc), hay Bòn bon (phương ngữ Nam), Lòn bon (phương ngữ Quảng Nam), xa rồi ngũ hành năm cụm núi xanh lơ
“Trái lòn bon trong tròn ngoài méo
Trái thầu đâu trong héo ngoài tươi
Thương em ít nói, ít cười
Ôm duyên mà đợi chín mười con trăng”.
Năm Cụm Núi Quê Hương có thể được cho phép phổ biến chính thức. Bởi vì nó có thể ứng vào người thương binh cả 2 chiến tuyến ngày xưa. Mà thật ra bài thơ Tường Linh chính là nói về người chiến sĩ cách mạng mùa thu, còn bản nhạc phổ thơ là của Minh Kỳ mà Minh Kỳ thì ai cũng biết..

Có một ca sĩ trước 75 tiếng tăm mới chớm nở vì còn khá trẻ nhưng sau 75 thì danh tiếng và tài năng càng ngày càng chín mùi.
Đó chính là nữ nghệ sĩ Hương Lan người đã thổi hồn vào ca khúc "Năm Cụm Núi Quê Hương" trước 75 ở trên !
Trước hết phải nói về người đã tạo nên cô gái Hương Lan.

Nghệ Sĩ HỮU PHƯỚC

Sanh ra đời đã mang "nghiệp" vào thân, nghiệp tơ tằm, nghệ sĩ Hữu Phước đã được Trời ban một giọng hát truyền cảm đặc biệt, khó đào tạo một người thứ hai như anh. Khởi đầu sự nghiệp, năm 1954, Hữu Phước ca "độc chiếc" tại quán Họa Mi thuộc khu Đại Thế Giới của ông Bảy Viễn (đường Trần Hưng Đạo). Chủ quán là cô Năm Cần Thơ. Giàn nhạc là các nhạc sĩ Sáu Tửng, Ba Khuê, Hai Thơm, Mười Lương (chồng cô Năm Cần Thơ) đờn vĩ cầm. Nhạc sĩ Mười Lương, ông thầy đầu tiên huấn luyện, đào tạo Henri Trần Quang trở thành danh ca Hữu Phước. Mỗi đêm Hữu Phước tới quán Họa Mi chuyên ca Vọng Cổ, các bài bản ba Nam sáu Bắc

Thàng 2-1955 Hữu Phước thành lập gia đình, cuộc đời nghệ sĩ rẽ sang con đường mới. Nhạc sĩ Hai Ngưu dẫn anh lên Đà Lạt tìm cách tiến thân. Trên miền Tây Nguyên Đà Lạt, qua sự giới thiệu của nhạc sĩ Hai Ngưu, Hữu Phước "diện kiến" ông Phan Văn Bản tức Ba Bản, bầu gánh Thủ Đô, chủ hãng dĩa Hoành Sơn. Ông Ba Bản thu nhận Hữu Phước với chức vụ thư ký riêng và phụ trách kỹ thuật thu âm. Một tháng sau, hôm ấy chiều thứ sáu, ông chủ hãng dĩa Hoành Sơn ra lệnh Hữu Phước ca "thử giọng". Ông chủ ngồi lắng nghe say sưa. Nghe xong, ông chủ phán một câu ngắn ngủi:
- Thằng này có tài.
Lời ông chủ hãng dĩa "phán", tương tự như lời một ông vua khen thưởng quần thần. Con đường công danh từ đây có dịp thăng tiến, thăng tiến đến mức tột đỉnh sự nghiệp. Ban giám đốc hãng dĩa Hoành Sơn cho anh hát 20 câu Vọng Cổ thu vào dĩa nhựa (loại dĩa quay 78 vòng). Bài Vọng Cổ tựa đề Mặt Trận Ái Tình của Thu An và bà bầu Ba Bản viết chung. (Bà bầu Ba Bản đậu cử nhân văn chương năm 1953). Lần thu dĩa hát đầu đời đó, Hữu Phước đã đóng một vai khiêm nhượng, vai con quạ trong “Cây Khế Ngọt”. Anh ca có mấy câu:

Quạ quạ, ta là quạ đây.
Ăn khế trả vàng
May túi ba gang
Đựng vàng ta trả...
(1965, Bé Chí Tâm 14 tuổi cũng đóng vai này trong "Ăn Khế Trả Vàng")
Dĩa thứ nhì, hát vở Tình Huynh Đệ cũng do Thu An và bà bầu Ba Bản hợp soạn. Hữu Phước đóng vai đứa em, cùng hát với Văn Chung, cô Thanh Hương. (Cô Thanh Hương lúc ấy là vợ của Văn Chung. Về sau hai người ly dị, Thanh Hương tái giá với nam nghệ sĩ Hùng Minh. Văn Chung xuất thân Cảnh sát Quốc gia, ban đầu đóng vai kép độc-mùi, khoảng 10 năm sau đó anh đổi cách diễn, nhảy sang qua lãnh vực chuyên diễn hề độc. Không ngờ đi đúng sở trường, Văn Chung thành công vượt bực. Thập niên 70, anh là một trong những kép hề ký giao kèo cao nhất. Anh Văn Chung qua Mỹ tháng 4-1992, hiện định cư tại tiểu bang California). Nhạc sĩ Mười Lương tức Trần Hữu Lương, cúng tổ, đặt nghệ danh cho anh là "Hữu Phước". Tháng 9-1955, Đài phát thanh Đà Lạt thành lập tại Hotel du Parc, anh và nhạc sĩ Hai Ngưu phụ trách ban văn nghệ trên Đài. Bài Vọng Cổ mà anh Hữu Phước thu vào hãng dĩa ASIE, phát thanh trên Đài Pháp Á năm 1957 bán chạy nhất, cả nước đều say mê: bản Nắm Xương Tàn của Quy Sắc-Thái Thụy Phong.

Cuối năm 1955, anh trở lại Sài Gòn, gia nhập gánh Kim Thoa do nữ nghệ sĩ Kim Thoa làm bầu. Phải kể đây là lần đầu tiên Hữu Phước lên sân khấu. Đoàn Kim Thoa tập trung các nghệ sĩ Tám Thưa, Năm Nghĩa, Bạch Huệ, Văn Lục. Nấc thang tiến thân ở giai đoạn này để lên sân khấu trước sau gì cũng nhờ ông Ba Bản hướng dẫn. Ông Ba Bản gởi gắm Hữu Phước cho bà Kim Thoa dìu dắt. Ngày khai trương đoàn hát, ngày rất long trọng đối với ông bà bầu lẫn anh em nghệ sĩ, thành hay bại cũng do ngày khai trương. Đoàn Kim Thoa trình diễn vở tuồng Lấp Sông Gianh của soạn giả Kinh Luân. Nghệ sĩ đang hứng khởi diễn màn đầu, khán giả đang nín thở theo dõi những tình tiết éo le của vở kịch, thì bỗng đâu một trái lựu đạn chẳng biết do ai chủ trương, do ai đích thân ném lên sân khấu gây ra tiếng nổ "kinh thiên động địa". Nghệ sĩ nằm la liệt, đèn tắt tối thui, máu chảy linh láng từ sàn sân khấu xuống giàn đờn. Tiếng la hét, tiếng cầu cứu vang dội, khán giả đạp lên nhau chạy thoát ra ngoài, hú hồn hú vía. Nghệ sĩ Phước Cương, người "khai quang điểm nhãn", cầm cây son đầu tiên vẽ mặt, dạy Hữu Phước hóa trang, chết lúc 4 giờ sáng. (Ông Phước Cương là thân phụ nữ kịch sĩ Kim Cương. Cô Kim Cương viết vở thoại kịch Dưới Hai Màu Áo ký bút hiệu Hoàng Dũng). Soạn giả Nguyễn Huỳnh (tên thật Nguyễng Huỳnh Phước, chồng nữ nghệ sĩ Hoài Dung) bị thương nặng. Nhiếp ảnh gia Nguyễn Mai tắt thở tại chỗ. Kịch sĩ Duy Lân cụt một giò, ông Bảy Xê, cô Kim Thoa bị thương nhẹ.

Đoàn ăn nguyên một trái lựu đạn "ngọt sớt". Nhưng nghiệp vẫn là nghiệp. Bà Kim Thoa không chịu thua định mệnh, cắm đầu cắm cổ chạy vay nợ, tái lập gánh Kim Thoa. Lần ra quân kỳ này, đoàn gom góp một số nghệ sĩ trung thành còn lại gồm các nghệ sĩ: Hữu Phước, Văn Sa (Văn Sa về sau tàn tạ tên tuổi, đi làm cận vệ cho ông bầu Xuân, chủ nhân đoàn Dạ Lý Hương. Ông bầu Xuân tên thật là Diệp Nam Thắng, chủ hãng giấy Kiss Me, từ trần tại Sàigon tháng 2-1992), Từ Anh, Văn Lang (anh Văn Lang trước kia thuộc loại kép đẹp đoàn Việt Kịch Năm Châu), Hai Tiền, cô Ngọc Lợi (vợ lớn soạn giả Nguyễn Huỳnh), Hề Minh. Đoàn Kim Thoa trôi giạt xuống các tỉnh ở miền Tây, càng hát càng lỗ vốn. Nhằm tháng 7, tháng 8, trời mưa dầm dề suốt tuần lễ, đoàn ế khách, bầu và nghệ sĩ đói lã ruột. Sau hết, định mệnh vẫn là định mệnh, đoàn Kim Thoa ngã gục trước tình hình ế ẩm, nợ chồng chất, làm một buổi tiệc đơn giản chia tay và cũng để vĩnh biệt nhau. Đoàn rã gánh tại tỉnh lỵ Gò Công.

Hữu Phước ôm rương son phấn lên Sàigon tiếp tục hát cho Đài Pháp Á. Ngày 9-5-1956, vợ anh hạ sinh đứa con đầu lòng tại Hòa Hưng, Sàigòn. Anh đặt tên đứa con gái cưng, Trần Thị Ngọc Ánh. Bé Ngọc Ánh giống bố như đúc, bụ bẫm dễ thương. Ông thầy bói Trương Quýnh, Ngã Ba Ông Tạ (đường Lê Văn Duyệt) xủ quẻ tiên tri cuộc đời bé Ngọc Ánh có cái trúng có cái trật. Ông nói: "Con nhỏ nầy ngày sau lớn lên công thành danh toại. Một vợ một chồng, hạnh phúc tới ngày răng long tóc bạc. Danh nổi như cồn. Tài nghệ không ai sánh bằng! Tiền vô như nước".

Nghệ sĩ Hữu Phước & Cô đào thương thượng thặng Út Bạch Lan

Do cảm mến giọng hát, tình nghệ sĩ hay do tình yêu chớm nở trong lòng? Ba trạng thái khó phân biệt, nó lộn xà ngầu, nữ nghệ sĩ Út Bạch Lan đi tìm Hữu Phước. Anh Hữu Phước không từ chối. Hai người yêu nhau. Theo lời anh Hữu Phước: "Chúng tôi yêu nhau vì mến tài, vì tuổi trẻ bồng bột. Yêu trong vòng lễ giáo, chớ chưa có đứa nào xâm phạm tiết hạnh của đứa nào". Có thể anh Hữu Phước nói thật. Có thể chỉ có trời...mới biết. Cô Út Bạch Lan chính là người tiến cử, giới thiệu anh Hữu Phước trở lại sân khấu lần thứ nhì gia nhập đoàn Thanh Minh-Năm Nghĩa, sau khi đoàn Kim Thoa rã gánh, thất nghiệp dài dài. Chính thức được thu nhận vào đoàn, nhưng chưa có vai nào trống để anh nhảy vô thế. Cũng may, đang lúc đoàn Thanh Minh-Năm Nghĩa tập vở Đứa Con Hai Giòng Máu của soạn giả Lê Khanh. Đúng hai tuần nữa sẽ khai trương. Kép chánh của đoàn là Út Nhị tự nhiên dở chứng, bỏ tuồng ngang, ra bến xe đò mua vé dông tuốt về Mỹ Tho đi bụi đời, nhậu nhẹt say li bì không biết ngày đêm và cũng chẳng biết đường về.

Đoàn bắt Hữu Phước thử lại hơi ca lần chót, trước khi chấp thuận anh thế kép Út Nhị. Anh đóng vai Văn Khiết, vai đứa cháu là bé Juliette Nga (Thanh Nga). Đoàn Thanh Minh-Năm Nghĩa trình diễn tuồng Đứa Con Hai Giòng Máu tại rạp Thành Xương (sau đổi thành rạp Diên Hồng, đường Phạm Ngũ Lão). Hát đúng 2 tháng, tên tuổi Hữu Phước được khán giả khắp nơi ái mộ. Đoàn Thanh Minh ký giao kèo với anh mỗi năm 260.000$.

Mỗi nghệ sĩ tài danh đều lưu lại hậu thế một vai "để đời" (trong nghề gọi là vai vàng). Anh Hữu Phước tạo được ba vai "vàng":
- Vai 1: Vai Lý Anh Huy trong tuồng Tỉnh Mộng của Thu An-Phong Anh do đoàn Kim Chưởng trình diễn. Vai Lý Anh Huy diễn tả một đứa con mang hai dòng máu Việt-Chiêm Thành, kéo quân về tàn sát quê hương và xử tử luôn mẹ của mình. Vai nổi bật ở khía cạnh nội tâm giằng co giữa sự phản quốc, giết mẹ và khi "tỉnh mộng" thì mọi việc đã quá trễ.
- Vai 2: Duy Bạt, tuồng Gió Ngược Chiều, ông Năm Châu viết phỏng theo một tác phẩm của văn hào Victor Hugo, diễn trên đoàn Thanh Minh, hát chung với Thanh Nga, Bảy Nhiêu, Út Trà Ôn. Hữu Phước đóng vai trò một vị nam tước đội lớp sở khanh, quyến rũ công chúa, dụ dỗ nàng làm gián điệp và tiến hành âm mưu lật đổ triều đình.
- Vai 3: Cậu Tư Kiên, tuồng Con Gái Chị Hằng của Hà Triều-Hoa Phượng, đoàn Thanh Minh trình diễn. Hữu Phước diễn vai một người cậu của một đứa cháu bất hiếu với mẹ, dạy dỗ cháu nên người, thờ cha kính mẹ. Cậu Tư Kiên sống nghề lái heo, vấn khăn rằn, mặc bộ đồ bà ba đen, có râu mép, quê mùa, bình dị... Vai trò nói lên nỗi đau khổ, hình ảnh đáng kính trọng của một bà mẹ Việt Nam suốt đời tận tụy, hy sinh cho con.

Để diễn sống thực vai cậu Tư Kiên, mỗi buổi sáng khoảng 5 giờ, Hữu Phước chạy xe qua Cầu Chữ Y, đứng trước cửa lò heo Chánh Hưng quan sát những người lái heo, dân thôn quê chở ghe heo lên Sàigòn bán. Quan sát cách mặc, quần áo, hút thuốc rê, tư thế đứng, ngồi, ăn, uống, nói chuyện, cách phát âm giọng miền Tây "rặt". Anh mất 3 tháng thực tập lấy ở nhà, nhìn vô kiếng diễn đúng các động tác thói quen của một người dân quê miền Nam. Đã trên 30 năm, chưa người nghệ sĩ nào có đủ khả năng thay thế Hữu Phước trong vai Cậu Tư Kiên.

Nghề nghiệp Hữu Phước "chín mùi" trên sân khấu Việt Nam, ngoài tài năng, phần lớn nhờ ông Ba Vân, Năm Châu, bà Kim Cúc, bà Phùng Há cố vấn, đạo diễn từng cử chỉ, từng điệu bộ diễn xuất.

Hữu Phước đoạt huy chương vàng Giải Thanh Tâm năm 1966, xuất sắc vai bác sĩ Vũ, vở Đôi Mắt Người Xưa của Nguyễn Phương và Hoàng Thị Nguyệt (vợ ông Tám Vân). Người sáng lập giải Thanh Tâm là cố ký giả Trần Tấn Quốc, chồng nữ nghệ sĩ Thanh Loan.
Sau năm 1975, Hữu Phước có quốc tịch Pháp nên cả gia đình được trở về quê hương Pháp Quốc. Hữu Phước xa rời sân khấu cải lương như con cá bị vớt ra khỏi nước, hết phương vùng vẫy.
Hữu Phước thương tiếc cái thời vàng son đã qua, nhiều đêm mơ về quê cũ, thấy mình vẫn còn đứng hát trên sân khấu với các bạn ngày xưa, Hữu Phước viết bốn câu vọng cổ, tự ca lên để nói nỗi niềm xa xứ và nhớ ánh đèn sân khấu. Chính là bài vọng cổ “Nhật ký đời tôi’’

Nghệ sĩ Hữu Phước & bé Ngọc Ánh sau này chính là Hương Lan
Hữu Phước có giọng ca thật rõ ràng, âm sắc đẹp, đậm chất bi ai, nghe sâu lắng mượt mà. Giọng ngâm thơ ngọt như mật, êm như nhung như tơ. Hữu Phước có biệt tài sắp chữ ca, nắn nót từng chữ ăn đờn làm nổi bật từng ý từng lời, anh ca vuốt nhẹ khi đến chữ Hò vô vọng cổ, tiếng ca như quyện chặt vào tiếng đàn, nghe thật êm tai, thật mùi. Trong lòng câu ca, với một làn hơi dài, Hữu Phước chạy lả lướt với tốc độ ca dồn chữ, từng đợt từng đợt như những lượn sóng triền miên xô đưổi nhau, một kỷ thuật ca khiến cho người nghe có cảm giác là Hữu Phước bất chấp cả nhịp nhàng, bất chấp trường canh, khán giả e sợ Hữu Phước sẽ hụt hơi hoặc ca rớt nhưng không, trăm lần như một, khi đến dứt câu ca thì Hữu Phước dứt câu rất đúng nhịp và còn có một làn hơi ngân dài, nhỏ dần, nhỏ dần rồi như tan biến vào không gian vô tận. Lối ca của Hữu Phước không chỉ là một kỷ thuật ca điêu luyện, nhịp nhàng vững chắc mà còn có khả năng chuyễn tải nội dung bài ca một cách xúc động nhất đến cho khán giả thưởng thức.
Hữu Phước mất ngày 21 tháng 2 năm 1997 tại Paris. Khi nhắc đến giọng ca vàng Hữu Phước, Ông Vương Hồng Sển đã nói: “ Mấy mươi năm trước chưa ai ca vọng cổ hay hơn Hữu Phước, e rằng mấy mươi năm sau cũng chẳng có ai ”.
Hương Lan được thừa hưởng gen di truyền của danh ca Hữu Phước và được cha rèn luyện. Dù vậy,
Hương Lan trước năm 1975 đã đi hát nhiều đoàn nhưng thiên tài của cô chưa "bùng khởi" đến mức công chúng mê say. Chỉ sau 75 công chúng mới dần biết đến Hương Lan nhiều hơn.
Thập niên 80, có người nói, là "thập niên của Hương Lan". Giọng Hương Lan pha "đồng" lẫn "kim": mùi, truyền cảm, lảnh lót, trầm bổng, đôi khi nhẹ nhàng, êm dịu. Giọng hát "ngọt, bùi", hát tự nhiên không cần kỹ thuật hoặc điêu luyện. Hương Lan ca tân nhạc ra tân nhạc, hát cổ nhạc ra cổ nhạc..
Giọng ca trong suốt, lời ca rõ từng chữ, nhịp nhàng vững chắc.
Làn hơi ca của nữ nghệ sĩ Hương Lan mang âm hưởng giòng nước chảy, nhẹ tỏa như làn khói lam, lướt êm như cánh chim, tiềm ẩn chất giọng cổ nhạc ở miền đất phù sa trù phú của đồng bằng sông Cửu Long.
Đứng trên hai lãnh vực tân-cổ, Hương Lan sáng chói cả hai. Thu băng không nghỉ, đi "show" khắp thế giới. Thầy bói năm xưa đoán trúng về đường công danh Hương Lan. Nhưng về đường hạnh phúc, sự thật thầy đã đoán sai.
@Trần Trung Quân & Nguyễn Phương
******
CA SĨ HƯƠNG LAN

***
Hương Lan tên thật là Trần Ngọc Ánh, sinh ngày 9 tháng 5 năm 1956 cư ngụ ở đường Lê Văn Duyệt Quận 3 Sài Gòn và lớn lên tại đây cho đến khi sang Pháp vào năm 1978. Cô là con cả trong một gia đình có 5 người con, ngoài một người con riêng của thân phụ cô là nghệ sĩ Hữu Phước với người vợ không chính thức trước đó, khi ông còn là một giáo viên tiểu học. Một người em gái cô là Hương Thanh cũng hoạt động trong lãnh vực nghệ thuật, hiện đang cộng tác với nhạc sĩ Nguyễn Lê, nổi tiếng trong ngành dân nhạc tại Châu Âu. Thời gian Hương Lan mới mở mắt chào đời , gia đình cô ở trong một hoàn cảnh túng thiếu nên rất vất vả về mặt kinh tế. Lúc đó, thân phụ cô mới đi hát được vài năm, tiếng tăm chưa có là bao.

Khi lên 5 tuổi, Hương Lan đã lên sân khấu đoàn Thanh Minh-Thanh Nga với một vai phụ trong vở cải lương “Thiếu Phụ Nam Xương”. Đoàn Thanh Minh-Thanh Nga trong thời gian diễn vở cải lương này đã căng một một biểu ngữ lớn trước rạp, với hàng chữ "Vở tuồng có sự tham gia của thần đồng Hương Lan, ái nữ của nghệ sĩ Hữu Phước". Dù bước lên sân khấu lần đầu tiên, nhưng Hương Lan đã tỏ ra dạn dĩ...

Ngay sau đó, Hương Lan đã được những ký giả kịch trường của hầu hết các nhật báo cũng như tạp chí ở Sài Gòn mệnh danh là “Thần Đồng”. Sở dĩ cô không sử dụng tên thật làm nghệ danh vì thời gian cô bắt đầu đi hát đã có một nghệ sĩ cải lương tên Ngọc Ánh. Sau khi thân phụ cô hội ý với thi sĩ Kiên Giang Hà Huy Hà, đã đặt tên cho cô là Hương Lan với nguyên nhân như lời cô kể: “Cho nên ba em mới ngồi lại với ông soạn giả Kiên Giang nhà thơ Kiên Giang đó. Ông kia mới hỏi ông già em “trong nghệ sĩ mày thích người nào nhất? Thì ba em mới nói, dạ, em thích Út Bạch Lan với Thanh Hương. Thành ra ông Kiên Giang mới bảo, tao lấy tên 2 người này tao đặt cho con mày”

Hương Lan được chỉ dẫn vọng cổ bởi nhạc sĩ Sáu Tửng, thân phụ nhạc sĩ Huỳnh Anh. Thầy Sáu Tửng, khi đó sống chung với gia đình cô, đã có công chỉ dẫn nhiều cho cô về nhịp nhàng, trong khi thân phụ cô chỉ dẫn cách diễn trên sân khấu. Nhưng thật ra Hương Lan cho biết cô học thẳng trên sân khấu nhiều hơn là học ở bố. Nhưng ảnh hưởng quan trọng nhất cô thừa hưởng nơi người bố nổi danh là cách sắp chữ và lối hành văn bên ngành cải lương. do từng hành nghề giáo viên , nên Hữu Phước rất kỹ lưỡng về cách phát âm của người miền Nam.

Khi lên 9 tuổi, Hương Lan đã phải chứng kiến sự chia tay giữa bố mẹ vào năm 1965, với lý do đến từ “sự lả lướt của mấy ông nghệ sĩ, nên má em không thích”, theo lời cô kể. Từ đó, gia đình Hương Lan lâm vào tình trạng khó khăn nên cô phải đi hát phụ với bố để giúp gia đình. Thời gian này, Hương Lan càng lúc càng gây được nhiều chú ý nơi khán thính giả qua các vai trong những vở cải lương như Thầy Cai Tổng Bồi, Lan Và Điệp. Cũng như sau này là Đôi Mắt Người Xưa, Bóng Chim Tăm Cá, vv...

Lên 10 tuổi, Hương Lan bắt đầu chuyển qua Tân Nhạc, sau khi được nhạc sĩ Trúc Phương nhận ra khả năng của giọng hát cô, và nhất là trước đó cô rất thích tiếng hát của Hoàng Oanh: “Em chuyển qua tân nhạc là vì hồi xưa em mê chị Hoàng Oanh. Rồi em cứ ê a mỗi lần bài nào của chị Hoàng Oanh hát là em cứ hát. Mấy chú lại nhà chơi, như chú Trúc Phương lại nhà chơi. Ông ấy nói giọng nó tốt quá tại sao mày không cho nó hát tân nhạc?”

Thân phụ cô bằng lòng để sau đó nhạc sĩ Trúc Phương lại nhà dạy nhạc cho cô. Dù là một nghệ sĩ cải lương tên tuổi, nhưng Hữu Phước có một chủ trương rất cởi mở để cho rắng “Nghề nào cũng là nghề, cũng là sân khấu thôi”.

Thế là kể từ năm 66, Hương Lan bắt đầu chuyển qua tân nhạc qua hình ảnh một cô bé mặc váy đầm xòe trên những chương trình Đại Nhạc Hội Duy Ngọc tổ chức thường xuyên tại rạp Quốc Thanh. Với hai nhạc phẩm “tủ” đầu tiên là Những Đồi Hoa Sim và Ai Ra Xứ Huế, “Bé Hương Lan” đã gây nhiều ngạc nhiên cho khán giả. Đặc biệt sau đó, “Bé Hương Lan” đã được khán giả nhiệt liệt hoan nghênh mỗi khi xuất hiện cùng với bố trong vở “Lan Và Điệp” qua những đoạn tân cổ giao duyên. Hai năm sau, Hương Lan đã được mời ký hợp đồng với hãng đĩa Việt Nam để thu thanh những ca khúc tân nhạc cùng một số bản cải lương. Sau khi mãn hợp đồng với hãng đĩa Việt Nam vào năm 70, cô sang hợp tác với trung tâm băng nhạc Trường Sơn do nhạc sĩ Duy Khánh chủ trương trong hai năm. Trước khi về với Trường Sơn, Hương Lan đã bớt xuất hiện trên sân khấu để chỉ chú tâm theo đuổi việc học hành khi bắt đầu bước chân vào ngưỡng cửa trung học trường Nguyễn Bá Tòng. Nhưng vì quá đam mê nghệ thuật nên việc học vấn của Hương Lan đã chấm dứt rất sớm, khi cô mới học hết năm Đệ Ngũ...“Bố muốn em lấy cái bằng trung học mà em lấy không nổi. Em học tới năm đệ ngũ, năm lên đệ Tứ là em vọt rồi”

Và cũng kể từ năm 72, Hương Lan trở thành một ca sĩ tân nhạc độc lập, được mời thu thanh trên rất nhiều băng nhạc chung với nhiều nghệ sĩ khác, ngoài phần thỉnh thoảng vẫn thu một số băng cải lương. Cũng vào thời gian này, tiếng hát của “Bé Hương Lan” trở thành quen thuộc với những thính giả đài phát thanh, đặc biệt qua những chương trình ca nhạc của nhạc sĩ Châu Kỳ. Sở dĩ có một thời gian khá dài, Hương Lan vắng bóng trên sân khấu cải lương vì cô ở trong lứa tuổi cô cho là lỡ cỡ, “không đóng được vai đào và cũng không đóng được vai con nít”, như cô kể. Hương Lan chỉ trở lại với cải lương vào năm 73, khi được 17 tuổi.

Cuối năm 74, nhạc sĩ Ngọc Chánh thảo luận với cô để chuẩn bị thực hiện băng nhạc đầu tiên mang tên “Tiếng Hát Hương Lan” riêng cho cô trong bộ băng nhạc nổi tiếng Shotguns. Nhưng rất tiếc việc thực hiện đã không thành do biến cố tháng 4 năm 75.

Hương Lan lập gia đình với Chí Tâm vào năm 1976. Sau đó cô hoạt động trong lãnh vực cải lương hơn một năm với những buổi trình diễn tại Sài Gòn và các tỉnh qua một số soạn phẩm như Tình Yêu Và Bạo Chúa, Cây Sầu Riêng Trổ Bông, vv...

Vợ chồng Hương Lan - Chi Tâm sang Pháp vào năm 1978 với con trai đầu lòng tên Henri Dương Bảo Nhi để bắt đầu đi vào một giai đoạn mới trong cuộc sống cũng như trong sinh hoạt nghệ thuật...

Vợ chồng Hương Lan - Chí Tâm đã trải qua một thời gian rất chật vật trong những năm đầu tiên ở Pháp, là nơi nghệ sĩ Hữu Phước đã sang cư ngụ một năm trước đó, vào năm 1977. Hương Lan phải ở lại chờ Chí Tâm đi cùng, sau khi được chính phủ Việt Nam cho phép xuất cảnh, nên đã rời quê hương vào năm 78. Hai người cùng con trai đầu lòng cư ngụ ở Pontoise, vùng ngoại ô Paris, trong một căn phòng được chính phủ cấp. Để kiếm được miếng ăn, Hương Lan hàng ngày phải đáp xe lửa lên Paris để cuốn chả giò cho một công ty Việt Nam ở đây ròng rã suốt 8 tiếng. Được một thời gian, cô chuyển qua làm cho một hãng kẹo. chỉ hoạt động theo từng mùa trong năm như lễ Phục Sinh hay Giáng Sinh, Tết Dương Lịch, vv...

Một lần nữa, Hương Lan lại phải xoay qua chân thu ngân cho một siêu thị tại Paris. Thời gian này, hoạt động văn nghệ tại thủ đô nước Pháp còn yếu kém, tuy vậy Hương Lan “vẫn bị chụp mũ là Việt Cộng” bởi một số tổ chức mang tính cách chính trị, như lời cô nói. Lý do chỉ vì cô đã cộng tác với một đoàn văn nghệ đặt dưới sự chỉ đạo của chế độ mới cũng như hầu hết những nghệ sĩ còn ở lại Việt Nam sau tháng 4 năm 75. Hương Lan cho biết đến khi nhận thấy cô không hề dính líu đến đoàn văn nghệ của hội Sinh Viên Việt Kiều Yêu Nước ở Paris, sự chống đối mới không còn nhắm vào cô.

Song song với những công việc sinh nhai, Hương Lan bắt đầu đi hát vào những ngày cuối tuần từ năm 79 tại những phòng trà và nhà hàng ca nhạc ở Paris như Paradis D’Asie, Palais D’Argent, vv..cũng như những chương trình nhạc hội do nhà tổ chức Hải Phong thực hiện tại rạp Maubert. Trong khi đó, cô ngưng hẳn mọi hoạt động về cải lương vì không có môi trường. Còn Chí Tâm, sau một thời gian làm việc với công ty sơn mài Thành Lễ, đã kiếm được một việc làm tương đối ổn định ở công ty Thompson cho đến ngày sang Mỹ. Hai năm sau khi đến Pháp, cặp vợ chồng nghệ sĩ Hương Lan – Chí Tâm đi đến đổ vỡ vào ăm 1980, sau khi có thêm một con trai tên Patrick Dương Bảo Cang. Sự đổ vỡ cũng đến từ lý do Hương Lan cho là tính “nghệ sĩ bay bướm” của người phối ngẫu, nhưng sau khi chia tay, cả hai vẫn giữ cho nhau những cảm tình tốt đẹp:”Em với Chí Tâm lúc nào cũng quí nhau . Anh Chí Tâm bây giờ đã lập gia đình, có vợ bên Việt Nam qua . Tụi em vẫn thân nhau như anh em từ xưa tới giờ. Đối với tụi em, điều quan trọng nhất vẫn là tình đồng nghiệp”

Bây giờ nghĩ lại, Hương Lan cho rằng sự đổ vỡ đó đến từ sự thiếu chín chắn của cả hai trong lứa tuổi còn trẻ: ”Thật sự mà nói thì cả hai lúc đó còn trẻ quá . Chí Tâm cũng còn trẻ. Em cũng còn trẻ. Chí Tâm có những việc làm không suy nghĩ và cái trẻ của em thì cũng không có thể tha thứ . Chứ đặt vào trường hợp bây giờ thì chắc là không đến nỗi" Năm 1984, Hương Lan xuất hiện lần đầu tiên trên chương trình video Paris By Night với nhạc phẩm Ngày về của Hoàng Giác. Rồi tiếp đó là những nhạc phẩm tình ca quê hương như Còn thương rau đắng mọc sau hè, Em đi trên cỏ non, Chiếc áo bà ba, Điệu buồn phương Nam...

Hương Lan & Con trai
Năm 1985, Hương Lan đưa hai con sang Mỹ để tiến hành thủ tục cư trú do Mẹ cô sang đây từ năm 75 bảo lãnh. Và đến năm sau, cô được chính thức cư ngụ tại Hoa Kỳ cùng với 2 con trai.

Cũng trong năm 86, cô quen biết với người chồng hiện nay là Đặng Quốc Toản trong buổi tiệc mừng sinh nhật của Elvis Phương vào tháng 2 . Họ chính thức thành hôn về mặt pháp lý vào tháng 12 năm 1988. Sau đó Hương Lan theo học đạo Công Giáo để đến năm 89, cô cùng với Đặng Quốc Toản tổ chức lễ cưới tại nhà thờ thuộc thành phố Anaheim, miền nam California. Chồng cô người miền Bắc, sinh năm 1946, từng phục vụ trong quân đội Việt Nam Cộng Hoà trong những đơn vị tác chiến từ sau biến cố Mậu Thân cho đến tháng 4 năm 75. Đối với Hương Lan, Toản “là một người đàn ông rất là rộng lượng và rất là hiểu biết và là một người có kiến thức rất rộng”. Ngoài ra Toản cũng là người Hương Lan coi như điểm tựa của cuộc đời mình, khi phải đương đầu với những khó khăn, cụ thể là những sự chống đối cô gặp phải sau này” em nhờ vào anh Toản thì em mới có được sự vững chắc và và coi như là em cảm thấy mình không bị tổn thương, không bị khổ sở. Trong những lúc bị dồn dập thì anh Toản là một người bao giờ cũng bên cạnh an ủi và che chở cho em”

Hương Lan trở về Việt Nam lần đầu tiên vào năm 1994 cùng với những nghệ sĩ hải ngoại Quốc Anh, Đức Huy và Thảo My, theo lời mời của một công ty điện toán Úc nhằm tổ chức những chương trình văn nghệ để quảng cáo cho những sản phẩm của công ty này với mục đích đưa những sản phẩm đó vào thị trường Việt Nam. Cô nghĩ rằng niềm ao ước được trở lại hát ở quê hương có cơ hội thành hình vì cho là “dù sao cũng có cả một kỷ niệm, cả một tuổi thơ ở Việt Nam” như cô tâm sự. Nhưng thực tế Hương Lan đã gặp nhiều khó khăn vì không được cơ quan thẩm quyền về văn hoá trong nước cho phép trình diễn trước khán giả, ngoài việc cho phép cô thu băng đĩa hoặc video. Hương Lan vẫn không nản chí để năm sau quay trở lại Việt Nam tiếp tục xin phép để được hát trên sân khấu, nhưng một lần nữa cô chỉ nhận được sự từ chối. Mãi đến năm 1996, Hương Lan mới được phép trình diễn trước khán giả tại quê nhà sau khi cô cho là nhờ ở “thiện chí phục vụ khán giả và niềm ước mơ tầm thường của mình" được nhận biết. Sau khi trở ra hải ngoại, Hương Lan đã phải đương đầu với những sự khó khăn khác là sự chống đối mạnh mẽ quyết định về hát tại Việt Nam của cô. Cô đã lên tiếng phân trần với dư luận tại hải ngoại, nói thật tất cả về những khó khăn gặp phải ở trong nước, nhưng hầu như không mấy được để ý.

Hương Lan đã tỏ ra chán nản khi tuyên bố là phải chi cô về được đón tiếp và được hát rầm rộ thì không nói làm gì. Nhưng đằng này phải qua bao nhiêu khó khăn mới được hát mà vẫn bị chống đối . Tuy vậy, Hương Lan đã tỏ ra thông cảm với dư luận chống đối và kết án cô mà cô cho rằng chỉ có một số nào đó: ”vợ chồng em cũng có nói chuyện với nhau. Mình cũng phải hiểu . Ở đậy mà đi tìm sự tự do thì có biết bao nhiêu là mất mát , cũng đánh đổi biết bao sự mất mát. Thành ra điều người ta chống mình không thể nào mình nói là anh chống không đúng, hay là anh đừng nên chống. Điều đó mình không nói được”.

Hương Lan còn nhấn mạnh nơi quan niệm luôn tôn trọng tự do của cô ” Điều thứ nhất là mình phải tôn trọng sự tự do . Chỉ có điều đáng buồn là em tôn trọng sự tự do của người ta, mà người ta không tôn trọng sự tự do của em.”

Hơn nữa, cô cũng luôn tôn trọng lý do của những người chống đối: “Mình đang ở xứ Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ là xứ tự do nhất thế giới. Em tôn trọng chuyện người ta chống đối . Em tôn trọng sự khó khăn của những người vượït biển , không bao giờ họ đồng ý cho ai về Việt Nam. Ngay cả gia đình họ, chứ đừng nói mình. Người ta cũng có lý của người ta . Và cái điều người ta làm cũng có cái đúng của họ”. Và cô còn nói thêm:”Đối với sự mất mát của họ, đối với sự họ đánh đổi sự tự do , bằng cả cái sự sống của họ để tìm tự do thì điều họ làmkhông thể nào sai được”

Hương Lan cho là cô đang ở trong những ngày tháng cuối của cuộc đời ca hát, mặc dù tuổi cô vẫn còn tương đối trẻ ”nhưng thời gian đứng trên sân khấu của em lâu quá. Từ năm em 5 tuổi , năm nay em 48 tuổi, tất nhiên em đã đứng 43 năm trên sân khấu rồi. Em thì em không nghĩ là em không đứng trên sân khấu lâu đâu . Cả hai vợ chồng em đều đồng ý với nhau điều đó”

Hương Lan nghĩ là cô sẽ từ giã sân khấu trong vài năm nữa ”chứ em không nghĩ là em đeo đuổi tới 5, 6 chục tuổi hay đến ngày chết trên sân khấu như một vài người đã tuyên bố ”. Do đó trong những ngày tháng còn lại, cô “chỉ mong được về Việt Nam và hát cho những người dân bình dị nghe những tình ca về quê hương xứ sở”, như đã trả lời cuộc phỏng vấn của một tờ báo trong nước. Cô đã dùng tiếng hát của mình để nuôi sống gia đình và chính bản thân, với nhưữg năm tháng còn lại, cô mong muốn dùng tiếng hát của mình vào những công tác từ thiện từng theo đuổi nhiều năm nay :”để cảm thấy giọng hát của mình không phải chỉ để kiếm cơm mà phải làm gì cho có ý nghĩa trước ngày rời sân khấu”

Hiện nay Hương Lan là hội viên danh dự của Hội Những Bệnh Nhân Nghèo ở Sài Gòn. Trong những năm qua cô đã đứng ra tổ chức những chương trình ca nhạc lấy tên là “Đêm Hương Lan Với Người Nghèo Của Tỉnh Nhà”ở tại Cà Mau (2 đêm), Bạc Liêu (2 đêm), Cần Thơ (1 đêm ), Sóc Trăng (1 đêm), Bình Phước (1 đêm) và 1 đêm ở Sài Gòn. Tất cả tiền lời của những lần tổ chức đó, cô đã trao cho Hội Những Bệnh Nhân Nghèo để dùng vào việc chữa trị cần thiết. Ngoài ra cô cũng đã thực hiện một đêm hát ở Phú Yên để gây quĩ cho các trẻ em tàn tật và một chương trình Cây Mùa Xuân cho trẻ em nghèo ở Bình Phước là noi vợ chồng cô có một trang trại rộng 13 mẫu tây, trong đó có một vườn trái cây gồm xoài, nhãn, mãng cầu, sầu riêng, chôm chôm, vv...và 2 ao nuôi cá, mỗi ao rộng gần 2000 m vuông. Cô dự định sẽ nuôi cá rô và một ít cá trê là loại cá cô rất thích làm món chiên chấm nước mắm gừng. Đó là chưa kể một đàn gà hàng trăm con.

Ngoài những chương trình có mục đích từ thiện, Hương Lan không đi hát hàng đêm tại các tụ điểm. Cô thỉnh thoảng xuất hiện trong các chương trình ca nhạc ở phòng trà Tiếng Tơ Đồng, Em Và Tôi, vv...cùng các chương trình như Thoáng Sài Gòn hoặc Duyên Dáng Việt Nam hay những chương trình văn nghệ tổ chức bởi công ty quảng cáo có tên là Babi mà cô hợp tác. Từ năm 2003, Hương Lan đã chính thức quay về với sân khấu cải lương trong vở Hoa Đồng Cỏ Nội của đoàn Trần Hữu Trang, diễn tại rạp Hưng Đạo, trong khi đã thu thanh rất nhiều cổ nhạc trên những chương trình video.

“Là nghệ sĩ thì ở nơi đâu, trong hoàn cảnh nào, chế độ nào, chúng em cũng vẫn là nghệ sĩ. Mà nghệ sĩ luôn luôn mong đón nhận tình thương và sự mến mộ của khán giả khắp nơi, mọi tầng lớp trong xã hội. Chúng em không thể chọn lựa khán giả, giầu, nghèo, vv…Mà mỗi một người khán giả thương mến mình đều là những người chúng em phục vụ một cách chân tình và nồng nhiệt”. Hương Lan hiện chỉ tâm niệm một điều là sẽ cố gắng nhiều hơn trong những ngày còn đứng trên sân khấu, trước khi giảm bớt những hoạt động nghệ thuật của mình để sống một cuộc sống bình thường và nhất là để luôn chú trọng đến những công tác từ thiện.

****
Dưới đây là bài phỏng vấn trực tiếp này hồi năm 2006, trước show "Tạ ơn người, tạ ơn đời", Hương Lan đã trả lời nhiều câu hỏi trong đó có thể có những thắc mắc từ lâu của nhiều người...
------

* Chị Hương Lan thân mến, Dung rất thích giọng ca của chị. Dung xin được hỏi chị hiện giờ đinh cư ở đâu? và chị được tất cả mấy cháu. Xin chúc chị luôn trẻ đẹp mãi mãi. Ngoc Dung (Dung Nguyen - Virginia USA)

-Cảm ơn Dung! Hiện giờ chị đang định cư tại Westminster, California. Chị có 2 người con trai đã lớn và cậu lớn đã có gia đình, còn cậu út đang ở chung với anh chị. Cảm ơn tình cảm em đã dành cho chị!

* Chào chị Hương Lan chị có được giọng hát mượt mà và say đắm lòng người vậy bí quyết nào đã giúp chị có được giọng hát như vậy? Chị vẫn đi đi về về giữa Việt Nam và Mỹ vậy chị thấy chỗ nào chị cảm thấy thích hơn? Một thính giả ái mộ chị (HOANG DINH HIEN - BINHTHUAN VIETNAM)

- Cám ơn em! Chị nghĩ bí quyết để giữ giọng hát của chị trước tiên phải giữ gìn sức khỏe, giấc ngủ rất quan trọng cho tiếng hát. Trước khi thu băng hoặc đi hát phải có một giấc ngủ thật thoải mái thì khi đứng trên sân khấu mới có sự tự tin. Hàng năm chị vẫn sắp xếp về VN ít nhất là 2 lần. Về khán giả thì chị nghĩ không riêng gì VN hay Mỹ mà trên tòan thế giới, nơi nào khán giả yêu thích mình thì đó là khán giả của mình. Và người nghệ sĩ có bổn phận làm vui lòng khán giả.

* Chị có bao nhiêu anh chị em trong gia đình và có ai theo nghề ca hát giống chị không? (WINNIE BUI - GARDEN GROVE. ORANGE COUNTY)

- Hi Winnie! Chị có... 10 người em, 7 người bên Pháp và 3 người bên Mỹ, có trai có gái. Có một người em theo nghề là Hương Thanh hiện đang hoạt động văn nghệ tại Pháp, cùng đi hát với nhạc sĩ Nguyễn Lê.

* Chị Hương Lan ơi có phải chị và ca sĩ Elvis Phương bị VN lấy nhà cửa ở Làng Việt Kiều ở VN, nên chị phải trở qua Mỹ có đúng không? Một vài tờ báo đã nói như vậy, nên mình muốn biết sự thật thôi. Xin người Việt đừng xóa câu hỏi của tôi. Tôi biết có nhiều người cũng có cùng thắc mắc như vậy. Cám ơn giọng hát ngọt ngào của chị đã cống hiến cho đời. (Le Chi - Houston)

- Hi Le Chi! Cám ơn câu hỏi của em! Chị và anh Elvis Phương có ở chung một xóm Làng Việt Kiều An Phú Đông. Đó chỉ là tin đồn nhảm. Gia đình anh chị Elvis Phương hiện đang ở An Phú Đông. Chị cũng có 1 căn nhà nhỏ trong khu An Phú Đông để thỉnh thỏang về VN chị ở tại đó. Cám ơn sự lo lắng của em đã dành cho chị và anh Elvis Phương!

* Toi da tung nghe cuoc phong van cua anh Hoang Trong Thuy
voi HL tren dai truyen hinh VN o LA cach day vai ba nam, anh HTT hoi tai sao hien nay HL it xuat hien hat cho cong dong VN o hai ngoai, thi HL da tra loi la khong muon hat cho nhung sinh hoat cong dong, vi sau do la ho (y am chi ban to chuc) lai to chuc xin tien (mot hinh thuc lac quyen thoi).HL nghi sao ve cau noi nay. (TN - San Jose)

- Chào TN! Cuộc pv của HL với Hòang Trọng Thụy, HL không trả lời là không thích hát cho cộng đồng vì đến giờ phút này HL vẫn góp mặt trong những sinh hoạt của cộng đồng tại đây. Tuy nhiên, HL không thích có mặt vào những chương trình nặng về chính trị, vì HL nghĩ người nghệ sĩ chỉ thích hợp với những chương trình mang tính chất nghệ thuật, chứ không hợp với chính trị.

* Toi da tung dươc Ba Me dua di xem Dai Nhac Hoi dươc to chuc hang tuan tai Rap hat ' Thanh Binh ' dương Pham Ngu Lao ( Quan 2 trươc nam 1975 )..Luc do Toi con be va dươc nghe Khan Gia ' Ngươi Lon ' goi Hương Lan la Than Dong.Khi tro thanh 1 Si Quan Biet Dong Quan va cho mai den bay gio ..Luc nao Toi cung rat men giong hat HƯƠNG LAN va dac biet la qua bai hat ' MUA DEM NGOAI O '. Than gui den HƯƠNG LAN nhung loi chuc chan thanh va tot dep nhat (Dzương Bui - Bridgeport , Connecticut)

- Chào Dzương! Bây giờ mỗi khi hát lại bài hát Mưa Đêm Ngoại Ô, HL vẫn nhớ rất nhiều kỷ niệm và nhớ tới VN ngày xưa, nhất là mỗi tuần được đi hát đại nhạc hội với Ba của HL. Cám ơn anh đã giữ lòng ái mộ HL lâu như thế. Thân mến!

* Hei. Chi Hương Lan. em là người rất thích nghe nhạc của chị, từ xưa đến nay. Nhưng theo em thì lúc này hình như là chị về VN trình diễn hơi nhiều phái không, và là do nguyên do nào chị lại trình diễn tại VN vậy chi Hương Lan. (maria nguyen - nauy)

- Cám ơn em đã ái mộ giọng hát chị! Những năm trước chị về VN thường vì có quay video cải lương. Nhưng từ 3 năm nay ít đi vì không còn quay video cải lương mà chị chỉ về để làm những chương trình từ thiện, thỉnh thỏang mới hát cho chương trình Duyên Dáng VN vì đây là chương trình ở VN mà chị thích nhất.

* Hu*o*ng Lan co' ddi.nh ra DVD chu*o*ng tri`nh Ta. O*n DDo*`i, Ta. O*n Ngu*o*`i dde^? ky? nie^.m cho mi`nh va` cho nhu*~ng kha'n gia? muo^'n mua kho^ng? (Hue Le-Southern CA)

- Hue mến! Trong chương trình 11/25 'Tạ Ơn Đời, Tạ Ơn Người', HL có quay hình lưu niệm, nhưng nếu hình ảnh đẹp thì mới cho trình làng, còn xấu thì... cất luôn làm kỷ niệm trong gia đình vậy. Chị có đi xem không? Ủng hộ HL chứ ha!

* Cháu HL thương, Bác muốn biết dịa chỉ nhà hàng của Cháu ở VN để Bác có thể đến ăn trong chuyến Bác về chơi vào dịp Tết nầy. Cháu có thể liên lạc với Bác qua địa chỉ email của Bác. 2 Cậu con trai của Cháu đã lập gia đình chưa ? Bác thương Cháu thật nhiều. Bác Phú

-] Chào bác! Cháu có hùn với một người bạn mở quán ăn Vạn Long Quán tại quận Bình Thạnh, nhưng hiện thời đã hết hợp đồng mà vẫn chưa tìm được chỗ mới. Bác cứ đến Vạn Long Quán 1 ở đường Vũ Tùng, gần chợ Bà Chiểu, nơi đó món ăn rất ngon và giá phải chăng. Cậu con lớn của cháu đã có gia đình, hiện thời cậu trai út còn ở với cháu tại Cali. Cám ơn sự quan tâm của bác! Thương kính!

* Chào Cô Hương Lan, chúc Cô có nhiều sức khỏe. cháu nghe người ta kể là Cô và chú Elvis Phương đã tham gia hát một chương trình mừng ngày 30/4 lúc cô vừa trở về VN cách nay mấy năm. Điều đó có thật không vậy cô? Chuyện một ca sĩ đi hát ở khắp nới phục vụ cho khán giả là chuyện bình thường, nhưng sao lại hát cho chương trình 30/4 thì cháu không thể hiểu. Chúc tiếng hát của cô ngọt ngào mãi. Mi

- HL xin trả lời ngắn gọn: 10 năm nay, HL từng đi về VN rất nhiều lần nhưng chưa bao giờ tham gia chương trình 30-4 tại VN.

* Hi chị Hương Lan, chị qua lại USA và VN thường xuyên quá chắc chị vui lăm? Ngoài làm ăn ở VN và chị còn có ai bà con thân thiết hoặc bà con xa gì không? Nếu có chị có liên lạc với những người bà con đó không dù là bà con xa?

- Hi Tuấn, HL vẫn thường xuyên ở Cali, hàng năm về VN từ 2 đến 3 lần. HL có 1 căn nhà và miếng đất nho nhỏ để lo tuổi già... Bà con HL còn rất nhiều ở Sóc Trăng - Bạc Liêu, mỗi lần về đều được đi thăm.

* Thân chào chị Hương Lan, trước hết tôi là người ái mộ tài nghệ của chị từ hon 40 năm qua, tôi sống tại Ấu Châu đã 28 năm, nay có dịp cám ơn chị, vì giọng ca quá hay có một không hai của chị, với những lời ca tình tự quê hương mà chị hát đã nhắc nhở cho tôi dù có đi xa quê hương bao lâu mình vẫn là người VN cám ơn chị. Chúc chị nhiều tốt đẹp, mong chị có dịp qua Đức Dusseldorf hát.

- Thân chào Hòang Thanh! Cảm ơn anh! HL cũng đã từng sống ở Âu Châu 8 năm, thỉnh thỏang cũng đi hát ở bên Đức. Mấy năm nay thời tiết thay đổi, thấy lạnh quá không dám đi nữa. Cám ơn anh đã ái mộ HL! Dù trong bất cứ hòan cảnh nào, còn được đứng trên sân khấu thì HL cũng chỉ yêu nhạc quê hương mà thôi, vì dù ở hòan cảnh nào mình cũng là người VN, phải không anh? Thân!

* Ngày xưa tôi mê.. bé Hương Lan; Đại nhạc hội mới sáng chủ nhật ở rạp Quốc Thanh, ngày nay vẫn còn mê những bản nhạc dân ca nam bô;... Tôi muốn hỏi! tại sao mối tình đẹp giữa Hương Lan và... Chí tâm phải chia xa!!! hiện tại đang sống ở VN, hay ở Mỹ??? thân chào!

- Hi Tony! Cám ơn lòng ái mộ đã dành cho 'bé' HL! Chuyện gia đình giữa HL và Chí Tâm rất khó mà trả lời. Nhưng có lẽ chia tay phần lớn là vì còn quá trẻ nên sự suy nghĩ không chính chắn. Bây giờ thì đã xa xưa rồi và xem nhau như anh em, điều đó cũng tốt thôi, vì ngoài tình gia đình còn tình đồng nghiệp. HL rất quý anh Chí Tâm.

* Xin chúc gia đình Hương Lan mạnh khỏe. Hương Lan hát tân nhạc rất là tuyệt và cổ nhạc thì cũng rất là 'mùi'. Tôi rất mê Hương Lan hát bài vọng cô: 'Mẹ đây con'. CD tân nhạc của Hương lan thì dễ tìm mua, còn CD cổ nhạc của Hương Lan và nghệ sĩ Hữu Phước thì không biết tìm mua ở đâu? Hương Lan có thể cho chị biết được không? Chị ao ước một ngày nào đó, chị sẽ đuợc nghe Hương Lan hát bài vọng cổ 'Co ban den hoa giay' mà chị rật thích từ xa xưa. (Ngoc Anh - France)

- Cám ơn Ngọc Anh! Tân nhạc và cổ nhạc, cả 2 bộ môn HL đều rất mê. CD của HL thường thường được bán ở TT Thúy Nga. Chị có thể tìm mua ở TT Thúy Nga ở Paris quận 13. HL cố gắng sẽ tìm cơ hội để hát bài Cô Bán Đèn Hoa Giấy. Chị đón đợi nhé! Cám ơn chị!

* Chị Hương Lan ơi! khỏe không? Em rất thích giọng hát của chị - CD - DVD và cả đĩa Karaoke, Toàn là của chị thôi. Em xin hỏi về đời tư của chị được heng! - Nghệ sĩ Ngọc Giàu có phải mẹ chị không? - 2 cậu trai, con chị với Chí Tâm phải không? Em thương chúc chị luôn vui - khoe - hạnh phúc - và nhất là luôn gập may mắn và thành công trong sự nghiệp, đời tư chị nha. (Thai Minh - Deutschland)

- Chào Thái Minh! Cảm ơn Thái Minh thật nhiều! Để trả lời câu hỏi của Thái Minh. Nữ nghệ sĩ Ngọc Giàu là mẹ đỡ đầu trên sân khấu, người đã từng dạy chị hát, chứ không phải mẹ ruột. Chị có 2 cậu con trai, là con của nghệ sĩ Chí Tâm. Cám ơn em đã lưu tâm đến chị!

* Chị Hương Lan mến, trước hết em xin chào chị và chú chị sức khỏe dồi dào. Em là người ái mộ chị hơn 20 năm qua, em rất thích hát và đã có học luyện ca với thầy Duy Khánh. Em xin được biết ý kiến của chị xem mình có triển vọng thành ca sĩ hay khong? em xin thành thật cám ơn chị nhiều. và chúc chị mãi mãi thành công. Em Trí 562-506-5484 ( Tri La - Long Beach, CA)

- Tri mến! Cảm ơn em đã ái mộ chị hơn 20 năm qua , lâu quá! Chị nghĩ nếu em thích hát thì nên hát vào cassette và gửi cho các trung tâm xem, có khi mình lại gặp may mắn chăng? Chúc em sẽ được như ý nguyện. 11/25 có show của chị tại La Mirada. Em có đi xem không? Nếu có, hẹn gặp nhau ở đó.

* Hương Lan mến! Hiện có một nhận xét rằng Hương Lan ca rất ngọt ngào cả tân lẫn cổ nhạc. Hiền rất yêu mến Hương Lan. xin hỏi: hiện nay Hương Lan yêu ai nhất? chồng? người yêu? người ấy là ai mà có phước qua vậy? Lời khuyên: Hiền mong ước Hương Lan suốt đời trung thành với khán giả, trao dồi nghệ nghiệp để xứng đáng là một ca sĩ hàng đầu và không phụ lòng yêu mến của mọi người. Cám ơn Hương Lan Nhiều. Chúc Hương Lan luôn thành công và đẹp hoài. Hiền
(Nguyen Huu Hien - Washington DC)

- Hữu Hiền mến, cám ơn lòng yêu mến của Hiền đã dành cho HL, haha... Trả lời Hiền nhé: ngoài chuyện yêu sân khấu, HL yêu nhất là con và chồng vì cha mẹ thì mất hết rồi. À quên, yêu khán giả nữa chứ Trả lời vậy được chưa? Haha...

* 1. Tôi rất mê giong hát tân/cổ nhạc của HL. Giọng ca trong, rõ, mạnh, và tình cảm. Khi nào có CD mới
của HL?
2. Xin HL cho biết tình cảnh gia đình của HL.
3. HL có Web site riêng không? (Bich Khue - Florida)

- Cám ơn lòng ái mộ của Bích Khuê dành cho HL! HL vừa thực hiện xong 1 DVD cải lương vở tuồng Lá Sầu Riêng và 1 CD tân cổ mới TT Thúy Nga sẽ phát hành nay mai. Còn CD tân nhạc, bận quá vẫn chưa làm xong. Hi vọng sẽ trình làng năm tới. Bích Khuê đón chờ nhé!

* Chị Hương Lan ơi, chị hát nhạc Dân Ca rất hay và ca cỗ nhạc nữa. Có phải chị có 2 quán ăn ở Sài Gòn không? Thức ăn ở đó rất ngon. Loan và bạn bè đã từng ăn ở đó, nhưng không nhớ tên quán là gì. Chị có thể cho biết tên quán của chị để quảng cáo cho bạn bè. Chú chị luôn thành công trong mọi lĩnh vực. (Loan Tran - Pleasant Hill, CA)

- Loan mến, HL có hùn với người bạn mở một quán ăn tên Vạn Long Quán 2 ở Bình Thạnh, nhưng bây giờ chỉ còn quán 1 vì quán 2 đã hết hợp đồng. Loan và bạn bè có thể đến quán Vạn Long Quán 1, đường Vũ Tùng gần chợ Bà Chiểu, nấu ăn rất ngon và giá rất tốt. Cám ơn bạn nhé!

* Tôi nhớ hoài 1 câu vọng cổ trong bài tân cổ giao duyên 'Lan' mà Hương Lan đã hát trong lúc điều khiển 1 chương trình Paris By Night (cùng với La Thoại Tân), tôi tìm mua CD nào có HLan hát bài đó mà không có, HLan vui lòng cho biết là cô có thâu bài này trong CD nào của mình từ trước tới nay không. Mến chúc H Lan luôn thành công trên con đường nghệ thuật . (Khanh - California)

- Có lẽ Khanh tìm mua trong TT Thúy Nga hay TT của Chí Tâm thì đầy đủ các CD này. Cám ơn lòng ái mộ và câu chúc thành công của Khanh! Cám ơn nhiều!

* Chào chị Hương Lan , chị nghĩ gì về việc khán giả hiện nay bị bội thực show ca nhạc , chị có tự tin về show sắp tới của chị sẽ được thành công không? Dù sao cũng cầu chúc Đêm Hương Lan thành công nhé. (Quỳnh - Mỹ)

- Hi Quỳnh, khi chuẩn bị tổ chức show này, HL không nghĩ rằng bị 'đụng show' nhiều như thế. Nhưng chương trình đã lên khuôn thì bây giờ mình cố gắng hết sức mình và hi vọng khán giả yêu mến mình sẽ đến với mình trong đêm 11/25 đó. Để thực hiện chương trình này, HL đã ấp ủ từ nhiều năm qua, nếu chờ đợi thì biết đến bao giờ? Thôi thì cố gắng lo sân khấu cho hay, còn chuyện khán giả đông hay không thì tới đâu hay tới đó. HL chỉ biết lo sân khấu cho thật hay mà thôi.

****
Tình cha con giữa nghệ sĩ Hữu Phước và ca sĩ Hương Lan đã được nâng lên thành một biểu tượng đẹp của sự tiếp nối truyền thống sân khấu từ đời này tới đời sau. Nếu Hữu Phước là một tên tuổi sáng chói trong thập niên 50-70, và người con gái của ông, ca sĩ Hương Lan vẫn được xem là giọng hát chuẩn mực, ngọt ngào nhất của làng ca cổ/tân nhạc của cả trong lẫn ngoài nước. Sắp tới, ngày thứ Bảy, 25 tháng 11, 2006, tại rạp La Mirada, ca sĩ Hương Lan sẽ kỷ niệm 45 năm hoạt động sân khấu của mình. Dưới đây là tâm tình và kỷ niệm của Hương Lan về cha mình, nghệ sĩ Hữu Phước.

* Vào ngày thứ Bảy, 25 tháng 11, chị Hương Lan sẽ có một chương trình kỷ niệm 45 năm Tạ ơn đời, Tạ ơn người. Chị cho biết lý do tại sao chị chọn chủ đề là Tạ ơn đời, Tạ ơn người mà tổ chức ngay vào dịp lễ Thankgiving?
- Tôi chọn ngay mùa lễ Thankgiving để làm đêm Tạ ơn đời, Tạ ơn người do tấm lòng của tôi trước hết là cảm ơn thượng đế, cảm ơn cha mẹ, cám ơn tất cả những thân hữu bạn bè và quan trọng nhất là cảm ơn khán giả đã dành tình thương, đã ái mộ mình và đã nuôi dưỡng mình cho tới ngày hôm nay.

* Trong chương trình của chị sẽ có một phần tưởng niệm nghệ sĩ Hữu Phước, chị cho biết chi tiết sẽ như thế nào?
- Tại vì ông Cụ mất đột ngột quá. Trong gia đình không kịp để tổ chức một chương trình để mà vinh danh ông Cụ trong thời gian đã có quá nhiều gắn bó với sân khấu. Tôi muốn lợi dụng trong đêm này, trước khi vào chương trình của mình, tôi sẽ dành một khoảng thời gian để nói lời cảm ơn Cha, tại vì Cha đã truyền cho tôi một nghề, cho tôi được tên tuổi ngày hôm nay. Tôi muốn nhắc tới ông Cụ và chiếu lại những hình đẹp của ông Cụ trong thời gian trên sân khấu cùng diễn xuất với những nghệ sĩ nổi tiếng đương thời. Cũng là dịp để khán giả coi lại những hình ảnh và nhớ tới nghệ sĩ Hữu Phước.

* Chị có cảm nhận về nghệ sĩ Hữu Phước như thế nào?
- Tôi rất là hãnh diện về tên tuổi của ông Cụ. Nghệ sĩ Hữu Phước là một giọng ca sáng giá nhất của miền Nam vào thời đó. Tôi luôn luôn hãnh diện có người Cha đã sở hữu một giọng hát quá đặc biệt như vậy. Tôi cũng rất hãnh diện về tình cảm của ông Cụ đối với mọi người cũng như mọi người đối với ông Cụ. Lúc lớn lên, tôi luôn nhìn thấy Ba tôi là một người nghệ sĩ có một tấm lòng rất là tốt với anh em, với đồng nghiệp, với bạn bè. Tôi luôn luôn yêu quí và rất hãnh diện về Ba của mình.

* Nghệ sĩ Hữu Phước đã đưa chị đến với sân khấu cải lương rất là sớm. Có lẽ nào ông yêu quí cải lương và tặng con gái cho sân khấu cải lương sớm dữ vậy sao?
- Hồi đó, tôi nghe Mẹ tôi kể lại là đêm nào Mẹ tôi cũng theo Ba tôi đến sân khấu để lo cho Ba tôi, lúc mà Ba tôi hát. Lúc có bầu tôi, Mẹ tôi cũng hằng đêm ở đằng rạp hát, khi sanh tôi ra, cũng suốt ngày đi theo Ba tôi, có lẽ tôi bị ảnh hưởng cải lương từ khi còn ở trong bụng mẹ (cười). Khi tôi lớn lên, Ba tôi có nuôi ông thầy đờn ở trong nhà. Lúc đó, tôi mới bập bẹ biết nói thôi, ông thầy đã dạy ca rồi. Thành ra, khi bước lên sân khấu, Ba tôi nói là tôi hông có ngượng nghịu gì hết. Từ khi là một đứa con nít, tập ca, là tôi đã mê từ đó luôn, từ nhỏ. Ông thầy đờn dạy ca lúc đó tôi còn chưa đi học chữ nữa, chưa biết gì hết, chưa có được đi tới trường. Lúc đó, tôi mới có 4 tuổi thôi, đâu có đi tới trường học được. Ở nhà mà đã biết ca, biết nhịp nhàng, biết đủ hết. Một ông thầy ở trong nhà luôn, đó là ông Sáu Tửng, là Ba của Nhạc sĩ Huỳnh Anh với lại cô Bạch Huệ. Ông thầy dạy tôi cho tới khi tôi lớn lên, được bà Nội dẫn đi ca tài tử bar Lệ Liễu, mấy quán ca tài tử. Sau đó, bà bầu của đoàn Thanh Minh Thanh Nga là bà Thơ, bà Ngoại Thơ đã cho tôi vô trong đoàn và hát tuồng đầu tiên, đóng vai em của cô Lan, bé Xuân, đi trao thơ của cậu Điệp, cho cô Lan. Lúc đó, lần đầu tiên bước lên sân khấu, nhỏ xíu, phải đóng thêm một cái bục cao mới thòng dây kéo micro tới để mà hát, đó là vở tuồng đầu tiên. Sau tới là vở tuồng Thiếu Phụ Nam Xương. Đến năm 1961, tôi bắt đầu thâu dĩa tuồng Thiếu Phụ Nam Xương. Từ đó có tên là thần đồng Hương Lan.

* Những vai diễn của nghệ sĩ Hữu Phước trên sân khấu, đối với chị, vai nào để lại ấn tượng nhiều nhất?
- Về phần khán giả có cái nhìn và cảm tình với Ba tôi, vai mà để đời của ông là cậu Tư Kiên, trong tuồng Con gái chị Hằng. Đó là vai diễn để đời vì chưa ai có thể thay thế được vai tuồng đó của ông trên sân khấu. Cho tới bây giờ, hát cho đúng nghĩa, đúng chất như ông Cụ hát, chưa có ai hết. Vở tuồng Con gái chị Hằng, coi như là đi vô lịch sử. Nói tới Con Gái Chị Hằng là người ta nói đến cậu Tư Kiên là nói tới Hữu Phước, chỉ có Hữu Phước thôi. Trong vở tuồng đó, cậu Tư Kiên là ông lái heo. Ba tôi đóng rất hay. Còn phần của tôi, phải nói là tôi thần tượng ông già lắm, ông già đóng vai gì tôi cũng mê lắm. Mỗi một vai diễn của ông, có một cá tính và phong cách rất là đặc biệt.

* Nghệ sĩ Hữu Phước trong những vai diễn có sự đặc biệt như thế nào?
- Ba tôi có tài là ông đóng được nhiều vai, làm nổi bật nhân vật, trong nhiều giai đoạn. Ông đóng vai độc cũng rất là độc tham hiểm, mà đóng vai mùi cũng rất là thương, các vai đều hay cả. Tôi còn nhớ tuồng Tấm lòng của biển, ông lớn tuổi hơn cô Thanh Nga, nhưng ông đóng vai em trai, tánh tình rất là lóc chóc, của Thanh Nga. Trên sân khấu, khi ông xuất hiện, sẽ nhìn thấy ngay là người em trai lấc ca lấc cấc của Thanh Nga liền, không thấy ông lớn tuổi hơn, Ông đóng vai nào ra vai đó, làm nổi bật vai trò đó lên. Đó là điểm rất đặc biệt của ông. Có những người chỉ đóng được vai độc, kép độc, rất là hay nhưng mà qua tới vai kép mùi đóng không được hoặc là ca không được, chỉ hát những bài bản. Phong cách diễn phải mạnh mới diễn được vai kép độc, phải có giọng hát rất ngọt ngào mới ca được vai kép mùi. Mà ông lại có giọng hát rất là ngọt ngào, tôi mê nhất là giọng hát của ông.

* Diễn viên của cải lương cần phải có cả hai điều kiện đó là ca và diễn, mới có nổi bật tên tuổi, nghệ sĩ Hữu Phước có cả hai điều trên không?
- Về ngoại hình, nếu mà nói về kép đẹp trai, phải nói tới nghệ sĩ Thành Được, kép đẹp nhất của sân khấu cải lương, đó là hoàng tử của sân khấu cải lương. Nhưng mà kép diễn và ca được phải nói tới nghệ sĩ Hữu Phước. Ông không đẹp trai nhưng diễn rất là hay và ca rất rõ, rất hay. Bên cải lương có nhiều nghệ sĩ chỉ đóng vai độc, hoặc chỉ đóng vai vui, chỉ diễn được một chiều thôi, nhưng ông diễn được nhiều vai trò, nhiều khuôn mặt. Ông diễn vai thằng gù ở nhà Thờ Đức Bà rất là hay, đóng vai thằng gù mặt mày xấu xí nhưng ca rất mùi.

* Chị có một giọng hát rất là ngọt ngào, chị có ảnh hưởng giọng hát của nghệ sĩ Hữu Phước hay không?
- Chắc có lẽ phải ảnh hưởng chớ, ảnh hưởng từ nhỏ. Lúc lớn lên, tôi học ở Ba tôi nhiều nhất là lối hành văn, cái chấm, cái phết của ông rất là rõ ràng. Cách phát âm chữ S, chữ X tại vì giọng Nam Bộ, rồi dấu hỏi, dấu ngã. Hồi xưa, trước khi đi hát, ông là thầy giáo ở Sóc Trăng. Sau đó, tự nhiên rồi mê cải lương rồi đi hát luôn. Thật sự ra, trong dòng họ, trước ông không có ai ca hát cải lương. Ông rất là kỹ lưỡng về phát âm, gạch nối chữ này và chữ kia, không thể nào mà ca chẻ văn chương ra được, tại vì chẻ văn sẽ bị sai nghĩa. Ông cẩn thận lắm. Những người trong đoàn hay những người sau hát với ông, ông đều chỉ dẫn hết.

* Chị nhớ nhất kỷ niệm nào với nghệ sĩ Hữu Phước?
- Đúng ra mà nói, khi bước lên sân khấu được hát cải lương, đóng bất cứ vai gì, ngay cả tới giờ phút này mỗi lần bước lên sân khấu hát tuồng cải lương là tôi nhớ tới Ba tôi. Ba tôi là một tấm gương, là một hình ảnh mà tôi học từ nhỏ tới lớn. Những kỷ niệm ngày xưa, ngồi trong cánh gà coi ông diễn, mỗi một vai của ông là một phong cách khác biệt. Giọng ca, cách diễn của ông để lại ấn tượng rất là sâu đậm. Cứ mỗi lần bước chân lên sân khấu hát tuồng cải lương là tôi nhớ tới ông.

* Người nổi tiếng thường rất là bay bướm, đào hoa. Nghệ sĩ Hữu Phước có một giọng ca ngọt ngào, lỗi diễn xuất thần, ông có đào hoa không?
- Ba tôi hồi trẻ tuy là ông không đẹp trai nhưng mà ông rất là duyên dáng trên sân khấu và nói chuyện rất là ngọt ngào cho nên ông đào hoa lắm. Ông là một người đào hoa lắm, rất là đào hoa lắm. Ông lại ăn nói ngọt lắm, dịu dàng lắm.

* Có một người cha nổi tiếng và đào hoa như vậy, chị có ảnh hưởng một chút gì không?
-(cười) Tôi nghĩ cũng ảnh hưởng, cũng không biết có ảnh hưởng hay không. Tuy nhiên cũng được hưởng chớ, tại vì hồi xưa mấy người bồ của Ba, hoặc là thích Ba, tôi đều có quà hết, có bánh trái ăn hết (cười).

* Chị cũng là một người nổi tiếng, chị có đào hoa không?
- Đào hoa, lúc trẻ ai cũng đào hoa hết (cười). Nghệ sĩ nói chung là đào hoa lắm tại vì là người của khán giả, là người của quần chúng mà, cho nên có rất nhiều người mến mộ, đó cũng là đào hoa.

* Đào hoa có mang lại cho người nghệ sĩ cảm giác như thế nào?
- Thích thú và hãnh diện lắm. Thật sự mà nói, nghệ sĩ có nhiều cơ hội hơn. Cơ hội được quen nhiều người, được quen nhiều giới, đi đâu ai cũng mến, ai cũng thương. Đến đâu cũng được tiếp đón, cũng được “first class” (cười). Được chiều chuộng, đón tiếp, tiếp rước, được yêu quý. Người nghệ sĩ hơn người thường là chỗ đó, được sự chú ý và sự thương mến của khán giả, đó là niềm hãnh diện và sung sướng nhất của người nghệ sĩ. Cho nên, tôi luôn có sự trân trọng đối với nghề nghiệp để giữ được mãi sự yêu mến mà khán giả dành cho mình.

***
CA SĨ HƯƠNG LAN: Đời tôi chỉ cần một DVD là đủ!

Những lần về VN, lúc nào gặp Hương Lan cũng thấy ông xã bên cạnh chị, cả con gái nuôi của chị nữa. Không phải vì vợ ở Mỹ, chồng ở VN nên mỗi lần gặp nhau phải như vậy, mà bởi chị vốn quý trọng không khí thân mật của gia đình, và còn bởi chị rất tự hào khi đi bên cạnh anh. Lần Hương Lan về nước trong tháng cuối năm này, TNTS có dịp trò chuyện cùng chị.

CHO MỘT LIVE SHOW VÀ DVD VỀ CUỘC ĐỜI CA HÁT!

Vừa về tới TP.HCM đã thấy chị có mặt ở Phan Thiết trong Ngày hội ca sĩ, đấy có phải là mục đích của chuyến về nước lần này?
Lẽ ra tôi về để tham gia chương trình từ thiện ở Trung tâm ca nhạc Lan Anh, nhưng cuối cùng đêm diễn bị hủy. Tôi cũng bức xúc lắm, vì chẳng hiểu cách tổ chức bên này thế nào. Nhưng bù lại, đã có niềm vui-ý nghĩa khác, là lần về này ngẫu nhiên mà được tham gia Singers day, được vui chơi thư giãn cùng anh em đồng nghiệp, có dịp cùng nhau làm một chương trình ý nghĩa.

Sau Singers day, chị có kế hoạch gì khác cho những ngày ở lại VN lần này?
Như những lần về trước, tôi sẽ tham gia những đêm nhạc ở phòng trà Văn Nghệ và một vài sân khấu khác. Nhưng quan trọng hơn chính là việc chuẩn bị cho live show của tôi vào tháng 5.2009. Chưa quyết định mấy đêm nhưng đêm chính sẽ diễn ra vào đúng sinh nhật của tôi 9.5 (cười). Với live show này, khán giả sẽ có cái nhìn đầy đủ về cuộc đời, sự nghiệp ca hát của Hương Lan.
Cùng với chương trình 45 năm ca hát tôi đã thực hiện ở Mỹ, live show này sẽ được ghi hình để kết hợp, dựng lại thành một DVD trọn vẹn nhất về quá trình vào nghề - phát triển của mình. Tôi nghĩ, cuộc đời tôi chỉ cần 1 DVD này là đủ rồi. Đây như một món quà tạ ơn với cha mẹ, thầy cô và tất cả những khán giả đã yêu thương Hương Lan trong suốt thời gian qua. Trong DVD này, tôi sẽ trân trọng dành phần đầu để nói về người đã sinh trưởng ra mình - nghệ sĩ Hữu Phước (cha tôi mất quá đột ngột, nên tôi chưa làm được gì cho ông lúc đó).

Live show của chị hẳn sẽ có những khách mời đặc biệt?
Chắc chắn sẽ phải có Hoài Linh! Vì Hoài Linh vừa là nụ cười thần tượng của tôi, vừa là người em, có thể nói như em ruột, đã chia sẻ lẫn gánh vác những vui buồn của “người chị này” hơn 10 năm nay. Nói chung, mọi buồn vui của tôi đều có sự hiện diện của Hoài Linh. Một người nữa mà tôi cũng mong có mặt, đó là nghệ sĩ Ngọc Giàu, người mẹ tinh thần và là người thầy trên sân khấu của tôi.

Đàm Vĩnh Hưng cũng là người em mà tôi rất yêu thương, và cũng muốn Hưng sẽ tham gia cùng tôi, còn một vài người khác nữa, hy vọng là mình sẽ mời được và mọi người sẽ sắp xếp được để chia vui cùng mình (cười).

Sao chị không đợi thêm 2 năm nữa - đúng 50 năm - rồi làm cho… đẹp?
Tôi không câu nệ chuyện tròn năm hay ý nghĩa, mà làm được lúc nào thì làm, vì mình đâu còn trẻ để chờ thời gian.

TẠI SAO NGHỆ SĨ LẠI KHÔNG DÀNH TÌNH CẢM CHO NHAU TRƯỚC?

Đến nay, có lẽ chị là nghệ sĩ hải ngoại có lịch đi, về thường xuyên nhất giữa Mỹ và VN…

Đó là niềm hãnh diện, hạnh phúc và may mắn vô cùng đối với một người nghệ sĩ. Thế nên live show tôi đang chuẩn bị là để tạ ơn khán giả, những người đã luôn thương yêu, đón nhận mình.

Nghệ sĩ thường có một thời nổi bật, tôi thì không có cao trào nhưng vẫn cứ… trầm trầm trong lòng khán giả. Với thế hệ sau, những người gần gũi với tôi, tôi thường khuyên: hãy dùng thời gian mình đang sôi nổi để tạo và giữ tình cảm nơi khán giả, đồng nghiệp, để (lỡ) đến giai đoạn lắng dần hoặc đi dần vào bóng tối, mọi người vẫn còn giữ được sự yêu quý đối với mình.

Tình cảm đó không chỉ đo bằng sự xôm tụ của những tràng pháo tay trên sân khấu thôi, mà cái chính là đi đến đâu mình cũng được thương, mến. Nói ngắn gọn là, tôi muốn nhắn nhủ các em về cách sống, lối cư xử của mình khi đang nổi tiếng. Nghề của mình thăng trầm nhiều hơn những ngành khác, nên làm sao để giữ được sự quân bình cho sau này nữa.

Chị thường gần gũi và thân với ca sĩ trẻ, họ cũngå rất quý mến chị, không chỉ vì chị là đồng nghiệp đi trước, là thần tượng trong nghề của họ, mà còn vì chị rất vui tính, trẻ trung. Phải chăng tính cách này làm cho giọng hát chị đến giờ vẫn trẻ, khỏe như ngày nào, cả thần sắc cũng vậy?

Lúc bắt đầu đến với sân khấu, tôi nương theo tên tuổi của cha mình, khi chuyển qua tân nhạc, tôi cũng được nhiều nghệ sĩ là bạn bè của cha tôi thương yêu, dìu dắt; cả sau này tôi cũng được sự quan tâm của rất nhiều cô chú, nhờ đó mà có một Hương Lan như hôm nay. Mình được may mắn như vậy thì cớ gì lại không thể san sẻ những kinh nghiệm có được cho các em.

Nghệ sĩ vốn giàu cảm xúc, tình cảm. Ai cũng nói được vậy nhưng thực tế, tôi lại thấy khác. Nếu nhiều tình cảm, sao (trước tiên) lại không dành cho nhau, mà lại thấy đố kỵ nhau nhiều hơn. Mình cạnh tranh nhưng để tiến bộ, để tốt hơn, chứ đừng để rơi vào ganh tỵ rồi thiếu vui vẻ với nhau… Tính tôi thích vui vẻ, hay giỡn, có lẽ vì vậy mà nhiều ca sĩ trẻ thích… chơi với mình (cười tươi). Còn về chuyện trẻ lâu đó thì chắc được trời phú nhiều hơn.

Trời phú nhưng mình cũng phải có cách để giữ nữa chứ? Ngoài 50 rồi mà mỗi khi chị cất tiếng hát, khán giả không thể thờ ơ vì sức lôi cuốn mãnh liệt từ làn hơi, chất giọng, kỹ thuật lúc nào cũng như đang ở đỉnh cao…
Quan trọng chính là sức khỏe và tinh thần của mình, phải luôn giữ cho được tốt, ổn định. Đang khỏe mà buồn thì cũng không hát được. Chắc tại mình vui vẻ, không lo nghĩ xa xôi (chẳng hạn đứng trên sân khấu hôm nay thì chỉ mong làm thỏa lòng khán giả trong đêm nay chứ không nghĩ đến chuyện sau này nghỉ hát sẽ ra sao…) nên thấy cuộc sống thoải mái, nhẹ nhàng. À, trước khi hát, tôi thường có giấc ngủ ngắn, như vậy sẽ làm mình khỏe hơn.

HẠNH PHÚC VÌ TÌM ĐƯỢC NGƯỜI CHA CHO CÁC CON MÌNH!

Cuộc sống hiện nay của chị thế nào? Chị thì ở Mỹ, chồng lại ở VN, có bất tiện lắm không?
Ở Mỹ, tôi share nhà với một người bạn, cũng thoải mái. VN thì tôi có 2 nhà, một ở An Phú Đông và một nhà vườn ở Bình Phước. Tôi cũng thích đi về giữa 2 nơi, vì thích được thay đổi không khí. Cuộc sống mình lâu nay đã như vậy, nên cũng không thấy gì bất tiện. Nhưng từ năm tới, con út tôi đã ra trường, tương đối ổn định, có lẽ sẽ về VN nhiều hơn.

Chị có định về hẳn VN không?
Dần dà tôi sẽ về VN nhiều hơn, và cuối đời chắc sẽ về luôn. Quê hương mình mà, lúc nào về cũng thấy rất gần gũi, ấm cúng. Nhà ở VN của tôi cũng gần sông nước, đều có vườn tược, vợ chồng tôi đều thích sống trong không gian xanh mát của thôn quê.

Ngoài thời gian dành cho ca hát, những mối quan tâm còn lại của chị là gì?
Ở Mỹ, tôi chăm sóc cho con trai út - đang ở với tôi. Tôi thường chơi thân với các đồng nghiệp trẻ hơn, nên thi thoảng cuối tuần, các em (Băng Tâm, Quang Lê, Trúc Linh-Trúc Lam…) cũng hay đến nhà tụ họp ăn uống với nhau…
Còn ở VN, hàng năm tôi và gia đình đều xuống Bến Tre để thăm, tặng quà cho một trường khuyết tật. Nhân đây tôi cũng muốn gửi lời cảm ơn đến tiệm bánh Như Lan, vì lần nào tôi đến mua bánh mang về cho các em, chị Lan cũng giảm phân nửa tiền (cười); cả ông bà bác sĩ Thanh Vân nữa, họ cũng yểm trợ tiền cho những chuyến đi của chúng tôi.
Vui vẻ, thậm chí còn rất nhí nhảnh (chị hay xưng mình là bé, và nhiều người cũng gọi lại như vậy) và đáng yêu thế chắc chị được anh… cưng lắm?
Cưng nhiều hay ít thì chắc phải hỏi ảnh… (lúc đó chị nhìn sang anh và cả hai cùng cười rất… lãng mạn).

Anh chị không có con chung, đã sống với nhau hơn 20 năm, điều gì đã nuôi dưỡng tình yêu và kết chặt mối quan hệ này?
Thời gian đầu mới lấy nhau, điều tôi quý nhất ở chồng mình chính là đã làm tròn vai trò, trách nhiệm của người cha đối với 2 đứa con riêng của mình. Tìm một người chồng cho mình thì không khó, nhưng tìm một người cha thật sự cho những đứa con của mình đâu phải dễ! Nhưng tôi đã may mắn gặp và có được anh.
Cuộc sống vợ chồng lúc nào chẳng có thăng, trầm, nhưng chính sự quý trọng ấy - không chỉ vì anh như người cha ruột của các con tôi, mà còn vì anh đã thực sự hiểu nghề của tôi, biết cảm thông và chia sẻ mọi điều trong cuộc sống…, nên chúng tôi đã vượt qua những trắc trở và êm ấm đến bây giờ. Hy vọng cuộc sống vợ chồng tôi sẽ êm đềm như thế đến cuối đời.

****
Ca sĩ Hương Lan: Âm nhạc chuyển tải bằng… tâm hồn

Gần 50 năm đứng trên sân khấu, vậy mà chưa bao giờ ở người nghệ sỹ này mất đi “lửa” nhiệt huyết của mình. Ngày ngày, chị vẫn miệt mài với việc “rút ruột nhả tơ” để dâng tiếng hát cho đời.

Đồng hành với giọng hát của chị từ bấy lâu nay, tôi cũng hiểu được phần nào những thăng trầm mà chị đã trải qua. Điều khiến tôi cảm phục ở giọng hát không màu mè này đó chính là tấm lòng của người nghệ sỹ. Ngoài con người nghệ thuật, con người xã hội của chị cũng thực sự trọn vẹn. Chị đã dùng tài năng của mình để nối dài những yêu thương. Khi mà cuộc sống của chúng ta, còn quá nhiều những mảnh đời bất hạnh, thì mỗi nơi chị đi qua, còn để lại một chút tấm lòng trong trái tim của người nghệ sỹ luôn khắc khoải bởi cái nghèo cái đói. Xin chuyển tới bạn đọc cuộc trò chuyện giữa PV và nữ nghệ sỹ Hương Lan!

Ca sĩ Hương Lan
- Chào chị Hương Lan! Thời gian này, thấy chị tất bật đi về giữa Mỹ và Việt Nam, vậy chị phải sắp xếp thời gian cho gia đình như thế nào?
Hầu như không phải chỉ riêng Hương Lan mà đa số các nghệ sĩ đều không được vui với gia đình vì phải bận rộn với những chuyến đi diễn phục vụ bà con. Những chuyến đi, về của Hương Lan cũng vậy, Việt Nam và Mỹ, tuy hơi xa, nhưng vì khán giả vui, nên trong lòng Hương Lan cũng thấy vui, chẳng thấy ngại gì. Chỉ có điều là, Hương Lan về Mỹ lâu thì nhớ chồng, vì ông xã của Hương Lan đang ở Việt Nam. Mà về Việt Nam lâu thì lại nhớ con, vì cậu con út của Hương Lan đang còn học cao học tại Mỹ.
- Năm mới đang đến gần, Tết Canh Dần này chị ở lại VN để hưởng trọn cái không khí ấm cúng nơi quê nhà chứ?
Tết thì ở đâu mà hát phục vụ cho khán giả vui thì cũng là niềm vui của Hương Lan. Về Việt Nam mà không đi hát, không gặp khán giả thì cũng buồn lắm. (cười)
- Mùa xuân luôn là sự khởi đầu cho những dự định mới, chị có thể chia sẻ với bạn đọc những dự định trong năm 2010!
Ngoài các dự án âm nhạc đang ấp ủ, Hương Lan cũng đang dự định trong năm 2010 sẽ thực hiện vài chương trình từ thiện ở miền Trung.
Hương Lan luôn hát bằng tâm hồn của mình chứ không dùng kỹ thuật nhiều.
- Là một ca sỹ luôn chuyển tải dòng nhạc tự tình, chị đã bao giờ cảm thấy mình nhàm chán?
Hương Lan thì không thấy nhàm chán, nhưng mà cũng hơi lo một điều, là mỗi khi tìm bài hát mới để thay đổi cho chương trình, thì khán giả lại yêu cầu hát những bài cũ, mà hát hoài những bài cũ thì sợ khán giả chán mình. (cười)
- Với một nghệ sỹ có tuổi nghề như chị, đến thời điểm này điều gì khiến chị tâm đắc nhất với con đường mình đang theo đuổi?
Dĩ nhiên ở vào tuổi này, khi tuổi nghề gần bằng tuổi đời, Hương Lan vẫn còn được khán giả yêu thương, thì đó là một niềm hạnh phúc lớn của Hương Lan. Và một điều nữa là mỗi khi Hương Lan chia sẻ, trao đổi kinh nghiệm của mình với các em, các cháu, ... là đồng nghiệp của mình. Hương Lan rất vui khi nhìn thấy được sự cố gắng, niềm đam mê và thành công của họ.
- Hạnh phúc của một người nghệ sỹ là được khán giả dành chọn tình cảm yêu thương cho mình, chị đã bao giờ gặp những khán giả "ghét" mình chưa?
Đã là người của công chúng thì đối với Hương Lan chuyện ghét hay thương thì đều phải chấp nhận. Chê khen là chuyện thường tình. Nếu bị chê thì mình phải nhìn lại xem tại sao ? Đúng hay sai ? Còn được khen thì cũng phải xem, vì đôi khi người ta khen mình vì lịch sự... (cười). Với Hương Lan thì quan trọng nhất là tìm cái sai của mình để mà sửa đổi. Nếu không hoàn hảo, thì ít nhất cũng phải tương đối, vì ai cũng có khuyết điểm.(cười)
Tâm hồn Hương Lan rất dễ đi vào bài hát, nên có lẽ vì vậy mà khán giả cũng nhập tâm vào bài hát như Hương Lan.
- Người ta nói: Mỗi lần nghe Hương Lan hát là bao nhiêu cảm xúc cứ rần rần chảy trong người, chị có bí quyết nào ngoài giọng hát thiên phú?
Người ta nói: "Người nhạc sĩ nặn tim óc để viết bài hát, để những sáng tác được thành hình và chuyển đến khán giả là ca sĩ". Hương Lan luôn hát bằng tâm hồn của mình chứ không dùng kỹ thuật nhiều. Đôi lúc hát mà Hương Lan có cảm giác mình ... sắp khóc, vì lúc đó Hương Lan nghĩ mình là người trong bài hát. Có lúc đang thu CD, vừa hát vào bài mấy câu, thấy buồn và khóc tỉnh bơ !!! (cười). Tâm hồn Hương Lan rất dễ đi vào bài hát, nên có lẽ vì vậy mà khán giả cũng nhập tâm vào bài hát như Hương Lan.
- Một lời chúc giành cho khán giả đã và luôn yêu thương chị nhân dịp Tết đến xuân về!
Hương Lan mến chúc quý khán thính giả khắp nơi một năm mới "AN LÀNH, HẠNH PHÚC, SỨC KHỎE VÀ MAY MẮN".
Vâng! Gần năm muơi năm đứng trên sân khấu. Từ cổ tới tân nhạc, dù ở lĩnh vực nào chị vẫn làm tròn bổn phận của mình. Không chỉ đơn thuần là chuyển tải thông điệp của nguời nhạc sĩ đến với công chúng. Mà chị đã thổi hồn mình vào đó. Để mỗi khi giọng hát của chị cất lên, sự lắng đọng có thể khiến mỗi trái tim người nghe sống lại với tính nhân văn của mỗi con nguời. Xin chúc cho Chị luôn được sống hạnh phúc bên gia đình và người thân của mình. Chúc cho giọng hát của chị "sống mãi" cùng với sự tồn tại của đất trời.

@Anh Tuấn (Thế Giới Điện Ảnh)
15/01/2010
***
@KhanhLan @ Rất nhiều nguồn

alpha · « **Reply #83 on:** 26 Tháng Tư, 2015, 02:08:06 PM »

Cảm Nhận Về Một Số Giọng Ca Nữ DÒNG NHẠC TRỮ TÌNH Sau 75 (tiếp theo)

Extra 3 KỶ NIỆM VỀ MỘT THỜI ĐỂ NHỚ...

Quote

CA SĨ SAIGON – XUẤT HIỆN TỪ ĐÂU ?

Nói đến ca sĩ từ đâu đến hay nôm na từ đâu mà thành danh, có thể kể đến Chế Linh như một trường hợp lạ lùng. Người ta kể rằng cái ngày một thanh niên gốc Chàm khúm núm đến gặp Tùng Lâm ở hậu trường rạp Olympic, một sân khấu đại nhạc hội do quái kiệt Tùng Lâm tổ chức song song với Duy Ngọc ở bên rạp Hưng Đạo vào mỗi sáng chủ nhật . Nhìn anh chàng da ngâm đen tóc quăn, ăn mặc nguyên bộ đồ jean. Đến Tùng Lâm cũng không hiểu tại sao anh ta một người lạ mat vào được tận trong hậu trường. Còn đang ngạc nhiên thì anh chàng người Chàm đã tới gặp ngay Tùng Lâm xin cho được hát vào những lúc ca sĩ còn chạy show chưa đến kịp.

Tùng Lâm quyết liệt từ chối, dù lúc đó phải đóng màn chờ ca sĩ cũng không dám cho anh chàng người Chàm này lên hát, một phần do anh ta là người dân tộc thiểu số và cũng chưa từng nghe anh ta hát bao giờ.

Nhưng kế tiếp những tuần sau, anh chàng người Chàm lì lợm vẫn đều đặn xuất hiện xin Tùng Lâm cho được hát, và rồi Tùng Lâm cũng đành thua sự lì quá mức, đành chấp nhận cho anh ta hát một bài để thử, với lời dặn chỉ hát một bài và không có tiền “cát sê”. Buổi đầu tiên được Tùng Lâm cho lên hát một nhạc phẩm của Duy Khánh, với tên được giới thiệu là Chế Linh. Không rõ Chế Linh có được học hát hay có thiên bẫm hát theo đĩa hay băng nhạc mà nhiều nam nữ mầm non ca sĩ thường hát nhái đến thuộc lòng, đến khi bài hát chấm dứt thì hàng loạt tiếng vỗ tay nổi lên tán thưởng kèm theo những tiếng gào “bis, bis” nổi lên ầm ỉ nơi hàng ghế khán giả.

Nhưng nhìn những người ái mộ vỗ tay gào thét kia thì thấy chính là đồng hương của Chế Linh, do chính Chế Linh bỏ tiền ra mua vé cho họ vao xem để chỉ làm một động tác vỗ tay hoan hô và gào lên những tiếng bis, bis.

Do không được ai lăng xê, không được ai kèm cặp, Chế Linh thường hát nhái theo giọng ca Duy Khánh và cả những bài hát từ Duy Khánh từng thành đạt . Và nhờ những đồng hương hàng tuần đến vỗ tay, sau này Chế Linh được Tùng Lâm nhận làm “đệ tử” trong lò đào tạo ca sĩ của mình (?).

Từ lúc đó Chế Linh mới được uốn nắn rèn giũa lại chính giọng ca của mình. Khi nói đến những lò “đào tạo ca sĩ” thường là những nơi có môi trường “lăng xê”, như nhạc sĩ Nguyễn Đức có hai chươ ng trình trên Đài truyền hình số 9 là Ban Thiếu nhi Sao Băng và chương trình Nguyễn Đức, cùng hai chương trình trên Đài phát thanh là Ban Việt Nhi, ban ABC.

Còn quái kiệt Tùng Lâm có Đại nhạc Hội, và chương trình Tạp Lục trên truyền hình. Nhạc sĩ Nguyễn Văn Đông với đoàn văn nghệ Hoa Tình Thương của TC/CTCT mà Song Ngọc đứng đầu tàu.

Nhạc sĩ Ngọc Chánh có phòng trà Quốc Tế (International) và hàng loạt nhãn băng như Shotguns, Thanh Thúy, Nhạc Trẻ , Hồn Nước, Chế Linh.

Nhạc sĩ Hoàng Thi Thơ có sân khấu phòng trà Maxim’s, đoàn Văn nghệ và băng nhạc mang cùng tên do hãng đĩa Việt Nam sản xuất v.v…

Đây là những lò nhạc giới thiệu nhiều ca sĩ nhất trong thời gian đó. Như lò Nguyễn Đức có một lô ca sĩ họ Phương gồm Phương Hồng Loan, Phương Hoài Tâm, Phương Hồng Hạnh, Phương Hồng Quế, Phương Hồng Ngọc (Cẩm Hồng) hay trước đó là Hoàng Oanh có cả nghệ sĩ hài Thanh Hoài, Trần Tỷ.

Lò Tùng Tâm giới thiệu Trang Thanh Lan, Trang Mỹ Dung, Trang Kim Yến rồi Chế Linh, Giang Tử.

Lớp nhạc Bảo Thu có Thanh Mai, Thanh Tâm sau này Kim Loan; Hoàng Thi Thơ có Sơn Ca, Bùi Thiện, Họa Mi v.v…

Trở lại với Chế Linh, tuy quái kiệt Tùng Lâm có môi trường “lăng xê” nhưng về chuyên môn dạy thanh âm cho ca sĩ anh hề Tùng lâm lại mù tịt nên đã bắt tay với nhạc sĩ Bảo Thu và Duy Khánh để đào tạo Chế Linh trở thành một danh ca như từng đào tạo lăng xê ra những Trang Thanh Lan, Trang Mỹ Dung, Trang Kim Yến…

Vì từ lò Bảo Thu ( còn là ảo thuật gia ) cùng Duy Khánh (khi đó ở chung cư Trần Hưng Đạo) đã cho “ra lò” nhiều ca nhạc sĩ như Quốc Dũng, Thanh Mai, Thanh Tâm, Kim Loan…

Việc liên kết giữa Tùng Lâm – Bảo Thu – Duy Khánh làm cho nhiều lò đào tạo ca sĩ bấy giờ lên cơn sốt, bởi ở đây có đủ môi trường để các tài năng trẻ thi thố tài năng, Tùng Lâm có sân khấu đại nhạc hội, Bảo Thu có chương trình truyền hình; dạy thanh âm và cung cách biểu diễn. Chế Linh nhờ vào “lò” Tùng Lâm mà thành danh cho đến ngày nay.

Tuy nhiên ngoài những lò “đào tạo ca sĩ” nói trên cũng có những ca sĩ thành danh từ những phòng trà khiêu vũ trường, trong phong trào văn nghệ học đường, đại hội nhạc trẻ, những đoàn văn nghệ do chính quyền thành lập .

Như Vi Vân, Julie Quang, Carol Kim, Đức Huy, Ngọc Bích, Thúy Hà Tú ( Khánh Hà – Anh Tú ), Thanh Tuyền, hài có Khả Năng, Thanh Việt, Phi Thoàn, Xuân Phát…

Elvis Phương nổi danh từ lúc 1972 do Thanh Thúy khai thác phòng trà Queen Bee với ông Tuất ( sau thời kỳ Khánh Ly ), nhưng Elvis Phương đã tạo cho mình một chổ đứng lúc còn là học sinh cùng với ban nhạc trẻ học đường. Sau đó Elvis Phương đi hát cho nhiều phòng trà nhưng do không ai dìu dắt lăng xê đến nơi đến chốn nên vẫn chỉ là cái bóng của những đàn anh đàn chị.

Elvis Phương mới được biết đến từ đó ( 1969 ) . Tuy vậy Ngọc Chánh không cho mình đã tạo ra tên tuổi Elvis Phương, anh chỉ có công “ lăng xê ” còn giọng hát của Elvis Phương là do thiên phú hay từ môi trường văn nghệ học đường mà thành công.

Các lò đào tạo ca sĩ ngoài những môi trường để dễ dàng “lăng xê” gà nhà, nhưng muốn lăng xê một ca sĩ còn phải qua nhiều cửa ải khác, như tìm một nhạc phẩm thích hợp với giọng ca để ca sĩ chọn làm bài hát tủ như người ta thường ví đo ni đóng giày.

Bài hát tủ như khi nghe Phương Dung hát chỉ có bài Nổi Buồn Gác Trọ là nổi bật, nghe Túy Hồng biết đang hát nhạc của Lam Phương (cũng là chồng của Túy Hồng), nghe Thanh Thúy lúc nào cũng có bản Ngăn Cách của Y Vân, Thanh Lan với các ca khúc Bài không tên cuối cùng của Vũ Thành An hay Tình khúc… của Từ Công Phụng, Lệ Thu với Nữa hồn thương đau của Phạm Đình Chương, Thái Thanh thì chỉ có Dòng Sông Xanh nhạc Việt hóa của Phạm Duy, Khánh Ly ngoài những nhạc phẩm của Trịnh Công Sơn, thường tìm cho mình con đường mới là hát nhạc tiền chiến của Đoàn Chuẩn – Từ Linh, Văn Cao. Phương Hồng Quế với Phố Đêm, Những chuyện tình không suy tư của Tâm Anh v.v…

Sau khi ca sĩ có những bài hát tủ, các lò còn phải nhờ báo chí viết bài ca tụng tán dương, bỏ tiền cho các tạp ch í lên ảnh bìa hay nhờ báo chí cho đứng tên một mục thường xuyên nào đó như phụ trách trang nhi đồng, giải đáp tâm tình, trả lời thư tín, nhưng các ông bầu đào tạo thường trao đổi ca sĩ cho nhau giữa các show truyền hình truyền thanh, vì ít tốn kém và hiệu quả, tạo đến tai nghe mắt nhìn cho khán thính giả một cách thực tế, được chú ý hơn.

Một Phương Hồng Quế có thời gian chiếm lĩnh trọn vẹn trên truyền hình, từ show này đến show khác, được phong tặng ”Tivi Chi Bảo", giữ trang Vườn Hồng, Họa Mi trên báo Tin Điển, Chuông Mai, Trắng Đen, Đồng Nai, Hòa Bình cùng Phương Hồng Hạnh.

Nhưng ai có biết Nguyễn Đức đã bỏ ra bao nhiêu tiền để Phương Hồng Quế, Phương Hồng Hạnh dược như thế ?! Chị em Thanh Thúy, Thanh Mỹ giữ mục Trả lời thư tín trên báo Tiếng Dân, sau này cô em út là Thanh Châu trên báo Trắng Đen v.v..

Tất cả chỉ là cái tên trên báo, vì đã có người làm giúp viết giúp và lãnh tiền giúp, đó là những ngón nghề lăng xê ca sĩ từ các lò ” đào tạo ca sĩ “. Đa số các lò nhạc chỉ thích lăng xê ”nữ ca sĩ” hơn nam vì có nhiều lý do, nhưng lý do dễ hiểu nhất đa số … các ông thầy đều có máu dê .

TOÀN CẢNH TÂN NHẠC MIỀN NAM

Bước vào những năm 63 – 70 của thập kỷ trước , phong trào kích động nhạc và nhạc trẻ bắt đầu xâm nhập mạnh , các ca khúc lãng mạn hay lá cải gần như chìm lắng nhường cho nhạc ngoại quốc được Việt hóa , lý do bộ thông tin & tâm lý chiến bấy giờ ra lệnh các nhạc phẩm VN phải có lời mang tính ca tụng người lính hay tính chiến đấu.

Những nhạc phẩm này được biết đến như Lính dù lên điểm, Người ở lại Charlie, Đám cưới nhà binh, Hoa biển, Anh không chết đâu em, Câu chuyện chiếc cầu đã gãy, Kỷ vật cho em, Mùa thu chết v.v.. ra đời. Loại kích động nhạc có Trần Trịnh viết cho Mai Lệ Huyền lúc đó đang còn sống chung ( sau Mai Lệ Huyền lấy một đạo diễn trên Đài truyền hình số 9 rồi mới vượt biên ), hát cặp với Hùng Cường thuộc loại ăn khách.

Nhật Trường – Trần Thiện Thanh viết cho chính anh cùng với Thanh Lan; Còn Khánh Ly, Lệ Thu chỉ nỉ non hát những bài của Phạm Duy như Mùa Thu Chết, Kỷ vật cho Em, Giọt mưa trên lá… Còn các nhạc sĩ khác không có nhạc phẩm mới chỉ cho ca sĩ nhai đi nhai lại các bài hát cũ.

Vì vậy nhạc Pop Rock – Việt hóa ăn khách do không nằm trong lệnh của Bộ thông tin. Những ca khúc trữ tình như Hỡi người tình La-ra nhạc phim Dr.Zivago, Roméo Juliette, Giàn thiên lý đã xa, Khi xưa ta bé, Lịch sử một chuyện tình… được ra đời. Truoc đó xuất hiện cùng những ca sĩ ban nhạc Black Caps , Les Vampires , Rockin Stars , The 46 , Fanatiques , Spotlights , và phong trào Việt hoá như Phượng Hoàng , Mây Trắng ( Lê Hựu Hà, Nguyễn Trung Cang, Trung Hành, Elvis Phương ), CBC ( Bích Liên ), Crazy Dog ( Những đứa con của cặp nghệ sĩ Việt Hùng – Ngọc Nuôi với Ngọc Bích đầu đàn ),
Ba Con Mèo ( có Vi Vân, Julie và Mỹ Hòa ), Tú Hà Thúy ( Anh Tú, Khánh Hà, Thuy’ Anh ) và những ” thủ lãnh ” phong trào lúc đó là Trường Kỳ, Tùng Giang, Đức Huy , Kỳ Phát , Nam Lộc .

Nên phải nói rằng nền ca nhạc ở Sài Gòn từ những năm 60 đến 75 mới thực sự có nhiều điều để nói, vì trước đó thời Tổng thống Ngô Đình Diệm cấm mở khiêu vũ trường, nên sinh hoạt tân nhạc còn trong phạm vi thu hẹp chỉ có Đài phát thanh, Phòng trà và Đại Nhạc Hội. Trong thời gian này có Ban Thăng Long với Hoài Trung, Hoài Bắc, Thái Thanh, Thái Hằng, nhạc hài hước có Trần Văn Trạch, song ca Ngọc Cẩm – Nguyễn Hữu Thiết hay Thúy Nga với tiếng đàn phong cầm ( sau thành vợ Hoàng Thi Thơ ) , Duy Trác, Bạch Yến, Thanh Thúy , Minh Hiếu , Phương Dung, Ánh Tuyết , Cao Thái…
Do thiếu hụt ca sĩ, các tay tổ chức Đai Nhạc Hội thường đưa vào các tiết mục múa của Lưu Bình, Lưu Hồng, Trịnh Toàn, kịch nói chưa phát hiện ra Kim Cương, Thẩm Thúy Hằng, La Thoại Tân, Vân Hùng… chỉ có những nghệ sĩ gần đứng tuổi như Phùng Há, Bảy Nam, Năm Châu, Ba Vân, Bảy Nhiêu, Hoàng Mai, Anh Lân, Kim Lan, Kim Cúc, Túy Hoa, Xuân Dung hay cua-rơ Phượng Hoàng Lê Thành Cát kịch sĩ nghiệp dư chiếm lĩnh sân khấu cùng kịch sĩ đất Bắc như Lê Văn, Vũ Huân, Vũ Huyến…
Thời gian 1965 – 1975 giới thưởng thức tân nhạc bắt đầu chia khán giả cho từng loại ca sĩ :

- SVHS thì thích những giọng hát của Thanh Lan, Khánh Ly, Lệ Thu, Xuân Sơn, Anh Khoa, Jo Marcel, Sĩ Phú , Paolo Tuan , Elvis Phương bởi khi hát có chọn lọc nhạc phẩm mang tính nghệ thuat cao cấp .
- Đại đa số quần chúng lại thích nghe Thanh Thúy, Minh Hiếu, Phương Dung, Thanh Tuyền, Túy Hồng, Nhật Trường, Thái Châu hát những nhạc phẩm bậc trung nẳm giữa nghệ thuật và thị hiếu.
Còn lại các ca sĩ như Chế Linh, Duy Khánh, Hùng Cường, Mai Lệ Huyền, Phương Hồng Quế, Sơn Ca, Giang Tử, Trang Thanh Lan, Thanh Hùng , Trang Mỹ Dung, Thiên Trang hát các bài được soạn theo kiểu tiểu thuyết như Chuyện tình Lan và Điệp, Nhẫn cỏ cho em, Đồi thông hai mộ, Rước tình về với quê hương … được giới bình dân ưa thích.

Cho nên giới sản xuất băng nhạc bấy giờ rất kén ca sĩ hát cho nhãn băng nhạc, nếu nhãn băng nhạc nào có những Lệ Thu, Khánh Ly, Elvis Phương , Paolo Tuan , Thanh Lan v.v… thì sẽ không có những Chế Linh, Giao Linh, Trang Mỹ Dung , Giang Tử, Duy Khánh v.v…

Khán thính giả đã phân chia hạng bậc ca sĩ nhạc phẩm để thưởng thức . Ông bầu Ngọc Chánh liền cho ra nhiều nhãn hiệu băng mong chiếm trọn thị trường, vì làm băng nhạc phải nhạy bén với lớp người thưởng ngoạn do đã phân chia ra từng lớp :

- Shotguns dành cho lớp người có trình độ thưởng thức cao.
- Nhãn băng Thanh Thúy dành cho mọi tầng lớp khán thính giả.
- Nhãn băng Hồn Nước có Chế Li nh, Duy Khánh, Trang Mỹ Dung, Phương Hồng Quế v.v…
- Phục vụ thành phần cao niên hoài cổ có băng nhạc Tơ Vàng của Văn Phụng Châu Hà, quy tụ những ca sĩ di cư từ đất Bắc như Duy Trác, Châu Hà, Kim Tước, Thái Thanh, Sĩ Phú qua những nhạc phẩm tiền chiến của Văn Cao, Đoàn Chuẩn, Từ Linh, Dương Thiệu Tước, Nghiêm Phú Phi, Phạm Duy, Phạm Đình Chương… vừa có nhạc tiền chiến vừa có nhạc hiện đại của những nhạc sĩ tên tuổi.
- Tầng lớp SVHS có nhãn bang hieu Shotguns, Khánh Ly, Jo Marcel để nghe nhạc phẩm Phạm Duy, Phạm Đình Chương, Trịnh Công Sơn, Vũ Thành An, Từ Công Phụng, Ngô Thụy Miên, Y Vân, Phạm Thế Mỹ, Nguyễn Ánh 9.

Giới bình dân có rất nhiều nhãn hiệu băng như Hoàng Thi Thơ, Họa Mi, Hồn Nước, Chế Linh, Âm Thanh, Trường Sơn, Nguồn Sống qua nhạc phẩm Châu Kỳ, Mạnh Phát, Anh Việt Thu, Đỗ Lễ, Trầm Tử Thiêng, Vinh Sử, Tú Nhi, Hàn Châu, Song Ngọc, Duy Khánh, Thanh Sơn, Y Vũ, Trần Trịnh, Tâm Anh, Đynh Trầm Ca…

- Nhạc trẻ có nhóm Trường Kỳ, Tùng Giang, Kỳ Phát đều có nhãn băng nhạc riêng, riêng kiosque của chị em Thúy Nga ( không phải Thuý Nga vợ Hoàng Thi Thơ ) lúc đó chỉ chuyên sang nhạc đĩa nhac ngoại quốc mang nhãn Selection hay Anna / Hon Hoang .

Thế giới ca nhạc Saigon VN đã phân chia thứ bậc theo sự thưởng ngoạn, ca sĩ cũng được phân chia ngôi thứ rõ ràng, đó là đặc tính của tân nhạc miền Nam ngày trước… tháng 04 năm 1975 .

@Một Tấm Lòng
(Bài sưu tầm )

Băng Nhạc Gò Công 2 - TÌNH CA HƯƠNG LÚA - Bảo Yến & Quốc Dũng & Nhật Trường

Ở trên khi đưa lên một số cảm nhận về Giọng ca Bảo Yến & Quốc Dũng thời trẻ trong băng nhạc Gò Công, có nhắc đến một trong tứ trụ nhạc vàng là ca sĩ Nhật Trường (tức nhạc sĩ Trần Thiện Thanh) và nỗi tiếc nuối lo sợ các ca khúc hiếm có thời trẻ của họ sẽ thất truyền :

Quote from: alpha on 12 Tháng Hai, 2015, 08:43:42 AM

HOA TRONG DÒNG NHẠC VÀNG :
Nghe qua Chung Một Dòng Sông (Thái Châu & Phi Nhung), Thương Một Người Ở Xa (Bảo Yến) bản chất lượng ở trên cũng rất khá nhưng thưởng thức những bản nhạc này do chính Quốc Dũng và Bảo Yến thể hiện trong băng nhạc Gò Công dù chất lượng không bằng vẫn cảm nhận được Băng Nhạc Gò Công phê hơn xa. Vừa nghe qua là đã thấy sự khác biệt ngay ở chất giọng thiên phú trời cho Quốc Dũng và Bảo Yến đi vào lòng người ngay. Không ai có thể hát những bản nhạc này hay bằng cặp đôi này bởi có ai có được chất giọng đầy cảm xúc như thế : nghe giọng Quốc Dũng qua những ca từ "Ba lô nặng trên vai tình yêu nồng đôi tay, con tim hồng chân lý anh mơ mãi vườn dừa", "Trương Định", "con sóng vỗ về", "miền cát mặn", ...thấy đậm chất đàn ông Nam Bộ thấy đã cái lỗ tai còn nghe những ca từ "thương một người ở xa một mình đôi mắt đỏ", "sóng rì rào ca hát tình yêu em dạt dào", "đi qua cầu Cả Thu nhìn dòng sông bối rối rung rinh chùm hoa sứ bỗng nhớ em cuối trời", "xanh xanh bên đồng lát","tình quê hương thủy chung", "xanh xanh rừng lá", "tiếng đàn biển Đông"... của Bảo Yến là thấy phê liền.
...
39huon
Vâng , bài Tết này có em tức là bài "Bài ca Tết cho em đó bài . Giọng Nam hát chung với Bảo Yến chính là giọng của NS Quốc Dũng đấy . Album những bài Gò Công này do NS Quốc Dũng và NS Hoàng Phương thực hiện sau đó do SHVTT Gò Công phát hành đúng theo phát biểu của bạn . Nhưng theo bạn cũng rõ thời điểm 1982-1986 ở VN chưa sản xuất ra CD nên chỉ có băng mà chất lượng thì không đảm bảo ( chưa kể băng sang lại từ máy hát ở nhà ) . Sau này khi công nghệ phát triển , NS Quốc Dũng đã phổ biển trở lại những bài hát này nhưng ông lại rải các bài hát ra nhiều Album khác nhau...
Riêng bài Chung một dòng sống ( ST Hoàng Phương ) có đoạn là "anh miền Gò Công ...." thì hiện nay cũng rất nhiều người đang kiếm nhưng ông Quốc Dũng không cho phát hành coi như chịu . Còn băng Casette thì chắc giờ cũng không còn dùng được ( vì một thời nghe nát cái lõ tai rồi ) . Bài này sau này Phi Nhung và Thái Châu hát cũng ok , nếu bạn thích mình tặng bạn nghe đỡ ghiền
thientuong295
Bài nhạc ở trên là bài "Chung một dòng sông" chứ không phải "Gò Công hồng trang sử", cũng đều là của TG Hoàng Phương; Bài nhạc có dòng "Cuối dòng sông Cữu Long, trước mặt nhìn biển Đông, bên cửa con sông Tiền, quê tôi Gò Công. Đây quê hương Trương Định tranh đấu, đất thiêng liêng ngàn đời khắc ghi sử hồng. Còn nghe âm vang trống đồn Trại Cá, ai về rừng lá với Gia Thuận lừng danh. Súng thép đạn thần công,ghi dấu ngàn liệt oanh, bao hờn câm đứng dậy, chống quân thù ngoại xâm ..."
_http://www.nhaccuatui.com/bai-hat/chung-mot-dong-song-cassette-go-cong-bao-yen.lFLh70Hpsfkk.html Chung Một Dòng Sông (Cassette Gò Công) - Bảo Yến ******
_https://www.youtube.com/watch?v=PG0e8HvYsy4 chung mot dong song (Go Cong trang su hong) - Bao Yen + Quoc Dung 1982.flv
_https://www.youtube.com/watch?v=3ZlgR_OhOck Chung một dòng sông Thái Châu - Phi Nhung
Trần Anh Tuấn
Hay lam nhung hay nhat van la chi Bao Yen Hat voi anh nao do co! minh nghe tu hoi hoc lop 7 den nay hon 20 nam roi ma chua tim nghe dc. ai co thi up len nhe!
_https://www.youtube.com/watch?v=95s7mjouaGw Thương một người ở xa - Bảo Yến - Nhạc Gò Công 1 1982.mp4 **** <---- Video này rất hay vì hiếm + nhạc gốc trong băng nhạc Gò Công 2 gần như đã thất truyền : Người Hàng Xóm Bảo Yến (Tô Thanh Tùng), Người Hàng Xóm 2 &3 Nhật Trường...
Kiet van trong
bài hát hay quá, có cả hình bảo yến, rất hiếm, tự nhiên quá, chứ ko như hát bây giờ.
minh pham duy
Cảm ơn người đã dăng VIDEO này, mình nghe Bảo Yến 20 năm nay rồi nhưng còn thiếu nhiều bài mà có được hình ảnh

May mắn thay cho những ai mến mộ các giọng hát này muốn thưởng thức lại chất giọng thời trẻ của họ xem nó ra sao mà nhiều người mê mệt đến vậy thì đây :

Quote from: Trung_phat92 on 21 Tháng Mười Hai, 2012, 05:07:31 AM

Băng Nhạc Gò Công 2 - TÌNH CA HƯƠNG LÚA - Bảo Yến & Quốc Dũng & Nhật Trường
"Mình nhớ không lầm là sau băng nhạc gò công của Bảo Yến, Bảo Yến và Nhật Trừơng có phát hành băng nhạc chủ đề "TÌNH CA HƯƠNG LÚA" do Tô Thanh Tùng thực hiện, ai có có thể chia sẻ với mình ko, ông già minh mê tít, hồi đó còn kêu băng đó là nhạc Đồng Tháp thì phải."
...
Mình vừa xin được băng nhạc Gò Công 2, hay còn gọi là Băng Nhạc Đồng Tháp của nhạc sĩ Tô Thanh Tùng thực hiện do 3 giọng ca Bảo Yến, Quốc Dũng và Nhật Trường, bản gốc của thập niên 80 do 1 người bạn bên Mỹ gửi cho, nay xin chia sẻ cùng các bạn hihihi, mong các bạn ủng hộ
1 ai về đồng tháp - quốc dũng
2 hồng ngự mang tên em - bảo yến
3 nhà tôi - bảo yến & quốc dũng
4 người hàng xóm 1 - bảo yến
5 người hàng xóm 2 - nhật trường
6 người hàng xóm 3 - nhật trường
7 tình yêu cho em - bích trâm
8 liên ca đồng tháp - bảo yến & quốc dũng
9 đồng tháp mến thương - bảo yến
10 tháp mười đẹp xinh - quốc dũng
11 đời - nhật trường
12 bông trời nở - nhật trường
13 bông điên điển - nhật trường
14 tháp mười quê hương tôi - bảo yến
15 phiêu bồng - bảo yến
TOÀN BỘ BĂNg NHẠC TRÊN ĐỀU LÀ BẢN GỐC 1988 CHUYỂN TỪ BĂNG CASETTE RA MP3

_http://www.mediafire.com/?gfyn8ngo88vqddw
@Trung_phat92

_http://www.nhaccuatui.com/playlist/tinh-ca-huong-lua-bao-yen-bao-yen-ft-quoc-dung-ft-nhat-truong.iPbGd7RY31oK.html
_http://mp3.zing.vn/playlist/TINH-CA-HUONG-LUA-NHAC-DONG-THAP-Go-Cong-2-Bao-Yen-Quoc-Dung-Nhat-Truong-d_phan1992/IWD6E0DO.html

Hoàn cảnh ra đời của băng nhạc Gò Công 2, chính xác hơn phải là Băng nhạc Đồng Tháp Tình Ca Hương Lúa :
Tô Thanh Tùng và “thương hiệu bolero”

Bất kỳ ai gặp nhạc sĩ Tô Thanh Tùng, tác giả của những ca khúc nổi tiếng Giã từ, Sao em nỡ đành quên, Giăng câu, Tình cây và đất, Hồng Ngự mang tên em, Tiễn biệt… cũng đều có cảm tình ngay lần đầu tiên. Vẻ mộc mạc, rất Nam Bộ của ông được “đóng dấu” vào trong từng ca khúc. Và cuộc đời thăng trầm của Tô Thanh Tùng cũng được trải nghiệm trong từng lời ca, giống như lời trong ca khúc Giã từ “Tuổi đời chân đơn côi/ gót mòn đại lộ buồn/ Đèn đêm bóng mờ nhạt nhòa…”.

Nhạc sĩ Tô Thanh Tùng qua nét vẽ của họa sĩ Nhím. Photo: GiaoDuc.edu.vn

Gắn với “thương hiệu bolero”

Sinh ra và lớn lên ở bên dòng sông Tiền, vùng đất Hồng Ngự, Đồng Tháp, từ cuối thập niên 60 của thế kỷ trước, nhạc sĩ Tô Thanh Tùng đã bắt đầu nổi tiếng với những ca khúc: Giã từ, Hồng Ngự mang tên em. Rồi những năm sau này ông có thêm: Tình cây và đất, Giăng câu, Người hàng xóm (thơ Nguyễn Bính), Tiễn biệt, Sao em nỡ đành quên, Duyên dáng sông Tiền, Về miền Tây… Giai điệu cùng ca từ trong các ca khúc của nhạc sĩ Tô Thanh Tùng chơn chất, mộc mạc, mang đậm chất đồng bằng sông nước Nam bộ.

Bốn năm nay, nhạc sĩ Tô Thanh Tùng chuyển về sống tại một khu vườn xinh xắn ở ven thị xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Ngày ngày ông lên khu du lịch Đại Nam tập thể dục, vãng cảnh thiên nhiên và chuyện trò với ông Huỳnh Phi Dũng – Chủ tịch HĐQT Công ty Đại Nam. Có lẽ hồn thiêng sông núi ở khu du lịch văn hóa – lịch sử lớn nhất Việt Nam này đã dẫn nhạc sĩ Tô Thanh Tùng tạm rời những lời ca, giai điệu chơn chất của cuộc sống đời thường, bước vào những ca từ và giai điệu hùng tráng gắn với lịch sử oai hùng của dân tộc.

Và gần 20 bài hát mới viết về lịch sử được ra đời: Nhớ ngày giỗ Tổ, Cha Lạc long Quân (thơ Lê Sơn Tùng), Mẹ Âu Cơ (thơ Lê Sơn Tùng), Đại Nam huyền sử ca (lời Huỳnh Phi Dũng), Đức thánh Trần- Hưng Đạo Vương, Nguyễn Huệ- Quang Trung, Cố đô văn vật - Thăng Long cổ thành (thơ Lê Sơn Tùng)… Rồi album nhạc lịch sử mang tên Đại Nam huyền sử ca đã được Nhà xuất bản Văn hóa xuất bản, với sự thể hiện của các ca sĩ: Tạ Minh Tâm, Hải Phượng, Thanh Thúy, Hương Giang, nhóm ACM…

Không dừng lại ở đó, nhạc sĩ Tô Thanh Tùng đã tìm đến soạn giả Viễn Châu để đặt lời vọng cổ. Ở tuổi 82, già yếu, soạn giả Viễn Châu vẫn vui vẻ nhận lời. Chỉ 2 tháng sau, vào đầu xuân Mậu Tý, album Đại Nam huyền sử ca đã có thêm 10 bài cổ nhạc, với sự thể hiện của các giọng ca: Kim Tử Long, Cẩm Tiên, Trọng Phúc, Phượng Hằng, Phượng Loan, Cẩm Tiên…

Cầm tặng chúng tôi album nhạc đặc sắc này, nhạc sĩ Tô Thanh Tùng nói: “Cảm xúc đến thật tự nhiên, ở tuổi ngoài 60 tôi thấy mình phải viết những bài ca lịch sử”.

Đã một thời gian khá dài không thấy các ca khúc ký tên Tô Thanh Tùng xuất hiện trên thị trường âm nhạc, nên nhiều người đã chú ý khi album Tặng em (thơ Phi Vân, Tô Thanh Tùng phổ nhạc) được NXB Âm nhạc và Công ty Văn hóa Phương Nam phát hành vào tháng 6/2006. Đó không chỉ là sự trở lại của một cái tên mà còn là một bước ngoặt trong khuynh hướng sáng tác...

Nhạc sĩ Tô Thanh Tùng sinh năm Giáp Thân (1944) tại Hồng Ngự (Đồng Tháp). Đam mê ca hát từ nhỏ và vì yêu cảnh sông nước quê mình nên đã tự mày mò sáng tác. Bản nhạc đầu tay của Tô Thanh Tùng là Hồng Ngự mang tên em (1963). Tuy nhiên, không phải bản nhạc nào của chàng nhạc sĩ "amateur" này cũng "trơn tru, gọn ghẽ". Tô Thanh Tùng kể lại, vào năm 1965 anh có đưa một sáng tác mới của mình là ca khúc Ai về Đồng Tháp nhờ nhạc sĩ Nghiêm Phú Phi góp ý, ông này xướng âm thấy có đoạn hát một hơi 8 khuôn nhạc không có chỗ dừng, liền chọc quê: "Hơi cậu dài lắm phải không ?". Tô Thanh Tùng vô tư trả lời : "Dạ, cũng... dài lắm. Em chuyên tắm sông, nín thở để lặn mà!". Do "trình độ" sáng tác... cỡ đó nên phải mất đến 5 năm sau công chúng mới biết đến Tô Thanh Tùng qua ca khúc boléro Giã từ.

Những sáng tác của Tô Thanh Tùng là nhiều cuộc tình xâu chuỗi lại. Ông yêu nhiều và được nhiều cô gái hâm mộ. Dù hết lòng với tình yêu, nhưng cho đến tận bây giờ, đã ở cái tuổi 67, ông vẫn còn lang thang đi tìm một tình yêu đích thực cho mình.

Tác phẩm Sao em nỡ đành quên cũng là một trong những đứa con của tình yêu như vậy. Năm 1965, Tô Thanh Tùng rời quê nhà Đồng Tháp lên Sài Gòn học Trường Luật. Kỳ nghỉ hè năm thứ nhất về Hồng Ngự, ông gặp lại cô gái chung xóm tên Tuyết. Trong buổi gặp ấy, Tuyết khi đó mới 17 tuổi đã thố lộ tình yêu với chàng sinh viên đa tài này. Nhưng vì đang còn đi học, chưa muốn ràng buộc gì nên Tô Thanh Tùng không dám nhận mối tình trong sáng ấy. Đêm về, trong sự day dứt, ông đã viết Sao em nỡ đành quên tặng cho Tuyết mà mở đầu là một lời trách móc rất con gái: “Sao em nỡ đành quên bao lời tha thiết êm đềm/ Sao em nỡ đành quên chuyện tình đẹp như giấc mơ…”.

Ca khúc bolero Giã từ cũng thế. Ông kể: “Năm 1970, tôi cùng một nhóm sinh viên Văn Khoa hay vào một quán cà phê tại Đa Kao (quận 1) bởi quán này có một người con gái đẹp tên Diễm ngồi thu ngân. Tôi biết Diễm để mắt tới tôi bởi lúc ấy, tôi có sáng tác bài Mắt Diễm buồn cho ca sĩ Elvis Phương hát được nhiều người biết đến. Tuy nhiên, những ngày vui của tôi với Diễm khá ngắn ngủi, khi nàng ngoảnh mặt quay lưng cũng là lúc tôi đau khổ. Nhiều đêm dài lang thang dưới phố đi tới đi lui đến nỗi "gót mòn đại lộ buồn" rồi đêm về tôi viết nên ca khúc Giã từ…”

Năm 1971, Tô Thanh Tùng tình cờ quen một cô ca sĩ miệt vườn tên Thu Vân có giọng hát mê hồn, ông liền mời cô này từ Sa Đéc về Sài Gòn nhờ nhạc sĩ Quốc Dũng phối âm bằng cách phối nhiều lần từng nhạc cụ thô sơ. bài Giã từ để gửi cho đài phát thanh. Thế nhưng, nhạc sĩ Lê Dinh (Trưởng phòng Văn nghệ Đài Phát thanh Sài Gòn) lại từ chối phát vì quy định lúc đó tất cả các ca sĩ được xuất hiện trên sóng phát thanh đều phải đạt tiêu chuẩn là nổi tiếng. "Đây lại là tác phẩm của một nhạc sĩ không tên tuổi còn ca sĩ thì càng không ai biết!". Đúng là Thu Vân chỉ là một ca sĩ dưới miệt vườn, không có tiếng tăm. Nhưng khi nghe qua băng cassette, nhạc sĩ Lê Dinh đồng ý cho phát một lần vào sáng chủ nhật (giờ "vàng" trong tuần), nếu dư luận tốt thì sẽ phát tiếp. Không ngờ với phong cách bolero tuyệt vời cộng hưởng cùng giọng hát da diết của Thu Vân, Giã từ đã làm lay động hàng triệu trái tim của thính giả yêu âm nhạc. Nhiều người đã bật khóc khi nghe bản nhạc này trong đêm vắng.
Nhà xuất bản Minh Phát lập tức ký độc quyền phát hành bài Giã từ. Sau đó, có "đà",Tô Thanh Tùng viết tiếp một loạt bài như Xót xa, Mừng Chúa ra đời, Nhớ người tình phụ... Cô ca sĩ tỉnh lẻ miệt vườn ngày nào cũng nổi tiếng từ đó, hiện cô đang định cư ở nước ngoài.

Không “đóng khung” mình
Dù rất thành công với dòng nhạc bolero nhưng nhạc sĩ Tô Thanh Tùng không muốn “đóng khung” mình ở một thể loại. Những năm 90, khi chương trình Mưa bụi làm mưa làm gió trên thị trường âm nhạc lúc bấy giờ thì Tô Thanh Tùng lại một lần nữa khiến nhiều người ngạc nhiên khi trình làng ca khúc Giăng câu hết sức dân dã, khác với dòng nhạc bolero do Đình Văn và Tài Linh trình bày. Giăng câu mang âm hưởng rặt dân ca Nam Bộ, được giới bình dân đặc biệt yêu thích. Ca từ trong Giăng câu cũng hết sức dễ hiểu: “Em hỏi anh đêm nay đi dâu/ Anh nói rằng anh đi giăng câu/ Anh đi giăng câu trên chiếc xuồng câu/ Anh có cây sào anh chống ào ào, chống ào ào…”. Ca sĩ Bảo Yến, một trong những ca sĩ rất yêu thích dòng nhạc bolero của Tô Thanh Tùng đã gọi ông là người phổ thơ tuyệt vời với các bài Người hàng xóm của thi sĩ Nguyễn Bính, Chùa Hương thiếu em của nhà thơ – nhà báo Dương Trọng Dật.
*******
* Sau năm 1975, anh vẫn hoạt động âm nhạc?
- NS Tô Thanh Tùng: Hầu như ngay lập tức! Lúc đó tôi được một người bạn thân là Ba Be -Trưởng công an huyện Hồng Ngự giới thiệu làm Trưởng ban văn nghệ thị trấn Hồng Ngự, làm được 3 năm. Trong giai đoạn khó khăn chung của cả nước, tôi đem gia đình về TP.HCM và làm nghề bán dạo đủ thứ: xà bông, dầu gió, nước mắm và cả phụ tùng xe đạp nữa... Rong ruổi suốt một năm, ky cóp mãi mới có tiền ra một album (băng cassette) mang tên Tình ca hương lúa (trong đó có các bài Người hàng xóm, Hồng Ngự mang tên em... do Nhật Trường và Bảo Yến hát). Đây là một album đậm chất nhạc đồng quê nhưng hồi đó cũng chịu nhiều búa rìu dư luận "nhạc vàng đội mồ sống dậy"
Tôi hết sức biết ơn Sở VH-TT Đồng Tháp lúc đó đã rất dũng cảm khi cấp phép và phát hành album này. <<---Có thể nói Tô Thanh Tùng là nhạc sĩ nhạc vàng đầu tiên trong nước sau năm 1975 dám phát hành album nhạc ngợi ca quê hương.

* Trở lại với album Tặng em - một album có màu sắc "thiền ca". Tại sao có sự chuyển hướng trong phong cách sáng tác của anh?
- Cuối cùng, qua bao nhiêu thăng trầm của cuộc sống, mấy năm qua tôi đã tìm về một nơi (Bình Phước) sống ẩn dật, vui thú điền viên. Tôi cũng sắp đến cái ngưỡng "cổ lai hy" nên cũng có ý "dọn mình" sẵn sàng để đi về một nơi xa nào đó. Tuy nhiên, hình như cái nghiệp sáng tác vẫn còn đeo bám tôi nên khi đọc được một xấp thơ (gồm nhiều bài) của một nữ tác giả tên là Phi Vân (tôi chưa từng gặp) rất hợp với tâm cảnh của tôi lúc này, tôi lại vớ lấy cây đàn, phổ nhạc... Tuy rằng lời thơ có đôi chỗ tôi chưa vừa ý lắm nhưng tôi vẫn tôn trọng tác giả.

* Anh đã có bao nhiêu ca khúc và ca khúc nào tâm đắc nhất ?
- Tôi đã có khoảng 120 ca khúc (trong đó có 2 đĩa VCD và 10 đĩa CD). Tuy tôi có sáng tác nhạc nhưng chưa bao giờ nghĩ mình là nhạc sĩ. Tôi viết vì sự thôi thúc của cảm xúc khi những ý tưởng chợt đến hoặc khi đọc và đồng cảm với những bài thơ. Tuy nhiên tôi cũng nghe bóng gió một vài người trong giới nhạc sĩ ở TP.HCM dè bỉu nhạc của tôi rất sến, quá rẻ tiền hoặc nhờ nhạc sĩ Q.D chấp bút... Tôi không buồn, thậm chí còn vui vì những tác phẩm của tôi đã được quần chúng chấp nhận dù ở một mức độ nào đó. Ví dụ bài Giã từ, có người nói là "sến", bài Giăng câu dí dỏm đồng quê và bài Tình cây và đất được giới trí thức tương đối chấp nhận. Riêng với tôi, bài nào cũng là một đứa con tinh thần, nếu chúng "sống" được trong lòng một số người thì cũng đã quá sung sướng! Dù vậy, tôi vẫn chưa thật ưng ý một tác phẩm nào của mình, bản nhạc tâm đắc nhất vẫn còn... chưa viết !

******
Tô Thanh Tùng sống rất giản dị và chất phác. Bốn năm qua, Tô Thanh Tùng vẫn chưa lập gia đình và về thị xã Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương mua đất làm vườn, vui thú điền viên. Tính ông hiền lành, không màu mè, khách sáo, luôn cười sảng khoái đúng kiểu nông dân Nam Bộ. Có lần xuống thăm, trong buổi tiệc rượu lai rai, ông cầm đàn chơi vài bản. Ông hát Giăng câu réo rắt như mình đang ở vùng Đồng Tháp Mười chống sào đi câu cá; hát Sao em nỡ đành quên thì ngậm ngùi, man mác; Giã từ thì da diết, ám ảnh. Và đến Tình cây và đất thì vô cùng trong sáng, thánh thiện. Trong các đám cưới, nhiều ca sĩ thường chọn Tình cây và đất để chúc phúc cho cô dâu chú rể vì “Trời se duyên nên khiến anh gặp em/ Cho lứa đôi kết thành mộng ước của ngày xanh/ Rồi mai đây anh là đất em là cây/ Vĩnh phúc cho ai biết rằng, từ đó mùa xuân vĩnh hằng…”. Với giai điệu bolero, các bài hát của Tô Thanh Tùng thường đem lại cảm giác buồn và đôi chút mất mát, ngậm ngùi. Tuy nhiên, ông khẳng định rằng câu kết trong các bài hát của ông đều rất có hậu. Tình yêu dù đã ra đi nhưng vẫn nên giữ lại những điều ngọt ngào về nhau. Ví như trong Giã từ, kết thúc là “Người về trong thương nhớ, người đi nhớ thương người”. Còn trong Tiễn biệt thì “Chúc em phương đó có nhiều tương lai, với bao mong ước đong đầy trong tay”. Mới đây, Tô Thanh Tùng còn trình làng một album Đại Nam huyền sử ca với gần 20 bài hát mới cũng như phổ thơ với ca từ và giai điệu hùng tráng gắn với lịch sử oai hùng của dân tộc: Nhớ ngày giỗ Tổ, Cha Lạc Long Quân, Mẹ Âu Cơ, Đại Nam huyền sử ca… Còn một “gia tài” khoảng 50 ca khúc nữa Tô Thanh Tùng vẫn chưa phát hành, ông cười bảo còn đang chờ những tình yêu mới trong quãng đời còn lại của mình.
Nghe mục "Tác giả tác phẩm" Tô Thanh Tùng Đài FM 99.9 Mhz VOH sẽ có nhiều thông tin thú vị :
_http://www.mediafire.com/listen/0osgjo0043g33la/20071022_TGTP14h00p211007_To_THanh_Tung_1.mp3
_http://www.mediafire.com/listen/dzc98r0gewzud68/20071022_TGTP14h00p211007_To_THanh_Tung_2.mp3
Ngoài những ca khúc nổi tiếng của ông Tình Cây và Đất, Hồng Ngự Mang Tên Em, Người Hàng Xóm 1, 2, 3...Giăng Câu... đã nói, còn có Ước Thầm cũng đã nói rồi ở trên trong phần cảm nhận về giọng ca Bảo Yến,
Miền Quê Yêu Dấu, Hoa Rong...nhiều người vẫn rất thích :
_http://www.nhaccuatui.com/bai-hat/mien-que-yeu-dau-mong-thi.dk5bPHjWGfea.html Miền Quê Yêu Dấu - Mộng Thi <<---bản chất lượng
_https://www.youtube.com/watch?v=49qpiZ6FhYk Liên khúc Miền Quê Yêu Dấu - Miền Tây Sông Nước
Trả tôi về miền quê hương yêu dấu
Có dòng sông thấp thoáng con đò
Có hàng cây soi bóng ven bờ
Lúc đi về che nắng che mưa,
Trả tôi về xin trả cho tôi
Mái trường xưa nhớ quá thầy cô
Nhớ anh em bạn bè chung lớp
Vui làm sao tiếng trống tan trường

Xin cho tôi đi tìm lại tôi
Đã qua rồi hỡi thời gian ơi !
Đã qua rồi tuổi đời niên thiếu
Có chăng là trong giấc mơ thôi...!

Trả tôi về ruộng vườn thân yêu
Có đàn chim ríu rít trên cành
Có trời thanh gió mát trong lành
Khói lam chiều vươn mái nhà tranh
Trả tôi về cái thuở ban sơ
Tiếng võng đưa theo tiếng ầu ơ !
Câu dân ca dạt dào nơi đó,
Thương tình quê vô bến vô bờ....
_https://www.youtube.com/watch?v=HWg6e1ncJb0 Về Miền Tây - Phương Mỹ Chi | Liveshow "Đối Mặt" Đàm Vĩnh Hưng
_https://www.youtube.com/watch?v=RLR_08s_nPc&t=5m56s Tiết mục trao giải Bài hát yêu thích của năm từ 5m56s Về miền tây + quê em mùa nước lũ Phương Mỹ Chi 1
Riêng bài Giã Từ như trên đã nói, còn có một dạo xôn xao vì câu chuyện sau :

Quote

Ai là tác giả bài hát Giã từ? HÃY TRẢ LẠI TÊN CHO EM
Bài hát Giã từ được trình diễn từ những năm thập niên 1970 tại Sài Gòn và được giới mộ điệu yêu thích. Gần đây đã được Bộ VH TT TT & DL cho phép sử dụng trở lại, bài hát nhanh chóng đã được mọi người đón nhận nồng nhiệt, rất ăn khách với khán thính giả và được rất nhiều giọng hát nổi tiếng trong nước và hải ngoại thể hiện như: Giao Linh, Phương Dung, Quang Lê, Trường Vũ, Đan Nguyên, Mạnh Quỳnh, Bảo Yến, Chế Thanh, Ngọc Sơn, Quốc Đại… Trong Giải Mai Vàng năm 2007 (11/1/2007) ca sĩ Đàm Vĩnh Hưng đã chiếm giải ca sĩ nhạc nhẹ cũng qua bài Giã từ nầy. Cho thấy sức hút của ca khúc nầy rất mạnh, rất lan tỏa....

Trên các website, nhật báo viết khá nhiều giai thoại về bài nầy như nhacvangonline, nhacso.net, báo Thanh Niên…(như Nhạc sĩ Tô Thanh Tùng (tác giả bài hát) có kể về hoàn cảnh ra đời bài hát nầy ở trên)
Thật ra, từ những năm thập niên 70 bài nầy cũng rất thịnh hành ở Tây Ninh, nhiều người yêu nhạc đã thuộc lòng, đã hát khắp nơi: từ sân khấu cho đến tiệc tùng, đám cưới, họp bạn… Ai cũng biết tác giả là nhạc sĩ Băn Vi (sinh năm 1949). Lúc đó, anh là một tay trống có tiếng trong Ban nhạc Xây Dựng Nông Thôn… Anh đánh trống rất điệu nghệ thu hút khán giả nhờ tài roulé và tung hứng dùi trống lên cao quay vài vòng, khán giả tán thưởng nhiệt liệt và lúc đó anh có mở một lớp dạy trống ở Long Hoa lấy tên là Băn Vi. Bút danh Băn Vi cũng khá lí thú, theo lời anh em thân thiết nói lại: Băn Vi là cách chơi chữ, anh tên thiệt Huỳnh Văn Bi – Văn Bi đọc ngược là Bi Văn – nói láy lại là Băn Vi.

Câu chuyện của bài hát được vang xa, theo lời Băn Vi có kể cho anh em nghe: anh có quê vợ ở Hồng Ngự - Đồng Tháp (cùng quê nhạc sĩ Tô Thanh Tùng). Trong một lần về Hồng Ngự chơi, Băn Vi có ghé vào một quán nước tình cờ gặp Tô Thanh Tùng, anh em có máu văn nghệ nên quen nhau liền, biết Tô Thanh Tùng là một nhạc sĩ anh đã hát ngay một bài nhạc đầu tay cho ông nghe: đó là bài Giã từ. Bài hát với giai điệu ngọt ngào, mượt mà đã làm Tô Thanh Tùng ngây ngất và ông muốn có ngay bài hát nầy nên nhờ Băn Vi ghi lại cho ông. Băn Vi lúc đó tuy đã chơi nhạc nhưng chỉ là một nhạc công tỉnh lẻ, không tiếng tăm gì cho lắm, biết Tô Thanh Tùng làm nhạc và quen biết giới nhạc ở Sài Gòn, cũng muốn nhờ người lăng xê nên viết ngay và đưa cho nhạc sĩ Tô Thanh Tùng. Sau đó Tô Thanh Tùng đã nhờ nhạc sĩ Quốc Dũng hoà âm và nhạc sĩ Lê Dinh thu thanh đưa lên Đài phát thanh Sài Gòn như lời kể trên. Chuyện gặp gỡ nhạc sĩ Tô Thanh Tùng khi về Tây Ninh, Băn Vi có kể lại cho người bạn thân - làm chung ban nhạc là nhạc sĩ Hoài Nguyên biết.

Trước 75 bài hát được xuất bản đứng hai tên: Tô Thanh Tùng và Băn Vi. Về xuất xứ bài hát nầy, không giống như nhạc sĩ Tô Thanh Tùng kể. Băn Vi lúc sinh thời có tâm sự là lấy cảm hứng từ cô gái mà anh yêu thích, nhà có tiệm phở nổi tiếng ở Chợ Cũ - Long Hoa năm 70 (vì lí do cá nhân xin được giấu tên). Một thời gian quen nhau, có cảm tình nhau nhưng sau đó cô sang ngang đi lấy chồng, anh cô đơn buồn bã viết nên dòng nhạc: “Tuổi đời chân đơn côi,gót mòn đại lộ buồn, đèn đêm bóng mờ nhạt nhòa…Em sang ngang rồi chôn kỉ niệm vào thương nhớ, hôn lên tóc mềm lệ sầu đắm ướt đôi mi…”. Đường phố Long Hoa lúc đó hệ thống điện còn yếu, chỉ ánh đèn mờ tỏa sáng nhạt nhoè trên đường phố.

Tại Tây Ninh, mấy chục năm qua, người yêu nhạc ai cũng biết giai thoại bài hát nầy. Sau Giải phóng 30- 4-1975 tôi và anh Băn Vi có dịp cộng tác chung dạy hát cho mấy em trong đội văn nghệ ở Long Hoa để tập bài Giải phóng miền Nam và Hội nghị Diên Hồng, sau đó anh chuyển qua làm ăn bán sách báo văn phòng phẩm, rồi làm trưởng ban văn hóa thông tin thị Trấn Hòa Thành, nhưng chúng tôi vẫn thường xuyên gặp nhau qua các cuộc sinh hoạt văn nghệ. Lúc đó ở Long Hoa có một bãi hát rất rộng, các đoàn ca nhạc thường về trình diễn, trong một lần ca sĩ Bảo Yến trình diễn bài Giã từ tại đây, anh Băn Vi biết tôi hay viết báo nên có tâm sự làm sao lấy lại tác quyền. Tôi cũng có hứa với anh nhưng trong tay mình chưa có tư liệu bằng chứng gì cả nên không thể viết được mà anh cũng không còn bản gốc nữa.

Bài hát đã ra đời từ 40 năm qua nên hiện nay bài hát gốc ít ai còn giữ (kể cả nhạc sĩ Băn Vi) nhưng trong tâm tưởng người yêu nhạc Tây Ninh, nhất là những người thế hệ U50 hễ nhắc đến Giã từ là nhắc đến Băn Vi. Năm 2004 anh qua đời vì một cơn bạo bệnh, anh em đến dự rất đông (nhà anh ở trước sân vận động Long Hoa nay là Trung tâm văn hóa Hòa Thành) mọi người đến dự còn đề nghị hát lại bài Giã từ kỉ niệm xưa…

Hai năm sau ngày mất của anh (năm 2006) ca sĩ Dạ Trường ở California về nước (làm chung với Băn Vi bên ban Văn nghệ Xây dựng nông thôn ngày xưa) có họp mặt bạn bè cũ làm chung trong Đoàn văn nghệ ngày ấy như: anh Huệ (bên ban kịch) anh Phong, Hoài Nguyên, chị Cúc, anh Đạt (bên biểu diễn, nhạc công)… Mọi người đều nhắc lại kỉ niệm Băn Vi về bài Giã từ. Anh Dạ Trường kể lại khi sáng tác có câu kết: “Người về trong thương nhớ, người đi nhớ thương hoài...”. Dạ Trường thấy không ổn, nên góp ý sửa lại: “Người về trong thương nhớ, người đi nhớ thương người…”. Băn Vi nghe có lí nên đồng ý sửa, bài nầy chính ca sĩ Dạ Trường hát ở Tây Ninh.

Những năm gần đây dòng nhạc bolero thịnh hành, bài hát Giã từ cũng trở lại, nhưng đa số khi giới thiệu trên sân khấu, trên giới truyền thông đại chúng, trên live show không thấy nhắc tên Băn Vi mà chỉ nêu tên Tô Thanh Tùng mà thôi (vì như phần trên, nhạc sĩ Tô Thanh Tùng khi kể về lai lịch bài hát cũng đã phủ nhận tên Băn Vi rồi !?). Công tâm mà nói nhạc sĩ Tô Thanh Tùng rất có công lớn trong việc lăng xê bài hát nhưng ngược lại đây cũng là một bài hát góp phần không nhỏ trong sự nghiệp âm nhạc của ông (mà tác giả gốc là nhạc sĩ Băn Vi).

Rất may cho tôi, mới đây trên web Dòng nhạc xưa và Âm nhạc miền Nam có sưu tập lại được bản nhạc ngày ấy đề rõ hai tác giả: Tô Thanh Tùng và Băn Vi, sẵn đây xin cám ơn chủ nhân hai website nầy đã cung cấp một tài liệu quý giá cho tôi. Như vậy dựa trên nhạc phẩm Giã từ đã in từ năm 1973 do nhà xb Minh Phát phát hành thì đã rõ tác giả, không còn bàn cãi gì nữa. Nếu so sánh hai người thì nhạc sĩ Tô Thanh Tùng rất nổi tiếng với nhiều bài hát diễm tình, còn nhạc sĩ Băn Vi là nhạc sĩ tỉnh lẻ ít người biết, giờ anh đã mất nên không thể lên tiếng được, chỉ còn để lại dư âm cho người yêu nhạc qua bài Giã từ mà thôi, nhưng cũng bị xóa tên nhiều năm qua. Qua bài viết nầy xin mọi người có liên quan hãy trả lại tên cho anh về đúng bản nhạc, cho anh ngậm cười dưới suối vàng mà thôi. Đó cũng là tình nghệ sĩ cao đẹp. Mong lắm thay!
@Nguyễn Duyên. Nguyễn Nhạc Cụ

@Dongnhacxua @Hà Đình Nguyên & rất nhiều nguồn
Câu chuyện tương tự ca khúc Tôi Đưa Em Sang Sông (Y Vũ - Nhật Ngân) cũng như nhạc phẩm Cho Vừa Lòng Em (Phan Trần) (Phan Công Thiệt tức Mặc Thế Nhân-Trần Nhật Ngân) một thời gây xôn xao. Chuyện tình yêu thực hư không biết ra sao vì bất kỳ câu chuyện tình nào nếu không ở trong ca khúc này thì cũng giống nhạc phẩm kia (!). Ở đây khi nhạc phẩm Giã Từ được xuất bản lần đầu, chắc đã được Tô Thanh Tùng chỉnh sửa thêm thắt nhiều lần nên phần tên tác giả ghi là Tô Thanh Tùng + Băn Vi cũng an ủi cho chàng nhạc sĩ tỉnh lẻ Băn Vi phần nào rồi! (!?)
_http://www.alonhac.net/bai-hat/gia-tu-bao-yen/G8jc.html Giã Từ - Bảo Yến Sáng tác: Tô Thanh Tùng- Băn Vi | Album: Màu Tím Pensée
_http://nhacso.net/nghe-nhac/gia-tu.WlxYW0Vf.html Giã Từ Nghệ sỹ: Phương Dung - Sáng tác: Tô Thanh Tùng - Album: Chuyện Ngày Xưa
Ông còn có một người em ruột là nhạc sĩ Tô Thanh Sơn. Từ thuở thiếu thời 15,16 qua những câu thơ dạo trên nốt nhạc
Trời mưa gió con đường trơn đó bây giờ em đâu Trời mưa gió con đường trơn đó bao giờ em qua... ám ảnh nhạc sĩ Tô Thanh Sơn nên ông thường sáng tác các bản nhạc về mưa...
rồi nổi tiếng với nhiều tình khúc Bolero như Thầm Lặng, Thẹn Thùng, Chờ Em Trong Mưa,Chút Kỷ Niệm Buồn, Đêm Tiễn Biệt...

Quote

Nhạc sĩ bolero nghèo cả đời không mua nổi cây đàn
Giới mến mộ văn nghệ ở thị xã Hồng Ngự (Đồng Tháp) nhiều năm nay đã quen gọi nhạc sĩ Tô Thanh Sơn - cha đẻ của "Chút kỷ niệm buồn" là ông nhạc sĩ cô đơn.

Cô đơn là bởi hơn 30 năm viết nhạc với hàng trăm ca khúc, có ca khúc đã nổi tiếng được nhiều người hát mỗi ngày nhưng bây giờ cuộc đời của nhạc sĩ 66 tuổi được gói gọn với một chuỗi bốn không: không nhà, không tiền, không gia đình và thậm chí không có cả giấy tờ tùy thân.

Hiện ông “ở đậu” trong phủ thờ dòng họ ở thị xã Hồng Ngự (Đồng Tháp).

Cả đời viết nhạc chưa mua nổi cây đàn
Căn nhà cấp 4 nhỏ cũng là phủ thờ của dòng họ nằm ở một góc đường Điện Biên Phủ là nơi nhạc sĩ họ Tô ở nhờ suốt những năm qua, ông hóm hỉnh tự nhận mình là “ông Từ giữ miếu”.

Sau gần 40 năm bon chen xuôi ngược ở đất Sài thành rồi chia tay cuộc tình đầu tiên, ông giao hẳn nhà cửa cho các con ở, về quê hương Hồng Ngự chọn cách sống ẩn dật suốt ba năm nay.

Ăn mặc xuề xòa, ít giao tiếp, chỉ có vài người bạn tâm giao nên dù là cha đẻ của những ca khúc nổi tiếng nhưng tại quê nhà, rất ít người biết đến ông.

“Có một hôm tôi với mấy ông bạn chí cốt đang ngồi bên lề đường lai rai cóc ổi thì vợ chồng cậu bán kẹo kéo đẩy xe ngang qua mở bài Chút kỷ niệm buồn. Ông bạn tôi chơi cắc cớ gọi lại hỏi: “Vậy chớ hai cháu có biết ai sáng tác bài này không?”. Họ bảo không biết. Ông bạn chỉ vô tôi giới thiệu đây chính là tác giả, nhạc sĩ Tô Thanh Sơn. Vợ chồng bán kẹo kéo cười ngất rồi nói: “Chú giỡn hoài, nhìn cái tướng ông này mà nhạc sĩ, nhạc lẻ gì””.

Nhạc sĩ Tô Thanh Sơn với cây đàn được bạn bè cho mượn.
Bây giờ khi đã… về vườn, mỗi ngày ngoài công việc ở Hội Văn học nghệ thuật thị xã Hồng Ngự với đồng lương ít ỏi, ông sống cơm ngày ba bữa chủ yếu từ tiền tác quyền của những bài hát.

Mới đây, do bị trộm viếng nhà, lấy mất bóp nên bản thân ông giờ cũng không còn giấy tờ tùy thân. “Nói chú không tin nhưng cả đời viết nhạc mà đến giờ bản thân tôi chưa sắm nổi cây đàn, mỗi khi anh em yêu cầu chơi nhạc phải chạy đi mượn” - nhạc sĩ Tô Thanh Sơn chia sẻ.

Và giai thoại những tình khúc mưa
Ai đã từng mến mộ những bản bolero buồn man mác của Tô Thanh Sơn sẽ phát hiện một điều thú vị là cứ 10 bài thì có đến sáu, bảy bài có mưa. Từ Giọt mưa đêm, Chờ em trong mưa, Nhớ người trong mưa đến Chút kỷ niệm buồn… Ít ai biết những cảm hứng cho các ca khúc mưa này đều xuất phát từ hai câu thơ được viết lúc 15 tuổi của em trai ông - Tô Thanh Phong: “Trời mưa gió, con đường trơn đó bây giờ em đâu. Trời mưa gió, con đường trơn đó bao giờ em qua”.

“Tôi thấy ý thơ hay nên phổ thành bài Chờ em trong mưa, về sau dường như hình ảnh cơn mưa buồn buồn nó cứ mặc nhiên thai nghén trong những sáng tác của tôi” - ông nói.

Riêng với “cú hích” Chút kỷ niệm buồn, ông kể, khoảng năm 1996, lần đó khi đang đi trên đường Nguyễn Tri Phương thì trời bất chợt đổ mưa, rồi mưa dai dẳng. Khi vô tình ghé mái hiên một căn nhà trú mưa, ông vô tình bắt gặp một cậu sinh viên bên cạnh đang đứng trú mưa cùng một cô gái. Mưa bên ngoài hắt vào, cô gái đứng co ro nên chàng trai nép mình che cho cô khỏi ướt.

Thế là về nhà ông mãi bị ám ảnh và viết: “Chiều nao anh với em, nép bên thềm mưa hai đứa xem…”.

Dù viết nhiều, viết giỏi nhưng dường như những mối tình đi qua đời Tô Thanh Sơn đều trở thành dang dở chỉ vì… không dám nói. Năm 19 tuổi, ông có quen với một cô gái tên HTK, là cô giáo của em trai ông. Sau nhiều lần sang nhà chơi và có chút tình cảm nhưng chưa dám thổ lộ, một hôm ông vô tình lật quyển nhật ký của TK mới phát hiện TK cũng thương thầm mình, cô viết trong nhật ký: “Anh mà có vợ là tui đi tu!”. Về sau, cảm xúc ông viết luôn ca khúc Tình em - Trò nhỏ tặng TK.

Thế nhưng qua nhiều biến cố, hai người vẫn chưa ai dám mở lời, rồi nhạc sĩ đi lấy vợ, 10 năm trở về xóm cũ mới hay lời nguyền xưa nay đã thành sự thật, đau buồn duyên dang dở TK đã xuất gia.

“Mãi gần 20 năm sau, một lần nhân ngày lễ 20/11, tôi được một người bạn thân mời đến dự. Giữa tiệc vui, các cô giáo hát bài Tình em - Trò nhỏ, tôi thấy ý tứ hay hay nên khen rồi hỏi của ai. Anh MC bảo nghe đâu của ông Tô Thanh Sơn nào đó, lúc đó tôi mới ngớ người ra: “Ủa, tôi có viết bài này hả trời”".

Đang nhờ xử lý người “cầm nhầm” bài hát

Nhạc sĩ Tô Thanh Sơn được nhiều người hâm mộ biết đến với những bài hát khá nổi tiếng như Chút kỷ niệm buồn, Đêm tiễn biệt, Sầu lắng, Ba năm yêu em, Bóng đò xưa, Một mình trong chiều mưa,… Đặc biệt ca khúc Chút kỷ niệm buồn đã được trên 20 ca sĩ biểu diễn thành công. Hiện ông là phó chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật thị xã Hồng Ngự.

Ông cho biết gần đây nhiều bài hát đã bị một số ca sĩ sửa nhạc, sửa lời làm hỏng hết. Chẳng hạn như bài Đêm tiễn biệt của ông nguyên bản là “Nếu mai có về anh ghé lại, cùng tôi nâng chén rượu đẹp tình quê” bị sửa lại thành “Nhớ đêm tiễn biệt hai đứa mình, cùng nhau nâng chén rượu đẹp lòng nhau”, bài Chút kỷ niệm buồn nguyên bản là “Đường xưa trơn lối thưa, chúng ta cùng đi chung dưới mưa” cũng bị sửa thành “Đường xa trơn lối khuya…”. Một số trung tâm âm nhạc trong, ngoài nước và một số trang mạng còn để “nhầm” tên của người khác làm tác giả các bài hát của ông. Nhạc sĩ Tô Thanh Sơn cho biết đã gửi đơn đến các cơ quan bảo vệ tác quyền yêu cầu can thiệp xử lý.
@Internet

_http://radiovietnam.vn/Playback/TempConvert/vinhlong-2015-05-13-08_00-08_30.mp3
_http://radiovietnam.vn/RadioPlayback/56/ chọn Trang Văn Nghệ : Tác giả Tác Phẩm phát lúc 8g-8g30-9g30 hoặc phát lại lúc 0g ngày 13/5/15 nghe mục Sắc Màu Bolero & nhạc sĩ Tô Thanh Sơn

_http://mp3.zing.vn/bai-hat/Cho-em-trong-mua-Viet-Cuong/IW6CC8ZU.html Chờ em trong mưa -Trịnh Việt Cường ****
_https://www.youtube.com/watch?v=eoREVLroEwQ Chút Kỷ Niệm Buồn- Như Quỳnh-PBN 109
TRỌNG ĐỨC
Nhạc cảnh đầy tính nghệ thuật Á Đông: chút kỷ niệm buồn, một bài hát buồn mang nặng tâm tư của tác giả tài hoa: TÔ THANH SƠN DO TTTN NỔI TIẾNG DÀN DỰNG ƯU TIÊN CHO NỮ DANH CA TUYỆT DIỆU: NHƯ QUỲNH ( LÊ LÂM QUỲNH NHƯ) .
_http://www.nhaccuatui.com/bai-hat/then-thung-mong-thi.mSuRsKtzS3pn.html Thẹn Thùng - Mộng Thi
_http://mp3.zing.vn/bai-hat/Then-Thung-Trinh-Viet-Cuong/ZW6UAFI6.html Thẹn Thùng -Trịnh Việt Cường ***
_http://www.nhaccuatui.com/bai-hat/then-thung-trinh-viet-cuong.dW01dPaB5UgW.html Thẹn Thùng -Trịnh Việt Cường ***
_http://dev.mp3.zing.vn/bai-hat/Giot-Mua-Dem-Trinh-Viet-Cuong/ZW6UAFIO.html Giọt Mưa Đêm- Trịnh Việt Cường ***
--->Từ Trang nhật ký của cô giáo HTK "Mười năm rồi còn gì Anh nỡ đành quên tôi Không một lần nhắc nhở Đau biết mấy người ơi !"
_http://www.nhaccuatui.com/bai-hat/vinh-biet-nguoi-xua-trinh-viet-cuong.oRhSx4SOmb.html Vĩnh Biệt Người Xưa - Trịnh Việt Cường ****
_http://nhacso.net/nghe-nhac/vinh-biet-nguoi-xua.X1tSVEdYZw==.html Vĩnh Biệt Người Xưa Nghệ sỹ: Hương Lan - Album: Nhẫn Cỏ Cho Em
_http://nhacso.net/nghe-nhac/vinh-biet-nguoi-tinh.X1pQVktbbg==.html Vĩnh Biệt Người Xưa Nghệ sỹ: Đặng Thế Luân - Sáng tác: Tô Thanh Sơn - Album: Khóc Thầm
_http://nhacso.net/nghe-nhac/dem-tien-biet.X1pSW0paZg==.html Đêm Tiễn Biệt
Nghệ sỹ: Yến Khoa - Sáng tác: Tô Thanh Sơn - Album: Nỗi Sầu Tương Tư

alpha · « **Reply #84 on:** 26 Tháng Năm, 2015, 11:23:40 PM »

Cảm Nhận Về Một Số Giọng Ca Nữ DÒNG NHẠC TRỮ TÌNH Sau 75 (tiếp theo)

Extra 4 NHỮNG CẢM NHẬN THẬT MÀ ĐAU !

Ở trên đã nói nhiều về nhạc đờn ca tài tử cải lương vọng cổ, về nhạc trữ tình, về nhạc dân ca quê hương...Có những cảm nhận thẳng thắng nhưng chưa đau bằng cảm nhận dưới đây :

Nguyen Tien Trung
Nhạc trữ tình, quê hương là một dòng nhạc vô cùng khó ca. Cái khó nhất phải hát bằng tâm sự của nhân vật trữ tình, có khi là của tác giả, làm thế nào để thính giả chỉ nghe mà cảm thấy xót thương và đau đớn cùng với nhân vật nếu đó là một câu chuyện bi ai, làm thế nào để thính giả thêm yêu mến quê hương, trong từng lời ca có thể thấy bóng hình quê hương hiển hiện lên rõ mồn một là một thành công. Do đó nó cần một giọng hát thật ngọt ngào, mượt mà để có thể truyền cảm xúc cho người nghe. Kỹ năng về thanh nhạc chỉ giúp ca sĩ xử lý bài hát thật chuẩn kiểu như tròn vành rõ chữ chứ không giúp ca sĩ mang đến cảm xúc cho người nghe. Chỉ một cách phát âm, một cách luyến láy, nhả chữ có thể đánh giá được nghệ sĩ ấy điêu luyện tới mức nào.
Đồng ví dụ về nhạc phẩm Dạ Cổ Hoài Lang của Cao Văn Lầu, khi nghe năm nữ ca sĩ hát, Hương Lan, Ngọc Huyền, Phượng Mai, Cẩm Ly, Tóc Tiên hát thì đúng là mỗi người mỗi vẻ. Phượng Mai không thể luyến láy được ở cuối câu nên bài hát trở nên thô cứng. Phần trình diễn của Ngọc Huyền có sự dàn dựng kỳ công của vũ đạo, kỹ thuật đánh đàn nên có phần sinh động hơn nhưng cách cô hát thì rất ư cải lương và giọng điệu thì than vãn nặng nề, có lẽ do xuất thân của cô là một nghệ sĩ cải lương tài năng. Ở Cẩm Ly, mỗi chữ cô xuống giọng, những nốt trầm thì mất luôn âm thanh thì làm thế nào có thể nhấn nhá, luyến láy để thấy cái mềm mại, nhịp nhàng của âm tiết, ca từ ? Giọng Cẩm Ly khàn, không trong trẻo cũng là một bất lợi khi hát nhạc trữ tình, quê hương. Còn Tóc Tiên, thôi, không có gì để nói! Hương Lan thì vô cùng điêu luyện ngay cách lên hay xuống giọng, mỗi chữ đều rõ ràng, réo rắc vào lòng người như rót mật vào tai người. Rót đến đâu ngọt ngào, mát dịu đến đó. Nghe chữ nào thấm chữ đó. Cái âm hưởng bi tráng của thời cuộc, âm điệu da diết vì nhớ nhung khắc khoải của người vợ nhớ chồng được Hương Lan chuyển tải rất thành công. Tiếng hát của cô như vừa đủ để thể hiện cảm xúc bài hát, không thiếu không thừa. Không riêng nói về cách xử lý ca từ, âm điệu của bài hát mà cả chất giọng thì Hương Lan vẫn phù hợp hơn các cô kia khi chinh phục dòng nhạc trữ tình, quê hương.
Ngẫm lại dòng nhạc trữ tình, quê hương ngày nay thì thật đau lòng. Dường như ca sĩ nào cũng muốn "thử sức" một vài lần, ngay cả khi mình xuất thân từ nhạc trẻ. Dường như họ quên mất cái cốt của nhạc trữ tình là cảm xúc và sự mềm mại. Giọng như vịt đực mà cũng hát nhạc trữ tình. Có khi lại chế lại thành nhạc dance, nhạc remix. Chẳng khác nào khoác vào bà cụ 70 tuổi một cái zip ngắn củn cỡn. Loại nhạc này hay không chỉ ở lời bài hát, cách hát, chất giọng mà còn hay ở cách trình diễn, phục trang phải phù hợp. Nhìn lại ca một bài quê hương, trữ tình mà đóng vào bộ váy hở cổ, hở nách, đầu cổ thì trắng, xanh, vàng, đỏ thì thật là lố bịch. Cái cách nói sáng tạo, cách tân nhạc trữ tình, quê hương chỉ là một cách ngụy biện hết sức trẻ con. Nói cho cùng là không tự lượng sức và thị hiếu thẩm mỹ âm nhạc thường thường quá nên mới làm được như vậy.
_https://www.youtube.com/watch?v=6QMyOhLtQkw THE REMIX - HÒA ÂM ÁNH SÁNG TẬP 5: TÓC TIÊN - DẠ CỔ HOÀI LANG [FULL HD]
_http://mp3.zing.vn/video-clip/Da-Co-Hoai-Lang-Team-Toc-Tien-Long-Halo-DJ-Hoang-Touliver-Toc-Tien-Thanh-Loc/ZW70IFWW.html Dạ Cổ Hoài Lang (Team Tóc Tiên - Long Halo - DJ Hoàng Touliver)-Tóc Tiên ft. Thành Lộc
Rõ ràng tương phản như đêm và ngày, như màu đen với màu trắng vậy, so với cái dưới đây :
-->>Gần đây xuất hiện một MV cũng rất hay, thể hiện rất rõ nét cái hồn nhạc phẩm
_https://www.youtube.com/watch?v=n1xQf_Iu1LM MV LK ĐÊM GÀNH HÀO - DẠ CỔ HOÀI LANG - THÙY DƯƠNG ft HỒNG QUYÊN
_http://mp3.zing.vn/video-clip/LK-Dem-Ganh-Hao-Da-Co-Hoai-Lang-Thuy-Duong-Hong-Quyen/ZW7IIAA8.html LK Đêm Gành Hào - Dạ Cổ Hoài Lang -Thùy Dương ft. Hồng Quyên
_https://www.youtube.com/watch?v=fiVui1Sr_p0 tinh vien xu 2 Dan Mach-Phuong My Chi dem ganh hao nghe dieu hoai lang (sorry! PMC lại quên tên bài hát !)
thao tranlx
tuyệt vời quá bé chị ơi em xứng đáng được danh hiệu là cô bé thần đồng dân ca cảm xúc như ngày đầu thật sâu lắng làm cho người nghe ,nghe mãi không thấy chán hay lắm bé chi ơi
_https://www.youtube.com/watch?v=EiexgBYxFsA&fb Giai điệu Tự hào 05.15: Bài ca Đất phương Nam - Phương Mỹ Chi
Duy ManhTran
Thật không thể tin được! Hay quá đi thôi!
huê nguyễn thị
Đã quá đi thôi, không thể tin nổi, không thể tin được

)
tam nguyen
Bé PMC hát bài nầy quá hay luôn, giọng hát của Bé bậy giờ tròn trịa và dầy hơn lúc trước nhiều , quá tiến bộ luôn nói chung Bé hát bài nầy rất tuyệt vời..quá đĩnh luôn không một khuyết điểm nào hết , chúc Bé luôn tiến bộ trên con đường nghệ thuật.....
-->>bàn phối Quốc Trung theo trường phái kiểu mới (hiện đại ?) lại cắt bớt lời kết hơi vội nghe không đủ đã ghiền dù giọng hát PMC đã điêu luyện hơn xưa, đã đạt mức (level) "lư (lô) hỏa thuần thanh" (lò lửa xanh lè) + hình ành video minh họa rất phê (!?)

alpha · « **Reply #85 on:** 10 Tháng Mười, 2016, 08:58:21 PM »

Phần tiếp theo có thể xem ở đây :
VÀI CẢM NHẬN VỀ NHẠC VÀNG XƯA VÀ NAY.. (TIÊP THEO)
https://vozforums.com/showthread.php?t=6317645

YeuNhacVang.Com

News:

Author Topic: Vài cảm nhận về nhạc vàng ngày xưa và nay . . (Read 95011 times)

alpha

Re: Vài cảm nhận về nhạc vàng ngày xưa và nay . .

alpha

Re: Vài cảm nhận về nhạc vàng ngày xưa và nay . .

alpha

Re: Vài cảm nhận về nhạc vàng ngày xưa và nay . .

alpha

Re: Vài cảm nhận về nhạc vàng ngày xưa và nay . .

alpha

Re: Vài cảm nhận về nhạc vàng ngày xưa và nay . .

alpha

Re: Vài cảm nhận về nhạc vàng ngày xưa và nay . .

alpha

Re: Vài cảm nhận về nhạc vàng ngày xưa và nay . .

alpha

Re: Vài cảm nhận về nhạc vàng ngày xưa và nay . .

alpha

Re: Vài cảm nhận về nhạc vàng ngày xưa và nay . .

alpha

Re: Vài cảm nhận về nhạc vàng ngày xưa và nay . .

alpha

Re: Vài cảm nhận về nhạc vàng ngày xưa và nay . .